Pages
▼
Wednesday, July 31, 2019
Sức Mạnh Của Những Cái Ôm!
Những cái ôm ân cần và ấm áp thực sự có sức mạnh hơn nhiều cái vỏ
bọc giản đơn của chúng. Bạn có tin rằng chỉ cần ôm và được ôm thường
xuyên cũng đã đủ giúp bạn khoẻ và hạnh phúc hơn? Cử chỉ ôm ấp còn có
nhiều lợi ích hơn thế nữa…
Củng cố mối quan hệ
Cái ôm nồng ấm giúp tăng cường cảm giác an toàn, yên ổn,
niềm tin và cảm giác hạnh phúc của một mối quan hệ vững chãi. Đó là
những phẩm chất quan trọng của một mối quan hệ lành mạnh. Nghiên cứu cho
thấy cử chỉ ôm ấp giúp các mối quan hệ trở nên gắn bó và bền vững hơn.
Tiếp xúc da thịt là rất quan trọng để hình thành và gắn kết các mối
quan hệ lãng mạn. Những xúc cảm thể chất là một yếu tố trong tổng hoà
cảm xúc của mối quan hệ và nó liên quan đến sự hài lòng của người trong
cuộc. Hơn nữa, các xung đột trong quan hệ đôi lứa có thể được giải quyết
dễ dàng hơn với những cử chỉ đụng chạm, ôm ấp và chăm sóc cho nhau.
Giảm lo lắng, stress và đường huyết
Khi chúng ta ôm và hôn người yêu, nồng độ oxytoxin trong
máu tăng mạnh giúp kiểm soát được nỗi lo sợ và tăng cường cảm giác tin
tưởng. Ngoài ra, ôm ấp cũng giúp xả stress khá hiệu quả.
Oxytoxin được chứng minh là làm giảm nồng độ cortisol giúp ổn định
đường huyết. Bằng chứng cho thấy những phụ nữ được người yêu thường
xuyên ôm ấp có nồng độ đường huyết thấp hơn so với những người không
được ôm.
Khích lệ cảm giác hạnh phúc
Serotonin được gọi là “hormone hạnh phúc”. Những tiếp xúc
thể xác làm tăng nồng độ serotonin; serotonin lại giúp điều chỉnh và
giảm lượng dopamine – là chất có tác dụng tăng sự hung hăng và có khi là
hành vi bạo lực. Serotonin cũng giúp mang lại những khoảnh khắc hạnh
phúc tự nhiên.
Vì vậy, thật không ngoa khi nói ôm nhau là liều thuốc mang lại niềm hạnh phúc tức thì mà lại chẳng tốn một xu.
Giúp giải toả căng thẳng
Chẳng gì có tác dụng xoa dịu căng thẳng và giúp thư thái
tốt hơn một cái ôm ghì âu yếm của người yêu. Khi đó, chúng ta có thể thả
lỏng người và mọi căng thẳng trong từng ngóc ngách cơ thể đều tan biến.
Nghiên cứu cho thấy những tác động sâu tạo nên từ những việc ôm ấp,
ghì siết, quấn quýt với nhau có thể trấn tĩnh những người đang căng
thẳng, lo âu và giúp họ cải thiện hành vi ứng phó.
Tăng cảm giác về giá trị bản thân
Ngay từ khoảnh khắc chào đời, các cảm giác xúc giác đã gắn liền trong
hệ thần kinh. Theo suốt tuổi thơ, những cái ôm trìu mến của cha mẹ giúp
chúng ta hình thành cảm giác về gia trị của bản thân sẽ theo ta đến khi
trưởng thành ở mức độ tế bào. Đó là lý do vì sao khi chúng ta cảm thấy
suy sụp, không chắc chắn về bản thân hay bối rối, một cái ôm có thể giúp
chuyển hoá những cảm xúc đó sang hướng tích cực và giúp bạn cảm thấy tự
tin vào chính mình hơn.
Phục hồi sự cân bằng thần kinh
Hành động ôm ấp tạo ra các kích thích lên hệ thần kinh phó
giao cảm. Vì vậy, một cái ôm có thể giúp thần kinh của bạn cân bằng trở
lại.
Nhiều người phải sống trong tình trạng luôn phải cảnh giác và lo âu
đồng nghĩa với việc đặt hệ thần kinh giao cảm ở mức độ báo động. Khi đó,
hệ thần kinh phó giao cảm có vai trò tạo trạng thái bình tĩnh và thư
giãn hoạt động ở mức thấp. Bằng cách kích thích hệ thần kinh phó giao
cảm với một cái ôm, chúng ta có thể tái tạo trạng thái cân bằng tinh
thần cho chính mình. Khi trạng thái cân bằng được tái lập, chúng ta có
thể sống chậm lại một cách tự nhiên và cảm thấy bình tâm hơn.
Truyền tải cảm xúc hiệu quả hơn lời nói
Không phải ai trong chúng ta cũng có khả năng diễn đạt
bằng lời và thấu hiểu cảm xúc qua lời nói, thế nhưng chúng ta có bản
năng tự nhiên để truyền đi và giải mã cảm xúc chỉ bằng một cái chạm hay
ôm nhau.
Các nhà khoa học tin rằng việc chạm vào nhau không chỉ giúp mọi người
trao đổi thông tin thông qua lời nói và ngôn ngữ cơ thể tốt hơn mà còn
giúp đôi bên thấu hiểu cảm xúc của nhau một cách tinh tế và chính xác.
Đôi khi chỉ một cái nắm tay, một cái ôm cũng đủ nói lên tất cả.
Vậy phải ôm bao nhiêu cho vừa?
Thành thật mà nói thì ôm nhiều hay ít hoàn toàn phụ thuộc
vào tính cách, nhu cầu và hoàn cảnh của mỗi người. Có người thì muốn
chung chung kiểu “vài lần mỗi ngày”, có người lại đưa ra con số cụ thể
“5 cái ôm mỗi ngày”, còn theo một khảo sát của Anh, 4 cái ôm mỗi ngày
được xem là bí mật của hôn nhân hạnh phúc.
Các nhà tâm lý học đưa ra một công thức rất cụ thể cho việc ôm ấp
trong một mối quan hệ: 4 cái ôm mỗi ngày cho mục đích tồn tại, 8 cái ôm
mỗi ngày để bảo dưỡng, và 12 cái ôm mỗi ngày để phát triển mối quan hệ.
Còn bạn thì sao, hôm nay bạn đã ôm ai đó bạn yêu quý chưa? Và bạn muốn ôm người yêu dấu của mình bao nhiêu lần mỗi ngày nhỉ?
St by luu.vn
Tuesday, July 30, 2019
Các Bộ Phận Cơ Thể Người Bạn Chưa Từng Thấy Bao Giờ
Cùng xem qua những hình ảnh bộ phận cơ thể đã được những người chủ quá cố hiến tặng để phục vụ cho mục đích y học. Có những hình ảnh sẽ khiến người xem sợ hãi nhưng không thể phủ nhận rằng những bộ phận bên trong cơ thể người đều rất đẹp.
Bộ phận tiêu hóa
Hệ thống dây thần kinh đầy đủ của bạn
Đây là hệ thống thần kinh nguyên vẹn được mổ
xẻ bởi 2 sinh viên y khoa vào năm 1925. Mất hơn 1500 giờ để hoàn thành,
chỉ có 4 bản này trên thế giới.
Hệ thống tuần hoàn
Mạch máu của một em bé
Mạch máu trong lòng tay
Mạng lưới mạch máu của cơ thể con người
Hệ thống mạch máu lưu thông trên khuôn mặt
Mô hình giải phẫu làm nổi bật các động mạch và tĩnh mạch mặt và da đầu
Mạng lưới mạch máu cung cấp chất dinh dưỡng và oxy cho cơ tim
Hệ thống truyền máu của cơ tim
Hệ thống mạch máu phần trên của cơ thể
Bức ảnh của một trái tim khỏe mạnh
Một trái tim hoàn toàn cạn máu
Hệ thống dây thần kinh trung ương để cảm nhận cơn đau của răng và mặt
Hệ thống thần kinh ở dạng chi tiết
Mô hình giải phẫu của tay
Tiểu não, bán cầu đại não và thân não
Bồn tắm chứa đầy não người được bảo quản và tìm thấy trong một trại tị nạn Texas bị bỏ hoang
Mô hình chi tiết về nội tạng bên trong cơ thể
ohay.tv
Nguồn: Creepypasta Việt Nam
5 Năm - nguoiviettudo
Thời gian cần có để điền đơn thi vào công dân Mỹ.
