#111 - Cần Chú Ý Bệnh Mắt Cực Kỳ Nguy Hiểm - BS. Phạm Hiếu Liêm

Gửi Con - Bùi Nguyễn Trường Kiên

 

Có ai khen con đẹp. Con hãy cảm ơn và quên đi lời khen ấy.

Có ai bảo con ngoan. Hãy cảm ơn và nhớ ngoan hiền hơn nữa.

Với người òa khóc vì nỗi đau mà họ đang mang. Con hãy để bờ vai của mình thấm những giọt nước mắt ấy.

Với người đang oằn lưng vì nỗi khổ. Con hãy đến bên và kề vai gánh giúp.

Người chìa tay và xin con một đồng.

Lần thứ nhất con hãy tặng họ hai đồng. Lần thứ hai hãy biếu họ một đồng. Lần thứ ba con phải biết lắc đầu. Và đến lần thứ tư con hãy im lặng, bước đi.

 Con hãy biết khen. Nhưng đừng vung vãi lời khen như những cậu ấm cô chiêu vung tiền qua cửa sổ.

Lời chê bai con hãy giữ riêng mình.

Nụ cười cho người. Con hãy học cách hào phóng của mặt trời khi tỏa nắng ấm,.

Nỗi đau. Con hãy nén vào trong.

Nỗi buồn. Hãy biết chia cho những người đồng cảm.

Đừng khóc than - quỵ lỵ - van nài. Khi con biết ngày mai rồi sẽ đến - có bầu trời, gió lộng thênh thang.

 

Con hãy đưa tay. Khi thấy người vấp ngã.

Cần lánh xa. Kẻ thích quan quyền.

Bạn. Là người biết đau hơn nỗi đau mà con đang có.

Thù. Là người quặn đau với niềm vui mà con đang có.

Chọn bạn sai.  Cả đời trả giá.

Bạn hóa thù.  Tai họa một đời.

 

Con hãy cho. Và quên ngay.

Đừng bao giờ mượn. Dù chỉ một que tăm, sợi chỉ.

Chớ thấy vui khi mình thanh thản trước điều cần nghĩ. Sự thanh thản chỉ có ở người vô tâm.

Đừng sợ bóng đêm. Đêm cũng là ngày của những người thiếu đi đôi mắt.

Đừng vui quá.  Sẽ đến lúc buồn.

Đừng quá buồn.  Sẽ có lúc vui.

Tiến bước mà đánh mất mình. Con ơi, dừng lại.

Lùi bước để hiểu mình. Con cứ lùi thêm nhiều bước nữa, chẳng sao.

Hãy ngước nhìn lên cao để thấy mình còn thấp.

Nhìn xuống thấp.  Để biết mình chưa cao.

 

Con hãy nghĩ về tương lai.  Nhưng đừng quên quá khứ.

Hy vọng vào ngày mai.  Nhưng đừng buông xuôi hôm nay.

May rủi là chuyện cuộc đời.  Nhưng cuộc đời nào chỉ chuyện rủi may.

Hãy nói thật ít.  Để làm được nhiều - những điều có nghĩa của trái tim.

Nếu cần, con hãy đi thật xa.  Để mang về những hạt giống mới. Rồi dâng tặng cho đời. Dù chẳng được trả công.

Những điều cha viết cho con - được lấy từ trái tim chân thật. Từ những tháng năm lao khổ cuộc đời.  Từ bao đêm chơi vơi giữa sóng cồn. Từ bao ngày vất vưởng long đong.

Cha viết cho con từ chính cuộc đời cha.  Những bài học một đời cay đắng.

Cha gởi cho con chút nắng. Hãy giữ giữa lòng con.  Để khi con cất bước vào cuộc hành trình đầy gai và cạm bẫy.  Con sẽ bớt thấy đau và đỡ phải tủi hờn. 

Đừng hơn thua làm gì với cuộc đời, con ạ.

Hãy để chị, để anh giành lấy phần họ muốn.

Con hãy chậm bước dù là người đến muộn.

Dù phần con chẳng ai nhớ để dành !

 

Hãy vui lên trước điều nhân nghĩa.

Hãy buồn với chuyện bất nhân.

Và hãy tin vào điều có thật :

Con người - sống để yêu thương.    

Gửi con | Bùi Nguyễn Trường Kiên

(Viết cho hai con Quỳnh Vy và Trung Hiếu)

Sàigòn, 2005

Nguồn: https://www.thivien.net/.../poem-mdT6RSDGZxra2lLsen8pNg

Đôi Lời Tâm Sự - Trầm Vân

Đời Như Ý - Nguyễn Ngọc Tư

1. Không giống như người ta, hễ thích cải lương thì đặt tên con là Ngọc Huyền, Lệ Thủy, mê phim Việt Nam thì đặt tên Diễm Hương, Việt Trinh, chú Đời đặt tên cho hai đứa con gái mình là con Như, con Ý.

Ai cũng hỏi, “Làm gì có chuyện đời như ý?”. Chú Đời cười, hàng ria mép xoăn tít xồm xoàm quớt lên, tự hào, sao mà không?

Nhìn vẻ mặt này không ai nghĩ chú mù, thấy sao mà tự tin, thanh thản quá chừng. Không ai biết chú khổ còn hơn… cô Lựu. Chú Đời dẫn cả nhà rời Chợ Cũ, Cầu Nhum lang thang lúc con Ý mới bồng nách. Gồng gánh như một gánh hát, chú ca cải lương, bán vé số kiến thiết. Vợ chú nửa điên nửa tỉnh, không biết có phải vui trong bụng lắm không mà suốt ngày cười ngẩn ngơ. Hai đứa con gái đứa mười, đứa tám tuổi phụ cha đem vé số tới mời từng sạp chợ. Đứa nào mặt mày cũng xấu xí, lem luốc, đen đúa, nên nghe cha tụi nó kêu con Như con Ý ai cũng cười.

Một ngày của gia đình chú Đời bắt đầu từ sáng sớm, chú buộc vô mình sợi dây điện nối giữa cây đờn với cái loa con Như đang cầm, nó ghịt dây thì chú bước tới, chùng dây thì đứng lại. Con Ý nhỏ con chạy lăng xăng đằng trước, đứng coi búp bê người ta chưng tủ kiếng. Vợ chú vừa đi vừa ca hát đằng sau, nhặt hoa phượng để lên đầu. Cũng giống như những người hát rong khác, nhà chú có cả thảy bốn người nhưng trên con đường tấp nập, trông họ nhỏ nhoi, cô độc làm sao.

Ở thành phố này có chừng đến ba bốn người hát rong, họ dìu dắt từng đôi, ở tận đằng xa, người ta nghe tiếng ca là biết gánh của ai rồi. Có đôi vợ chồng già ca mùi như Thanh Sang, Thanh Nga; có một đôi trẻ hơn, ông chồng đưa hơi như Trọng Hữu. Chú Đời ca dở, giọng hơi giòn, chói, thuộc lòng chỉ mấy bài “Chiếc áo người vợ hiền”, “Con gái của mẹ”… nghe mắc chán. Nhưng chú đi đằng đầu phố, gió đàn lại cuối phố nghe tiếng được tiếng mất nhưng người ta biết ông “Đời Như Ý” sắp đi qua. Cái miệng của ông này sao mà lanh dữ vậy, luôn miệng gọi Ý con, con đừng có đi xa, con Như đi chậm một chút, ba theo muốn đứt hơi rồi, coi má con đâu. Mình ơi, mình à, mình lại gần tui nè. Rồi oang oang bảo vé độc đắc chiều nay nằm ngay đây, ngay trân chỗ này nè. Có hai ngàn một vé, ăn gói xôi chưa kịp mắc răng đã hết, mua giúp tờ vé số đặng giúp tui xóa đói giảm nghèo. Mua đi, để tui đi xin bà con cũng mắc… cho hà. Mấy ông chạy xe ôm nói chú rao làm sao mà láu cá quá, không biết mù thiệt hay mù giả mà sao cái miệng leo lẻo vậy. Chú gỡ mắt kiếng đen ra, cười với đôi mắt lạnh lẽo, sâu hút, “Mấy anh nghĩ vậy riết quen, em đui tối thiệt thòi, rên rỉ, than vãn cũng đâu hết thảm. Mà, em đang sung sướng quá chừng đây, kể lể nỗi gì”.

