Hình minh họa
Nam vô tửu như kỳ vô phong
Đàn ông không nốc rượu chẳng khác nào cờ không gió ủ rũ. Kém… khí phách nam nhi,
kém đi thú vui. Cũng như cà phê, thuốc lá…, rượu mang lại niềm hứng khởi và những
cảm giác phấn khích!
Vì thế bao nhiêu thơ văn tuôn ra từ rượu, nhất là thi sĩ. Rượu là nguồn cảm hứng
vô biên cho thi hứng. Bởi vậy nên mới có một Lý Bạch mất mạng vì trong cơn say
đã nhảy xuống sông ôm lấy gương mặt Hằng Nga.
Tiến tửu quân mạc đình. Mang rượu lên, ngươi đừng ngưng. Kim cổ thánh hiển giai
tịch mịch. Duy hữu ẩm giả lưu kỳ danh…”. Xưa nay thánh hiền ưa tịch mịch. Chỉ
có ẩm giả lưu kỳ danh. Rượu không bao giờ nguôi thi hứng từ xưa đến nay. Mặt trời
đỏ ngời ngời trong sóng vỗ. Hồn lao đao rượu bốc đỉnh non buồn. (Trần Tuấn Kiệt).
Rượu tạo nên những vần thơ như vậy trách chi các nhà thơ không hết lời ca tụng.
Thế nhưng hiện nay người ta nốc
rượu rất nhiều dù không có mục đích tìm hứng khởi cho một niềm sáng tạo nào. Và
thành phần uống rượu cũng mở rộng đủ mọi thành phần, mọi nơi chốn, mọi lý do. Xếp
lớn nhậu nhà hàng, bình dân nhậu vỉa hè; nhậu một mình hay nhậu theo nhóm; nhậu
toàn đàn ông, toàn đàn bà hay vừa đàn ông vừa đàn bà… Để thể hiện sự bình đẳng
giữa nam nữ thì không những đàn ông mà đàn bà cũng cạn ly không kém. Thành thử
mấy năm gần đây xuất hiện một nghề mới là nghề đi “uống rượu”.
Nộp đơn xin việc chức trợ lý giám đốc nếu tửu lượng cao thì chắc chắn sẽ được cộng
thêm điểm. Trong nhiều trường hợp đi nhậu với đối tác, người trợ lý sẽ uống đỡ
cho giám đốc. Cô thư ký uống giỏi sẽ làm vui cho bàn tiệc rất nhiều mà lại đàng
hoàng, không cần nhờ đến tiếp viên!
Một chị thợ uốn tóc có hoa
tay nên cắt tóc cũng đẹp. Có điều cứ tối đến chị đi nhậu, khách đến thấy đóng cửa
bỏ về, mai thiếu tiền chợ mặc kệ. Chỉ là thợ uốn tóc trong hẻm nên dĩ nhiên lợi
tức không cao, chị chỉ có thể tụ tập bạn bè ở các con đường nhậu nhẹt nổi tiếng
như Kha Vạng Cân, Lê văn Sĩ, Thanh Đa… san sát quán đông nghẹt khách.
Ở những khu nhậu bình dân, rượu tràn lan vì khiến người ta dễ say mà giá lại rẻ
trong khi bia muốn ngà ngà cũng phải cả két. Có vô số rượu, muốn uống thứ nào
có ngay thứ đó. Rượu ngâm thuốc Bắc, ngâm chuối hột, rượu rắn, rượu… Nhiều loại
được đặt tên rõ ràng, mỹ danh nữa là đàng khác như rượu Càng Long, rượu Minh Mạng…
Hai ông vua này được hân hạnh đặt tên cho loại rượu đã trở thành rất nổi tiếng
chắc là do sự ham vui lừng danh của hai ông. Không biết nguồn gốc đầu tiên của
rượu Càng Long và Minh Mạng gồm những thành phần nào nhưng bây giờ chẳng ai thắc
mắc thành phần làm chi. Bởi vì mỗi bài thuốc ngâm rượu đều là bí mật làm ăn,
đâu có ai dại gì công khai làm chi. Vả khi truy hỏi thì chủ quán sẽ trịnh trọng
giới thiệu trong đó gồm có mật gấu, nhung hươu, cao khỉ, sâm Cao Ly… hạ thổ…
trăm năm… khiến cả chủ lẫn khách đều phá ra cười tán thưởng vì câu trả lời quá
hài hước.
Dĩ nhiên rượu ở quán cóc vỉa hè, quán hẻm nhỏ không dán nhãn, không biết xuất xứ…
Bao giờ rượu cũng từ bình lớn chiết vào các chai xị nhỏ. Nói bình nghe cho có vẻ
lịch sự, nghe chừng quảy bầu Lý Thiết Quài càn khôn túy lúy chứ thật ra đó là
những can nhựa vừa chứa nhiều vừa dễ vận chuyển. Khách kêu tới đâu từng chai rượu
được mang ra. Nâu đậm, nâu nhạt, hổ phách… trong suốt một màu ngả nghiêng trời
đất.
