Tôi Đi Mỗ Mắt - Nguyễn Thị Thêm

Chào các bạn,

Rất lâu rồi tôi vắng mặt trên diễn đàn. Sau chuyến đi Nhật đáng lý tôi có rất nhiều đề tài để viết. Nhưng khi về tới California, ông lính già của tôi kiệt sức sau chuyến bay đường dài nên ngã bệnh. Và tôi bị cuốn theo những đau đớn mệt mõi của chồng.

Trước khi đi Nhật, tôi đã lấy hẹn đi khám mắt, dự kiến chỉ làm kiếng thôi, vì kiếng cũ đã hư và nhìn cũng không còn rõ. Nhưng khi khám BS chào thua và nói tôi phải mỗ cườm sau đó hãy làm kính. Tôi lấy hẹn sau khi đi Nhật về sẽ gặp Bác Sĩ lại.

Các bạn cùng trang lứa chắc sẽ cười tôi, vì tới tuổi này rồi thì mắt mũi phải lem nhem, có chi đâu lạ mà phải kể.

Nhưng các bạn ơi! Có tới tuổi này mới thấy cái khổ của người già. Này nhé đi đâu cũng phải mang kính. Cái kính lão làm sóng mũi tôi ngay gần mắt lõm sâu xuống trông thật tệ hại. Còn nữa nhiều trường hợp phiền hà làm mình bực bội. Nhưng tôi  tự nghĩ "Già rồi, ai cũng vậy mà thôi. Cứ đeo kính lão đi mà vui sống"

Thế nhưng, nó là nguyên nhân của nhiều chuyện rất buồn cười.

Bác Sĩ nhãn khoa thường căn dặn:

-" Mắt bác rất khô, đi ra ngoài bác phải nhớ mang kính râm để bảo vệ mắt. Nhớ nghen bác!"

Thế thì vâng lời bác sĩ, ta đeo kính râm. Trông cũng gồ ghề, ngầu ngầu  và ra vẽ điệp viên ra phết. Oái oăm thay, khi ấy ta đã thành "Điệp viên không không thấy." 

Thế này nhé:

Tôi ngồi trên xe đeo kính đen nghiêm chỉnh. Con tôi nói:

-Má! Gọi cho tiệm uốn tóc hẹn giờ đi má!

Thế là tôi lột kiếng râm, mở hộp kiếng lão đeo vào rồi bấm số phone gọi. Gọi xong lại lột ra bỏ hộp, đeo kiếng mát lại. Rõ là mắc công.

Khi đi đường muốn nhìn cái gì, lại lột kiếng đen ra, đeo kiếng lão vào. Mệt quá dẹp luôn kiếng đen. Con lại nhắc:

-Má! Má phải đeo kiếng râm kẻo hư mắt.

Đang ngồi xe, điện thoại reo. Con gái nói:

-Má! ai gọi vậy má!

Tôi dẹp kiếng đen, lôi điện thoại ra, tìm cho ra cái kiếng lão  để xem ai gọi thì điện thoại đã hết reo rồi. Rõ khổ.

Tệ nhất là cái vụ nhan sắc về già. Trang điểm phải nhìn rõ mặt, thế mà mắt mũi có thấy đường đâu mà sơn mà quẹt. Quá là thiệt thòi cho cái dung nhan cuối mùa thu lá rụng.

Nhiều lúc cháu tôi rất vui vẻ lao từ trong phòng ra khoe bà ngoại những thành tích kết quả học được, hay một clip video cháu hát thật hay đã thu vào iphone. Cháu hứng khởi  nói liên tu bất tận rồi hỏi ngọai:

- Sao? Ngoại thấy sao hả ngoại?.

Tôi lắc đầu:

-Ngoại sorry con! Ngoại chưa mang kính nên không thấy gì cả.

Cháu  tiu nghỉu, niềm vui như bị hụt hẫng, mất hứng tội nghiệp. Dù sau  đó tôi đã lấy kính lão đeo vào và khen ngợi.

......

Khi tôi đi khám mắt ở văn phòng BS Nguyễn Minh Trung ở Fountain Valley , BS bảo tôi đọc mấy hàng chữ trên màn hình, tôi chỉ thấy một màng lờ mờ, đọc sai bét hết . Bác Sĩ Trung tuyên bố:

-"Bác đã đến lúc phải lột cườm. Mắt bác cườm đã kéo dầy rồi. Cháu sẽ làm cho bác nhìn rõ ràng. Bác yên tâm đi nghe bác."