Theo chú nói thì chú sung sướng thật. Vợ chú đẹp, vui vẻ (vì cười hoài), có đi nhậu vợ chú cũng không chù ụ như vợ người ta. Không ngã lòng trước sự hào nhoáng xa hoa, chồng người ta sao mà đẹp trai, sao mà giàu hơn chồng mình. Chỉ cần mỗi bữa sáng, chú mua cho vợ hai ngàn đồng cà phê sữa là vợ mừng rưng rưng nước mắt. Chú sung sướng vì còn có hai chị em con Như con Ý, nhỏ xíu mà giỏi, dễ dạy, đẹp đẽ. Nghĩ vậy nên chú Đời phải vui, vui vì vừa lòng với những gì mình đang có.

Những trưa nắng gia đình chú tạt vào hiên chợ Bách Hóa, nghỉ chân. Con Như lãnh tiền, chạy đi mua cơm về ăn. Họ ngồi giữa ngọn gió mát lồng lộng. Chú Đời lúc nào cũng ngồi ăn chậm rãi, nghe ngóng chung quanh như canh chừng, như bảo vệ bữa ăn thiêng liêng của nhà mình. Chú nghe tiếng đũa khua tinh tang, cuống quít lên miệng chén là biết đứa nào đói đứa nào không. Rồi cằn nhằn vợ, “Mình ăn chậm thôi, nghẹn bây giờ, đó, nghe ặc ặc rồi đó. Con Như lấy nước mà uống. Coi gỡ xương cho em Ý với, con”. Bữa nào ăn cơm xong, chú cũng ngồi chải đầu cho ba mẹ con họ, ai đi ngang khen chơi, cha, bữa nay hai đứa nhỏ đẹp gái dữ, chú sướng quá cười hích hác. “Nó giống mẹ. Giống vợ em mới đẹp, giống em xấu hì. Mà, ngộ quá, con của mình, xấu mấy cũng thấy đẹp thấy thương”.

2. Quẩn quanh mấy chợ, mấy khu phố quen hoài bán không chạy như trước, chú Đời phải ráng đi tới tối mịt mới về. Giọng chú ngày càng khàn, nghe khen khét như nồi cơm quá lửa. Đi qua mấy quán nhậu, có người kêu vô, đưa ly rượu, chú trịnh trọng nâng ngang mày đa tạ, chỉ hít tới hít lui khen “Rượu ngon. Mùi đã thiệt” nhưng không uống, chú bảo lúc này giọng dở quá, hình như nghe không khỏe trong mình.

Nên có lúc giọng ca của chú lật bật như hai hàm răng đánh vào nhau, chú biểu con Như đi mua Anagin về cho chú uống. Mấy cô tiểu thương trong chợ cằn nhằn, thằng cha mầy lúc này ca gì như là sốt rét, “Chiếc áo người vợ hiền” hay vậy mà ca lụm cụm như “chiếc áo bà già”. Một bữa đi ngang qua trạm y tế phường, con Như dụ, nó nói trong trạm có khám bệnh miễn phí, nên nó dẫn chú vào. Lát sau, lúc từ phòng siêu âm bước ra, chú Đời giận quá, mặt xanh, tay chân run rẩy, “Ba đã nói có bịnh hoạn gì, làm tốn hết mười lăm ngàn đồng bạc”.

Chú Đời mau giận mà cũng mau quên. Bữa sau chú còn sắm đồ cho hai chị em con Như. Diện quần áo mới, tắm rửa kỳ cọ sạch sẽ, ai cũng bật ngửa, “vậy ra ông này mù mà tinh, ổng đâu có xạo, mấy đứa cũng ngộ gái quá chớ”. Dì Liễu cũng khen.

Dì Liễu bán xoong chảo ở trong chợ Bách Hóa, không có con nên thích con nít, hay rờ rờ đầu chị em Như, Ý, nói với mấy bà bạn, “tui khoái chị em con nhỏ này, nghèo vậy mà đàng hoàng, không đá cá lăn dưa”. Con Như nghe thích lắm, về nói với ba, chú Đời hỏi, dì Liễu thích con hay thích con Ý. Như bảo thích bằng chang nhau. Cho con cục kẹo thì cũng cho con Ý một cục. Chú Đời thở dài, “Ba già rồi, hát ca hết ra hơi rồi, chắc là nuôi mấy má con con không nổi, hay là ba cho bả một đứa, nghen”.

Dì Liễu tính đâu chú nói chơi, con người quý con như mạng mình, nói cho là cho sao. Ai dè chú làm thiệt. Dì Liễu mừng lắm, những bữa chợ vắng có một đứa hủ hỉ, trông đồ cho mình ngủ cũng vui. Dì chọn con Ý vì khuôn mặt nó đẹp, sáng sủa chứ không buồn bã như con Như. Dì còn đi coi thầy, chọn ngày tốt để rước con Ý về.

Hôm con Ý về với dì Liễu là rằm tháng Hai, chú Đời biểu con Ý mặc đồ mới, kéo nó ngồi vô lòng mình, chú chải tóc cho nó, chú chải lâu vì nó cứ tức tưởi liên hồi. Chú hỏi bữa nay con mặc áo màu gì, nó bảo màu xanh. Chú dặn lòng, mình sẽ nhớ hoài, lúc xa chú, con Ý mặc đồ xanh, mặc dù chú không biết màu xanh ra sao. Chú kêu vợ lại, biểu, “Mình hôn nó một cái đi, mai mốt nó không ở với nhà mình nữa. Mình đẻ ra nó mà tui không nuôi, mình đừng có giận”. Vợ chú đâu có giận. Chỉ có con Như giận, nó nức nở, “con thương con Ý nhất nhà mà, ba”. Chú không thương à? Thương, nhưng chú chắc dạ lắm, bước đi là đi một nước. Vợ chú rên ti tỉ, ngoái lại nhìn phía chợ hoài. Con Như vẫn khóc. Chú hỏi nó, “Con Ý có nhìn theo không, con”. “Có, ba à, tội nghiệp nó quá”. Dường như con đường có nhiều ổ gà sao nghe chông chênh quá. Chú Đời cắn môi bước tới.