Sau khi trở thành người Mỹ ( gốc gì không thành vấn đề) chính thức ,
bước kế tiếp -rất đáng đặt ra - là đi bầu.
Trước ông Trump, hầu hết những người Mỹ gốc Việt ít quan
tâm lắm với tình trạng di trú của mình. Thẻ xanh là ngon cơm rồi, về VN du hí,
cưới vợ đem qua Mỹ được rồi, còn việc thành công dân Mỹ từ từ tính, hạ hồi phân
giải.
Trước 2016, hỏi nhiều người Mỹ (gốc VNCH) họ
làm gì ngày bầu cử TT? Vài người còn trợn tròn con mắt nhìn chăm bẫm “Hôm đó (ngày bầu cử ) là bữa nào vậy ? “
Tuy nhiên số lượng di dân vào nước Mỹ khôn ngoan đếm
cho tròn đủ năm năm để nộp đơn thi rất nhiều . Đứng đầu danh sách
này cần tính đến Ấn Độ.
Ấn Độ ở chỗ tôi có thể thành lập một nước riêng mang tên
The United States of India vì đi đâu đụng đâu cũng thấy họ. Có những company giờ
làm việc toàn nghe tiếng Hindu khiến dậy lên một thắc mắc trong bụng: ở đâu ra dân cà ri nhiều vậy?
Theo hiểu biết tôi đoán rằng những dân tộc trên nước Mỹ
ngày nay phần nào đó dính dáng tới lịch sử thành lập, dựng và giữ nước của Hợp
Chúng Quốc Hoa Kỳ, nhất là sau những trận Thế Chiến. Người Đức, Do Thái ,
Irish…vao đầu thế kỷ 20 chấm dứt WWI . Đến WW2 góp mặt thêm người
Philippinos , Ba Lan, dân Cháu Âu và V…v… cứ như thế lần lượt
tới người VN, Campuchia, Laos.
Tuy nhiên vẫn chưa thấy sự liên quan gì đến Ấn Độ..
Đùng một cái vào cuối thế kỷ 20 đầu thế kỷ 21, toàn ca ri
làm chủ cây xăng, giặt ủi… , thậm chí có những phụ nữ mà (chắc do
lao động quá sớm hoặc sinh đẻ quá nhiều) bị dị tật ở phần hông, đi đứng xiêu vẹo.
Thế mà họ cũng có mặt ở đây !! thì ra một người qua
Mỹ theo diện visa, làm ăn sinh sống ẩn mình thời gian (trên dưới
sáu năm) rồi bắt đầu nộp đơn thi công dân. Thắng xong lại tiếp tục bảo
lãnh cho gia đình thân nhân theo dây chuyền.
****************
Trước tiên tôi xin xác nhận tôi không kỳ thị gì hết, thấy
lạ thì thắc mắc vậy thôi. Mà lạ thiệt vì như người VN phải đánh nhau (war) trầy vi tróc vẩy, phải làm đồng minh với Mỹ thời gian dài cuối cùng
phải chịu hành hạ trong các trại tù binh trá hình , rồi ngồi chờ sốt
cả ruột (trung bình mười năm) với bao nhiêu khó khăn giấy tờ mới được
qua đây.
Đó là tính DI DÂN HỢP LỆ, và đó cũng là còn may mắn hơn
năm trăm ngàn anh chị em đã phải mất mạng ở biển Đông từ sau ngày 30/4/75 oan
nghiệt.
Một trong những lý do làm tôi ghét cay ghét đắng bọn
theo đảng Dân Chủ một cách mù quáng là chúng cứ ra rả bênh vực cho đám di dân lậu
KHÔNG QUA quá trình gạn lọc nào hết. Có rất nhiều anh cờ đỏ sao vàng trong đám
này dù đã biết rất rõ những gian truân mất cả mạng sống của chính đồng bào
mình, thậm chí còn biểu tình đòi hỏi quyền lợi cho những đồng đảng đang bị
truy lùng mặt xanh đít nhái thấp thỏm sợ ICE chộp cổ đuổi về nước .
Hèn gì mấy anh được đám Nguyễn Xuân Hiếu, Võ Công Cự,
Nguyễn Công Khế…., và mới đây nhất em Ngô Thanh Vân viết thư cảm ơn quá xá !!
(Chỉ cần chút liều lĩnh trốn qua được biên giới là
cơ may trở thành dân Mỹ - nhờ vào sự bênh vực của đám ăn không ngồi
rồi đảng Dân Chủ - so sánh với nhiều người mòn mỏi chờ đợi cho tới
lúc nhắm mắt mà cái vé máy bay vẫn chưa tới ? )
***************
Nói chuyện lang bang về Ấn Độ, nhưng bài viết này không
chú tâm vào đó. Đây mới là vấn đề :
Hy vọng rằng bọn thinktank của thành phần phá hoại nước Mỹ
đã không đủ khôn ngoan để vạch ra một kế hoạch cho người xâm nhập vào the USA,
then keep themselves low profiles một thời gian (ít nhất là năm năm)
sau đó nộp đơn thi công dân . Giây phút trở thành công dân rồi đám cử tri
mới sẽ được chỉ định để bầu cho gà nhà mà thôi.
Đây là điều khả dĩ - dùng chính nền dân chủ để
hoạt động lật đổ một thể chế dân chủ như nước Mỹ mà thành tựu dân chủ pháp trị
chưa tới ba trăm năm - .Cũng có thể dựa lý do nầy giải thích
việc một anh da màu bất tài vô tướng như Obama chiếm được WH tám năm trời. Mất thời gian nhưng rất chắc ăn mà không ai nói gì được.
Trước đây nhiều TT Mỹ đã ân xá di dân lậu và hợp pháp hoá
tình trạng của họ, tạo nên một lượng lớn các cử tri. Một khi đã được
quyền bầu cử những người này sẽ dồn phiếu cho ai ? theo lẽ thường Hồi Giáo
sẽ vote cho đồng đạo (đã xảy ra), Mexicans dành phiếu cho UCV cùng
quê quán v…v .
Không có chuyện đại đa số sẽ đi bầu những người vì dân vì
nước.
Cho nên mặc dù TT Trump chứng minh được tấm lòng của ông
đối với nước Mỹ và người Mỹ (bằng cách cố gắng hết sức mình để hoàn thành
những lời hứa trong khi tranh cử) vẫn có kẻ ghét cay ghét đắng ông và chờ
dịp là bươi móc những gì có thể để làm ông mất uy tín . Thậm chí nếu ông bị
TC Bình hạ gục cũng sẽ là chuyện rất đáng cho họ ăn mừng.
Nhiều người Mỹ giả cầy (giả cầy: thành “Mỹ“ sau năm năm)
bây giờ vẫn còn tin chuyện ông Trump dính dáng tới Putin năm 2016 .
Đám “thù Trump“ - aka Never Trump- chúi mũi đánh hơi khắp nơi cũng không
thể tìm ra một lý do đủ nặng để người khác đồng tình và cho rằng mình có lý....
Đối với cá nhân tôi, Dân Chủ thù ghét ông Trump là
điều dễ hiểu, kể cả anh tỷ phú luôn xuất hiện trên truyền hình đòi impeach ông
Trump dù không dẫn được lý do tại sao. Nhưng cái đám “Never Trump“ mới
đáng bị khinh bỉ và cần đưa hết vào tù !! bởi vì bọn này chỉ dựa vào tự ái
cá nhân thù hận, ghen ăn tức ở như John Mc Cain hay gia đình Bush.
(Không phải hễ cứ TT Mỹ là năm bờ oan,
như anh da màu bất tài vô tướng Obama, hoặc dốt không chịu đọc và học lịch sử
như Bush con, hay dâm dục mà vẫn mặt trơ trán bóng chối bai bãi trước bàng dân
thiên hạ như anh Bill.)
****************
Mới đây, Fox News có làm một cái poll , cho thấy
Biden được hậu thuẫn hơn ông Trump tới mười điểm. Tôi không bị yếu bóng vía nên
khi đọc phần nầy bèn cười mỉa :
-
Bọn làm poll vẫn chưa học được gì từ sau năm 2016, tin vào polls chỉ bán lúa giống
-
Joe so sánh với đồng bọn trông giống như con gà rù thì làm sao tranh lại Trump?
-
Gần suốt đời làm chính trị Joe chỉ để lại đúng có một câu nói mà truyền thông
tình cờ chộp được khi Joe ôm Obama “ This is real F…cking good, heh? “
-
Có hàng chục video chứng minh bệnh “ kiss ( and touch ) the
kids “ của Joe ( bệnh từ Tám Keo hồi đi thăm Indonesia nay lây lan sang
tận Mỹ ). Mấy bà mẹ có muốn một con người như thế làm TT của mình
không ?
