Pages

Cà Phê Và Má Tui - Nguyễn Thị Thêm

           
Mấy hôm nay lang thang ở quán Cà phê cầu Mát, tui bị nhỏ Vĩnh Xuân gọi tui là "Bà Chị Cà Phê". Đừng tưởng tui là dân ghiền cà phê nghen. Tui thỉnh thoảng cũng có uống nhưng không thuộc thành phần dân ghiền cà phê và thích ngồi đồng ở mấy quán vĩa hè.

Sở dĩ em nó gọi tui như vậy là vì tôi một thời yêu "Hoa cà phê". Các bạn có bao giờ đến vườn cà phê vào mùa hoa cà phê nở chưa? Thật tuyệt. Nhà tui, nguyên một khu đất vườn trên ba tôi trồng cà phê .

Vào mùa hoa cà phê trổ bông, mảnh vườn trên của nhà tui như trải một màn tuyết trắng. Những hoa cà phê trắng buốt điểm dài theo nhánh cây. Những hoa ấy sẽ tàn phai để trái cà phê phát triển. Hoa cà phê bát ngát mùi hương, mùi hương đó ngất ngây thơm không thể diễn tả. Lạc vào vườn cà phê buổi sáng ta có cảm tưởng như ta đang vui đùa với những nàng tiên áo trắng thấp thoáng  bên những vạt áo màu xanh.

Tui nhớ mấy câu thơ tui viết trong một bài ở bích báo Xuân ở trường hồi nẫm

Đóa hoa sen  tôi dâng lên Phật ngự.
Hoa Cà phê tôi dâng tặng mẹ hiền.
Hoa Pensé cho giấc mộng thần tiên.
Hoa Phượng Vĩ gói trọn thời áo trắng.

Má tui không lãng mạn như tui, má tui chỉ chờ trái cà phê chín. Vì là vườn nhà nên tui không đeo gùi lên nương hái trái như mấy cô sơn nữ. Tui xách cái thúng và đi từng cây tước trái bỏ vào trong. Hái cà phê thì cũng gian nan lắm vì kiến đen nằm phục sẳn ở nhánh cây bởi trái cà phê rất ngọt. Trái đem về rửa cho sạch những vết đen của kiến  rồi mới tính chuyện lấy hột.

Mấy năm đầu má tui cứ để nguyên trái vậy mà phơi. Phơi thật khô mới giã để sàng hột ra. Sau rút kinh nghiệm vì trái tròn khó giã, cứ trợt ra hoài. Má tui giã tươi cho dập vỏ trước khi phơi. Phải phơi khô, giã cho hột cà phê ra khỏi vỏ mới sàng lại lấy hột. Mỗi khi làm, bụi từ vỏ cà phê bay ra bám vào người rất dơ và ngứa.
Sàng lọc nhiều lần mới lấy được hột cà phê sạch sẽ. Sau đó đem ra phơi lại cho thật khô.

Đến đây mới là giai đoạn ăn tiền. Phải rang thế nào cho cà phê thiệt tới, thiệt thơm. Ba tui hàn một cái thùng dài, có nắp để đổ cà phê vào và lấy ra. Một đầu thùng hàn dính vào cây sắt được gát lên một trụ. Một đầu là cây sắt có tay quay. ba tui đốt than và bỏ cà phê vào rang. Khi cà phê đã thơm, ông đổ  bơ (butter) vào cho ngậy mùi. Cà phê vườn nhà pha lên không đen như cà phê tiệm vì mình rang vừa cháy tới. Mỗi lần rang, ba tôi làm ra vẽ bài bản lắm (Mà nói thiệt tình nghen, cả đời ba tui không vô bếp. Cho nên đụng tới củi lửa, ba tôi và cả nhà coi đó là chuyện trọng đại nhất trong đời. Có tính cách biểu diễn nhiều hơn thực hành.)

Má tui nói:" Ba mày làm thiệt là rườm rà, bắt cả nhà nhào dô phục dịch". Mấy câu này má nói nhỏ nhỏ sợ ba tui nghe. Bởi vì má vừa quạt than, vừa lăng xăng để phụ.

Cà phê rang đúng kiểu dùng rồi cũng hết. Ba tui hết hứng làm hoài. Má tui rang cà phê mình ên theo kiểu của bả. Má bắt chảo cho nóng và rang từng mẻ nhỏ. Đứng đão cho thật đều tay. Khi cà phê trở màu và tới má tui cho bơ vào và quậy liên tục. Cà phê thơm lừng bốc mùi lên tới nhà trên chỗ ghế dựa ba tui nằm. Ổng hít hít và khen:"Cà phê thơm quá".

Cà phê rang xong, má tui đem xay nhờ ở tiệm cà phê của chị Ba tui rồi đem về cất vào hũ đậy thật kín để giữ mùi thơm. 

Má tui tuyệt đối không uống cà phê. Bà cũng không gọi là cà phê, mà gọi "cà phe" đôi khi dùng từ "Cà phe cà pháo" ám chỉ cái tội uống cà phê nhâm nhi tốn thì giờ của ba tui. Má tui dùng kẽm to cọng, uốn một cái vòng tròn, có quai nắm. Xong bà lấy một miếng vải thô trắng may dính làm cái phểu. Cứ thế mà bà lọc "Cà phe".

Cái điều kỳ lạ là bà không bao giờ nếm thử mà ba tui lại bảo "Chỉ có má mầy là pha cà phê ngon vừa ý tao". Không biết lượng đường, lượng sửa là bao nhiêu. Hỏi má, má chỉ nói :" Tao đổ bừa, có đo lường gì đâu, ai biết sao ổng lại chịu" Thiệt là kỳ, không ai hiểu nổi.