Nhưng đến chạng vạng, lúc quay về nhà trọ đã thấy con Ý ngồi lù ở cửa. Từ đó không cách gì bứt nó ra được. Chú năn nỉ nó quay lại với dì Liễu, nó không nghe. Chú lấy gậy đánh, nó cắn răng chịu. Chú đưa vợ với con Như trốn khỏi thị xã nó cũng biết cách lần theo. Bảy tuổi, con Ý cũng đã bảy năm lưu lạc giang hồ chớ giỡn. Cuối cùng, một đêm, chú bắt nó ngồi trước mặt mình, ôm lấy đôi vai xương xẩu của nó, chú nói cho con Ý nghe một câu chuyện đau lòng, chú nói nó không phải là con ruột của chú, chú lượm nó ở ngoài đống rác bệnh viện. Chú nuôi nó tới chừng này là để kiếm người bán lại. Dì Liễu cũng trả cho chú hai triệu chớ đâu có ít. Con Ý nhìn tệp tiền chú rút ra từ túi áo, mặt nó lạnh băng. Sáng sau, chú Đời đưa con Ý trở lại với dì Liễu. Lúc quay đi chú hỏi con Như, “Nó có nhìn theo không, con”. Con Như nói không. Chú ừ, nấc khan một tiếng rồi cất tiếng ca, “Nuôi con khôn lớn không mong gì con nuôi lại mẹ…”, sao mà nghe nghẹn ngào như đang khóc.

Con Như sợ rồi sẽ tới phiên mình. Nó cuống quýt sống, cuống quýt yêu thương chú Đời. Nó ăn ít, lấy đồ cũ ra mặc như thể chứng minh rằng nuôi nó cũng không tốn kém gì mấy. Chú Đời hiểu lòng nó, hay hôn lên mái đầu khét nắng của nó, lặng lẽ thở dài. Lấy số tiền dì Liễu cho, chú Đời đưa vợ vào bệnh viện. Bác sĩ nói vợ chú bệnh đã quá lâu, không có hy vọng chữa lành, nhưng cứ ở lại điều trị một thời gian xem sao. Chú Đời ôm vợ vào lòng, ngồi ngay chỗ băng đá đằng trước, chú nắn đôi tay, rờ rẫm mãi lên mặt vợ, biểu: “Mình ở đây nghen, ráng mau hết bệnh về nấu cơm cho tôi ăn, nói chuyện với tôi chơi. Hồi cưới mình tới giờ, chưa khi nào mình nói câu nào tử tế với tôi, tôi cũng buồn lắm”. Vợ chú cười.

3. Cả gia đình lang thang đó giờ chỉ còn hai người. Đêm khuya trở giấc, chú Đời kéo mền đắp cho con Như, vô tình đôi tay chú quệt trúng hai hàng nước mắt. Chú biết nó thức, chú hỏi “Sao vậy, con đau bụng hả?”. Nó tức tưởi, “Bây giờ chỉ còn có mình con, ba đừng bắt con đi đâu hết, để con dẫn đường cho ba, mua thuốc cho ba uống, phụ bán vé số, nghen ba”. Chú ừ, bỏ con đi đâu bây giờ.

Chú thường vòng qua chợ Bách Hóa, chú không hát, không dừng lại bán, chỉ kêu con Như tỏ mắt nhìn con Ý coi bữa nay nó mặc áo màu gì, mập ốm ra làm sao, tóc dài bao nhiêu rồi. Đứa con gái lớn buồn bã bảo, “em con mập lắm, trắng hơn hồi nó còn ở nhà mình. Nó cắt tóc tém, coi giống con trai lắm, nó nhìn thấy con mà giả đò như không thấy vậy, ba”. Không mặc đồ xanh ba mua à? Không, lâu rồi nó không mặc nữa. Chú nghe vừa mừng vừa đau. Vậy là nó quên chú rồi, nó yên lòng bên người mẹ mới. Vậy là từ nay chú đã xa mãi đứa con này. Lụi hụi hết mùa nắng, giọng chú tắt khèn khẹt trong cổ họng, thậm chí không thể cất lời rao. Chú đờn cho con Như ca, tiếng ca ngọng ngịu và non nớt lắm, vô vọng cổ luôn bị đứt giữa chừng. Tội nghiệp, con nhỏ không có tài, ngáy còn lạc giọng mà ca nỗi gì. Những lúc ngồi bên con, nghe nó ăn giá sống cho họng bớt khan, chú Đời muốn khóc, thấy mình bất lực trước bệnh tật. Chú bảo, “Thôi, bỏ nghề, con”.

Đã thấu gần hết cái khổ của kẻ hát rong, đã mỏi đôi chân ròng rã, chú Đời bán cây đờn, cái loa với bộ bình ắc quy. Chú xin cho con Như đi chạy bàn, rửa chén ở quán hủ tiếu Nam Vang. Mới đầu nó không chịu, nó nói ba ở nhà một mình không được. Hồi đó ba buồn còn đờn lửng tửng chơi, bây giờ đờn cũng không còn. Nhưng rồi đến bữa cơm, nó đổi ý, nó không thể để chú Đời quẹt kho quẹt vầy hoài. Một bữa trưa, nó bưng tô nước thịt có nhúng nắm rau chạy về, chú Đời rầy nó làm vậy chi, ông bà chủ chắc không thích, nó cười, chú thím Sảnh biểu con đem về cho ba đó. Người ta thương con lắm. Chú Đời bảo, cuộc đời này, thiệt nhiều người tốt.

Một bữa trưa, chú Đời bắt nó ngồi lâu với chú thêm một chút nữa. Chú lấy lược ra chải đầu cho nó, tóc nó đã dài chấm thắt lưng. Chú nói, không biết chừng nó mười tám hai mươi tuổi tóc dài cỡ nào hen. Con Như cười, chừng đó cho ba chải đầu, thắt bím cho con mệt luôn. Chú Đời bảo, từ đây tới đó còn lâu. Rồi chú than, sao mà chú nhớ vợ với con Ý quá chừng. Con Như bần thần, “Hồi đó, nhà mình vui biết bao nhiêu hén, ba”.

Ừ, vui. Trưa vầy, nếu không ở bên hông chợ thì cả nhà chú cũng tụm lại bên một gốc cây nào đó có bóng mát, nghỉ chân, ăn cơm. Hai đứa con nhỏ của chú bữa nào cũng không chịu ngủ lấy sức mà mải mê búng thun. Mở miệng ra rầy, con Ý nịnh, “để con nhổ tóc bạc cho ba”. Nó nói đầu ba bạc nhiều lắm, rồi đặt sợi tóc lên bàn tay chú, trời ơi, sợi tóc mỏng tanh, nhẹ te vầy mà nó cũng thấy, con mắt nó sáng ghê. Rồi chú nhớ tới người vợ hay tựa đầu vào vai chú ngủ khì, trong trẻo, vô tư như trẻ con. Tự dưng chú Đời thèm được sống lại những buổi trưa ấy, những buổi trưa đã xa rồi, đã xa mất rồi. Chú biểu, “Mai con chạy ra chợ Bách Hóa, hỏi dì Liễu cho con Ý về, ba gặp một chút, sao… ba nhớ nó quá hà”. Nhưng con Ý đâu còn ở chỗ dì Liễu nữa, dì nói nó đi rồi. Con Như tưởng dì giấu, cứ theo năn nỉ hoài, “tội nghiệp ba con mà, dì, cho nó về một chút thôi rồi mai mốt con không lại xin dì nữa”. Dì Liễu vốn là người nhân hậu, dì chỉ biết nắm tay nó mà khóc ròng.

Là thật. Con Ý đã bỏ nhà đi bụi đời là thật. Nó đi vì lâu rồi mà không được nhìn thấy người cha tội nghiệp ấy dắt chị nó lặng lẽ qua chợ. Nghĩa là ba nó đã không còn thương nhớ nữa. Vậy thì ở lại làm gì? Con Như quay về, nó phải dừng lại rất lâu, nó không biết phải nói thế nào cho chú Đời đừng đau xót. Nó ngập ngừng đứng chỗ cái hàng ba đầy rêu ướt, chợt nó nghe tiếng hát, trời ơi, là tiếng hát của má nó. “Ầu ơ. Đường dài ngựa chạy biệt tăm. Ơ… Phải duyên chồng vợ ngàn năm cũng chờ”. Con Như mừng rỡ xô cửa bước vào, má nó đưa tay lên miệng ra hiệu im lặng, rồi thì thào:

- Đừng la lớn. Mệt rồi. Ngủ đi.