Thật ra ở những nơi đó ẩm
khách dư biết toàn rượu giả, mười chai giả chín. Giả có nghĩa chỉ là nước lã
pha cồn thêm hương liệu, muốn mùi nào có mùi đó, muốn vị nào có vị đó. Muốn nồng,
muốn cay, muốn dịu, muốn thơm… sao cũng sẵn. Khách biết nhưng vẫn uống do giá vừa
túi tiền. Vài chục ngàn một xị tha hồ mà uống không còn biết đến trời trăng mây
nước.
Dầu sao đó cũng là giá trung bình, ngoài ra nếu là khách quen thì sẽ được chủ
quán biệt nhãn mang ra chai rượu “thật”, tức là rượu trắng ngâm trái nhàu chẳng
hạn. Còn không cỡ công nhân, thợ hồ… thì giá còn thấp hơn nữa, có trời mới biết
đó là loại nước gì.
Khách muốn rượu loại nào có
ngay thứ đó. Rượu rắn có mãng xà cuốn mình ngủ giấc đại vương, tắc kè có ngay một
chú nghiêm chỉnh, rượu hải mã có chàng cá ngựa cong đuôi duyên dáng… Trong bình
rượu giơ lên mọi người xem, tất cả trình diễn tiết mục chào khách một cách rất
chi chuyên nghiệp
Những ẩm khách sành sỏi ở Sài Gòn, Chợ Lớn và các nơi có dịp đến Hóc Môn ăn
nem, thưởng thức rượu đế, không ai quên được hương vị đặc biệt của món ăn này;
rượu nấu bằng gạo nếp, men ngọt, nước trong nên vị ngọt, mùi thơm, nhiều bọt.
Không chỉ Hóc Môn mới nổi tiếng rượu nếp, rất nhiều địa danh khác sản xuất ra
những thương hiệu lừng danh như rượu Bàu Đá ở Bình Định, rượu Làng Vân ở Bắc
Ninh, rượu Gò Đen – Long An…
Ngày xưa theo nguyên tắc gạo
nếp nấu chín ủ với men ruợu khoảng mười ngày mới cất thành rượu, còn bã biến ra
hèm là phần quan trọng trong thức ăn cho bò sữa để sữa có mùi thơm. Những lúc
khó khăn nấu rượu bằng gạo tẻ, khoai mì… Ngày nay hầu như không còn ai nấu rượu
kiểu thủ công đó nữa. Cứ kỳ cà kỳ cạch nấu rượu đường hoàng theo kiểu cổ truyền
thì đến đời nào mới khá. Thời buổi hiện đại, cứ nước lã pha cồn và thuốc khử
mùi “Made in China” ra giá thành rẻ mạt uống mệt nghỉ.
Có những làng chuyên nấu rượu theo kiểu… tiểu thủ công nghiệp: Trung bình mỗi
nhà chứa hai thùng phuy rượu theo cách thức pha chế đơn giản, chẳng hao tốn
công sức bao nhiêu: Cứ một phuy cho chảy vào một vòi nuớc lã, nước lã chứ không
phải nước nấu chín đâu nhé, pha với vòi kia cồn công nghiệp 95 độ là ra sản phẩm.
Nghĩa là mỗi ngày một nhà xuất xuởng 440 lít rượu. Trừ tiền cồn và nước lã ra một
lời một rưỡi. Đó là không kể một số ít nơi còn pha cả cồn khô vào rượu. Khách
muốn rượu thế nào cứ cho biết, chủ rượu pha chế khéo lắm Thêm ít bột màu cho
màu, chút hương liệu cho mùi, tí thuốc rầy cho nước trong leo lẻo…
Rượu bán rất chạy, làm ra tới
đâu bán hết tới đó, người từ các nơi nườm nượp đến mua. Sau khi mang về, họ lại
tiếp tục đong can bán tiếp hay vào chai, vào bình, dán nhãn… thành rượu tổ hợp,
công ty ma thì ai mà biết. Kiểm tra chỉ hỏi thuế và giấy phép chứ chất lượng rượu
như thế nào thì ngoài vòng kiểm soát. Cho nên mỗi năm có đến 1 tỉ lít bia, 350
triệu lít rượu tung ra thị trường và như vậy đệ tử Luu Linh đã dốc vào những trận
“dzô” khoảng vài ngàn tỉ đồng.
Các quán nhậu bình dân cứ chường mặt ra đường khiến người ta lầm tưởng chỉ có
bình dân ưa nhậu. Thực sự thống kê cho thấy “người có học vấn cao uống rượu chiếm
tỷ lệ đến 77%”. Đúng thôi, dân cổ trắng kiếm được việc làm lương cao mới có thể
nhậu thường xuyên được chứ cổ xanh kiếm cơm vất vả chưa xong, làm gì có khoản
dư thừa nào dành cho rượu chè.
Cồn công nghiệp chứa nhiều tạp chất độc có thể gây tử vong tức thì cho người uống.
Nhưng chính khách hàng có thể biến thành nạn nhân tức thì hiện tại hay tương
lai cũng đâu có quan tâm đến chất lượng rượu như thế nào. Đa số chỉ chú ý đến
giá cả có vừa túi tiền hay không mà thôi.