- Trump
ăn nói hấp dẫn và lôi cuốn, một khi ông mở miệng, người ta sẽ theo dõi cho tới
hết. Hiện tại chưa thấy ai trong đám UCV Dân Chủ – kể cả BS va Kalama Harris-
làm được ?
-
Cần phải “ thổi ống đủ đủ “ vài nhân vật DC để cuộc bầu cử 2020 thêm sinh khí
và hấp dẫn. Cái gì cũng ông Trump năm bờ oan cuộc chạy đua tẻ nhạt như nước
ốc.
- Ông
Trump sẽ giả vờ la ó, phản đối lo lắng một chút về cái poll cho phải lệ, dù ai
cũng biết toàn bộ hai mươi mấy UCV DC kể cả anh tỷ phú khùng ông Trump nhúng giấm-
hay tái chanh -hết!!
- Tôi
cá ông Trump – dựa vào những thành tích đã làm hai năm qua, lại biết đặt
mình dưới sự quan phòng của Thiên Chúa – sẽ chiến thắng landslide . Tỷ lệ
1/1000, ai bắt ?
Viết Thêm Một Chút :
Hai tuần trước đi chợ Asian có một gia đình Hồi Giáo, vợ và
con gái trùm kín mít từ đầu đến chân mang mặt nạ chỉ chừa đôi mắt. Nhìn từ đằng
sau tới giống oan hồn uổng tử, nhìn từ đằng trước thì không biết đó là bà già
hay bà trẻ. Khách hàng trong chợ chẳng ai để ý gì .Ở Pháp họ
đã có lệnh cấm ăn mặc kiểu như vậy ngoài công cộng, còn Mỹ tín đồ Hồi Giáo nhìn
cứ như xác chết sắp đi khâm liệm cũng chẳng ai quan tâm
Nước Mỹ kỳ thị Hồi Giáo? Ehhh!!!
nguoiviettudo
Hong Kong Năm 2047 Và Việt Nam Năm 2020! - Mẹ Nấm (Danlambao)
Hơn một tháng qua các cuộc biểu tình
phản đối Dự luật Dẫn độ đã khiến nhiều người quan sát có thêm thông tin
về hệ thống “một quốc gia - hai chế độ” hiện đang được Trung Quốc sử
dụng để quản lý đặc khu Hong Kong. Người xem cũng thấy được nỗ lực tranh
đấu để Hương Cảng không lệ thuộc vào Trung Hoa đại lục sau năm 2047. Và
nhìn lại Việt Nam, chúng ta đã chuẩn bị và làm gì gì cho giấc mơ tự do
của mình?
Người Hong Kong không nản lòng!
Bắt đầu từ con số vài ngàn người đến con số 2 triệu người xuống đường,
trong hơn 10 năm qua, những nhà tranh đấu ở Hong Kong vẫn đi tìm giải
pháp cho bài toán làm sao để người ta bước ra khỏi sự thờ ơ, sự vô cảm
và cả sự sợ hãi để cất lên tiếng nói của mình.
Từ những cuộc tuần hành nhân ngày kỷ niệm Hong Kong được trao trả về
Trung Quốc 1/7 hàng năm, đến Phong trào Dù vàng (2014) và mới nhất là
các đợt biểu tình chống Dự luật Dẫn độ (2019), thông điệp xuyên suốt là
“không lệ thuộc” và “nhân quyền”. Đã có lúc người quan sát thấy mất hy
vọng khi phong trào chiếm đóng trụ sở đặc khu hành chính kéo dài mấy
tháng phải dừng lại. Nhưng với cam kết “We’ll be back” - “Chúng tôi sẽ
trở lại”, người Hong Kong đã không từ bỏ ước mơ của mình.
Họ không ngừng học hỏi, làm việc cùng nhau (team work) để nghiên cứu
chiến lược, và cùng vận dụng thành công tất cả các phương thức đấu tranh
bất bạo động cho mục tiêu ngày càng có thêm người đồng hành xuống
đường.
Từ những học sinh, sinh viên phản kháng, đến các giới công chức luật sư,
bác sĩ, đủ mọi thành phần trong xã hội. Từ những ông bố, bà mẹ chỉ biết
lo lắng, chuẩn bị cho tương lai yên ấm của con cái đến hình ảnh những
bậc phụ huynh giận dữ sẵn sàng sát cánh cùng con em mình vì giới trẻ đã
dám đương đầu, đã dũng cảm “không bỏ rơi đồng đội”. Từ những cuộc tuần
hành đơn điệu hàng năm đến chiến thuật gây quỹ để đăng tải thông điệp
kêu gọi thế giới quan tâm đến Hong Kong trên các thời báo lớn, chiến
thuật rút tiền ra khỏi nhà băng, đến việc biểu tình ở những khu vực có
khách du lịch đế phơi bày sự thật mà chính quyền Bắc Kinh muốn giấu nhẹm
bằng cách kiểm soát thông tin tại đại lục. Bằng nhiều phương thức, bằng
nhiều nỗ lực, người Hong Kong chưa bao giờ từ bỏ giấc mơ tự do của
mình.
Cho dù những yêu sách đưa ra chưa được chính quyền đặc khu đáp ứng,
Trưởng đặc khu Lâm Trịnh Nguyệt Nga vẫn đang sử dụng hình thức câu giờ
với tuyên bố "dự luật dẫn độ đã chết", nhưng cuối cùng, người Hong Kong
đã chứng minh cho bộ máy lãnh đạo Bắc Kinh thấy sức mạnh của quần chúng
(people power).
Tương lai Hong Kong sau năm 2047, giờ không còn là trăn trở của một nhóm
người, hay của giới trẻ nữa, nó đã trở thành mối bận tâm chung của toàn
xã hội.
Việt Nam thì sao?
Khởi đi từ những cuộc biểu tình chống
Trung Quốc trên khắp mọi miền đất nước, và làn sóng đàn áp sau đó khiến
nhiều người ngại ngần. Những thử nghiệm bước đầu về “Quyền Được Biết”
khỏi đi tù chiến dịch “Chúng Tôi Muốn Biết” (2013) về tương lai Việt Nam
sau năm 2020 đã khiến nhiều người quan tâm hơn đến hiện tình đất nước.
Nhưng chưa đủ!
Bởi với tình hình thực tế, Dự luật đặc khu - đường sắt cao tốc Bắc Nam -
tình trạng mở cửa giao thương du lịch tự do đang cho người ta thấy
những câu hỏi đặt ra về hiệp ước Hội nghị Thành Đô, về sự lệ thuộc vào
Trung Quốc trong tương lai là có thật. Và chúng ta chuẩn bị gì cho tương
lại Việt Nam vào năm 2020?
Rất khó để so sánh giữa Hong Kong và Việt Nam bởi nền tảng xã hội khác biệt.
Nếu người Hong Kong ít nhiều được thừa hưởng tư tưởng dân chủ, tự do từ
nước Anh thì Việt Nam lại chỉ mới ở những bước đầu khao khát khi
Internet xuất hiện. Môi trường giáo dục khác nhau cũng là lý do tạo ra
những con người khác biệt. Tuy nhiên, xét về kỹ năng làm việc nhóm, phân
cấp vai trò và lập mục tiêu chiến lược là những cơ sở căn bản để tạo ra
phong trào thì không nơi nào khác nơi nào, quan trọng là chúng ta có
dám thay đổi suy nghĩ của chính mình, thay đổi góc nhìn của bản thân để
lựa chọn cách hành động không đi vào lối mòn hay không?
Hong Kong năm 2047 hay Việt Nam năm 2020 nhìn chung đều sẽ là tương lai
nô lệ phụ thuộc vào Bắc Kinh nếu chấm dứt mọi nỗ lực tranh đấu. Người
trẻ Hong Kong đã đưa ra những lựa chọn cho riêng mình. Còn Việt Nam thì
sao?
10.07.2019
Monday, July 29, 2019
Cần Phân Biệt X-RAYS, CT SCAN, MRI, PET SCAN, ULTRA SOUND - BS Hồ Ngọc Minh
Các phương pháp chụp hình để chẩn bệnh
1. X-rays (X-quang ) là gì?
Để hiểu X-quang là gì, trước hết hãy tìm
hiểu khái niệm về “sóng điện từ trường” (electromagnetic wave,
electromagnetic radiation).