BS Nguyễn Minh Trung là một trong những BS học về làm laser cho mắt nên ông gợi ý tui đi làm laser luôn. Ngoài chi phí lột cườm bảo hiểm phải trả, tiền làm laser mỗi mắt là 1.500$.

Các bạn già của tôi ơi! Ai đã từng đi khám mắt ở văn phòng bác sĩ Nguyễn Minh Trung rồi thì biết. Ông vừa trẻ, đẹp trai, tay nghề cao, lễ phép,  mà cách nói chuyện giọng Huế ngọt ngào có tính thuyết phục lắm. Cho nên tôi nghe rất hợp lý, tôi hẹn sẽ có quyết định trong lần gặp tới.

Tôi hỏi ý kiến các con. Con gái tôi nó đã bắn laser mắt. Nó góp ý

-" Khi làm laser, mắt rất sáng và cũng không có gì nguy hiểm.Nhưng về đêm khi nhìn ánh đèn nó sẽ bị chói vì ảnh hưởng của tia laser. Cái bất tiện là ở đó. Nhưng!... Nó chêm một câu"Má có lái xe đâu mà má lo"

Mấy thằng con trai thì xúi vô:" Má cứ làm đi để nhìn cho rõ, nếu cần tiền thì má nói, tụi con sẽ gửi về"

Tôi vừa tiếc tiền vừa sợ nên hỏi anh Nhản, một người anh kết nghĩa cùng dạy chung trường ngày xưa. Anh cũng đã lột cườm và cũng đã bắn laser rồi, kết quả rất tốt đẹp.

Anh nói về đôi mắt mình ngày xưa và hiện giờ, những mặt tốt và xấu khi bắn Laser Anh  giới thiệu với tôi con gái của anh . Anh nói:

- Cô yên chí, có thắc mắc gì cô cứ hỏi cháu Đào. Nó sẽ dùng kiến thức chuyên khoa giải thích kỹ kàng. Anh sẽ bảo cháu gọi cho cô.

Thế rồi cô Bác Sĩ Nhãn khoa ở Texas gọi cho tôi với tư cách của một người cháu trong gia đình. Cô giải thích tường tận, rõ ràng và thân tình  để cuối cùng tôi quyết định mỗ cườm và bắn  laser.

.....

Tôi có hẹn ngày Pre Op là thứ hai để BS khám tổng quát mắt, cho toa mua thuốc, và để thứ tư giải phẩu. BS quyết định sẽ mỗ mắt phải trước, sau đó cách 1 tuần sẽ mỗ mắt trái sau. Như vậy mắt sẽ không trở ngại khi nhìn.

Khi khám mắt phải, BS Trung lại thay đổi ý kiến. Ở mắt phải tôi bị một cái mộng mắt khá lớn. Cái màng  mây nó kéo che một phần tròng đen mắt, nên khi tôi nhìn ở mắt phải nó lờ mờ rất khó chịu.

Kế hoạch tạm thời thay đổi. Tôi phải giải phẩu cái  mộng mắt trước.( Pterygium Surgery)  Sau một tháng lành lại mới có thể lột cườm.

Ngày giải phẩu không thay đổi, vẫn là thứ tư như hẹn trước. Địa điểm là "Newport Bay Surgery Center"  ở Newport Beach vào  lúc 10giờ sáng. Phải có mặt trước một tiếng để hoàn tất thủ tục giấy tờ. Ngoài ra còn có những lời dặn trước khi đến giải phẩu. Cụ thể như phải có người đưa rước. Phải mặc áo có cài nút trước hay zipper để dễ dàng khi thay áo,Không nên mang nữ trang hay những gì quý giá trong người.vvv..Nhất là không ăn, không uống gì sau 12 giờ đêm.

