Đem tiền (Cụ Hồ) ra đếm mấy lần chửa xong
Xếp riêng rồi lại xếp chung
Miệng thời lẩm bẩm mà... (không rõ nhời)!
Vài bữa sau, sau ngày đổi tiền ở miền Nam, tờ Sài Gòn Giải phóng (số ra hôm 27 tháng 9 năm 1975) đã gửi đến những người dân ở vùng đất này đôi lời an ủi:
“Nhiệm vụ của đồng bạc Sài Gòn (là) giữ vai trò
trung gian cho Diệm xuất cảng sức lao động của đồng bào ta ở miền Nam cho Mỹ...
Làm trung gian để tiêu thụ xương máu nhân dân miền Nam, làm trung gian để tiêu
thụ thân xác của vô số thiếu nữ miền Nam, làm trung gian cho bọn tham nhũng,
thối nát, làm kẻ phục vụ đắc lực cho chiến tranh, làm sụp đổ mọi giá trị tinh
thần, đạo đức của tuổi trẻ miền Nam, làm lụn bại cả phẩm chất một số người lớn
tuổi... Nó sống 30 năm dơ bẩn, tủi nhục như các tên chủ của nó, và nay nó đã
chết cũng tủi nhục như thế. Đó là một lẽ tất nhiên, và đó là lịch sử... Cái
chết của nó đem lại phấn khởi, hồ hởi cho nhân dân ta.”
Ba mươi tám năm sau, nhà báo Huy Đức lại có lời
bàn thêm, và bàn ra, nghe như một tiếng thở dài: “Không biết ‘tủi nhục’
đã mất đi bao nhiêu... nhưng rất nhiều tiền bạc của người dân miền Nam đã trở
thành giấy lộn.” (Bên thắng cuộc, tập I. OsinBook, Westminster,
CA: 2013).
Tôi sinh ra đời tại miền Nam, cùng thời với
“những tờ bạc Sài Gòn” nhưng hoàn toàn không biết rằng nó đã “làm trung gian
cho bọn tham nhũng, thối nát, làm kẻ phục vụ đắc lực cho chiến tranh, làm sụp
đổ mọi giá trị tinh thần, đạo đức của tuổi trẻ” ở nửa phần đất nước. Và vì vậy,
tôi cũng không thấy “phấn khởi” hay “hồ hởi” gì (ráo trọi) khi nhìn những đồng
tiền quen thuộc với cuộc đời mình đã bị bức tử – qua đêm!
Suốt thời thơ ấu, trừ vài ba ngày Tết, rất ít
khi tôi được giữ “nguyên vẹn” một “tờ bạc Sài Gòn” mệnh giá một đồng. Mẹ hay bố
tôi lúc nào cũng xé nhẹ nó ra làm đôi, và chỉ cho tôi một nửa. Nửa còn lại để
dành cho ngày mai.
Tôi làm gì được với nửa tờ giấy bạc một đồng,
hay năm cắc, ở Sài Gòn - vào năm 1960 - khi mới vừa biết sài tiền?
Năm cắc đủ mua đá nhận. Đá bào nhận cứng trong
một cái ly nhựa, rồi thổ ra trông như hình cái oản - hai đầu xịt hai loại xi rô
xanh đỏ, lạnh ngắt, ngọt lịm và thơm ngát - để tôi và đứa bạn chuyền nhau mút
lấy mút để mãi cho đến khi xi rô bạc hết cả mầu mới ngừng tay, lễ phép xin thêm:
- Cho con thêm chút xi rô nữa được không?
- Được chớ sao không. Bữa nào tụi bay cũng vậy
mà còn làm bộ hỏi!
Năm cắc đủ cho một chén bò viên, dù chỉ được một
viên thôi nhưng khi nắp thùng nước lèo mở ra là không gian (của cả Sài Gòn)
bỗng ngạt ngào hương vị. Chút nước thánh đó - sau khi đã nhai thiệt chậm miếng
thịt pha gân vừa ròn, vừa ngậy - hoà nhẹ với chút xíu tương đỏ, tương đen, cùng
ớt xa tế ngọt ngọt cay cay có thể khiến cho đứa bé xuýt xoa mãi cho đến... lúc
cuối đời.
Năm cắc cũng đủ làm cho chú Chệt vội vã thắng
xe, mở ngay bình móp, lấy miếng kem - xắn một phần vuông vắn, cắm phập vào que
tre - rồi trịnh trọng trao hàng với nụ cười tươi tắn. Cắn một miếng ngập răng,
đậu xanh ngọt lạnh thấm dần qua lưỡi, rồi tan từ từ... suốt cả thời thơ ấu.
Năm cắc là giá của nửa ổ bánh mì tai heo, nửa má
xoài tượng hay một xâu tầm ruột ướp nước đường, một cuốn bò bía, một trái bắp
vườn, một ly đậu xanh đậu đỏ bánh lọt, một dĩa gỏi đu đủ bò khô, một khúc mía
hấp, năm cái bánh bò nước dừa xanh đỏ, mười viên cái bi ròn ròn cái bi ngon
ngon nho nhỏ...
Một một đồng thì (Trời ơi!) đó là cả một trời,
và một thời, hạnh phúc muôn mầu!