Sau này khi đã có bình lọc," Cái nồi ngồi lên cái cốc". Má trịnh trọng làm một tô nước sôi, Ly có sữa để vào trước và bình lọc cà phê có nước sôi để lên  trên. Làm xong bà để trên bàn, bên cạnh bình trà có hình trái dừa khô. Má tui gọi lớn:" Ông ơi! ra uống cà phe"

Khi cơn bão nổi tháng 4 về , nhà không tiền mua thuốc lá thơm từng gói cho ba tui. Má mua nguyên bánh thuốc đem về vấn cho ba tui để dành hút. Có lần theo má đi chợ, thấy má thử thuốc rê cho Ba, tui thương má vô cùng. Má hút cả mấy loại mới chọn một cây vừa ý ba tui. Má mua cả cuộn giấy quyến, đem về xếp, rồi rọc, rồi ngồi vấn từng điếu thuốc cho ba tui.

Thuốc má vấn rất khéo, nhanh và đều đặn. Má xếp vào một cái hộp. Đi đâu ba bỏ vào túi quần, thế là cũng sang như ai. Cứ sáng sớm là má lại mở hộp và chất cho đầy. Thuốc má tui vấn không dán bằng hồ, bằng nước mà bà dán bằng le lưỡi liếm. Có lẽ nhờ vậy mà thuốc ngon đối với ba tui. Tui nghĩ chắc bởi có hương vị tình yêu bằng nghĩa đen lẫn nghĩa bóng.
  
Cả cuộc đời má tui gắn liền với bổn phận làm dâu, làm vợ, làm mẹ. Mà bổn phận nào má tui cũng làm một cách xuất sắc. Làm dâu ngoài lo phục vụ ăn uống chăm sóc mẹ chồng, má tui còn phải lo cái mục trầu cau thuốc xỉa. Mà thuốc xỉa của nội tui phải khác thuốc hút của ba. Tui không hiểu khác ở nặng nhẹ ra sao. Chỉ thấy thuốc xỉa nội để riêng, thuốc ba tui hút để riêng. Lộn là hai người biết liền.

Chiến tranh đến hồi khốc liệt. Khu vườn trên trồng cà phê của nhà tui bị Việt Cộng pháo kích, rồi bị hỏa châu của lính Mỹ rơi xuống cháy rất nhiều.Từng lỗ pháo đào sâu ở vườn nhà. Những cây cà phê cháy xém ngọn. Gia đình tui phải bỏ nơi đó đi tạm cư nơi khác. Cà phê thiếu người chăm sóc khô cằn, trái thưa thớt và chết dần. Má tui không còn rang cà phê chảo cho ba tui nữa. Má mua cà phê tiệm về pha cho ba tui uống. Ban đầu ông cũng chê, nhưng riết rồi quen. "Cà phê uống cũng được, nhưng không ngon bằng cà phe má mầy rang" Đó là lời ba tui nói. Lời khen khiến má tui đỏ mặt, tủm tỉm cười sung sướng. Bởi cả đời phục vụ, nấu ăn lo lắng cho ba tui, có đời nào ổng khen lấy má tui một câu nào đâu. Chỉ có cà phê chảo là ổng chịu đèn và khen. Cũng lạ.

Quần áo má tui chỉ giặt sạch sẽ rồi xếp để một nơi. Nhưng quần áo của ba tui má ủi đàng hoàng, treo lên móc hay đặt cẩn thận trong tủ. Mỗi lần ba tui tắm má pha nước ấm, khăn mặt và quần áo sẳn sàng. Mỗi bửa cơm cho ba tui là lên mâm lên bát nghiêm chỉnh. Chỉ ba tui ngồi ăn còn má tui vẫn còn lúi húi trong bếp.  Mỗi lời ba tui nói là hiệu lệnh, má tui không bao giờ cãi hay lớn tiếng trước mặt con cái. Má thương yêu chăm sóc tất cả các con của ba bằng trái tim người mẹ.
  
Ngày má tui mất, ba tui không khóc nhưng ông buồn rất nhiều. Ông trầm tư và gầy hẳn đi. Trong ông có một cái gì ân hận sâu thẳm không thể nói với ai. Cả cuộc đời má tui là cái bóng đi theo ba tui và tận tụy với chồng. Bà đã cho ông cả tuổi thanh xuân, tuổi già, cho đến ngày chết. Bà phục vụ ông như một con sen với ông chủ quyền uy. Những ngày cuối đời vẫn dặn con cái nấu cho ông từng bửa ăn ngon, từng ly cà phê nóng.

Tình yêu bà hiến dâng không hề đòi bù đắp hay hơn thua. Vắng má tui căn nhà như lạnh thêm ra. Mất nguồn sống, mất sinh khí. Dù bà chỉ là một cái bóng nhỏ bé, gầy nhom ít nói, nhưng sự hiện hữu của bà là điểm sáng để khơi ngọn lửa gia đình ấm nồng.
  
Tình yêu không thể đem lên bàn để cân , đong, đo đếm. Tình yêu không là vật thể để mình trông thấy và sờ mó. Tình yêu bàng bạc trong từng hành động tuy rất nhỏ nhặt nhưng là tất cả tâm tư. Tình yêu không phải là câu nói văn hoa bóng bẩy hay những món quà đắt tiền. Tình yêu là sự cho ra không tính toán, đòi hỏi hay phân biệt. Má tui đã có một tình yêu như thế với ba tui. Và đến giờ phút này, tuy đã 70 nhưng tui vẫn thấy thua má tui nhiều lắm.
  
Sáng nay con gái pha cho mẹ một ly cà phê. Tôi lại nhớ má tui quá chừng chừng.
Bởi vì tui. Đứa con gái độc nhất của má, chưa bao giờ pha cho má được một ly trà hay ly cà phê nóng. Bởi vì bà vốn không thích cà phê và uống trà. Dù nhà tôi có cả một vườn cà phê và vườn trà.
Bà hái trà, phơi trà, đạp trà, ướp trà với hoa lài, hoa sói. Bà pha trà với nước thật sôi, ly trà thât thơm.
Bà hái cà phê, rang cà phê và pha cà phê thật ngon.
Tất cả chỉ để phục vụ cho một người. Đó là ba tui. Mà oái oăm thay, ba tui ngoài má tui lại có thêm hai bà vợ nhỏ và một bầy con riêng.