Chung quanh chúng ta luôn luôn hiện hữu
một không gian năng lượng dưới dạng điện từ trường, trong đó ánh sánh
mặt trời, hay ánh sáng mà chúng ta thấy được cũng chỉ là một dạng sóng
điện từ trường. Có nhiều loại sóng từ trường, từ yếu đến mạnh theo thứ
tự, gồm có: sóng radio, sóng microwaves, sóng hồng ngoại (infared, IR,
dùng trong các remote controls), ánh sáng thường, tia cực tím còn gọi là
tia tử ngoại (ultraviolet light, UV), tia X-quang, và cuối cùng là
gamma-rays. Như thế chỉ có 3 loại sóng mạnh hơn là ánh sáng thường. Sóng
càng mạnh, độ “xuyên thủng” qua tế bào càng nhiều. Ba tia X-rays, UV,
và Gamma đều được sử dụng trong y học để truy tầm hay chữa bệnh. Trong
khi đó, ánh sáng thường trở xuống, khi đụng vật cản đa phần sẽ bị phản
chiếu và ít ảnh hưởng đến cấu trúc hay làm hư hại vật thể bên trong. Mở
ngoặc một tí cho vui, tôi nói “đa phần” ở đây vì sóng có thể tồn tại
dưới dạng sóng (wave), năng lượng (energy), và vật chất (matter), vì thế
năng lượng có khi một phần bị hấp thụ mà không phản chiếu ra. Có thể
hiểu, cơ thể chúng ta, có lúc hiện hữu chỉ là một khối lượng sóng và
năng lượng trong không gian điện từ trường!.
X-rays được khám phá năm 1895 bởi một
giáo sư vật lý người Đức, Wilhelm Conrad Röentgen. Một công dụng thường
dùng của X-rays là để “chụp hình quang tuyến”, tuy nhiên X-rays còn dùng
để trị ung thư và để dò tìm các thiên thể trong ngành thiên văn
(cosmos). X-rays còn được dùng để dò tìm hàng lậu, súng ống ...
2. CT scan là gì?
CT scan còn gọi là CAT scan, viết tắt
của hai chữ “computed tomography”, được phát minh năm 1967 bởi một kỹ sư
người Anh tên là Godfrey Hounsfield. CT cho ta thấy hình chụp của cơ
thể theo dạng mặt cắt, một khối 3 chiều, thể hiện trên những mặt phẳng
hai chiều. Mỗi một hình ảnh là tập hợp bởi nhiều tia X-rays, bắn đi từ
nhiều hướng khác nhau vòng quanh cơ thể. Khi chụp hình bằng X-ray
thường, tia sáng bắn đi một chiều nên hình ảnh chồng lên nhau. Thí dụ
chụp hình phổi, ta thấy cả tim phổi xương sườn chồng lên nhau làm cho
khó thấy rõ chỗ bị bệnh. CT scan dùng computer để tổng hợp hình X-rays
từ nhiều góc độ khác nhau, để có thể để tạo ra hình chụp rõ ràng, giống
như cơ thể được cắt ngang từng lát mỏng như những lát chanh trong dĩa bò tái chanh!
3. MRI là gì?
MRI Brain Scan
Một hạn chế của X-rays là nó xuyên qua
cơ thể và mang theo phóng xạ (radiation) vì thế ngày nay MRI có nhiều
lợi thế hơn. MRI viết tắt của ba chữ, Magnetic Resonance Imaging. MRI
được sáng chế bởi Paul C. Lauterbur vào năm 1971, nhưng kỹ thuật không
được hoàn thiện mãi cho đến những năm 1990’s. Nguyên tắc của MRI là tạo
ra một từ trường chung quanh phần cơ thể muốn chụp hình. Vì trong cơ thể
chúng ta hầu hết là... nước, mà phân tử nước có chứa nguyên tử Hygrogen
mang điện cực dương, còn gọi là proton. Khi bị kích động bởi từ trường,
những hạt proton như bị “sắp hàng lại” và rung lên, phát ra sóng radio.
Máy computer sẽ ghi nhận sóng radio nầy thành hình ảnh.
Như vậy, chung chung, MRI an toàn, và kỹ thuật càng ngày càng tiến bộ, độ chính xác nhiều hơn là CT.
4. PET scan là gì?
PET scan
PET scan là chữ viết tắt của Positron
Emission Tomography. PET scan là một thử nghiệm dùng chất phóng xạ để
truy tầm những đấu hiệu bất bình thường trong cơ thể, hầu hết là truy
tầm bệnh ung thư hay ung thư di căn. Tuỳ theo trường hợp, bệnh nhân sẽ
được tiêm, uống, hay hít thở hơi có chất phóng xạ, gọi là radiotracer.
Nguyên tắc là, các tế bào bất thường, như ung thư chẳng hạn, thường tụ
tập thành khối u, và sử dụng nhiều máu, nhiều oxigen, ăn nhiều đường,
tiêu hoá và sanh sản nhanh hơn tế bào thường. Như thể nhờ vào chất phóng
xạ, những chỗ bất thường nầy sẽ hiện lên hình bất thường ở những tụ
điểm. PET scan thường kết hợp với CT hay MRI, vì hai thử nghiệm trên chỉ
phát hiện hình ảnh, thí dụ khối u chẳng hạn, trong khi đó PET sẽ cho
biết khối u đó là ung thư hay không.
5. Siêu âm, ultrasound là gì?
Cardiac Ultrasound
Ultrasound, còn gọi là sonogram, là thử
nghiệm dùng sóng âm thanh, siêu âm để tạo ra hình ảnh. Tương tự như sóng
radar mà các loài dơi dùng để định hướng, hay ứng dụng dò tìm tàu ngầm,
tìm máy bay cho trạm không lưu, hay tìm... cá cho dân đi câu! Thiết bị
phát âm thanh sẽ bắn ra sóng âm thanh, khi đụng vật thể muốn dò tìm sẽ
dội lại tạo ra hình ảnh. Trong nghề cấy thai nhân tạo của tôi, máy siêu
âm là con mắt thứ ba của tôi mỗi ngày. Nhiều bệnh nhân hỏi tôi có an
toàn không. Xin trả lời là rất an toàn, vì nó chỉ là sóng âm thanh,
không có phóng xạ gì cả. Chỉ là âm thanh mà chỉ có loài dơi hay những
chú chó có thể nghe được mà thôi.
6. Mức độ an toàn của các thử nghiệm?
Như thế, MRI và sonogram có lẽ an toàn
nhất vì chẳng dính dáng gì tới phóng xạ, radiation cả. Millisievert
(mSv) là đơn vị để đo độ phóng xạ. Mỗi năm, trung bình mỗi người chúng
ta chịu độ phóng xa là 3 mSv từ môi trường xung quanh. Trong một chuyến
bay 5 tiếng từ Los Angeles qua New York, mỗi hành khách sẽ bị nhiễm
phóng xa khoảng 0.03 mSv. Trung bình chụp hình X-rays, tuỳ theo bộ phận
của cơ thể, độ nhiễm phóng xạ từ 0.001 mSv cho đến 1.5 mSv, thí dụ chụp
hình ngực mammogram là 0.4 mSv và chụp hình phổi là 0.1 mSv, độ nhiễm ít
hơn là một ngày phơi nắng ngoài biển! Trong khi đó, CT scan, độ nhiễm
phóng xạ từ 2 dến 20 mSv. Còn, mỗi PET scan, sẽ gây ra phóng xạ khoảng
25 mSv.
So ra thì độ nhiễm phóng xạ của các
phương pháp chụp hình cũng không đến nỗi nào, vì lâu lâu mới chụp một
lần, và nếu cần là chuyện phải làm mà thôi. Nhờ vào những phát minh này
mà y khoa có thể dò tìm và chữa trị bệnh mau chóng.
Rủi Ro Nhiễm Phóng Xạ Khi Làm CT Scan
Chúng ta nên thận trọng khi quyết định đi làm CT scan vì rủi ro bị nhiễm phóng xạ hết sức nguy hiểm.
BỆNH NHÂN BỊ TIA PHÓNG XẠ GÂY HẠI trong
một số khám nghiệm y khoa là điều rõ ràng. Tuy nhiên, để bệnh nhân tiếp
xúc với tia phóng xạ bao nhiêu thì mới gọi là nguy hiểm?