Một đồng mua được hai quả bóng bay. Chiều Sài
Gòn mà không có bong bóng bay (cầm tay) để tung tăng e sẽ là một buổi chiều...
tẻ nhạt. Những chùm bóng đủ mầu sẽ rực rỡ hơn khi phố mới lên đèn và sẽ rực rỡ
mãi trong trong ký ức của một kẻ tha hương, dù tóc đã điểm sương.
Còn hai đồng là nguyên một tô cháo huyết có thêm
đĩa dà trá quẩy ròn rụm đi kèm. Hai đồng là một tô mì xắt xíu với cái bánh tôm
vàng ươm bên trên, và nửa cọng rau xà lách tươi xanh bên dưới. Tờ giấy bạc với
mệnh giá quá lớn lao và rất hiếm hoi này, không ít lúc, đã khiến cho tuổi thơ
của tôi vô cùng phân vân và bối rối!
Và trong cái lúc mà tôi còn đang suy tính, lưỡng
lự, cân nhắc giữa bốn cái kem đậu xanh năm cắc, bốn cuốn bò bía, bốn ly nước
mía, hay một tô hủ tíu xắt xíu thịt bằm béo ngậy (cùng) giá hai đồng thì ở bên
kia chiến tuyến người ta đã quyết định cho ra đời Mặt trận Giải phóng Miền Nam - vào ngày 20
tháng 12 năm 1960.
Hệ quả thấy được, vào mười lăm năm sau - vẫn
theo báo Sài Gòn Giải phóng, số thượng dẫn:
“Miền Nam đã có một nền tiền tệ mới, khai sinh
từ sự độc lập toàn vẹn của xứ sở, nhân dân thành phố Hồ Chí Minh đã nâng niu
từng tờ bạc của Ngân hàng Việt Nam với một niềm hãnh diện chưa từng thấy sau
bao nhiêu thế kỷ mất nước phải ép mình sống với đồng bạc của ngoại bang.”
Niềm hãnh diện được nâng niu từng tờ bạc mới
(nếu có) cũng nhỏ dần sau từng đợt đổi tiền. Rồi với thời gian những tờ bạc này
đã từ từ biến thành... giấy lộn - như tường thuật của nhà báo Bạch Nga, đọc
được trên Vietnamnet hôm 21 tháng 5 năm 2012:
“Trong khi ngồi đợi xe ở trạm trung chuyển xe
bus Long Biên, tôi được dịp chứng kiến cảnh một bà lão ăn xin chê tiền của
khách.
‘Cô tính thế nào chứ 2 nghìn bây giờ chả đủ mua
mớ rau, lần sau đã mất công cho thì cho ‘tử tế’ nhá!’
Câu nói của bà lão ăn xin khiến nhiều người phải
sốc...
Chị Hương (Cầu Giấy – Hà Nội) chia sẻ câu chuyện
có thật mà như đùa: ‘Nói thật, có lần gặp hai chị em nhà này đi ăn xin, thương
tâm quá tôi liền rút ví ra đưa cho chúng 3 nghìn lẻ. Ngay lập tức, nó gọi tôi
lại, giơ tờ 5 nghìn đồng lên trước mặt tôi bảo: cho chị thêm 2 nghìn cho đủ mua
mớ rau nhé.”
Và đó là chuyện xẩy ra năm trước. Năm nay - sau
khi dự phiên họp ngày 14 tháng 5 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, sau khi nghe
các báo cáo của Chính phủ và Ủy ban Kinh tế, Ủy ban Tài chính về ngân sách
những tháng đầu năm 2013 - Phó Chủ tịch Nước Nguyễn Thị Doan bỗng (chợt) nhận ra rằng: “Tình
hình kinh tế gay go lắm rồi!”
Ủa, “gay go” thiệt sao?
Mà “gay go” tới cỡ nào lận?
Ông Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng, người đã từng lạc quan tuyên
bố “năm 2015 sẽ có một Vinashin mới” nay đã bắt đầu
đổi giọng: “Tình hình doanh nghiệp bi đát, tôi nghĩ có tới 100.000
doanh nghiệp chết chứ không phải chỉ mấy chục nghìn, tỉ lệ doanh nghiệp lỗ có
thể còn hơn 65%.” Và đã đến nước này thì ông phó trưởng Ban Kinh tế
Trung ương,Nguyễn Xuân Cường, cũng đành phải (xuôi xị) nói
theo thôi: “Tình hình đúng là hết sức đáng lo ngại.”
Điều lo ngại nhất là bó rau muống sẽ không ngừng
ở giá năm ngàn đồng bạc. Dù với số tiền này - vào năm 1960 - đủ để mua hai ngàn
tô phở gánh, hay hai ngàn năm trăm tô mì xe, hoặc mười ngàn chiếc bong bóng đủ
mầu.
Tiền việt cộng
Bù lại, vẫn theo lời của bà Phó Chủ Tịch Nước Nguyễn Thị Doan, là mọi người được sống với“Nhà
nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân...
khác hẳn về bản chất và cao hơn gấp vạn lần so với dân chủ tư sản.”
Cái giá của “dân chủ” (cũng như Độc lập - Tự do
- Hạnh phúc) của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, rõ ràng, hơi mắc. Dân
Việt, tội thay, không những đã hớ mà còn mua nhầm đồ giả và đồ đểu nữa mới chết
(mẹ) chớ!
No comments:
Post a Comment