Con Như chạy lại ôm má nó, nó nghĩ chắc chú Đời giả bộ đây, trông con Ý thấy mồ mà không chịu dậy. Nó chọc lét vô mấy cái xương sườn của chú, nhưng chọc mãi, chọc mãi, chú không bao giờ thức nữa.

4. Làm gì có chuyện đời như ý?

 

Nguyễn Ngọc Tư

Sống Đời Bao Năm - Đỗ Công Luận

Miếng Ăn - Hoàng Đình Minh Long

Miếng ăn là miếng tồi tàn

Mất đi một miếng lộn gan lên đầu.

 

Câu nói dân gian trên chắc có lẽ chỉ được áp dụng tại Việt Nam hay những nước chậm tiến trong những năm tháng nghèo đói. Ăn uống là nhu cầu sống còn của con người và vì thế người ta nhiều khi phải đánh mất phẩm giá của mình để tồn tại. Tuy vậy, tôi thấy câu này vẫn có thể áp dụng tại Mỹ, đất nước giàu có nhất thế giới và đồ ăn thì dư thừa.

Trong một dịp mừng xuân tại giáo xứ nơi ba má chúng tôi ở trên Los Angeles, cộng đoàn Việt nam tổ chức ăn uống và văn nghệ trong hội trường nhà thờ sau thánh lễ.  Ngày hôm đó, mọi người được cộng đoàn đãi ăn bánh chưng cho đúng với tinh thần Tết Nguyên đán.  Một số thiện nguyện viên đứng cắt bánh chưng và bày biện chúng cũng như dưa hành, củ kiệu trên bàn để mọi người tham dự tiệc mừng xuân tới lấy ăn. Do má tôi ngồi nói chuyện vui vẻ với những bà bạn quen trong giáo xứ, ba tôi đi lên để lấy đồ ăn cho hai vợ chồng. Khi ba tôi lấy đôi đũa và gắp hai miếng bánh chưng, một cho má và một cho ba, để bỏ vào trong đĩa của mình, một bà trong ban tổ chức liền lấy đôi đũa của bà gắp một miếng bánh chưng trong đĩa của ba tôi để bỏ lại bàn và nói:

- Mỗi người chỉ được lấy một miếng!

Cái này không biết phải gọi là tình ngay lý gian hay là miếng ăn là miếng tồi tàn. Ở Mỹ, dịp tết ta, nhà nào cũng đầy bánh chưng và bánh tét. Nhìn thấy hai thứ bánh này là đã ngán tới cổ, ăn một miếng nhỏ nhiều khi nuốt không vô. Ba tôi chỉ vì lấy thêm miếng thứ hai cho má tôi mà bị bà canh bánh chưng kia đối xử như một đứa trẻ.

Hình như chuyện bị đòi lại thức ăn nó cũng bị …di truyền. Cách đây bảy năm về trước, tôi đi họp trong hãng. Buổi họp diễn ra vào lúc 12 giờ trưa cho nên hãng đãi ăn. Đồ ăn được bày ra trên một cái bàn dài trước cửa phòng để cho những người tham dự cuộc họp tự lấy đồ ăn trước khi ngồi xuống. Trước tiên là chồng dĩa, muỗng, nĩa, dao và giấy lau tay. Sau đó là khay thịt gà. Tiếp theo là khay thịt bò. Phía cuối bàn là khay cơm, rau và sau cùng là các chai và lon nước uống. Khi chúng tôi đến, cô thư ký thông báo:

- Mỗi người chỉ được lấy hai miếng thịt. Sau khi mọi người có đồ ăn, nếu còn dư, lúc đó các bạn mới được lấy thêm thịt.

Hơn mười năm về trước, khi các hãng còn nhiều tiền, mỗi khi đi họp như vầy, chúng tôi đều ăn thoải mái, chẳng bao giờ có hạn chế. Gần đây, vì để tiết kiệm tiền, đi họp được cho ăn như vầy đã là may mắn lắm rồi. Tôi vốn không ăn thịt đỏ cho nên khi đi đến khay thịt gà, tôi gắp hai miếng. Thấy vậy, cô thư ký lắc đầu không vui:

- Mỗi người chỉ được một miếng gà thôi.

Tôi vừa bỏ miếng thịt gà thứ hai xuống, vừa lầu bầu giải thích:

- Tôi không ăn thịt bò cho nên lấy hai miếng thịt gà.

Cô thư ký nhắc lại:

- Bạn có thể lấy thêm sau khi mọi người đã lấy đồ ăn.

Sau khi mọi người ngồi xuống và buổi họp diễn ra khoảng 15 phút, cô thư ký đến cạnh tôi nói nhỏ:

- Mọi người đã có đồ ăn rồi, thịt gà còn dư. Bạn có thể lấy thêm một miếng nữa.

Tôi lịch sự từ chối:

- Không sao, tôi ăn một miếng như vầy cũng đủ rồi.

Buổi họp kết thúc lúc 1 giờ trưa. Lúc tôi đi ngang qua bàn đồ ăn để về lại văn phòng, cô thư ký lại mời chào tôi lần nữa:

- Bạn muốn lấy thêm mấy miếng thịt gà nữa cũng được, còn dư nhiều lắm.

Dù thư ký tỏ vẻ ân hận, tôi vẫn dỗi và mỉm cười cảm ơn, nhất định không để miếng ăn là miếng tồi tàn và từ chối miếng thịt gà kia. Em thư ký này dám coi thường người Việt Nam mình và không biết rằng dưới chế độ Xã hội chủ nghĩa, anh mày đã từng phải nhịn đói thiếu ăn mấy năm trời. Mấy miếng thịt gà kia thấm thía gì mà bày đặt giới hạn hai ba miếng.

Nhân chuyện này, tôi mới nhớ tới một người bạn học chung trường đại học cộng đồng khi mới qua Mỹ. Mỗi lần đám sinh viên chúng tôi rủ nhau đi ăn, bạn này không bao giờ ăn thịt gà. Khi chúng tôi hỏi lý do, bạn không trả lời. Khi tới nhà tôi chơi, bạn cũng không ăn thịt gà. Ba má tôi hỏi bạn cũng không trả lời. Mùa hè năm 1992, tôi qua Texas để trông coi tiệm tạp hóa cho bà chị họ, phòng của tôi trống, ba má tôi kêu bạn ấy tới ở. Bạn ấy chỉ có một mình ở Mỹ, ba má tôi coi bạn ấy như con trong nhà và kêu tới nhà ba má tôi ở trong lúc tôi đi Texas để cho ông bà đỡ nhớ tôi. Hơn nữa, làm như thế sẽ giúp bạn ấy tiết kiệm được hai ba tháng tiền mướn nhà. Trong mấy tháng đó, ba má tôi hỏi bạn ấy về chuyện không ăn thịt gà. Có lẽ do sống chung nhà và trở nên thân hơn, bạn ấy mới tiết lộ bí mật. Hồi bạn ấy ở bên đảo lúc vượt biên, gia đình bên cạnh bị mất con gà và đổ thừa bạn ấy ăn cắp. Vì bị oan, bạn ấy thề là sẽ không bao giờ ăn thịt gà nữa. 