Người ta không tin vào tình yêu. Nhưng theo tui. Quả có một tình yêu hiến dâng, tha thứ  và hy sinh như vậy.


Nguyễn thị Thêm.

Chân Dung Ghê Rợn Của Một Băng Đảng Xã Hội Đen Người Việt Ở Châu Âu


Những tên tội phạm người Việt khét tiếng trời Âu. Những tội ác không thể dung thứ. Và cuộc truy lùng ngoạn mục của cảnh sát hai nước Đức - Việt, loại trừ băng đảng xã hội đen do những trùm xã hội đen người Việt cầm đầu.

Kệ Tết! - Jesse Peterson


Gần đây tôi tham gia một chương trình trên truyền hình về Tết Tây.

Tôi tự hỏi liệu ban biên tập có đọc những bài báo của tôi trong hai năm qua không mà họ dám mời tôi tham gia talk show này. Hay họ mời tôi vì tôi là một người nước ngoài biết tiếng Việt?
Người dẫn chương trình đặt câu hỏi cho tôi: “Chào anh Jesse Peterson. Sắp tới là Tết Tây, anh Jesse có mong đợi ngày đó không?”.

Họ cứ mong tôi sẽ trả lời “Yes! Tết Tây là một ngày rất vui”, rồi tôi tiếp tục nói, “Cảm ơn đã mời tôi tham gia chương trình ngày hôm nay! Chúc mừng năm mới các bạn Việt Nam!”.

Nhưng họ há hốc miệng khi nghe tôi nói: “Không! Năm mới – Tết Tây là một ngày giả! Nó được thiết kế cách đây 2018 năm trước. Đế chế Hy Lạp muốn xoá bỏ phong tục của các dân tộc xung quanh và tạo nên một năm mới giả, ở giữa mùa đông”.

Thật vô lý khi ngày chào mừng năm mới ở giữa mùa đông. Trong khi, 20 tháng 3 mới là ngày chính giữa của mùa xuân. “Tết Tây” đã được thiết kế bởi Hoàng đế của Rome – Julius Caesar. Ông Caesar đã xâm lược rất nhiều bộ lạc của người châu Âu. Nhằm ngăn chặn việc họ nổi dậy chống lại mình, Caesar làm một ngày lễ mới – ngày đón năm mới ở giữa mùa đông.

Tôi không mong đợi năm mới theo cách đó. Tôi sẽ thành lập năm mới cho riêng tôi, 20 tháng 3. Và mặc kệ những phong tục của người xưa cũng như mưu đồ của họ. Nhưng khi lên sóng, đài truyền hình kia đã cắt đi phần tôi nói rằng Tết Tây là một ngày giả và tôi không muốn hùa theo nó. Chắc họ cho rằng đó là chủ đề nhạy cảm.

Tết Ta sắp tới rồi. Nó gần mùa xuân hơn Tết Tây. Điều tôi thích ở Tết Ta là khi người Việt Nam trang trí ở ngoài nhà với hoa mai, hoa đào. Nó có thể là biểu tượng của sự khởi đầu mới và là đại diện của môi trường thay đổi khi xuân tới.

Nhưng tôi không có ý so sánh các ngày Tết với nhau. Rõ Tết Việt Nam hẳn “có liên quan” với người Việt hơn Tết Tây nhiều… Nhưng tôi cũng thấy Tết Việt Nam bây giờ cũng có nhiều vấn đề quá. Giờ đây nó quá “human centric”, nghĩa là nó tập trung vào sự ích kỷ của con người nhiều hơn là lúc để chúng ta quan sát, hiểu ý nghĩa của sự vận động môi trường, vạn vật. Điều này khiến ta trở nên ích kỷ và quên đi Mẹ Thiên nhiên.

Có nhiều điều tôi không thích ở cách người Việt đón Tết ngày nay. Đó là người ta quá vất vả những ngày trước Tết. Họ bị stress khi phải chuẩn bị cho Tết, có người còn cãi nhau. Rồi các quan niệm như không được mặc áo đen, người đầu tiên đến nhà bạn phải mang may mắn, ép nhau ăn uống đến mức hệ tiêu hóa không làm việc kịp, không ăn thì bị giận (có lần tôi đã lén ném thức ăn dưới gầm bàn)… Và độc hại nhất với văn hóa truyền thống là họ dùng Tết để lấy cơ hội hối lộ, đút lót, biếu xén nhau. Trong các phần quà Tết ít khi thiếu phong bì tiền. Phong tục lì xì bị lạm dụng quá nhiều. Trẻ con hư sớm theo người lớn vì chúng chỉ mong phong bì lì xì chứ không phải yêu thích Tết..

Trong Tết mọi thứ đều bị đẩy giá cao hơn. Khi bị hỏi tại sao, họ chỉ nói “Tết mà”, không thèm giải thích sâu sắc hơn. Mấy năm trước, tôi đi phượt ở miền Tây. Đến khách sạn, họ bảo vì tôi là người Tây, tôi phải trả tiền thêm, và vì đây là Tết rồi.


Tết xong rồi, tôi không thấy mình vui hơn, không thấy là tôi biết nhiều điều hơn về thế giới, không thấy môi trường tốt hơn, không thấy người nghèo khá hơn và có gì tốt đẹp hơn để hy vọng cho năm mới.

Tôi thấy nó giống như nhiều phong tục của ngày xưa. Ý nghĩa của nó đang bị sự ích kỷ của loài người tiếp tục ăn hiếp hay lợi dụng… Khi có nhiều điều xấu đến thế, làm sao nó có thể đem tới văn hóa đạo đức hơn và điều tốt đẹp hơn cho Việt Nam?

Nên tôi cố tình kệ Tết. Tôi sẽ đi du lịch hay khóa cửa nhà, không bước ra ngoài trong vòng một tuần cho đến khi tôi đã đọc mười quyển sách và ăn sạch cái tủ lạnh.
Còn người Việt Nam, nếu còn yêu và trân trọng ngày “Tết Ta”, tôi nghĩ nhiều người cần bày tỏ tình yêu đó theo một cách khác.

