Fresno nổi tiếng là vùng đất nóng với những nông trại trái cây nhưng ít có người biết đến Forestiere Underground Gardens – Vườn địa đạo Forestiere. Có thể nói Forestiere Underground Gardens là một lâu đài dưới lòng đất gồm có hai phòng ngủ, phòng tắm, nhà nguyện, phòng khiêu vũ, hồ cá và rất nhiều khu vườn nhỏ trồng các loại cam, quít, bưởi, lựu và nho nằm bên dưới các cửa sổ xuyên qua lòng đất tràn ngập ánh sáng mặt trời. Vườn địa đạo này là tác phẩm 40 năm của một di dân gốc Ý: Baldassare Forestiere.
Forestiere sinh năm 1879 ở Sicilia. Thân phụ ông là người khá giả, có vườn nho và hầm rượu. Trong một lần cãi nhau với cha, Forestiere nóng giận bỏ nhà sang Mỹ với giấc mơ lập trang trại cam quýt (citrus). Đến Boston của nước Mỹ ông làm thợ đào đường ngầm. Có lẽ những kinh nghiệm này giúp ông xây vườn địa đạo sau này. Khoảng hai năm sau, ông sang California, là thiên đường của những nông gia. Ông tìm mua đất ở Orange County nhưng phải bỏ ý định đó vì không đủ tiền. Ông tìm về San Joaquin Valley, nơi trồng rất nhiều loại cây ăn trái.
Năm 1905 Forestiere mua được 70 acres đất ở Fresno với giá rất rẻ, 70 đôla. Nhưng khi ông đào lên thì thấy toàn là đất hardpan, loại đất sét trộn lẫn với cát sỏi. Lớp đất này dày 6 feet không thể trồng được gì cả. Ông phải đi làm công để sống qua ngày trong cái nóng có khi lên đến 115 độ vào mùa hè ở Fresno. Thay vì cay đắng với miếng đất mua nhầm, ông nảy ra ý định biến nó thành những căn phòng dưới lòng đất giống như những hầm rượu mát mẻ của cha ông ở quê nhà. Thế là ông bắt đầu đào đất vào ban đêm sau những giờ làm công ban ngày với những dụng cụ đơn sơ.
Dụng cụ
đào đất của chính ông Forestiere
Đầu tiên là phòng ngủ. Rồi giếng nước, nhà bếp rồi cả một ngôi nhà. Sau đó ông tiếp tục đào thêm nhiều đường hầm ra các hướng khác nhau. Trong 17 năm đầu ông đào khoảng cỡ 50 phòng trong đó có có hai phòng ngủ, phòng tắm, nhà nguyện, phòng khách, hồ cá, rất nhiều khu vườn nhỏ và có cả một đường hầm cho xe hơi vào ra. Ông chỉ sơn phòng ngủ và một vài mảnh tường nhưng hầu hết địa đạo đều là tường đất.
Phòng
ngủ với vết sơn còn sót lại trên tường
Ban
ngày mặt trời làm nước ấm để tắm về đêm
Để tiết kiệm tiền, ông dùng nhiều vật dụng phế liệu như thanh sắt phế thải, bánh xe kéo và ngay cả lò xo của những tấm nệm cũ để làm ngạch cửa và mái vòm. Điều đặc biệt là lâu đài này rất thoáng, sáng và mát bởi những vòm cửa thông lên trời - skylight. Khi chúng tôi đến thăm vườn, nhiệt độ bên ngoài là 104 độ nhưng trong phòng kế bên cái giếng chỉ có 69 độ. Dưới các vòm cửa skylight, ông trồng các loại cam, quít, bưởi, lựu, đào, nho và các loại rau thơm. Thường thì những cây cam cho trái trong vòng 40-50 năm. Nhưng những cây trong vườn này đã hơn 100 năm vẫn còn đầy những trái ngọt. Những vườn cam thì ông làm thêm ban công vòng quanh để dễ dàng hái trái.
Dây
nho trĩu trái bên dưới skylight
Quít
chín vàng trên cây với ban công bên trên
Khi đã thành công với căn nhà và những khu vườn, ông dự định mở quán ăn trong khu vườn độc đáo của mình. Ông tự chế tất cả vật liệu để xây dựng nhưng ông mua xi-măng để làm một mặt bàn tròn. Giữa bàn này trồng một cây cam tí hon để khách hái dùng tráng miệng. Ông cũng làm tháp chuông để khách rung và ông có thể nghe từ bất cứ nơi nào trong địa đạo. Nhưng không phải khách nào ông cũng tiếp. Ông đục một ống nhòm từ một phòng ngủ ra phòng chuông. Nhìn thấy khách nào quen biết, ông mới ra đón tiếp.
Forestiere là một người Công giáo ngoan đạo. Ông dành một phòng làm nhà nguyện. Nhiều phòng có thiết kế với số 3 cho ba ngôi Đức Chúa Trời và số 7 cho bảy bí tích trong Kinh thánh. Một vườn nhỏ có ba cây cam. Một vườn nhỏ khác có ba băng ghế. Kệ sách có ba ngăn. Cây cam có bảy loại …
Cả lâu đài kết nối với nhau như một ma trận. Từ phòng ngủ, nhà bếp, phòng khách ra chỗ đường đậu xe. Tất cả nối kết với những khu vườn nhỏ đầy ánh nắng. Không có người dẫn đường chắc chắn không biết đường ra. Ông đào vườn địa đạo này trong khoảng 40 năm. Vì ông không có bản vẽ của địa đạo, nên không ai biết khu địa đạo này rộng bao nhiêu. Có người tìm thấy địa đạo trong những lô đất gần đó. Người ta tin chắc rằng Forestiere đã đào những đường hầm này vì nó có kích cỡ như những địa đạo trong lâu đài của ông, 5-foot-6, là chiều cao của Forestiere. Ông tiếp tục đào những đường hầm cho đến khi ông bị bịnh và qua đời vào năm 1946, thọ 67 tuổi. Ông không có vợ con và cũng không để lại di chúc. Khi ông chết, vườn địa đạo được sung vào tài sản của nhà nước. Sau này anh em của ông mua lại và cho du khách tham quan. Thật đáng nể phục cho tính kiên định và sự sáng tạo của Forestiere. Một công trình xây dựng trong 40 năm với đôi bàn tay của chính mình. Hãy đến thăm Forestiere Underground Gardens để thưởng ngoạn vẻ đẹp bình yên nhưng sang trọng với kiến trúc La mã. Bạn sẽ ngây người!
Tất cả hình ảnh trong bài này là từ máy hình của người viết bài này. Xem thêm các hình khác ở https://youtu.be/OP7YqeCKdAE
Chi tiết tham quan Forestiere Underground Gardens: http://www.undergroundgardens.com/
Nghe NQED và NPR tường thuật về khu vườn độc đáo này. https://www.kqed.org/news/11676642/discovering-some-of-californias-hidden-gems
Thủy Như
No comments:
Post a Comment