Ba nhân vật trong ba trường hợp trên bị vu oan là tham ăn nhưng chẳng qua là do hiểu lầm chứ không thể áp dụng câu “Miếng ăn là miếng tồi tàn.”  Ngược lại với ba nhân vật trên khi muốn ăn mà lại bị người ta ngăn cản, nhân vật sau đây… bị ép ăn.

Tháng Mười Một vừa rồi, tôi đón con trai tan học ra và ghé vào tiệm Chipotle trên đường McFadden, góc với Harbor ở Santa Ana.  Để tập cho con trai tính tự lập, tôi bảo con phải tự gọi món ăn mình muốn. Con trai nói với nhân viên nhà hàng:

- I like a chicken burrito - Cháu muốn một cái burrito thịt gà.

Anh nhân viên nhanh nhẹn làm một cái burrito cho thằng bé. Sau khi gói xong, ra tới máy tính tiền, anh nhân viên hỏi:

- Có mua nước uống hay món gì nữa không?

Con trai lắc đầu:

-No, that’s it - Không, chỉ nhiêu đó thôi.

Anh nhân viên bấm máy:

- Vậy là $14.95.

Tôi móc thẻ tín dụng ra và quẹt vào máy tính tiền. Máy báo là không lấy được tiền.  Anh nhân viên nói:

- Try again - thử lại lần nữa.

Tôi cà thẻ lần nữa và cái máy cứng đầu không chịu lấy tiền trong nhà băng của tôi.  Anh nhân viên nhắc:

- Thử chùi thẻ vào áo rồi cà lại xem sao?

Tôi thử thêm hai lần nữa nhưng cái máy cứ nói là không lấy tiền được. Tôi kiểm tra bóp nhưng chỉ còn $2. Tôi hỏi anh nhân viên:

- Bạn có lấy Zelle không?

Anh nhân viên lắc đầu:

- Xin lỗi, chúng tôi không nhận Zelle.

Đồ ăn đã làm rồi, tôi không thể nào kêu anh nhân viên hủy món mình đã gọi. Tôi nói:

- Anh đợi tôi chút, để tôi gọi cho ngân hàng xem tại sao tôi không dùng thẻ được.

Thấy có vài khách hàng phía sau, tôi kéo thằng con qua một bên để gọi điện thoại cho nhà băng. 

- Alo, tôi đang mua đồ ăn cho con tại nhà hàng nhưng có vấn đề với thẻ nhà băng.  Bạn cho biết tại sao?

- Bạn cho tôi các thông tin cần thiết để chúng tôi biết bạn là ai.

Thế là tôi phải cho cô nhân viên ngân hàng số an sinh xã hội, địa chỉ nhà. Cô ta hỏi thêm:

- Bạn có nhớ lần sau cùng dùng thẻ, bạn trả tiền bao nhiêu không?

Con đang đói, mình đang quê vì không có tiền trả đồ ăn cho con, tôi cảm thấy bực mình dù biết rằng cô ta hỏi nhiều thứ là để bảo vệ cho mình. Suy nghĩ nát óc, tôi trả lời:

- À, tôi mới đổ xăng hôm qua hết $60.

- Bạn có nhớ cây xăng đó tên gì và ở thành phố nào không?

- Mobil ở Huntington Beach.

- Cám ơn bạn - cô nhân viên vui vẻ - Theo máy tính cho biết, có ai đó bên Á châu rút $20 ra khỏi trương mục của bạn tối hôm qua. Chúng tôi nghi đây là bọn gian lận thẻ tín dụng. Vì vậy, chúng tôi khóa trương mục của bạn. Bạn có trả tiền cho ai $20 bên Á châu hôm qua không?

Tôi nặn óc vài giây và trả lời:

- Cách đây một tháng tôi có mua một món đồ hết $35. Ngoài ra, tôi không có mua gì khác bên Á châu.

Cô nhân viên kết luận:

- Vậy đó là gian lận và thẻ của bạn bị khóa. Chúng tôi sẽ gởi cho bạn thẻ mới. Trong vòng năm ngày bạn sẽ nhận được. 

Tôi than vãn:

- Nhưng mà tôi cần trả tiền đồ ăn cho con tôi ngay lúc này.

Cô nhân viên tỏ ra thông cảm:

- Tôi xin lỗi, nhưng hệ thống máy tính đã khóa thẻ của bạn để ngăn chặn kẻ xấu lấy tiền của bạn.

Tôi nhẹ giọng:

- Tôi hiểu. Cám ơn cô.

- Chào anh.

Tôi rầu rĩ cúp điện thoại. Thế rồi trong đầu tôi lóe lên một sáng kiến. Tôi nói với anh nhân viên nhà hàng:

- Thẻ nhà băng của tôi bị khóa do có kẻ gian lận đánh cắp thông tin. Tôi sẽ băng qua bên kia đường để lấy tiền từ chợ Walmart. Anh giữ cái burrito, đừng vứt đi nhé. Chúng tôi sẽ trở lại ngay.

Anh nhân viên rất từ bi hỷ xả, cầm cái burrito lên, đưa về phía tôi và nói:

- Không cần đâu, cứ lấy cho bé ăn. Bạn không phải trả tiền.

Dù ngạc nhiên và cảm động trước cách đối xử quá đẹp của anh nhân viên, tôi từ chối:

- Không, tôi không thể nhận mà không trả tiền. Anh cho tôi vài phút, tôi sẽ quay lại. 

Chưa kịp quay đi thì tôi mới nhận ra rằng cho dù có qua Walmart bên kia đường để trả lại món đồ mua bên đó, tôi cũng không thể nào lấy được tiền mặt vì tôi đã trả cho món đồ ấy bằng cái thẻ nhà băng này. May quá, anh nhân viên ngân hàng tiếp tục… ép tôi lấy burrito:

- Bạn đừng suy nghĩ gì cả, cứ lấy cho cháu ăn mà không cần trả tiền.

Nhìn mặt con trai đang nhăn nhó vì đói và suy luận rằng nếu tôi không lấy thì nhà hàng họ cũng vứt cái burrito vào thùng rác thôi, tôi đành phải chấp nhận mình là tồi tàn vì miếng ăn:

- Ok, cám ơn nhiều lắm.  Tôi hứa ngày mai sẽ quay lại để trả tiền.

Anh nhân viên vẫn nhân từ như không thể nhân từ hơn:

- Bạn không cần trả lại tiền đâu.

Tôi ngại ngùng nhận cái burrito từ anh nhân viên:

- Cám ơn một lần nữa. 

Trên đường ra xe, tôi cảm thấy vừa quê vừa vui. Quê là vì không có tiền để trả đồ ăn cho con ăn. Vui là vì trong thế giới đảo điên, đầy hận thù này, vẫn còn có những người tốt như anh nhân viên nhà hàng kia. Qua kiếng chiếu hậu, thấy con trai đang ăn ngấu nghiến cái burrito, tôi đùa:

- Con thấy cái burrito có mùi nhang không?

Thằng con trố mắt:

- Tại sao có mùi nhang?

 

Tôi cười:

- Vì hôm nay ăn đồ chùa, không phải trả tiền.

Con trai cũng tỏ ra ngạc nhiên:

- Chú đó tốt quá daddy, cho mình burrito mà không lấy tiền.

Tôi giỡn với con trai:

- Ừ, chú đó tốt thật. Vậy từ nay, mỗi tuần mình ghé vào và nói rằng thẻ nhà băng bị khóa để chú ấy cho đồ ăn chùa.

- Con không nghĩ có lần thứ hai đâu.