Jesse Peterson
(Nguyên bản tiếng Việt)

Phật Dạy: Vì Sao Con Người Sinh Ra, Có Người Giàu Sang Phú Quý, Có Người Cả Đời Nghèo Mạt Kiếp


Giàu hay nghèo là số trời định, nhưng có người vẫn tự thay đổi được vận mệnh của mình... Tất cả đều là do chữ "Đức".


Con người sinh ra, ai cũng được định đoạt số phận. Có người sướng từ "trứng nước", sinh ra đã ở trong nhung lụa, nhưng cũng có người khổ từ "trong trứng", cả đời nghèo đói, miếng ăn cũng phải chạy từng bước.

Thế nhưng, số phận con người không bao giờ bất biến, mọi sự có thể đổi thay nếu con người làm việc thiện, tích đức. Vì thế mới có chuyện, có người sinh ra rất giàu có, nhưng lớn lên lại phá phách, tiền của tiêu tán, nghèo nàn, cực khổ. Lại có người sinh ra vất vả, nhưng họ luôn nỗ lực, làm thiện nhiều, số phận từ đó thay đổi, giàu sang.

Hãy đọc câu chuyện cổ sau
Truyền thuyết kể rằng, có một ngày, Triệu Công Minh dẫn bốn vị chính Thần đi đến đất Tề Lỗ. Nơi này là khu vực trực thuộc Đông Nhạc Đại Đế Hoàng Phi Hổ. Họ đều là những người quen biết đã lâu nên các vị Thần hạ mây đến phủ Hồng Phi Hổ viếng thăm.

Thấy Thần tài đến, Hoàng Phi Hổ đương nhiên rất vui mừng, tiếp đãi rất nồng nhiệt. Hoàng Phi Hổ nói: “Ta tuần tra thế gian nhiều năm như vậy, phát hiện ra rất nhiều người dân thực sự vô cùng thống khổ. Ngài là Thần tài cai quản phúc phận, sao không đem nhiều hơn một chút tiền tài cấp cho những người nghèo khổ?”

Triệu Công Minh nói: “Đế quân có điều không biết, phúc phận cả đời của một người là đã được định sẵn trong mệnh rồi, đều là đã có an bài, chúng tôi bất quá cũng chỉ là chiểu theo mà làm thôi, nào dám thiên vị ai!”
Thấy Hoàng Phi Hổ có phần nghi hoặc, chưa tin, Triệu Công Minh liền nói: “Được rồi! Thỉnh Đế quân theo tôi đi ra ngoài xem một chuyến”
Các vị Thần đi tới bên bờ sông nhỏ. Trên dòng sông có một chiếc cầu dài một trượng bắc qua. Bên kia cầu đang có mấy người đàn ông chuẩn bị đẩy xe lên cầu. Họ giống như là những người đi chợ. Triệu Công Minh nói với Hoàng Phi Hổ: “Đế quân, ngài có thể bắt đầu xem hoạt cảnh được rồi!”

Vừa nói dứt lời, Triệu Công Minh đem một đồng tiền vàng lớn đặt ngay ngắn ở chính giữa cầu. Hoàng Phi Hổ vui mừng nói: “Vậy là được rồi! Ngài đặt tiền vàng ở ngay trước mặt họ thế kia thì người nào mà không nhặt chứ!”

Nhóm người đàn ông kia vẫn vừa đẩy xe qua cầu vừa nói chuyện. Đột nhiên một người trong số họ nói: “Các anh em! Hôm nay chúng ta hãy thi đấu, tất cả cùng bịt mắt lại rồi qua cầu, xem xem xe của ai không bị ngã nào?” Những người đàn ông còn lại, ai nấy đều nhiệt tình hưởng ứng. Họ đều vui vẻ bịt mắt lại, mà đẩy xe qua cầu. Kết quả, mỗi người một chân, đá đồng tiền vàng lớn kia xuống dưới cầu.
Hoàng Phi Hổ chứng kiến cảnh ấy, lắc đầu nói: “Ai nha! Còn có cả việc này nữa, cho tiền mà không cần!”
Triệu Công Minh nói: “Đế quân! Thỉnh ngài nhìn xuống xem, cảnh diễn còn chưa kết thúc đâu!” Nói xong, Triệu Công Minh lại để đồng tiền vàng lên cầu.

Đúng lúc ấy, từ bên kia cầu, một người đàn ông cưỡi ngựa đi sang bên này. Nhìn bộ dạng và cách ăn mặc “hợp thời” của người này, có thể thấy ông ta là người giàu có. Bỗng nhiên ông ta dừng lại trên cầu để đi vệ sinh và nhìn thấy đồng tiền vàng lấp lánh trên cầu. Ông nhìn bốn bên vắng lặng rồi nhặt đồng tiền vàng lên và ngồi chờ nửa ngày xem có ai đến nhận không. Kết quả, ông ta chờ nửa ngày mà vẫn không có ai qua cầu. Trời bắt đầu tối, ông ta cầm đồng tiền vàng và lên ngựa cưỡi đi.

Phúc phận của mỗi người sơ khai đã được định. Thứ gì không có sẽ không thuộc về bạn, ngược lại cái gì thuộc về mình, ắt sẽ là của mình.
Thông qua việc hành thiện, con người có thể thay đổi vận mệnh của mình.

Người xưa vẫn dạy: "Đức năng thắng số". Đức năng ở đây chính là sự Đức độ và tình yêu thương giữa con người với con người. Ngay cả trong các tôn giáo lớn như Phật giáo hay Thiên chúa giáo cũng đều nhấn mạnh đến phần Đức lên hàng đầu. Chữ “Đức” được mọi người nhắc đến thường xuyên trong cuộc sống, trong sự dạy dỗ con cái, khuyên răn con người sống cho phải đạo, đẹp đời.