Các cuộc nghiên cứu mới đây đưa ra lời
báo động cho rằng thủ tục làm CT scan được dùng ngày càng nhiều lúc gần
đây, đưa đến nhiều nguy hiểm cho bệnh nhân. CT scan là viết tắt của chữ
“computed tomography” nghĩa là kỹ thuật chụp hình các bộ phận bên trong
cơ thể con người. Đôi khi còn gọi là “imaging” hay nội soi. Bác sĩ
thường dùng phương pháp này để chẩn đoán bệnh. CT scan được sử dụng để
tìm đủ mọi loại bệnh từ nơi nào nhiễm trùng, té ngã vỡ sọ, hay tìm bệnh
ung thư.
Bác sĩ Rebecca Smith-Bindman, ở bệnh
viện UC San Francisco, và ê kíp chuyên viên của bà vừa mới đưa ra một
phúc trình nghiên cứu cho biết họ tỏ ý lo ngại vì phương pháp CT scan
được dùng khá nhiều lúc gần đây, tăng gấp ba lần kể từ năm 1996 cho đến
nay. Bản phúc trình nghiên cứu nói rằng kỹ thuật CT scan phóng ra nhiều
chất phóng xạ (radiation) hơn là phương pháp chụp bằng quang tuyến X
thông thường. Đặc biệt đối với trẻ em, rủi ro nhiễm phóng xạ còn cao hơn
gấp bội phần. Một nhóm nghiên cứu quốc tế công bố bản báo cáo cho thấy
trẻ em đang mạnh khoẻ, lỡ bị té ngã, đem các em đi làm CT scan, các em
có nhiều rủi ro sẽ bị ung thư so với trẻ em từ chối không làm CT scan.
Cuộc nghiên cứu này kéo dài 23 năm theo dõi. Những em làm CT scan có
nhiều rủi ro bị ung thư não gấp ba lần, và ung thư máu gấp bốn lần.
Các chuyên gia không đồng ý với nhau
trong việc giải thích kết quả của cuộc nghiên cứu khiến cho nhiều bệnh
nhân đang lo âu. Tổ chức Radiology Society of North America vẫn cả quyết
rằng rủi ro gây ra bệnh ung thư vì làm CT scan rất nhỏ so với những ích
lợi mà kỹ thuật này giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh. Ông Mark Pearce, một
trong những tác giả nghiên cứu về rủi ro xảy ra cho trẻ em, thuộc trường
đại học Newcastle University nói rằng; “Mặc dầu rủi ro có thể là gấp ba
lần, nhưng đó là gấp ba lần của một con số rất nhỏ.”.
Nhiều chuyên viên
về quang tuyến, trong đó có cả bác sĩ Smith-Bindman, biện minh cho lập
trường của mình, và họ nói rằng việc dùng kỹ thuật CT scan đã bị lạm
dụng vì dễ sử dụng. Thậm chí, bệnh nhân đòi yêu cầu phải cho đi làm CT
scan, và bác sĩ không ngần ngại cho đi làm CT scan chỉ vì sợ rằng mình
có thể đã bỏ sót, chưa làm đầy đủ mọi chẩn đoán.
Dầu sao đi nữa, kết quả nghiên cứu cũng
khiến cho các bác sĩ phải suy nghĩ lại trước khi quyết định gửi người
bệnh đi làm CT scan. Bác sĩ Smith-Bindman đề nghị: “Chúng ta nên suy
nghĩ lại và quyết định xem chúng ta có nên làm việc nội soi cho bệnh
nhân hay không, và việc nội soi đó có được chứng minh là cần thiết cho
bệnh nhân hay không.”
Lượng Phóng Xạ cho mỗi lần làm CT scan phần ngực gây nguy hại tương đương với:
a.) 1,400 lần chụp hình răng bằng quang tuyến X,
b.) 240 lần đi máy bay kéo dài 5 tiếng đồng hồ,
c.) 70,000 đi qua máy dò xét ở phi trường,
d.) 19 năm hút thuốc lá, mỗi ngày hút một gói 20 điếu.
Lấy đơn vị đo phóng xạ mSv làm chuẩn: Mỗi lần chụp quang tuyến X phần ngực chỉ bị 0.1 mSv. Dùng CT scan sẽ bị 7 mSv phóng xạ.
BS Hồ Ngọc Minh
Ngày Đó Cha Tôi - Hạo Nhiên Nguyễn Tấn Ích
Cha tôi là con trai út trong gia đình sáu người con của Ông Bà Nội. Có
lẽ theo thói quen mà Bà Nội thường hay gọi cha tôi là thằng Nhỏ mặc dù
ông đã có vợ, con.
Bà Nội kể :
Hồi bé, thằng Nhỏ được ông Nội dạy nó học chữ Nho. Học cả năm trời mà
viết và đọc không thuộc được hết cuốn Tam Tự Kinh. Có khó gì đâu, Nội
bây giờ đã già rồi mà vẫn còn nhớ : Thiên là trời, địa là đất, tử mất,
tồn còn, tử con, tôn cháu, lục sáu, tam ba, gia nhà, quốc nước , …Vậy mà
nó thà chịu bầm mông vì cái roi mây của ông Nội còn hơn ngồi tù túng
trong phòng học suốt ngày ê a chán ngấy mấy cái chữ xa lạ . Lại
còn phải viết tới viết lui từng ”bộ” một của chữ Nho trong ô
giấy gạch sẵn.
Thấy thằng nhỏ bị đòn mà bà nội xót ruột. Bà năn nỉ ỉ ôi ông Nội nhiều lần nhưng cái tính quyết đoán của ông, bà cũng đành chịu.
May mà gặp cơ hội chính phủ Trung kỳ ra quyết định bải bỏ nền Nho
Học mở chương trình “Học Chính Tổng Quy”(Giáo Dục Pháp Việt) nên ông
Nội đành phải cho nó theo học chữ Quốc Ngữ .
Có lẽ chữ Quốc ngữ hợp với Cha con nên chưa đầy một năm học lớp Đồng
Ấu là nó đọc được báo, đọc được sách. Thấy vậy, ông Nội nhất quyết cho
nó theo học càng cao càng tốt. Thằng Nhỏ lấy được bằng Yếu Lược, rồi
theo đà đó, mấy năm sau lấy thêm bằng Primaire.
Thằng Nhỏ học giỏi mà ham chơi. Trò chơi nào nó cũng vượt trội hơn bạn bè. Hồi nó mới chín mười tuổi mà đã vẽ được con gà con vịt, vẽ được cả hình người . Nó vẽ hình của Nội đang ngồi quạt trên cái sạp gụ. Cái môn này chẳng ai dạy nó mà tự năng khiếu trời sinh.
Đến những ngày sắp Tết, nó xin tiền Nội mua giấy, cọ, bột màu, rồi tự
vẽ hình bộ tứ linh “ Long Lân Quy Phụng”, hay bộ cây kiểng “Mai Tùng
Cúc Trúc” để chưng trên gian thờ trong ba ngày Tết. Thằng Nhỏ coi vậy mà
khéo tay lắm đó. Bà con ai tới chúc Tết cũng khen tranh vẽ đẹp và có
thần. Thầy Phán xem tranh rồi khuyên ông Nội nên cho cháu theo học môn
Vẽ Truyền Thần
Cháu đâu biết, bà Nội ngưng nói, với tay lấy ống nhổ, nhả miếng bã trầu rồi kể tiếp.
Ông Nội cho cha cháu vào Quy Nhơn theo học trường Collège de Quinhon, chỉ còn một năm nữa là thi lấy bằng Thành Chung. Không biết ai đưa đường dẫn lối, một hôm nó trốn trường bỏ đi biệt tích. Nữa tháng sau gia đình nhận được thông tri của trường đuổi học trò Nguyễn, lý do là vắng mặt lâu ngày mà không xin phép. Ông Nội giận lắm đòi từ cái thằng con ngỗ nghịch, ương ngạnh, hoang đàng. Phần bà Nội thì lo lắng, nhớ thương thằng con trai út nên cho người âm thầm đi tìm, một năm, rồi hai năm.
Đi dò hỏi khắp nơi, may mắn có người bà con trong họ về ăn chạp mả nói có gặp nó ở huyện Trà Bồng. Cái xứ nằm tận núi cao có quế, có trầm hương và nhiều cây danh mộc sống lâu hàng trăm năm tuổi.
Ngày đó, thằng Nhỏ theo làm đệ tử một Nghệ nhân chuyên nghề điêu khắc và chạm trỗ trên gỗ. Ông thầy đứng đầu toán thợ chạm trỗ đang xây dựng ngôi nhà thờ họ danh tiếng nhất ở đây. Ngôi nhà năm gian dựng toàn gỗ quý. Cột, kèo, xuyên , trính đều được chạm trỗ. Ngoài ra còn khắc các bức liễng, hoành phi bằng gỗ mun những câu đối chữ nho. Hai bên cổng vào nhà là tượng hai con sư tử to được chạm khắc cũng bằng loại gỗ mun , trông rất oai nghiêm.