Ngày hôm sau, tôi ra nhà băng gần nhà để rút tiền mặt đem đến trả cho cái burrito.  Khi đến nhà hàng, chúng tôi không thấy anh nhân viên hôm qua. Tôi hỏi thì cô nhân viên cho biết hôm nay là ngày nghỉ của anh ấy. Tôi kể chuyện hôm qua cho cô nhân viên nghe. Sau khi con trai kêu cũng cái burrito như ngày hôm trước, tôi nói với cô nhân viên:

- Bạn tính tiền hai cái vì hôm qua tôi chưa trả tiền.

Cô nhân viên hỏi lại:

- Bạn có chắc là bạn muốn trả tiền gấp đôi hôm nay không?

- Chắc chắn mà. Tôi đã hứa với anh ấy hôm nay tôi sẽ đến và trả lại tiền.

Cô nhân viên giải thích:

- Anh ấy là manager và có quyền dùng chức vụ đó để cho giảm giá hoặc cho không khách hàng. Bạn không cần trả lại đâu.

Tôi cương quyết:

- Bạn cứ tính tiền hai cái vì nếu tôi không trả cho cái burrito hôm qua, tôi cảm thấy áy náy lương tâm và sẽ không công bằng cho nhà hàng.

Cô nhân viên vui vẻ:

- Vậy thì tôi sẽ tính tiền gấp đôi và tôi sẽ nói cho anh ấy biết khi anh ấy đi làm ngày mai.

- Cám ơn bạn.

Tôi cảm thấy vui vì mình đã giữ lời hứa và không để mang tiếng “miếng ăn là miếng tồi tàn” dù cô nhân viên cứ cố thuyết phục tôi không trả tiền. Ở Mỹ, các doanh nghiệp rất quan trọng việc làm vừa lòng khách hàng vì họ muốn làm ăn lâu dài. Nếu dịch vụ khách hàng không tốt, họ sẽ mất khách trong tương lai. Sau câu chuyện tôi vừa kể, tôi có cảm tình với tiệm Chipotle hơn và hay mua thức ăn ở đó nhiều hơn trước.  Có nhiều người lợi dụng sự chiều chuộng khách hàng của các doanh nghiệp quá đáng để làm những việc không đúng lương tâm.

Một người bạn của tôi từng làm cho tiệm ăn nhanh McDonald’s ở trên khu Temple City kể rằng có hai cha con vô tiệm để mua hai cái Big Mac.  Thằng con ăn gần hết, quay qua ba nó:

- I am still hungry - Con còn đói.

Ông bố bảo thằng con:

- Mang cái miếng hamburger còn lại ra bảo nhân viên nhà hàng rằng cái hamburger không nóng đủ.

Người bạn tôi, khi nghe thằng bé nói thế, hỏi lại:

- Sao không đem nguyên cái burger sau miếng cắn đầu tiên để trả lại mà bây giờ ăn gần hết rồi mới than là không nóng.

Manager của người bạn thấy thế, nhảy vào can bạn tôi:

- Để tôi lo chuyện này.

Nói rồi anh ta lấy cho thằng bé một cái hamburger mới mà không tính tiền. Sau khi hai bố con khách hàng đó ra về, bạn tôi trách người manager:

- Tại sao bạn lại để cho họ làm như thế?

Người manager trả lời:

- Tôi biết là ông bố chơi bẩn để lấy cái hamburger thứ hai miễn phí nhưng một cái burger chẳng đáng là bao nhiêu. Tôi không muốn bị kiện cáo hay xì căng đan gây ảnh hưởng đến công việc kinh doanh của nhà hàng.

Ở Mỹ còn một loại tiếp thị khá phổ biến là cho ăn thử. Nhiều người cũng lạm dụng quá đáng chuyện này để phải mang tiếng “Miếng ăn là miếng tồi tàn”. Vào cuối tuần, Costco hay có các xe để cho khách hàng ăn thử các món mà họ bán trong tiệm. Hôm đó tôi thấy có một gia đình người rất đông gồm có ông bà ngoại, hai cháu trai, hai cháu gái và bố mẹ của chúng. Tôi cảm thấy vui trước một gia đình ba thế hệ dắt nhau đi chợ.

Thế rồi cả gia đình xúm nhau ghé vào xe phát thịt gà để ăn thử. Ngoài gia đình ấy, còn rất nhiều người khác xếp hàng để chờ lấy món ăn thử. Bà nhân viên vừa bỏ lên 16 cái ly giấy nhỏ trong đó có miếng thịt gà, cả nhà nhào vào, mỗi người lấy hai cái. Thế là đám người đứng phía sau phải chờ bà nhân viên nấu đợt tiếp. Gia đình kia vừa đi vừa ăn thịt gà mới lấy được. Sau đó, họ xếp hàng trước xe phát bánh pizza.

Cũng như lần trước, khi ông nhân viên Costco vừa bỏ các cái ly có miếng pizza nhỏ xíu cho mọi người ăn thử, gia đình nhào vào lấy mỗi người hai ly. Ông nhân viên nhìn gia đình với con mắt vừa ngạc nhiên vừa khó chịu vì công trình hâm pizza của ông chỉ trong một giây tan biến như mây khói. Vừa đi vừa ăn pizza, gia đình kia hướng về xe phát bánh bao Đại Hàn.

Cũng như hai lần trước, chị nhân viên Costco vừa bỏ các cái ly chứa bánh bao lên là gia đình đó lại cuỗm luôn một lúc 16 cái, mỗi người hai cái. Giặc Mông Nguyên đi đến đâu là tiêu diệt không còn ngọn cỏ. Gia đình kia đi đến xe ăn thử nào thì đồ ăn không còn một miếng. Cứ như thế, đại gia đình dọn sạch các xe phát tacos, thịt bò, tôm tempura.

Sau khi làm sạch xe tôm, bà ngoại nhắc ông ngoại:

- Nãy giờ toàn ăn thịt, bột và tôm mà không có miếng rau nào. Ông kiếm xem có xe nào phát rau cho cả nhà ăn cho có chất sợi, không thôi mấy đứa nhỏ bị bón, ỉa ra máu.

Ông ngoại gật gù:

- Ờ, rau tốt cho sức khỏe.

Thế là ông dắt cả nhà đến cái xe phát rong biển (seaweed) để cải thiện chế độ ăn uống. Sau khi làm sạch xe rong biển, ông ngoại sảng khoái tuyên bố:

- Ăn no rồi, bây giờ mình qua xe nước uống để giải khát.

Mẹ của mấy đứa bé tán đồng:

- Ba nói đúng đó. Đồ ăn hơi mặn nên con thấy hơi khát.

Thế rồi cả gia đình đi đến khu có hai xe, một phát nước lã, một phát nước ngọt. Bà ngoại đề nghị:

- Chúng ta vào xe nước lọc nhé.

Con rể xua tay:

- Mình vào xe nước ngọt đi ngoại. Nước ngọt mắc tiền hơn. Nước lọc mình về nhà uống thiếu gì.

Bà ngoại gật gù:

- Ờ, con tính toán giỏi. Má không nghĩ ra.

Sau khi mỗi người làm hai ly nước ngọt, thằng cháu trai lớn nhất trong đám đề nghị:

- Mình ăn món chính rồi, nước uống rồi. Vậy mình kiếm món tráng miệng nha ông ngoại.

Ông ngoại gật đầu:

- Tất nhiên rồi. Nào, mình đi về phía xe bánh bông lan đi.