Ở bên kia phương trời Tây, Rene Descartes một nhà toán học, nhà vật lý cũng còn là triết gia nổi tiếng vào thế kỷ thứ 17 đã nói một câu đã được ghi mãi mãi trong lịch sử tư tưởng nhân loại bằng tiếng La Tinh “Cogito ergo sum” (I think, therefore I am; Je pense, donc Je suis) có nghĩa “tôi có suy nghĩ do đó tôi hiện hữu”. Descartes đã nói một điều con người là sinh vật biết tư duy, có suy nghĩ, phân biệt phải trái, hiểu rõ sự hiện hữu kiếp nhân sinh, từ đó con người cần phải sống sao cho có ý nghĩa. Phải chăng câu nói của Descartes cũng đồng nghĩa với chữ “Đức” trong tư tưởng Đông Phương, là “tu đức” để có sống một cuộc sống cao thượng, trong sạch và hợp với đức trời.

Còn trong cuộc sống đời thường, ta có thể thấy và gặp nhiều người nghèo khó, nhưng lúc nào họ cũng đầy bình an và hạnh phúc. Tiêu biểu nhất trong lich sử Việt Nam là Thọ Tường Tử Nguyễn Công Trứ, cuộc đời thăng trầm, ông vẫn sống tự tại và để lại một triết lý sống cho hậu thế đáng ngưỡng mộ: "Tri túc, tiện túc, đãi túc hà thời túc/ Tri nhàn, tiện nhàn, đãi nhàn hà thời nhàn".

Phong Linh (Th)/Khoevadep
Nguồn: phunutoday.vn/

Whey Protein Cho Người Cao Tuổi - BS Phạm Hiếu Liêm


Thưa các anh chị
Tôi mới nhận được một bài viết quan trọng của BS Phạm Hiếu Liêm và xin gửi tới các anh chị bài viết vô cùng giá trị này..
BS Phạm Hiếu Liêm là một đồng nghiệp, một người bạn thân tình và một Giáo Sư Y Khoa tài giỏi – nay đã hồi hưu - về môn học Y Khoa rất đặc biệt Geriatric Medicine chuyên về điều trị bệnh lý các người lớn tuổi.
Phân khoa này mỗi ngày càng trở nên quan trọng vì tỷ lệ/ percentage các người cao niên càng ngày càng nhiều , vì sự sống lâu con người / longevity trong 30 năm nay đã gia tăng rất nhiều, không những tại các nước tân tiến như Mỹ, như Pháp , mà còn ở các nước nghèo thuộc thế giới đệ tam (Tiers monde).
GS Phạm Hiếu Liêm - mà tôi gọi một cách thân tình là Samurai Liêm  - là một giáo sư y khoa rất được kính nể về những công trình khảo cứu giá trị của anh Liêm trong mấy chục năm dậy học tại Đại Học Y Khoa bên Hoa Kỳ.
Bài viết sau đây của BS Liêm chú trọng về một đề tài vô cùng thực tế: Làm sao người lớn tuổi - nhất là người cao niên Việt Nam - có thể thay đổi dinh dưởng với chất đạm Whey (có vào khoảng 20% trong sữa ) mà chúng ta có thể mua dễ dàng , không tốn kém, tại nhiều nơi bên Hoa Kỳ tại Walmart , Costco và nhiều nơi khác nửa và trên online.
Tôi nghĩ các anh chị bên Pháp, Đức hay bên Úc cũng có thể kiếm mua rất dễ dàng.
Xin cám ơn anh BS Liêm rất nhiều
Nguyễn Thượng Vũ 


Làm người ai cũng muốn được mạnh khoẻ và sống lâu. Ở phương Đông trước thế kỷ thứ 20, các đạo sĩ vào núi luyện cách trường sinh và có tuổi thọ cao hơn người thường (70-80 tuổi thay vì 50-60 tuổi). Theo khoa học ngày nay, các đạo sĩ Lão Giáo đạt được tuổi thọ nhờ dinh dưỡng tốt vì ăn nhiều trái dâu và những loại quả nhỏ mọng nước không có hạt (berries) mọc hoang trong núi chứa nhiều chất kháng oxy hoá và tập thể dục (quyền Võ Đang) thường xuyên.

Ngày nay nhờ vệ sinh thường thức và y khoa tân tiến, tuổi thọ trung bình ở các nước tiên tiến đã đạt đến gần 80 cho nam giới và hơn 80 cho các cụ bà. Than ôi, với số tuổi đời chồng chất, người già thường bị các bệnh kinh niên và chứng lão suy nên trong nhiều trường hợp, có thọ nhưng không mấy vui vì bệnh tật và ốm yếu. Vì vậy, tại các cộng đồng người Việt ở hải ngoại, báo chí, truyền thanh và truyền hình có nhiều quảng cáo kiểu lang băm bán thuốc dạo lừa đảo người Việt cao niên để bán các loại thuốc thực phẩm phụ gia vô căn cứ.

Ngoài ra, chúng ta vẫn thường nghe các cụ dùng Sâm và Nhung là các món đắt tiền để tẩm bổ chống lại lão suy theo truyền thuyết Đông Y. Nhân sâm Cao Ly có tác dụng kích thích làm người dùng cảm thấy hưng phấn nên vẫn được truyền tụng nhưng kết quả trên cơ thể, bắp thịt và tim mạch thì không có gì đáng kể; thậm chí dùng nhiều có thể làm tăng huyết áp, có hại cho tim mạch và não bộ.

Khảo cứu tại Hoa Kỳ trong 30 năm trước cho thấy thú vật sống lâu và khoẻ mạnh khi chúng được nuôi ăn đủ chất dinh dưỡng nhưng với lượng calorie hạn chế hơn 30% của mức bình thường; đó là một điều không thực tế cho con người.

May thay, mấy năm gần đây, khoa học đã cho thấy ngoài dinh dưỡng tốt và tập thể dục thường xuyên, các cụ có thể dùng chất đạm Whey (phát âm là Guây) phụ gia để giúp tăng tuổi thọ, thêm lành mạnh và bớt bệnh tật.