Chưa đầy 9 giờ tôi đã có mặt tại địa điểm. Đó là một trung tâm giải phẩu khá đẹp nằm ngay bên bờ biển. Dứới kia là bãi đậu của các du thuyền và tàu. Những chiếc tàu xinh đẹp, nhỏ nhắn bập bềnh trên sóng nước đang neo tại đây. Cảnh thật ưa nhìn tạo cho bệnh nhân thoải mái và giảm căng thẳng

Trung tâm giải phẩu mắt nằm ở tầng 2. Hai mẹ con leo lên những bậc tam cấp để lên lầu. Cô tiếp tân người Việt đưa cho tôi giấy tờ để tôi ký theo đúng thể lệ.  Cụ thể như giấy cam kết sẽ trả tiền nếu bảo hiểm không trả. Giáy đồng ý để BS Trung giải phẩu cho mình. Giấy đồng ý được mỗ và không khiếu nại ...Con gái tôi ký tên vào tờ giấy để cam đoan sẽ đưa tôi về nhà. Thủ tục xong, cô tiếp tân gài vào tay tôi sợi dây có ghi tên họ, ngày tháng năm sinh và bảo tôi lại ghế ngồi chờ. Kẻ được mời vào, người được đẩy ra, một lúc sau tôi mới được gọi vào trong.

Bên trong  trung tâm khá rộng. Những dãy ghế trống nằm một dãy. Cô y tá dẫn tôi tới trước quầy  nơi bàn làm việc. Cô giở hồ sơ và hỏi lại tên họ cho chắc chắn.

Cô đưa tôi vào ghế. Trên ghế có để sẳn một cái áo khoác dành cho bệnh nhân. Cô nói nhẹ nhàng lịch sự:

- Bác thay áo ra và mặc áo này vào. Cột dây ở sau nhé. Rồi cô kéo màn và bước ra ngoài

Tôi làm như lời dặn và dáo dác tìm xem có cái túi nào để bỏ áo mình vào không? Nhưng không có, tôi đành xếp lại và ngồi chờ.

Cô y tá trở vào nói tôi bỏ áo mới thay ra vào phía sau cái ghế nằm. Xong cô ta giới thiệu tên mình và tên BS sẽ giải phẩu. Cô ta lấy một tấm drap trắng thật ấm đắp vào người tôi. Tôi nằm yên thoải mái. Cô lấy viết lông đánh dấu vào trán bên phải của tôi và gắn vào tay tôi thêm một cái băng có ghi tên họ tôi và tên họ Bác Sĩ giải phẩu. Cô bảo tôi đưa tay và cô tìm mạch máu để chích, chuẩn bị gắn ống khi giải phẩu vô nước biển. Đồng thời cô cũng dán những nút gắn hệ thống theo dõi tim trên người tôi.  Cô cho tôi uống một viên thuốc. cô nói viên thuốc đó là tôi giảm căng thẳng khi BS mỗ. Sau đó cô ta nhỏ thuốc vào  mắt cho tôi  và nói tôi chờ tới phiên mình.

Tôi nằm im lơ mơ nghĩ đến những gì sẽ xảy ra. Thêm một bệnh nhân được đem ra khỏi phòng mỗ.  BS Trung đến xem hồ sơ của tôi. Ông trấn an tôi đừng lo sợ. Ông cười thật tươi, vỗ vỗ tay tôi nói:

-"Bác yên tâm nghe bác. Cháu sẽ làm tốt nhất cho bác."

Một cô y tá đến với một người bác sĩ, ông giới thiệu là BS gây mê. Ông  hỏi tên họ tôi, lý do tại sao hôm nay tôi đến đây và cùng cô y tá  đẩy tôi vào phòng mỗ.

Tôi được đặt nằm dưới một cái máy có nhiều hệ thống khá lạ. Mọi người chuẩn bị cho tôi sẳn sàng trước khi BS Trung bước vào. Ông bước vào nhìn tôi và nói:

-" Giờ cháu mỗ cho bác . Bác yên tâm đi nghe."

Thế rồi cả ekip bắt tay, tôi được cho nhìn thẳng vào máy.BS bảo:"  Bác nhìn thẳng nghe bác". tôi nhìn một điểm màu đỏ trong vùng ánh sáng. Tôi không nghe đau gì hết, chỉ nghe BS bảo tôi "nhìn thẳng, nhìn thẳng" và tôi cảm nhận BS đang làm cái gì đó vào mắt tôi.

Công việc độ chừng chưa tới 15 phút là xong. BS dùng băng băng kín mắt tôi và cho biết ca mỗ tốt đẹp.

Tôi được đẩy ra ngoài phòng đợi của bệnh nhân. Các cô y tá tháo kim chích, gở các miếng gắn vào người tôi. Con gái tôi bước vào và giúp tôi thay đồ. Cháu nói khi mỗ xong BS Trung có ra gặp cháu. Ông nói kết quả 100%. Tốt lắm và hẹn ngày mai chở mẹ đến văn phòng ông tái khám. Khi con gái tôi đi ra dời xe, tôi được ngồi lên xe đẩy và cô y tá đẩy tôi ra tận thềm nơi xe đậu.