Xe bánh bông lan không có ai chờ đợi cho nên có rất nhiều đồ ăn. Gia đình tăng suất ăn của mỗi người từ hai ly lên ba ly. Trong tích tắc, cái xe bánh bông lan sạch sẽ như đồ chưa khui vậy. Bà nhân viên Costco xe này tỏ ra vui mừng vì được gia đình cứu ế. Thanh toán xong ba ly bánh ngọt, bà ngoại vừa ngáp vừa nói với ông ngoại:

- Ông nè, ăn uống đầy đủ rồi, giờ tôi thấy buồn ngủ. Ông dắt cả nhà ra cái khu ghế mát xa để mình đánh một giấc cho tỉnh táo.

- Ờ, tôi cũng cảm thấy buồn ngủ.

Anh con rể cũng đồng ý:

- Con đọc trên internet, các nghiên cứu nói rằng sau khi ăn trưa, nếu nhân viên ngủ 20 phút, đầu óc sẽ minh mẫn hơn và làm việc hiệu quả hơn.

Thế là cả nhà kéo nhau ra khu ghế mát xa. Có lẽ uống nước ngọt và ăn bánh bông lan nhiều đường quá cho nên cả nhà buồn ngủ. Trên đường đi đến khu ghế mát xa, anh con rể khoe với gia đình:

- Vậy là xong bữa trưa. Nếu đi ăn bên ngoài, gia đình mình 8 người cũng tốn ít nhất là $60 nếu ăn fast food. Còn ăn nhà hàng ngồi xuống thì cũng mất trên $100. Vào đây, đi ăn buffet kiểu này không tốn đồng nào mà bây giờ còn được đi mát xa nữa. Vậy là hôm nay nhà mình tiết kiệm được ít nhất $100.

Nghe đến đây tôi chịu hết nổi, tính chạy lại nói với gia đình nọ:

- Sau khi ngủ trên ghế mát xa, gia đình mình nên kéo nhau vào phòng vệ sinh để đái, ỉa và rửa ráy luôn. Về nhà không cần tốn nước hay giấy vệ sinh. Tiết kiệm thêm vài chục đô nữa.

Cũng may là tôi kìm hãm mình để không nói những lời đề nghị vô duyên đó. Nếu không, sẽ có một trong hai trường hợp xảy ra. Một là bị gia đình đó đập cho một trận nên thân nếu họ cho rằng tôi nói móc họ. Hai là, Costco sẽ sập tiệm nếu gia đình ấy cho rằng tôi thật lòng muốn giúp họ tiết kiệm.

Thấy mình hơi vô duyên khi xía vô chuyện của gia đình người ta và không muốn làm phiền giấc ngủ của họ, tôi đẩy xe đi hướng khác để tiếp tục việc mua sắm của mình.

Vì đã khá lâu không đi Costco, hôm đó tôi cần mua rất nhiều hàng hóa và vì thế tốn khá nhiều thời gian. Khi ra tính tiền thì cái hàng trả tiền dài như vô tận. Tốn khoảng 15 phút tôi mới trả tiền được. Đẩy xe hàng ra tới cửa, đi ngang qua khu food court, nơi Costco bán pizza, hot dog cho khách hàng, tôi thấy gia đình đó đang đứng sớ rớ ở trong góc.

Tôi hơi thắc mắc rằng lúc ở trong chợ, họ đã ăn uống buffet no say, sao bây giờ lại đứng trong khu bán đồ ăn. Nhìn kỹ một chút, tôi thấy bà ngoại đang nhanh tay thoăn thoắt kéo hàng loạt các giấy lau tay từ cái hộp giấy lau tay để những ai mua đồ ăn ở food court sử dụng. Khi rút tờ giấy sau cùng trong hộp đựng, bà ngoại nhắc con rể:

- Con tới bảo cái cô bán bánh rằng hết giấy lau tay rồi để họ đem thêm ra.

Cô con gái cản:

- Thôi, má lấy giấy vậy đủ rồi. Giấy này để cho những khách ăn tại đây. Mình không mua đồ ăn mà lấy hơn nửa hộp là nhiều rồi.

Bà ngoại không vừa lòng:

- Nhiêu đây chỉ đủ để nhà mình xài hai ngày. Tuần sau mình mới đi chợ nữa, làm sao có giấy xài.

Chắc thấy bà ngoại làm quá, anh con rể cũng tỏ ra lạnh cẳng:

- Hôm nay mình ăn buffet chùa và lấy giấy vệ sinh nhiêu đây giấy lau tay là đủ rồi.  Nếu hết, hai ngày nữa con chở má ra lấy thêm.

Lúc đó, tôi nhận ra trong xe của gia đình họ có hai cuộn giấy vệ sinh nhỏ hơn bình thường, không còn trong bao nylon. Thì ra họ vào nhà vệ sinh cuỗm luôn hai cuộn giấy vệ sinh để đem về. 

Nước Mỹ giàu có, đồ ăn không thiếu nhưng nhiều người vẫn để cho miếng ăn là miếng tồi tàn. Cái hamburger chẳng đáng là bao nhiêu nhưng ông bố đã làm gương xấu cho con mình dạy cho nó mánh mung để đòi nhà hàng cho một cái mới sau khi đã ăn gần hết cái bánh.

Gia đình tại Costco thì không có gì sai khi ăn buffet trong đó nhưng đồ ăn thử có nghĩa là mỗi người lấy một miếng thôi vì có những người khác cũng muốn thử. Khi gia đình nọ mỗi người lấy hai ly, mà gia đình tám người, những người đứng chờ phía sau không còn đồ ăn để mà thử. Nếu vì phải sống còn mà phải bày ra chiêu trò để có ăn thì cũng còn thông cảm được. Ngược lại, nếu có đủ điều kiện, có lẽ chúng ta nên tránh không để miếng ăn là miếng tồi tàn.

 

Hoàng Đình Minh Long

Miếng Ăn - VVNM 2025 - Việt Báo Viết Về Nước Mỹ

Anh Phước chuyển

Câu Chuyện Nổi Loạn Tại Los - Vũ Linh

Cuộc nổi loạn của đám di dân lậu chống lệnh trục xuất của TT Trump là chuyện ai cũng biết sớm muộn sẽ xẩy ra, không có cách nào khác. Vấn đề chỉ là thời gian: khi nào xẩy ra thôi. 

    Có hai lý do rất đơn giản giải thích tại sao bắt buộc phải xẩy ra.

   Hiện nay có từ 15 tới 20 triệu di dân sống bất hợp pháp, không giấy tờ -mà Mỹ gọi là undocumented- trong xứ Mỹ, chẳng ai biết thật sự là bao nhiêu triệu. Đó là hậu quả trực tiếp của chính sách mang cử tri mới từ ngoài nước vào Mỹ vì sự sống còn của đảng DC trong tương lai, mà ta đã bàn qua tuần rồi. Khi TT Trump hô hào trục xuất tất cả, hay càng nhiều càng tốt, thì quyền lợi sống còn của đám di dân lậu bị đe dọa. Không ai có thể nghĩ khi quyền lợi sống còn bị đe dọa, mà cả chục triệu người ngồi yên, chờ chết. Họ bắt buộc phải làm một cái gì để tự cứu. Đó là nổi loạn tại Los, là bước đầu, bây giờ qua bước thứ hai là huy động di dân lậu nổi loạn trên cả nước vào Thứ Bảy 14/6 này, hy vọng là màn đầu của cả một phong trào chống Trump trên cả nước, không ngừng nghỉ.