Chất đạm Whey là gì?
Sữa (trên thị trường là sữa bò) có nhiều chất đạm. 
80% chất đạm trong sữa là casein; phần còn lại (20%) là Whey. Whey là một hỗn hợp của nhiều chất đạm hoà tan, đặc biệt là có rất nhiều chuỗi amino acids phân nhánh (branched chain aminoacids- BCAA) như leucine, iso-leucine và valine so với các chất đạm khác. Các amino acids quan trọng này làm bắp thịt phát triển nẩy nở và lành lặn như có đề cập trước đây trong bài Chống Sarcopenia đăng mấy năm trước trên svqy.org (Aging well by fighting Sarcopenia; A tribute to Jack LaLannehttp://www.svqy.org/agingwell.html 
Trong kỹ nghệ chế tạo phó mát (cheese), chất đạm Whey trở thành dung dịch phế thải tự nhiên sau khi casein được làm rắn (solid) trong phó mát. Ngày nay, chất đạm Whey được giữ lại để làm thực phẩm phụ gia cho các lực sĩ tập tạ vì có thể giúp họ trở nên lực lưỡng nhanh chóng.

Tại sao chất đạm Whey phụ gia lại tốt cho người lớn tuổi?
Đại đa số đàn ông gốc Âu và Á bắt đầu có đề kháng (resistance) Insulin ở tuổi 40 trở lên, phụ nữ thì ở khoảng tuổi 50 sau khi tắt kinh (menopause). Từ đó họ bắt đầu có nhiều mỡ trong bụng (phát tướng) dẫn đến một vòng  luẩn quẩn khắc nghiệt cuả Hội Chứng Biến Dưỡng (Metabolic Syndrome) với tăng huyết áp, lượng mỡ cholesterol và triglyceride trong máu cao, dễ bị Tiểu Đường loại 2 và các biến chứng tim mạch. Vòng luẩn quẩn này còn có liên hệ đến chứng teo bắp thịt, loãng xương và bệnh lãng trí của lão suy. Ngăn ngừa hội chứng biến dưỡng sẽ giúp cho người cao niên được lành mạnh sống lâu để hưởng thêm hạnh phúc ở tuổi già.
Trong các thí nghiệm gần đây trên thú vật và cả trên người già, chất đạm Whey đã chứng tỏ khả năng giúp người lớn tuổi ngăn ngừa và chế ngự sự  lão suy và Hội Chứng Biến Dưỡng vì giúp giảm mập phì, giảm mỡ trong bụng, xuống cân, giảm hiện tượng đói cồn cào, giảm cholesterol, điều hoà huyết áp, bớt đề kháng với insulin, bớt nguy cơ tiểu đường loại 2. Điều đáng chú ý là trong một thí nghiệm dùng hợp chất pha trộn các amino-acids cùng tỷ lệ như tìm thấy trong Whey đưa ra kết quả không tốt như chất đạm Whey thiên nhiên từ sữa, nhất là trên tác dụng giảm cholesterol. Chuột nuôi với chất đạm Whey phụ gia sống lâu hơn mặc dù chúng không bị hạn chế về calorie.

Bệnh nhân đã bị tiểu đường loại 2 có lượng glucose trong máu điều hoà tốt hơn sau khi dùng chất đạm Whey thường xuyên. Lượng insulin giảm xuống và các chỉ số về viêm (inflammation) và oxy hóa cũng giảm bớt nhiều.

Bệnh nhân vừa qua bệnh nặng (nhiễm trùng, sưng phổi, đột quỵ ….) hay sau một cuộc giải phẫu lớn, cơ thể lâm vào tình trạng thoái dưỡng (catabolism) sẽ bình phục nhanh hơn khi dùng chất đạm Whey phụ gia vì cơ thể sẽ tổng hợp protein dễ dàng đạt tới thế tiến dưỡng (anabolism) nhanh chóng trong phục hồi.

Cách dùng chất đạm Whey trong Lão Khoa
Muốn ngăn ngừa Hội Chứng Biến Dưỡng thì nên bắt đầu dùng chất đạm Whey phụ gia ở tuổi 40, dùng khoảng 10 hoặc 20 gram một lần mỗi ngày (2 hay 4 muỗng cà phê, một muỗng cà phê là tương đương với 5 gram). 
Các cụ trên 65 tuổi nên dùng 10 đến 12 gram, hai lần mỗi ngày (20 đến 24 gram mỗi ngày).
Đang phục hồi sau giải phẫu hay bệnh nặng nên dùng 15 gram mỗi lần, hai lần mỗi ngày (30 gram mỗi ngày). Thường thường các bệnh nhân này có dùng các bột sữa thực phẩm như Ensure, Sustacal vv…. có chứa chất đạm từ đậu nành hay sữa nhưng vẫn nên dùng Whey phụ gia để có tác dụng phục hồi nhanh chóng hơn như đã nói ở trên.

Chất đạm Whey isolate có bán tại các tiệm thông thường như General Nutrition, Wal-Mart, Costco etc… 15 tới 30 đô la Mỹ có thể mua một hay hai hũ to tướng cho các cụ khuấy bột Whey vào ly nước dùng mỗi ngày trong cả tháng.

Tóm lại, ngoài dinh dưỡng tốt và thể dục đều, chất đạm Whey được khoa học cho thấy có thể giúp chúng ta sống lâu và lành mạnh để hưởng Phước Thọ mà giá lại rẻ hơn Sâm và Nhung rất nhiều. Tài liệu thống kê cho thấy gần 23%  người Việt lớn tuổi ở California  bị Tiểu Đường loại 2; chất đạm Whey có thể giúp chúng ta tránh được cái đại nạn đó luôn.

Phạm H. Liêm  

Monday, February 26, 2018

Beautiful And Inspirational Quotes!

Words can have such power and beauty in our minds and hearts. The right words can soothe us, make us think and improve our mental abilities. Take these words to heart, repeat them in your heart, and have a great day!













[Fun Funky]

Hội NRA Mất Thế - Ngô Nhân Dụng


Hội Súng Toàn Quốc (NRA, National Rifle Association) là tổ chức vận động chính trị mạnh nhất nước Mỹ. Họ có mục đích rõ rệt là chống các dự luật kiểm soát súng và tìm cách giúp cho nhiều người Mỹ được mua nhiều thứ súng có khả năng giết được nhiều người hơn.