Tôi được dặn dò không được tắm vòi sen và gội đầu trong vòng 4 ngày vì sợ nước vào mắt, không dụi mắt, phải nhỏ mắt theo toa bác BS căn dặn và không được mang hay nâng vật gì quá 10lbs. Nhất ra khi ra ngoài phải mang kính râm.

Tôi về nhà với hình dạng một mắt bị băng kín. Khổ nỗi, mỗi  khi mở mắt, thì cặp mắt mới mỗ xót nhiều lắm. Tôi phải một tay đè mắt phải thì tôi mới có thể mở mắt trái để nhìn mọi vật. Tôi nằm nhiều hơn thường nhắm mắt lại . Cái vấn đề là ông chồng già nằm giường bên đâu có chịu cho tôi yên. Cả đêm ông cứ đòi đi tiểu hay ngồi dậy. Chả lẽ lại gỏ cửa phòng kêu con tới đỡ., cho nên tôi vẫn phải đở ông dậy, rồi đở nằm.  BS bảo không được nâng một vật 10lbs, mà tôi thì phải  nâng  đở trên 100lbs mới chết.. Phục vụ cho ông thật khó khăn vì không thể nhắm mắt. Mà mở mắt ra thì xót vô cùng.

Sáng thứ năm tôi đi tái khám mắt phải. BS bảo tốt lắm và nói tôi phải nhỏ mắt thường xuyên, ngày 4 lần ngoài ra phải nhỏ thêm nước mắt giả cho mau lành. Tôi hỏi sao mắt tôi quá xót. BS bảo mắt như bị lột da vậy, nên phải có thời gian khôi phục.. Ông tháo băng, khám kỹ lại, nói tôi nhắm mắt và ông băng thật chặc. Ông nói như vậy, khi nhìn mắt phải bớt bị xót.Nhưng về nhà theo phản xạ tự nhiên, mắt phải cũng mở ra khi nhìn  dù băng kín thế nào. Thật là khó chịu.

Hai  ngày sau tôi không băng nữa chỉ đeo kính đen để che mắt. Con mắt vẫn xốn, trong tròng mắt những đường gân đỏ nổi lên, nhưng cái mộng mắt đã không còn.

Thứ sáu tuần sau đó tôi đến văn phòng BS Trung  tái khám và ký giấy tờ giải phẩu cườm mắt trái với laser (Cataract  Surgery).

Lần này cô nhân viên kiểm tra đo lại hai mắt của tôi, cô cho tôi một cái túi màu tím trong đó đựng một mắt kính đen, một cuộn băng keo và 2hộp thuốc free. Một hộp tên Prolensa, một hộp là Lotemax. Cô hướng dẫn cách sử dụng và những thể lệ cần thiết trước và sau khi giải phẩu rồi cô mời tôi vào phòng đợi.

Tại đây BS Trung kiểm tra lại hai mắt, cho toa tôi mua thuốc để nhỏ, bắt đầu từ ngày hôm nay, ông trấn an tôi yên tâm và hẹn gặp tôi  ngày giải phẩu. Ông giải thích thêm phần bắn tia laser và nói tôi ra gặp nhân viên để ký check trả tiền cho dịch vụ bắn laser.

Thứ tư ngày 11/5/16  con tôi chở tôi trở lại trung tâm Newport  Bay Surgery  Center. Vì đã làm hồ sơ lần trước nên cô nhân viên trực chỉ đưa giấy tờ cần ký và dặn dò ít câu là xong.

Lần này vì tôi chỉ tới sớm hơn giờ hẹn 30 phút nên chờ một chút là tôi được kêu vào phòng. Tôi lại được mời nằm trên ghế và các các cô y tá lại đến cùng tôi hoàn tất phần việc của mình. Tôi được cô y tá đánh dấu lên trán bên trái của tôi và nói rõ hôm nay tôi sẽ được bắn laser mắt. Cũng như lần trước, đến giờ tôi gặp lại BS gây mê và được đẩy tới một phòng khác. Cô y tá bảo tôi ngồi dậy và đưa tôi vào phòng laser. Tại đây các nhân viên đã có mặt. Họ cho tôi nằm xuống ghế. Cái đầu tôi phải nằm đúng vị trí chính xác để máy có thể rọi đúng mắt khi làm và đầu tôi cũng không thể nhúc nhích. 

