Kỳ Thị Chủng Tộc Tại Canada - Nguyễn Thượng Chánh, DVM

ĐA VĂN HÓA LÀ SỨC MẠNH CỦA CANADA

Vấn đề kỳ thị chủng tộc là chuyện rất bình thường ở đâu cũng có hết.

Là người Việt sống tại hải ngoại chúng ta cũng không thể thoát ra khỏi vấn đề nầy. Tuy nhiên sự kỳ thị có ảnh hưởng nhiều hay ít đến nạn nhân hay không cũng còn tùy thuộc một phần lớn vào thái độ và cách suy nghĩ của mỗi người.

Dr Nguyen thuong Chánh, dvm 2002

Chánh phủ các nước tư bản Tây phương như Anh, Pháp, Đức, Hoa kỳ và Canada v.v... đều có đề ra chánh sách và luật lệ hẳn hoi cấm kỳ thị về sắc tộc, về chủng tộc, về màu da, về tín ngưỡng, về phái tính, về tình trạng cơ thể, về khuyết tật, về khuynh hướng tình dục (gay,lesbian) ... Đây là một vấn đề có tính cách chánh trị. 

Luật là như thế tuy nhiên trong thực tế đời sống hằng ngày vẫn còn có kỳ thị trong xã hội, nhưng nó rất kín đáo và rất tế nhị hư hư ảo ảo. 

Là người Việt Nam định cư trên đất khách quê người khó có ai mà không bị kỳ thị đôi lần bằng cách nầy hay bằng cách khác. Có thể đó là những bài viết, là hí họa trên báo (trường hợp bức hí họa của New York Post đối với TT B. Obama), câu nói chơi, nói đùa( joke) bâng quơ của người bạn da trắng đồng sở làm, là thái độ của người bán hàng, của người chủ hãng lúc ta đến xin việc làm, của anh cai trong nhà máy, hoặc của người chủ nhà lúc ta ngỏ ý muốn mướn apt của họ, của cảnh sát viên hay của một cơ quan chánh phủ lúc tuyển dụng nhân viên v.v...Nạn nhân biết chắc hoặc có cảm giác là mình đã bị kỳ thị nhưng khó có thể trưng ra được bằng cớ nào có thể xác nhận dược hành động nói trên.

New York Post 

Obama chimpanzee caricature sparks outrage 

February 19, 2009, 14:07 

A newspaper cartoon published by the New York post has sparked controversy in the United States. In the caricature, President Barack Obama was compared to a violent chimpanzee which was shot and killed by police. Civil rights leaders and African-Americans have condemned the cartoon and with some calling it racist 

Dường như những di dân da màu chẳng hạn như những người đến từ Phi Châu và Haiti thường dễ bị và kỳ thị hơn người Á Châu da vàng. 

Gần đây chánh phủ Canada vì lý do chánh trị có đề ra một số chánh sách có vẻ hơi ưu đãi người di dân da màu và những người gốc “thiểu số thấy rỏ” (minorité visible) như người Á Châu, Nam Mỹ v.v...nên cũng sanh ra nhiều sự suy bì và ganh tị từ phía một số người bản địa da trắng. Bởi vậy người da trắng cho rằng họ cũng phải gánh chịu sự kỳ thị. Đây là loại kỳ thị nghịch đảo (Reverse racism, racisme à l’envers). 

Reverse Racism: 

Many white people claim to have experienced mistreatment, prejudice, or racism from people of colour. This claim may be used to justify stereotyping and mistreatment of people of colour. But racism is institutional, the power is always on the side of the institutions, which in Canada favour white people. Anyone from any group can have personal attitudes of prejudice towards others and may be subject to action or litigation based on discriminatory activities. But racism is not only about prejudice - it is about power. And in Canadian society, only white people have the power to enforce systematic, institutionalized racism. We are born into a society in which racial power imbalances are already established. Reverse racism does not exist in today's society. (Halifax District School Board, Anti-Racism Policy, 1996) 

Kỳ thị có thể thiên hình vạn trạng. Nó có thể được biểu lộ qua những điều kiện tuyển dụng nhân viên, qua hành động, cách đối xử, cử chỉ, ánh mắt, nét mặt, lời nói, giọng nói hay thậm chí là bằng cách vô ngữ (non verbal) nghĩa là không cần phải nói ra thành tiếng nhưng mình vẫn biết là họ đang kỳ thị mình. 

Tại Canada nếu bị kỳ thị thì mình với tư cách là nguyên cáo có thể lôi người ta hoặc chánh phủ (bị cáo) ra tòa dựa vào Luật Canadian Charter of Rights and Freedoms (dịch nôm na là Luật về Nhân Quyền và Tự Do Canada). Nếu muốn làm cho ra lẽ, chơi tới cùng thì như thế đó nhưng thủ tục cũng rất phiền phức, mất thời giờ và tốn kém... 

Là một công dân, theo hiến pháp mình có quyền chỉ trích và phê phán việc làm của chánh phủ, kể cả luôn của các cấp lảnh đạo quốc gia mà không sợ bị trù ẽo, bị đì, bị “bắt đi làm việc”  hay đi tù như ở các xứ độc tài, không có tự do, không có dân chủ và không có nhân quyền như các xứ mà tất cả mọi người đều biết rõ. 