Nhưng lần nay NRA đã hung hăng quá trớn, sau vụ thảm sát 14 học sinh và 3 người lớn tại trường Marjory Stoneman Douglas, tiểu bang Florida. Trong khi gia đình, bạn hữu còn đang lo việc chôn cất các nạn nhân, NRA đã chính trị hóa ngay vụ tàn sát này. Họ thả đạo quân tuyên truyền của mình ra tấn công ngay những người đang lau nước mắt tiếc thương! Họ gọi những ông bố, bà mẹ mất con là “bọn múa rối chính trị” chỉ vì những người này đòi phải kiểm soát việc mua súng chặt chẽ hơn – dù không đòi cấm hẳn. Mấy học sinh 15, 17 tuổi từ trường Douglas đi nói chuyện tại các trường học khác cũng bị những “bồi bút” của NRA bôi nhọ là “trẻ con làm chính trị!” “Bọn trẻ con” này đang vận động nửa triệu người đi biểu tình vào tháng tới ở thủ đô Mỹ!

NRA đi quá đà, cho nên gây phản ứng ngược. Lối tuyên truyền bịt miệng, “cả vú lấp miệng em” quá thấp hèn, quá trâng tráo bỉ ổi, những người Mỹ tự trọng không thể chấp nhận được. Ngày Thứ Năm vừa qua, Ngân Hàng First National Bank ở Omaha tuyên bố không tiếp tục cộng tác với NRA trong việc phát hành thẻ tín dụng Visa. Công ty làm chủ ba nhà cho thuê xe, Enterprise, Alamo và National sẽ chấm dứt không bớt tiền cho hội viên NRA. Ngày Thứ Sáu, công ty bảo hiểm MetLife cũng vậy. Đến cả một công ty trừ virus trong máy computer, cùng một nhà với Norton anti-virus, cũng ngưng cho NRA được giảm giá. Các khách sạn Best Western công bố họ không bao giờ có liên hệ với NRA. Các khách sạn Wyndham đã ngưng hợp tác với NRA từ năm ngoái, lại mới công bố lập trường tránh xa hội súng này. Tất cả các phản ứng trên là do lời kêu gọi của một danh mục Twitter mang tên #BoycottNRA – Tẩy chay NRA.

Điều đáng chú ý là một số chính trị gia cũng bày tỏ thái độ “không đồng ý 100%” với NRA. Một nghị viên thành phố Dallas, xử lý thường vụ thị trưởng, đã đề nghị NRA không nên họp đại hội ở Dallas vào Tháng Năm nữa, vì cuộc thảm sát ở Florida vừa qua còn đang gieo rắc hãi hùng. Nghị Viên Dwaine Caraway nói rằng chính ông có làm chủ súng, nhưng muốn cấm những thứ vũ khí sát thương hàng loạt, súng máy, như AR-15, giống như khẩu M-16 mà quân đội Việt Nam Cộng Hòa ngày xưa dùng. “Thứ súng máy này để dành cho quân đội, cho cảnh sát! Ai đi săn bằng súng AR-15? Ai cần AR-15 trong nhà để tự vệ?” Hội NRA xưa nay vẫn kịch liệt phản đối việc cấm bán các loại súng liên thanh như AR-15.

Sau Dallas, đến lượt thống đốc Florida, ông Rick Scott, cùng nhiều đại biểu Cộng Hòa trong nghị viện tiểu bang tách ra khỏi lập trường của NRA, mà xưa nay họ vẫn ủng hộ. Năm 2011, ông Rick Scott đã ký ban hành một đạo luật trong tiểu bang, trong đó có điều cấm các bác sĩ không được hỏi bệnh nhân của mình có súng hay không – điều khoản này sau đó đã bị tòa án phán là vi hiến. Sau khi dân Florida kinh hoàng trước cái chết của 17 người, do một học sinh 19 tuổi gây ra, ông Rick Scott đã tuyên bố ủng hộ việc cấm người dưới 21 tuổi không được mua súng – sau khi Tổng Thống Donald Trump cũng nêu ra ý kiến đó. Dù sao, đây cũng là một dấu hiệu tốt, cho thấy những nhà chính trị bảo thủ nhất cũng tách ra, không nhất thiết ủng hộ lập trưởng của hội NRA.

Sau vụ tàn sát ở Florida, Tổng Thống Trump và Hội NRA cùng đưa ra đề nghị phải võ trang các thầy, cô giáo trong trường học. Tất nhiên đây cũng là chủ trương của những người bán súng: Ai cũng phải mua súng nếu không muốn bị súng giết! Số súng trong tay thường dân ở nước Mỹ cao hơn số dân số. Nhưng các nhà bán súng còn muốn bán nhiều hơn nữa!

Ý kiến này đã có người nêu ra năm 2012, sau vụ tàn sát trong trường tiểu học Sandy Hook tại Connecticutt. Năm đó, Hội Các Hiệu Trưởng Trường Trung Học ở Mỹ (National Association of Secondary School Principals) đã lên tiếng phản đối. Các Hội Giáo Dục (National Education Association ) và Liên Hội Nhà Giáo Hoa Kỳ (American Federation of Teachers) cũng bác bỏ ý kiến này. Họ nói rằng “Những người muốn phát súng cho giáo sư không hiểu gì về các thầy, cô giáo, cũng không hiểu gì về trường học.” Nghị Sĩ Marco Rubio tỏ ý lo rằng khi có một vụ nổ súng trong trường, cảnh sát đặc biệt tới sẽ khó phân biệt được các thầy giáo cầm súng khác với các hung thủ thế nào!”

Một cách đánh lạc hướng dư luận khác của những người bán súng là đổ lỗi tại các hung thủ mắc bệnh tâm thần. Những hung thủ như Nikolas Cruz, chắc chắn có vấn đề tâm thần. Nhưng tình trạng bệnh của họ không nặng đến mức có thể bắt buộc họ vô nhà thương điên! Năm 1955 nước Mỹ có nửa triệu bệnh viện tâm thần, hiện nay chỉ còn 40,000. Hung thủ giết 26 người ở trường tiểu học Sandy Hook bằng súng máy, đã được chữa bệnh tâm thần nhưng cũng không đủ nặng để bị giam trong nhà thương. Hai học sinh đi giết người ở Columbine High School, hay sinh viên Seung-Hui Cho bắn chết 32 bạn đồng học ở Virginia Tech University đều có vấn đề tâm thần, nhưng cũng vậy.