Khi tất cả đã sẵn sàng BS Trung bước vào. Ông ngồi xuống ở cái ghế phía trên đầu tôi . Ông bảo tôi mở mắt ra. Tôi nghe dường như ông banh mắt tôi ra và chụp vào đó một cái vòng vừa khít mắt. Tôi nghe hình như nước tràn ngập mắt tôi và sau đó là những tia xanh xanh vàng vàng chạy qua, chạy về liên tục trong hệ thống đèn trước mặt.Tôi cảm nhận bị chói lắm và rất lạ.

Độ chừng 10 phút bắn laser, BS Trung  lui ra và y tá đưa tôi trở lại ghế cũ nằm của tôi còn để ở trước cửa phòng. Tôi lên giường nằm và y tá chuyển tôi vào phòng giải phẩu cataract. Tại đây cũng như lần trước tôi được chuyền nước biển, theo dõi tim và BS cùng ekip tiến hành làm việc. Thật tình tôi không nghe đau đớn gì, chỉ cảm giác mắt mình bị gắp hay lấy một cái gì đó ra. Sau đó BS Trung đặt một miếng mica nhỏ chụp lên mắt trái  và băng lại để bảo vệ mắt. Ông bảo tôi:

- " Tốt lắm, 100% , bác yên tâm.

Tôi được các cô y tá đẩy tôi về phòng hồi sức và tôi trở về nhà với một con mắt vừa giải phẩu xong ,bảo vệ bằng một cái chụp được dán bằng băng keo.

Về nhà, để nhìn cho rõ, tôi có thể mở miếng chụp đó ra. Nhưng ban đêm phải mang vào để bảo vệ mắt. Thú thiệt khi về nhà, gở miếng băng ra tôi thấy rõ lạ kỳ. Tất cả sáng trưng, mọi vật trở nên tươi rói, đẹp đẽ.

Thế nhưng, vì một mắt đã lột cườm xong nhưng mắt bên mặt lại còn ở tư thế chưa lột nên hai mắt không đều. Tôi nhìn cảnh vật cứ lập lòe chênh vênh thế nào. Nếu che mắt phải thì cảnh vật sáng trưng màu trắng. Che mắt trái thì lờ mờ vàng vàng. Tất cả kiếng lão tôi đã sử dụng trước kia bây giờ hoàn toàn vất đi. Nhìn vào computer mập mờ khó chịu, nhìn vào ipad hay iphone cũng chẳng thấy rõ. Nhìn lâu chóng mặt quá chừng.

Khi tái khám, BS bảo hai mắt đều rất tốt, cần nhỏ thuốc điều trị cho mắt khôi phục.  Mắt trái bây giờ 0 độ, mắt phải 3 độ nên nó chênh nhau. Có người khuyên tôi bịt hẳn mắt phải để chỉ nhìn một mắt  cho khỏi chóng mặt. Nhưng tôi làm không được, nó kỳ kỳ thế nào. Nhất là mắt phải cần nhỏ thuốc hàng ngày. Đó cũng  là lý do thông thường BS phải mỗ cườm cả hai mắt chỉ cách nhau một tuần. Còn tôi muốn mỗ cườm mắt phải thì phải chờ một tháng cho lần mỗ trước hoàn toàn bình phục.

Mỗi ngày tôi phải nhỏ tất cả 12 lần cho hai mắt với 4 loại thuốc khác nhau. Đáng buồn là tôi không thể viết hay đọc được gì trên computer vì nhìn rất chóng mặt. Thỉnh thoảng tôi cũng ráng lên máy, đọc mail viết vài câu vội vã tắt ngay.

Bốn tuần chờ đợi thật dài đối với tôi.  Tôi lại lấy hẹn để gặp lại BS Trung để tiến hành giải phẩu mỗ cataract mắt phải. Thường thì phải gặp BS vào ngày thứ hai để các nhân viên dùng máy kiểm tra mắt và dặn dò những chi tiết trước khi giải phẩu. Ký giấy xác minh là bệnh nhân đã nghe rõ những chỉ dẫn rồi mới gặp BS khám lại. Sau đó ngày thứ tư lên trung tâm để giải phẩu. Ngày thứ năm trở lại gặp BS để kiểm tra.