Nội đã mất cả tháng trời khóc lóc năn nỉ ông Nội tha thứ cho Cha cháu mà vẫn không lay động được cái tính quyết đoán của ông . Bà vừa giận vừa thương thằng con đến mất ăn, mất ngủ. Ông Nội thấy bà ngày càng ốm o, gầy mòn, cuối cùng, ông Nội phải chấp thuận bỏ qua, nhưng với điều kiện là bắt thằng Nhỏ phải về nhà cưới vợ.
Ngày thằng Nhỏ quay về nhà , nó mang theo một món quà để chuộc lỗi là
một bức hoành phi bằng gỗ mun khắc ba chữ đại tự NGUYỄN TỰ ĐƯỜNG sơn
màu vàng nhụ.Bức hoành phi đó do tay cha cháu chạm trỗ. Mỗi nét
chính chữ Hán đều tượng hình những con vật và hoa. Bức hoành phi treo
trước gian thờ trông rất hoành tráng mà trang nghiêm khiến cho bà
con đến thăm đều trằm trồ khen ngợi. Ngày đó, ông Nội mới thấy cái tài
năng đặc biệt của con trai mình.
Mẹ cháu là người đã được ông bà Nội chọn làm dâu từ trước, xứng đôi vừa lứa , đẹp người, đẹp nết mà hai gia đình sui gia cũng được môn đăng hộ đối.
Nội cho thằng Nhỏ biết vợ nó và sẽ làm đám hỏi là cô con gái đầu của ông bà Cả Quới xóm dưới. Mẹ cháu có năm người em gái và hai người anh. Người anh cả đi lính Tây sang Pháp rồi biệt tích chẳng thư từ về. Người anh thứ hai vào Nam buôn bán, có gia đình lập nghiệp trên đất Chợ lớn.
Khi Nội cho cha cháu biết ngày giờ tổ chức lễ hỏi vợ, nó chỉ biết vâng lời chứ đâu dám cãi lại. Trong ngày lễ hỏi, cha cháu mới được thấy mặt mẹ cháu. Nội hối thúc lắm nó mới thăm nhà vợ được đôi lần rồi Cha cháu trở lại Trà Bồng tiếp tục công việc.
Năm sau, ông Nội chọn được ngày lành tháng tốt làm đám cưới, Nội cho người lên Trà Bồng gọi Cha con về . Đám cưới xong, mười ngày sau là nó lại ra đi, để vợ nó ở nhà sống với bà Nội. Ngày đó, ông Nội giận thằng Nhỏ lắm, mê say nghề nghiệp hơn cả trách nhiệm lo cho gia đình .
Ngày ông Nội quy Tiên, cha cháu mới quyết định bỏ hẳn nghề nghiệp ở lại nhà để chăm nôm ruộng vườn.
* * *
Năm tôi lên mười hai tuổi, bà Nội mất .
Vào mùa hè năm ấy, Cha đưa tôi đến thăm một gia đình xa lạ mà cha
tôi bảo chỉ cho một mình con biết. Cha đèo tôi phía sau chiếc xe đạp.
Đường đi quanh co trên sườn núi khá xa mà cha tôi bảo đó là đèo Vĩnh Tuy
.
Đến trước một căn nhà nằm đơn độc, cheo leo trong một khu vườn
trồng thơm khóm trải dài tới chân đồi, chen lẫn là những cây mít đang
mùa ra trái.
Một người phụ nữ từ trong nhà đon đả bước ra. Dáng bà dong dõng cao, màu da trắng xanh, sóng mũi dọc dừa, mái tóc búi cao trông rất qúy phái. Đoán chừng cỡ tuổi Mẹ tôi, nhưng trông bà tiều tuỵ hơn và đặc biệt bà có cặp mắt u buồn.
Bà bước ra sân đưa tay nhận chiếc túi xách đựng đầy thực phẩm từ tay
cha tôi. Câu nói đầu tiên của bà là trách cha tôi không cho thằng con
đội mũ phải chịu phơi nắng giữa buổi trưa Hè.
Bà mở rộng hai cánh cửa mời cha con tôi vào nhà. Đập vào mắt tôi trước tiên là một bức tượng nhỏ bán thân bằng gỗ màu hổ phách đặt trên kệ cao trên vách. Tượng khắc một người con gái có mái tóc dài vắt lên vai chảy dài qua khỏi lồng ngực. Khuôn mặt bức tượng rất thanh tú. Tôi nghĩ đó là hình bà chủ nhà thuở còn trẻ. Dù tôi chưa có trình độ để nhận xét về nghệ thuật điêu khắc, nhưng tâm tư đứa trẻ mười hai tuổi đã cảm nhận được nét tài hoa của đôi bàn tay người thợ điêu khắc.
Bà chủ nhà bưng cho Cha tôi một bát nước chè lá xanh đậm đặc, cho tôi một ly nước trong. Tôi ngạc nhiên tự hỏi sao bà này lại biết được thói quen của cha tôi chỉ thích uống nước chè tươi .
Những ngày cha tôi có mặt ở nhà, khi mặt trời chưa ló dạng là mẹ
tôi đã ra vườn hái những lá chè tươi còn đọng sương đêm, rồi ủ những
lá chè được vò nát với nước sôi trong chiếc bình lớn để cha tôi
dùng cả ngày. Mẹ bỏ bông lài tươi để ướp cho thơm, nhưng cha tôi bảo:
– Hương lài chỉ dành ướp cho loại trà khô. Còn lá chè tươi
phải dùng nguyên chất mới hưởng được hương vị chát ngọt và thơm nồng
của lá chè.
Buổi sáng, uống bát nước chè tươi đậm đặc, đến trưa cha tôi mới dùng bữa.
Trong khi chờ đợi bà chủ nhà sửa soạn bữa ăn, cha dẫn tôi dạo quanh vườn thơm khóm và xem những cây mít được mùa đầy quả trĩu nặng cành. Bất chợt, cha nắm tay tôi bảo: “ Con nên gọi bà chủ nhà bằng Dì Út vì bà ấy nhỏ tuổi hơn Mẹ con”.
Đến bữa cơm trưa, cũng có đủ thức ăn mà cha tôi thường dùng đã được dọn ra. Nào là rau muống luộc chấm với nước mắm chanh tỏi ớt, một tô canh bí đỏ nấu với đậu phụng và đĩa thịt gà kho sả ớt
Trong bữa ăn, cha tôi hỏi Dì Út về việc thu hoạch vườn thơm mùa này
ra sao, con bé Đơn Thanh đi thăm bà ngoại đã mấy ngày rồi.
Đến đây, tôi mới biết thêm được điều nữa là bà chủ nhà còn có
một người con gái tên Đơn Thanh sống chung và quê ngoại của bà ở khá xa
vùng này.
Buổi chiều, khi cha con tôi sắp lên đường trở về nhà, chợt một người con gái từ ngoài ngõ đi vào. Cô mặc áo trắng, quần bà ba đen, rất chân quê mà sao dáng người cô trông rất thanh tú, khuôn mặt rạng rỡ toát lên nỗi hân hoan trong lòng, cô đến ôm vai cha tôi vồn vã hỏi :
– Cậu về hồi nào, rồi nhìn tôi cười hỏi tiếp , em Tấn đó hả ? Lần đầu tiên chị mới gặp em.
– Tôi ngỡ ngàng. Một gia đình xa lạ đối với tôi , mới gặp lần đầu mà
sao họ đối xử với mình như người quen thân trong gia đình. Cô con gái
lại gọi cha tôi là Cậu và còn biết cả tên tôi.
Trên đường về , tôi hỏi Cha rằng gia đình đó liên hệ với gia đình mình thế nào mà họ biết cả về sở thích của Cha, cô con gái đó lại mạnh dạng xưng chị với con?
Cha tôi cười bảo :
– Thì nó lớn tuổi đáng chị của con mà. Cha sẽ cho con biết ngọn nguồn
những thắc mắc của con. Nhưng bây giờ, cha chỉ có một yêu cầu duy nhất
là con giữ yên lặng không nói với ai về chuyến viếng thăm này. Một ngày
nào đó cha con mình sẽ cảm thông nhau.