Nhưng vấn đề không phải là bệnh tâm thần! Vấn đề chính là súng. Nước Mỹ nhiều súng quá! Mua súng dễ dàng quá.
Một cuộc nghiên cứu của Giáo Sư Adam Lankford thuộc Đại Học University of Alabama, năm 2015 cho thấy rằng dân số Mỹ chỉ bằng 4.4% dân số thế giới, nhưng làm chủ 44% số súng trong tay thường dân. Nhưng tỉ lệ người Mỹ bị bệnh tâm thần thì không hơn cũng không kém các nước cùng trình độ phát triển kinh tế. Ở các nước đó, ít xảy ra những vụ giết người như ở Mỹ. Giáo Sư Lankford tính ra rằng chỉ có 4% các vụ chết vì súng ở Mỹ liên quan đến bệnh tâm thần. Ông cũng nhận thấy một hiện tượng lạ, là những nước nhiều người tự tử (tâm thần yếu hơn) lại ít xảy ra những vụ tàn sát tập thể bằng súng.

Nhật Bản là nơi nhiều người tự tử nhất trong số các nước tiên tiến. Nhưng trong năm 2013 chỉ có 13 người chết vì súng. Cùng năm đó, nước Mỹ với dân số gấp ba lần nước Nhật, có 21,175 vụ tự sát bằng súng, 11,208 vụ giết người bằng súng, và 505 người chết vì tai nạn do súng gây ra.

Năm 2009, ở Mỹ cứ một triệu dân thì có 33 vụ chết vì súng. Ở Canada, chỉ có 5 vụ, và ở Anh quốc có dưới một vụ (0.7). So sánh với hai nước này có ý nghĩa vì Mỹ, Anh và Canada cùng phát triển kinh tế như nhau, có căn bản văn hóa chung, hệ thống giáo dục và pháp luật giống nhau. Khác biệt duy nhất là nước Mỹ có nhiều súng, dân mua súng dễ hơn. Nếu quý vị đi bộ trong thành phố London hay New York, xác suất để quý vị bị cướp ở hai thành phố đó bằng nhau. Nhưng xác suất bị giết bằng súng ở New York cao gấp rưỡi ở London.

Nước Mỹ trở thành kho súng lớn nhất trong tay tư nhân, là do công vận động của Hội NRA. Mỗi năm tranh cử, Hội NRA dồn tài nguyên đánh bại những người muốn làm hạn chế quyền mua súng và mang súng và cổ động cho các ứng cử viên bảo vệ súng. Năm 2016, họ đóng góp cho quỹ tranh cử của Tổng Thống Donald Trump khoảng $30 triệu. Chiến thuật hữu hiệu nhất của họ là “tập trung hỏa lực” hạ sát ván một số ứng cử viên muốn kiểm soát súng, làm gương cho những người khác. Họ dồn sức người và tiền bạc vào một vài đơn vị tranh cử để làm sao các ứng cử viên đó chắc chắn bị đánh bại; và họ luôn luôn thành công.

Những dự luật kiểm soát việc mua súng sẽ bị Hội NRA vận động giết khi còn phôi thai. Năm 2013, sau vụ thảm sát ở Sandy Hook, Nghị Sĩ Pat Toomey (Cộng Hòa) và Joe Manchin (Dân chủ) đưa ra một dự luật tăng cường việc kiểm soát người mua súng. Dự luật không bao giờ được đem ra thảo luận.
Nhưng chúng ta thấy có dấu hiệu địa vị của Hội NRA đang lung lay, khi các công ty cho thuê xe, hãng bảo hiểm, ngân hàng đã phải công khai tuyên bố chấm dứt quan hệ với Hội Súng, mặc dù hội này không làm điều gì khác hơn là vẫn theo đuổi mục tiêu cố hữu của họ. Khi các nhà chính trị ở Dallas hay Florida hay trong Tòa Bạch Ốc dám bảy tỏ ý kiến khác với lập trường Hội Súng, thì chúng ta hiểu rằng quyền lực của hội này đã hao mòn!


Dù như vậy, chắc chắn Hội Súng NRA còn rất mạnh, trong nhiều mùa bầu cử nữa. Nhưng họ sẽ yếu dần, không thể lũng đoạn chính trị toàn quốc như cũ được. Chính trị nước Mỹ thay đổi luôn luôn. Chúng ta đừng quên rằng trước đây 50 năm các công ty thuốc lá ở Mỹ cũng mạnh không khác gì Hội NRA bây giờ. Nhưng cuối cùng họ đã bị đánh bại, khi đa số người Mỹ thức tỉnh, công nhận rằng hút thuốc có hại. Hiện nay nhiều người yêu súng, dùng súng cũng đang thay đổi thái độ. Họ không thể chỉ lo bảo vệ quyền mua súng của mình, bất chấp những cái chết của các học sinh vô tội. Từ đầu năm 2018, đã có 18 vụ giết người trong trường học! Một ông đã đem khẩu súng AR-15 của mình ra “làm lễ hủy bỏ” cây súng, cưa nó làm hai khúc, chiếu video cho bà con chứng kiến: Một lương tâm trong trắng! Năm xưa, những người chống thuốc lá ở Mỹ đã tìm cách làm cho công chúng nhìn những người hút thuốc bằng con mắt từ nghi ngờ đến khinh khi! Năm 1964 có 42% người Mỹ trưởng thành hút thuốc, nay chỉ còn 18%. Hy vọng thái độ của dân Mỹ về súng sẽ thay đổi nhanh hơn nữa. Vì súng tàn sát mạng sống một cách nhanh chóng, lộ liễu và tàn nhẫn hơn! 

Ngô Nhân Dụng