Quyết định nhận Canada làm quê hương, chúng ta cũng như con cháu chúng ta trong những thế hệ tiếp nối có quyền và phải có những bổn phận đối với quốc gia nầy như các người Canadian da trắng vậy. 

Nét đặc thù của Canada là một quốc gia đa văn hóa gồm rất nhiều lớp người di dân đến từ khắp các nơi trên thế giới (Âu Châu, Á Châu, Phi Châu, Châu Mỹ La Tinh...).Tuy thế chánh phủ Canada cũng phân chia người dân ra làm hai nhóm chánh, đó là “thiểu số thấy rõ” visible minority (người Á Châu, Phi Châu, Nam Mỹ v.v..) và “thiểu số không thấy rõ”non visible minority (người da trắng white và thổ dân Indian Canada mà họ gọi là aboriginal). Chắc các bạn cũng hiểu tại sao rồi. 

Các đơn xin passeport, xin việc làm trong cơ quan chánh phủ, xin tiền già... thường đòi hỏi mình phải kê rỏ gốc gác mình, đẻ ở đâu và từ đâu đến... 

Classification for visible minority 

1	Visible minority
1.1	Chinese
1.2	South Asian (e.g., East Indian, Pakistani, Punjabi, Sri Lankan)
1.3	Black (e.g., African, Haitian, Jamaican, Somali)
1.4	Arab/West Asian (e.g., Armenian, Egyptian, Iranian, Lebanese, Moroccan)
1.5	Filipino
1.6	South East Asian (e.g., Cambodian, Indonesian, Laotian, Vietnamese)
1.7	Latin American
1.8	Japanese
1.9	Korean
1.10	Other
2	Non visible minority
2.1	Aboriginal
2.2	White

Vấn đề thật sự là thời gian, có kẻ đến trước và có người đến sau mà thôi.

Tác giả nói thẳng với dân Canada

Tác giả với tư cách là một người Canada gốc Việt muốn nói lên những điều suy nghĩ cá nhân của mình về vấn đề kỳ thị chủng tộc (racism) tại xứ cây phong nầy.

Bài sau đây do tác giả viết (2 thứ tiếng) và đã được đăng tải trong bản tin nội bộ Bulletin du Comité de diversité của Cơ quan Kiểm Tra Thực Phẩm Canada vùng Quebec, Canadian Food Inspection Agency (CFIA) vào tháng 11, 2006. 

Đây là cơ quan tác giả đã từng phục vụ trong vòng hơn 23 năm trước khi nghỉ hưu vào tháng 7 

năm 2008. 

Diversity is me, you and the others ! 

Le bulletin du Comité diversité du Centre opérationnel du Québec 

It’s all a matter of attitude  (bài tiếng Anh)

By Dr Thuong Chanh Nguyen

http://www.advite.com/matterofattitude.htm    (bài tiêng Anh)

La diversité c’est moi, vous et les autres! Novembre 2006 

Volume2, No 2 

C’est une question d’attitude

 Par Dr Thuong Chanh Nguyen 

Vétérinaire, 39D Berthierville

http://www.advite.com/questiond'attitude.htm  (bài tiếng Pháp)

Tính đa dạng là tôi, là bạn và là người khác.

Là di dân thuộc thế hệ thứ nhứt, chúng ta phải đối mặt với các nỗi  khó khăn tại quốc gia tiếp nhận. Đó chỉ là lẽ tự nhiên trong cuộc đời mà thôi. Chúng ta là đầu cầu vững chắc cho những thế hệ tiếp nối mai sau tiến lên. Hy sinh thêm một chút nữa chẳng nề hà chi.

Hy vọng với thời gian và thái độ bao dung của mọi người, ba trăm năm nữa tình hình sẽ được cải thiện tốt thêm hơn.

Tất cả đều tùy thuộc vào thái độ và cách suy nghĩ của chúng ta mà thôi.

“As first generation immigrants, we are fully aware of difficulties we must face in our host country. It’s normal and it’s all part of the game. We are the bridgehead for future generations. Making a few more sacrifices is nothing; it’s peanuts. Hopefully with time and more open attitude on everyone’s part, 300 years from now the situation will be much better.  

It all depends on our attitude and state of mind.” (Nguyễn Thượng Chánh)

It’s all a matter of attitude

By Dr Thuong Chanh Nguyen

http://www.advite.com/matterofattitude.htm

Dr. Thuong Chanh Nguyen

Quebec Area, Operations Branch

Dr. Nguyen has done a considerable amount of work with the Vietnamese community in Quebec to increase the community's awareness of food safety and consumer protection issues. Dr. Nguyen has written a number of articles directed at the Vietnamese community, which have appeared in Quebec publications and pertain to issues such as hamburger disease and other food-borne illnesses and the important of respecting federal laws to protect Canada's natural resources and agri-food industry.

He has received letters of congratulation from his superiors for his role in educating this community and increasing its awareness of the role the CFIA plays in protecting consumers.

Dr. Nguyen's work has enabled the CFIA to reach out and educate the Vietnamese people of Quebec, increasing their awareness of important health issues.