* * *
Thời gian sau này, cha mẹ cho tôi vào Sài Gòn học nên quên bẵng đi chuyện thắc mắc năm xưa. Mỗi mùa nghỉ Hè, tôi thường đi xe lửa về thăm gia đình. Có lần tôi sực nhớ đến chuyện cũ dự định hỏi cha nhưng lại gặp bạn bè đến thăm, vui chơi nên quên bẵng đi.
Vào mùa Hè năm cuối cùng Trung Học Đệ Nhị Cấp, khi tôi thi xong bằng
tú Tài 2, trong thời gian chờ đợi kết quả, tôi về thăm nhà.
Được hai ngày, cha tôi hỏi:
– Con còn muốn biết Dì Út là ai không?
A, cha lại nhắc tôi chuyện thắc mắc cũ, rất vui mừng, tôi nắm tay cha thúc dục:
– Kể cho con biết ngay bây giờ đi .
Cha tôi đưa tôi ra ngoài vườn. Ông nằm trên chiếc võng, hai đầu đươc
buộc vào hai gốc xoài. Tôi ngồi trên chiếc ghế đá kề bên võng. Người
bắt đầu tâm sự :
– Giờ con đã trưởng thành, cha muốn cho con biết cái điều cha đã giữ
kín mấy chục năm nay để sau này con còn biết cách đối xử với người ta.
– Ngày cha bỏ học trường Collège de Quinhon theo ông thầy làm nghề
điêu khắc đến tận huyện Trà Bồng nhập với đoàn thợ xây dựng nhà cửa.
Ngày đó, cha mê vẽ tranh và điêu khắc, nhưng tiếc rằng ông Nội không
chiều theo ước nguyện của cha . Đến lúc gặp cơ hội là cha bỏ hết tất cả
chạy theo sở thích của mình.
Vị Tộc trưởng dòng họ Trương có thế lực nhất đất Trà Bồng đã thuê bao
toán thợ làm nhà gỗ nổi tiếng nhất tỉnh Bình Định đến đó xây dựng một
ngôi nhà gỗ năm gian thật hoành tráng.
Cha cùng với ông thầy chuyên làm công việc chạm trổ các hình tượng linh vật như con rồng, con rùa, con dơi… và hoa văn trên những đầu và chân các cây cột, trên cây trính, cây kèo… bằng toàn gỗ danh mộc mất ba năm mới hoàn thành. Cha hãnh diện nhất trong cuộc đời cha là đã điêu khắc được hai con sư tử bằng gỗ mun đen tuyền rất sống động đặt ngoài cổng nhà thờ họ Trương mà mọi người đều thán phục.
Tôi sực nhớ đến bức tượng gỗ người thiếu nữ trong căn nhà của Dì Út năm xưa bèn hỏi cha:
– Thế thì cái tượng gỗ đặt trên kệ nhà dì Út có phải cha là tác giả?
Cha tôi không trả lời câu hỏi của tôi , ông kể tiếp :
Người con gái Út của ông chủ nhà không ngờ lại đem lòng thương cha và
cha cũng thương dì ấy. Thuở đó, cha đã hai mươi tuổi còn dì Út lên
mười bảy. Tình yêu của cha và dì Út là niềm cảm hứng cho cha tạo nên
bức tượng đó.
Được hai năm, ông bà Nội tìm được chỗ làm của cha. Rất vui là cha
được ông Nội tha thứ cái tội bỏ học nửa chừng nhưng lại bắt cha về nhà
cưới vợ.
Ngày đó, cha rất đau buồn nên đã tỏ thật với dì Út và định bỏ đi, nhưng dì Út đã khuyên cha ở lại tiếp tục làm xong ngôi nhà cho cha nàng, sau đó dì sẽ bỏ nhà cùng cha đến nơi khác chung sống. Dì sẵn lòng chấp nhận làm vợ hai nếu Mẹ con đồng ý. Mặc dù dì Út mong được như thế, nhưng cha không dám cho ông bà Nội biết và sợ mẹ con buồn phiền.
Khu vườn mà cha dẫn con tới thăm là do dì Út tạo dựng, chuẩn bị cho
cuộc sống riêng tư sau này. Dì đã đưa cha tới đó giữa lúc những
người thợ đang xây dựng căn nhà. Thực lòng cha không muốn dì phải
sống cảnh đơn độc, khổ lụy vì Cha. Là con gái Út của gia đình giàu
có, lại được nuông chiều, cha nghĩ, làm sao dì chịu nổi cảnh cơ cực và
cô đơn.
Cha tôi ngưng kể, lấy hộp thuốc rê trong túi vấn thêm một điếu .
Tôi liền hỏi :
– Sao Cha không thú thực với ông bà Nội về mối tình của Cha và dì Út khi Nội bắt Cha cưới vợ?
– Cha biết tính ông Nội mà, cương nghị và nền nếp gia phong khó
lòng lay chuyển. Nội không bao giờ chấp nhận hành động của con cái
vượt ra ngoài khuôn phép, lễ giáo.
Chợt Cha im lặng. Ông hít những hơi thuốc dài, phà khói lên
các tàn cây cao. Ông nhìn theo khói thuốc dường như để cho tâm tư
ông lắng dịu. Một hồi lâu Cha mới kể tiếp:
– Sau buổi lễ khánh thành ngôi nhà thờ, Ông chủ nhà mở tiệc
khỏan đãi toàn bộ toán thợ xây dựng trước khi từ biệt trở về
Bình Định. Cuộc tiệc đang vui vầy bỗng tin báo dì Út bị trôi sông. Mọi
người đổ xô xuống bến sông, chỉ thấy đống áo quần đặt trên bờ đá, trước
mặt là dòng sông nước chảy xiết. Người thân trong gia đình khóc than
thảm thiết. Mọi người tự động chia nhau đi tìm dọc hai bờ sông. Ông
Trương cho gia nhân thả thuyền dò tìm theo dòng nước. Lúc bấy giờ, lòng
cha đau đớn tận cùng cứ ngỡ dì Út đã trầm mình vì đau khổ và thất
vọng trước cảnh chia ly sắp xảy ra.
Suốt mấy ngày hôm sau, cha không về nhà ông bà Nội mà thẳng đường đi đến khu vườn mà dì Út trước kia đã đưa cha đến đó .
Ôi, cảm ơn Trời Phật. Dì từ trong nhà ra đón cha. Dì và cha đã ôm
nhau khóc. Cha khóc vì nỗi vui mừng dì còn sống. Còn nước mắt của dì Út
là tủi thân vì từ nay phải cách biệt cha mẹ, bắt đầu cuộc sống trốn
tránh và tự lập chỉ vì yêu Cha và quyết được sống gần cha .
Cha ở lại đó một tháng lo giúp dì sửa sang vườn tược và gần gũi dì cho đỡ phần cô đơn.
Năm 1952, chính quyền Việt Minh mở cuộc đấu tố cha mẹ dì Út. Họ ghép tội ông Trương là cường hào ác bá, bóc lột nông dân, hà hiếp kẻ ăn người ở. Họ ra lệnh cho đám người cầm gậy gộc xông vào nhà, chiếm đoạt, cướp bóc hết của cải mang đi, ruộng nương đều bị tịch thu. Hai con sư tử đứng chầu trước cổng, chúng nó dùng búa rìu phá hỏng để thỏa lòng mối thù giai cấp của Cách mạng .
Ông Trương, cha dì Út vì quá đau buồn và uất hận nên đã
trầm mình dưới dòng sông, nơi mà ông đinh ninh người con gái út
của ông đã bị chết chìm từ mấy năm trước.
Giờ đây, ông bà Nội không còn nữa. mẹ con tuổi cũng khá cao rồi.
Vì cha rất quý trọng mẹ đã giữ vẹn đạo làm dâu, làm vợ nên cha dấu kín
việc này. Mai sau cha có đi theo ông bà ông vãi thì con nói cho các chị
con biết về chị Đơn Thanh để nhìn nhận chị em cùng máu mủ.
* * *
Nhận được điện tín của bạn cùng lớp báo tin tôi có tên trong
bảng niêm yết kết qủa kỳ thi Tú tài 2 , tôi vội vã lên đường vào
Sài gòn để ôn bài chuẩn bị thi vào các trường chuyên nghiệp .
Giai đoạn này, đường xe lửa, đường quốc lộ 1 bị VC thường xuyên phá
hoại hoặc đắp mô nên suốt mấy năm trời tôi không về thăm gia đình được.
Bỗng một hôm tôi nhận được điện tín từ ngoài quê gởi báo tin Cha tôi vừa mất tại bệnh viện. Tôi vội vàng làm đơn xin phép nghỉ dạy hai tuần , sắp xếp công việc, báo cho Hiệu trưởng trường tôi đang dạy biết ngày khởi hành.