Như vậy bình thường mỗi lần mỗ mắt phải gặp BS ba lần nếu không có gì trở ngại. Ở trung tâm sau ngày mỗ họ sẽ gọi lại để hỏi xem bệnh nhân có an toàn không? Có gì bất thường không ? Họ cũng có gửi thư về tận nhà để cám ơn đã chọn trung tâm họ để giải phẩu. Đồng thời gửi luôn bảng đánh giá về cách phục vụ và xin ý kiến đóng góp của bệnh nhân. Tôi đã đóng góp với họ là mỗi bệnh nhân nên có một cái túi để đựng đồ đạc thay ra cho lịch sự và có vệ sinh. Còn lại tất cả đều tốt hết.

Như vậy, tôi đã mỗ xong cataract cho cả hai mắt. Con tôi đã mất rất nhiều ngày phép để phục vụ mẹ và lo chuyện nhà khi mắt mẹ không được như bình thường.

Các bạn ơi! Tôi đang đánh những dòng này lên màn hình mà không đeo kính chi cả. Tôi vui và hạnh phúc lắm dù bây giờ tôi vẫn phải nhỏ thuốc cả hai mắt là 24 giọt mỗi ngày. Cái nhìn của tôi bây giờ thật tuyệt vời. Tôi có thể nhìn rõ mặt mình với những đường xếp li tuổi tác mà từ lâu nấp sau gọng kính. Tuy nhiên muốn đọc sách thì tôi cần phải mang kính nhìn gần. Tôi phải đợi sau 1 tháng mắt tôi hoàn toàn trở lại bình thường mới có thể gặp BS để đo độ và làm kính .

Vì mắt tôi đã được bắn tia laser nên khi về đêm ánh đèn lại lóe lên như bị phản ảnh lại. Điều đó khá nguy hiểm cho những người lái xe ban đêm, nhưng ưu điểm là cái nhìn thật là rõ ràng.

Tôi cám ơn nền khoa học tiến bộ như ngày nay đã  phục vụ sức khỏe người già để họ có những niềm vui. Tôi nhớ ngày xưa khi còn bé, tôi rất ngạc nhiên khi thấy ông bác họ nheo mắt như nhắm lại để đọc một tờ báo và đưa nó ra thật xa. tôi ngạc nhiên hỏi ba tôi:

-"Ba ơi! Bác nhắm mắt làm sao bác thấy đường để đọc" Ba tôi nói :

-"Vì bác già mắt không thấy rõ phải nheo lại và đưa ra xa mới thấy"

Đến khi ba tôi già, cuộc sống tiến bộ hơn, ông đã được đeo kính. Giờ đến thế hệ của tôi lột được cườm mà còn bắn laser để mắt nhìn cho rõ . Mặc dù tôi biết đó chỉ là thời gian, vì dù muốn, dù không tuổi tác và sức khỏe của con người không thể vượt qua định luật của tạo hóa. Các cơ mắt rồi cũng sẽ yếu đi tầm nhìn không phải luôn luôn giữ được sáng như bây giờ.

Nhưng đó là chuyện sau này, cái hạnh phúc lớn nhất của con người là sức khỏe. Có thể nhìn rõ, nghe rõ, ăn ngon, ngủ ngon và sinh hoạt bình thường. Những điều này khoa học từng bước đã giải quyết được cho người già, để có thể vui trong cuộc sống sau bao nhiêu năm làm việc để lo cho gia đình và đóng góp cho xã hội.

Cám ơn các bạn gần xa đã hỏi thăm và quan tâm tới tôi. Tôi đã trở lại bàn phím và tâm sự cùng các bạn.  Những ngày buồn chán đã qua rồi. Giờ đây tôi có thể vào máy để đùa vui với bạn bè, đi chơi, vào bếp hay đi ăn tiệc mà không cần đeo kính.

Tuổi già không phải hoàn toàn là buồn chán như một số người đã nghĩ. Mọi vật trên đời đều có thời gian sử dụng. Cơ thể con người không ngoại lệ, phải thoái hóa, hư hao theo  tuổi đời và sự lao lực.

Tôi tri ân và hạnh phúc vô cùng với những gì ơn trên và cuộc sống ban tặng cho tôi.  Niềm vui của người già được sáng mắt.

Nguyễn thị Thêm