Có thời gian, dân nhậu chỉ uống
đế lúc đế còn sản xuất bằng gạo, nếp, khoai mì… Rồi về sau nhà máy bia dựng lên
hàng loạt: nào là Huế, Khánh Hòa, Daklak, Đà Nẵng, Tiền Giang… Rượu có giả thì
bia cũng có giả. Bia do tổ hợp sản xuất, công thức thì… chịu thua chẳng ai biết.
Loại bia hơi không đóng chai, đóng lon lúc trước bán nhiều ở các quán nhỏ, dân
nhậu xách mua về từng can nhậu đã đời. Cũng giống như rượu giả, thứ “bia lên
cơn” này, nói trại từ “bia lên men” làm người uống nhức đầu, dễ ói. Để phân
minh rạch ròi bia thật và bia giả thì hãng bia nhà nước nhiều lần mở các cửa
hàng “bia đối chứng”. Tức là vào đó, người ta sẽ được uống loại bia kiểu mẫu,
có thể qua đó đối chứng, kiểm tra với các loại bia khác xem thứ nào… ngon hơn,
đúng thực sự bia hơn.
Sang hơn thì uống rượu Tây đóng chai nhưng rượu Tây giá cao nên người ta còn
làm giả ác liệt hơn nữa, nhất là các nhãn hiệu Hennessy, Chivas, Johnnie
Walker. 60% rượu ngoại quốc trên thị trường là rượu giả. Ngày nào bà ve chai chẳng
rao thu mua vỏ chai rượu cũ. Nhất là nhãn ngoại quốc, ve chai mua cũng có giá lắm.
Người ta thu mua vỏ chai ở nhà hàng, vũ trường, còn dập nắp chai mới chỉ là
chuyện nhỏ.
Theo một cuộc khảo sát thì tỷ
lệ cán bộ công chức uống chiếm tỷ lệ cũng khá cao. Còn lý do khác không hẳn vỉ
ham nhậu nhẹt mà vì từ bàn tiệc, lúc mọi người trong phút chốc đều là anh em,
chú cháu… cởi mở, thân mật, hợp đồng dễ ký kết, biên bản dễ thông qua… Công chức
lấy giờ công đi ăn nhậu nhiều quá, nên nhiều nơi co cụm lại, không nhậu lê lết
từ trưa đến chiều mà chỉ tạm ăn gian nửa tiếng nghĩa là nhậu tới 1giờ 30 trưa,
xong vào phòng ngáy khò. Thành thử một tỉnh đặt ra quy tắc không được say xỉn
trong giờ làm việc và coi đó cũng là một quy tắc trong việc đánh giá “văn minh
đô thị”.
Ban ngày các lề đường đều quang đãng vì kẹt “văn minh đô thị”. Nhưng từ 6 giờ
chiều trở đi, cảnh sát cũng hết giờ làm việc, thế là tận dụng lề đuờng của trường
học, công sở, xí nghiệp… bàn ghế xếp dã chiến nhanh chóng bày ra, bếp ga, lò
than, nồi niêu xoong chảo… Nhậu ven đuờng gió bụi, ngắm xe cộ giăng mắc, trăng
thanh gió mát… hút khách rất nhiều vì rẻ hơn trong tiệm do không chịu thuế má
nhiều.
Công nhân sau một ngày làm việc vất vả, nhậu cũng coi là một
cách giải trí. Không nhậu thì biết làm gì bây giờ. Xem báo chỉ vài phút, coi
tivi chỉ một tiếng, dán mắt vào màn hình điện thoại cũng chán, còn nhậu thì
tiêu dao cả hai, ba tiếng đồng hồ giữa bầu không khí tưng bùng.
Hậu quả rượu thấy liền trước mắt: Bênh gan, thần kinh, ngộ độc… tai nạn giao
thông thảm khốc, ẩu đả gây trọng thương, chết người… Người chết vì ruợu xảy ra
dồn dập. Dầu sao sau đại họa Covid, nhậu nhẹt cũng có phần giảm, dân nhập cư
chuyển về quê sống, nạn thất nghiệp gia tăng, đồng lương ít ỏi khó mà dốc vào
ly rượu.
Dù sao, dân nhậu chuyên nghiệp vẫn còn không thể hết. Ai bệnh cứ bệnh, ai ngỏm
cứ ngỏm. Mấy vụ đó là chuyện người ta chứ không phải chuyện… riêng mình. Cho
nên cứ đến chiều tối thành phố đỏ đèn là quãng thời gian hoàng kim của nhậu nhẹt.
Trên bàn rượu, bỗng nhiên tứ hải giai huynh đệ và qua chén rượu, quên hết việc
đời. Cao Bá Quát đã nói. Tiêu khiển một vài chung lếu láo. Đoạn tống nhất sinh
duy hữu tửu. Trầm tư bách kế bất như nhàn. Tiễn một đời người duy có rượu. Nghĩ
suy trăm kế chẳng qua nhàn.
Vài chung thôi thì vui…
SGCN
No comments:
Post a Comment