Tôi về đến nhà, công việc mai táng đã chuẩn bị đâu vào đó, chỉ chờ tôi về để được nhìn thấy mặt Cha lần cuối .
Công việc chôn cất cha tôi đã hoàn tất chỉ chờ đến ngày giờ tốt là xây mộ.
Tôi được em gái tôi kể lại về cái chết của cha như sau :
Năm này cha tôi vừa tròn bảy mươi tuổi. Một hôm, ông bị bí tiểu và
cơn đau lưng dữ dội. Em gái tôi vội đưa ông đến bệnh viện. Sau khi chụp
phim, bác sĩ phát hiện cha tôi bị sạn thận và quyết định giải phẩu thận
để lấy sạn ra.
Trước khi thực hiện ca mổ, cha tôi có một tuần nằm ở bệnh viện để bồi dưỡng và chờ đợi người cho máu . Giai đoạn này, cuộc chiến chống Cộng sản Bắc Việt trên chiến trường diễn ra rất khốc liệt. Trực thăng tải thương tấp nập bay về bệnh viện Dã chiến ngày đêm. Ngân hàng máu từ các bệnh viện đều thiếu trầm trọng. Vì vậy ca mổ của Cha tôi, gia đình phải cung cấp máu tự túc.
Cha tôi có dòng máu O+ mà gia đình tôi chỉ có bà chị thứ tư mới có đầy đủ sức khỏe để lấy máu, đứa em út thì ốm yếu, nên phải chạy đi các nhà thương ở quận để mua thêm máu nhưng không nơi nào có.
Đã gần đến ngày giải phẩu thận mà số máu cần chuyền cho Cha vẫn chưa đủ, cả nhà vô cùng bối rối. Bỗng một hôm, có người nữ y tá xa lạ đến tình nguyện hiến máu. Rất may mắn là máu của cô ta đúng dòng máu O+. Mẹ và các chị em tôi vô cùng mừng rỡ. Cho máu xong, gia đình tôi xin cô y tá cho biết qúy danh và địa chỉ để trả ơn và mời cô dùng bữa. Cô từ chối và bảo:
– Chẳng có gì lớn lao lắm đâu. Thấy Bác trai cần máu để mổ nên cháu
giúp vậy thôi, rồi cô viện cớ phải mang thuốc về bệnh xá ở quận gấp.
Sau này, tôi mới biết một điều rủi ro đã xảy ra trong ca mổ là thay vì mổ thận phía trái, bác sĩ lại mổ thận bên phải nên phải mổ hai lần. Vì tuổi già sức yếu nên cha tôi không chịu đựng nổi qua một lần mổ hai quả thận. Vì mất nhiều máu quá nên cha tôi đã đi luôn trong cơn mê.
* * *
Trước
hai ngày lên đường trở lạ Sài gòn, tôi ra thăm mộ Cha lần cuối. Khi
đến nơi, tôi giật mình vì có ai đó đã đến trước tôi đặt một bình hoa
tươi và một bát nước chè lá dưới chân mộ phần của Cha . Nắm nhang vẫn
còn nghi ngút khói. Nhìn bát nước chè tươi đậm đặc tôi sực nhớ đến Dì
Út và chị Đơn Thanh.
Tôi vội quay về nhà kể hết cho mẹ và
chị em biết có người đến cúng mộ Cha và tường thuật lại chuyến đi cách
đây gần chục năm mà Cha đã chở tôi đi thăm nhà dì Út. Tôi cũng
tường thuật luôn câu chuyện mà cha tôi đã tâm sự với tôi về mối
tình đầu của ông và dì Út thuở còn thanh xuân.
Nghe xong, mẹ tôi bảo chị tôi sắm ít quà rồi Mẹ và chị cùng tôi đi gặp Dì Út
* * *
Chiếc
Honda chở hai người băng qua con đường đèo Vĩnh Tuy quanh co đầy đá
sạn. Khiến tôi lại nghĩ đến cha tôi ngày xưa với chiếc xe đạp đã đi
đi, về về biết bao nhiêu bận trong những năm tháng dài đến với dì Út
trên đường xa vời vợi. Tình yêu của cha và Dì âm thầm, bền bĩ như dòng
suối chảy uốn khúc trên rừng đại ngàn.
Chúng tôi vừa đến trước sân nhà. Nghe tiếng xe, Dì Út ra mở cửa.
Cách
đây đã trên chục năm mà quang cảnh không có gì thay đổi. Riêng dì Út
thì già đi khá nhiều, trông dì bơ phờ, tiều tụy hơn xưa. Tôi dựng xe
xong, đến chào Dì và giới thiệu Mẹ và chị tôi. Dì nhỏ nhẹ mời mọi
người vào nhà.
Vừa bước vào nhà là nghe mùi hương
trầm tỏa ngát trên chiếc bàn thờ đặt ở phòng khách. Trên bàn thờ có
hoa, trái cây và bức hình căn cước của Cha tôi được phóng lớn.
Một người con gái từ trong phòng bước ra cúi đầu chào mẹ tôi. Bất chợt, chị tôi kêu lên thảng thốt :
– Kìa cô y tá hiến máu cho cha đây nè,
rồi nhào đến ôm chị. Hai người nước mắt chảy đầm đìa. Mẹ tôi cũng bước
đến nắm hai tay dì Út, cả hai đều khóc. Mẹ tôi nói với Dì trong nước
mắt nghẹn ngào :
-Thằng Tấn, nó mới kể cho chị sáng nay
đầu đuôi câu chuyện. Thật sự chị không ngờ cái mối tình sâu đậm giữa em
và ông nhà. Nếu biết sớm thì chị đâu có hẹp hòi gì.
Không còn bao lâu nữa, con gái út của
chị về nhà chồng, chị mời em và con dọn về nhà chị ở.Tụi mình đã lớn
tuổi rồi, chị em ở với nhau khuya sớm nương tựa tuổi già.
Tôi vỗ tay hoan nghênh ý kiến của mẹ
và nói thêm : Con sẽ vận động xin cho chị Đơn Thanh thuyên chuyển về
bệnh viện Tỉnh để chị có điều kiện tiến thân chứ ở mãi trong cái bệnh xá
huyện xa xôi này làm sao chị phát triển được nghề nghiệp.
Chị Bốn ôm vai chị Đơn Thanh trách sao
ngày đó em không cho biết chị em mình cùng máu mủ với nhau để chị
bứt rứt mãi về tấm lòng tốt của em mà chưa được trả ơn. Chị Đơn Thanh
lau nước mắt bảo :
– Đó là trách nhiệm của kẻ làm con
mà. Em Thương Cha nhiều lắm, lo sợ Cha bỏ mẹ con em ra đi sớm, mà ông
ra đi thật không tránh khỏi số trời.
Ngày đám tang, Mẹ và em có đưa cha ra
mộ. Là người đi sau cùng và cũng ra về trước mọi người. Em vừa thương
Cha vừa tủi phận. Làm con mà không dám thể hiện tình thương Cha trước
mọi người. Mẹ và em có đến trước mộ Cha làm lễ thọ tang. Em khóc suốt
mấy ngày liền. Mẹ an ủi hoài mà em không ngăn được dòng nước mắt. Em cô
đơn từ thuở nhỏ, giờ mất Cha lại càng thấy xót xa hơn. Ngày ông
ngoại mất, Mẹ em mới dám về nhà tạ lỗi trước linh cữu của Người.
Bà
ngoại em mừng lắm, hai mẹ con ôm nhau mà nước mắt đầm đìa. Bà
Ngoại và cậu em năn nỉ mẹ về sống với ngoại, nhưng mẹ thì muốn sống gần
cha và gìn giữ khu vườn và căn nhà . Đây là nơi chốn lưu giữ kỷ niệm mối
tình đầu của hai người làm sao bỏ đi được.
Trước
khi ra về, Mẹ tôi mời Dì Út và chị Đơn Thanh nhớ về tham dự lễ 49 ngày
của cha tôi. Nhân dịp này Mẹ sẽ giới thiệu Dì Út với bà con trong họ.
Trên
đường về nhà, lòng tôi bùi ngùi thương Cha, thương Dì, chỉ vì tình yêu
mà cam chịu cuộc sống long đong suốt một đời người. Chỉ vì gia phong
lễ giáo của thời đại phong kiến gò ép con người sống trong
khuôn khổ mất đi năng lực phản kháng.
Hạo Nhiên Nguyễn Tấn Ích