    Về phía Mỹ, đón mời di dân vào Mỹ đã là con đường sống sót duy nhất của đảng DC. Bây giờ, TT Trump muốn chặn con đường đó, làm sao đảng DC có thể ngồi yên chờ chết? Như đám di dân lậu, họ cũng bắt buộc phải làm một cái gì để tự cứu. Đó là khích động và giúp di dân lậu nổi loạn. Không vì ngẫu nhiên mà cảnh sát Los án binh bất động trong hai tiếng đồng hồ đầu tiên khi đám di dân lậu mới bắt đầu tụ họp đốt xe, đập phá công sở và tìm nhân viên ICE để hành hung tại trung tâm Los Angeles. Cũng không phải tình cờ mà cả bà thị trưởng DC của Los, Karen Bass, và thống đốc DC của Cali Gavin, Newsom, đều công khai và ồn ào chống việc tổng thống liên bang can thiệp, gửi VBQG tới để chặn nổi loạn.

    Ngay cả vấn đề nổi loạn chống đối sẽ xẩy ra ở đâu thì ai cũng đã biết trước chỉ có thể xẩy ra tại Cali, cụ thể là Los Angeles. Vì Los nói riêng và Cali nói chung, là những thành đồng cấp tiến cuồng điên nhất mà đảng DC có thể tử thủ tới cùng, là những cứ điểm với nhiều di dân lậu sống nhất, và đặc biệt cũng là những nơi mà đa số dân đã có ác cảm chống Trump mạnh nhất nước. Quá nhiều điều kiện thuận lợi.

    Nhưng cũng chính vì nổi loạn chống Trump ngay tại đó, nên cũng đã khiến cả nước nhún vai coi thường, khiến cuộc nổi loạn mất phần lớn ý nghĩa.

    Theo nhiều chuyên gia chính trị, cuộc nổi loạn có thể gây khó khăn nhất thời cho TT Trump, nhất là sau khi ông đã bị cả bà thị trưởng Los lẫn thống đốc Cali chống đối rất mạnh. Nhưng trong dài hạn, đặc biệt là trong cuộc bầu cử giữa mùa cuối năm 2026, cuộc nổi loạn này có thể là 'vũ khí chính trị' lý tưởng mà đảng CH sẽ khai thác tối đa để tấn công phe DC. Những tuyên bố có vẻ dung túng cho đám nổi loạn của bà Karen Bass và ông Gavin Newsom, hay tệ hại hơn nữa, đứng về phe di dân Mễ chống lại dân Mỹ, bảo đảm sẽ được phe CH đưa lên những quảng cáo, kèm theo hình ảnh đám di dân nổi loạn, với mấy anh Mễ bịt mặt, đứng trên xe đang bốc cháy, phất cờ Mễ trong khi mấy anh khác đốt cờ Mỹ. Cho đến nay, đảng DC đang hết sức bối rối về những hình ảnh này và vẫn chưa nghĩ ra cách biện bạch, vì thật ra, đảng DC không có cách nào bào chữa hay bênh vực những hành động đó được. Trong khi ông Trump đã đắc cử TT nhờ những lời hứa trục xuất hết đám di dân khùng điên vô lối đó. Những hình ảnh nổi loạn, đốt xe, phất cờ Mễ, đốt cờ Mỹ, đánh nhau với cảnh sát,... sẽ được tung lên tivi không ngừng cả ngày.

    Thống đốc Newsom có thể gân cổ công kích TT Trump đã đổ dầu vào lửa khi cho VBQG vào Los, nhưng lập luận này nghe khó lọt tai khi trong hai ngày thứ bẩy và chủ nhật, khi lính VBQG chưa được gửi tới, tivi đã quay không biết bao nhiêu cảnh đốt xe, đánh nhau với cảnh sát.

    Có tin Ủy Ban Quốc Gia của đảng CH -Republican National Committee- đã cho quay và chiếu thử nhiều đoạn phim về cuộc nổi loạn để thăm dò phản ứng của người xem, chuẩn bị cho kế hoạch tranh cử năm 2026.

    Bình loạn gia thiên tả cuồng chống Trump Cenk Uygur -gốc Thổ Nhĩ Kỳ- đã công khai tuýt "Những thành phần cực đoan của phe chúng ta đã thật là ngu đần. Tai sao lại đốt xe, đốt cờ Mỹ? Chỉ xác nhận họ chống Mỹ, thuộc thành phần bạo động và nguy hiểm".

        Để khỏa lấp hình ảnh tồi tệ của một đám di dân phất cờ Mễ, đốt cờ Mỹ, phe cấp tiến, hay chính xác hơn, Ủy Ban Quốc Gia của đảng DC -Democratic National Committee- hấp tấp huy động khoảng 70 tổ chức cấp tiến, thiên tả, vận động cử tri DC xuống đường ào ạt biểu tình chống TT Trump trên cả nước, gọi là chống TT Trump hành xử như một ông vua, lấy khẩu hiệu cho cuộc biểu dương lực lượng là 'NO KINGS'.

    Xin lỗi, kẻ này nghe khẩu hiệu của các cuộc biểu tình chống Trump là 'NO KINGS', thấy muốn phì cười !!! Dĩ nhiên, Trump KHÔNG phải là vua. Vua thì chẳng ai bầu hết, ông cố là vua, ông nội là vua, bố là vua, rồi con cũng làm vua. Tổng thống khác xa: do dân tự ý bầu, như TT Trump có gần 80 triệu người bầu! Vua nào được mấy chục triệu dân bầu??? Giữa người lãnh đạo không ai bầu và người lãnh đạo mấy chục triệu dân bầu, người nào có uy hơn? Đáng phục hơn?

    Nói về chuyện dân bầu, quý độc giả có để ý thấy trong lịch sử cận đại của Mỹ, đã có một ứng cử viên được đảng đề cử cho dân bầu, y chang mô thức của CSVN không? Vâng, đó là bà Kamala Harris, được đảng DC đưa ra tranh cử TT năm 2024, là người đã không có được một phiếu nào của cử tri của đảng DC bầu lên, có khác gì... Nữ Hoàng? Bà này thua vãi, rồi đảng DC thắc mắc "Ủa, sao bà thua?"

    Đó là nói về hậu thuẫn của dân. Bây giờ ta nhìn qua vấn đề quyền hành.

   Hiện nay, thế giới có khá nhiều vua: vua Anh, vua Tây Ban Nha, vua Bỉ, vua Nhật, vua Thái,... Câu hỏi cho quý độc giả: giữa những vua này và TT Trump, ai có nhiều quyền lực hơn?

   Cả về hậu thuẫn quần chúng lẫn quyền lực, tổng thống Trump đều hơn xa bất cứ vua nào, mắc gì ông Trump phải muốn làm vua???

    Một khẩu hiệu ngu xuẩn mà lại được không ít người tung hô!!!

    Ban tổ chức đấm ngực khoe đã có vài triệu người xuống đường biểu tình tại 1.800 thành phố ngày 14/6. Dĩ nhiên, chẳng ai biết bao nhiêu người biểu tình tại bao nhiêu thành phố, có thể tổng cộng 100.000 người tại 30 thành phố, ai biết được? Mà cho dù có vài triệu người xuống đường biểu tình thì cũng chẳng có gì đáng quan tâm. Trong cuộc bầu cử tổng thống vừa qua, gần 80 triệu dân Mỹ đã bỏ phiếu mời ông Trump vào Tòa Bạch Ốc, phải không? 

    Thật ra, phản ứng của dân Mỹ đối với vụ nổi loạn tại Los ra sao?

    Một thăm dò của tổ chức Congressional Leadership Fund cho thấy:

• 57% dân Mỹ muốn gia tăng các lực lượng bảo vệ biên giới thêm 40.000 cảnh sát;
• 68% muốn gia tăng ngân sách quốc phòng để có thêm quân nhân chính quy tham gia vào việc giúp canh phòng biên giới.    

    Vài thăm dò khác cho thấy hậu thuẫn nói chung của TT Trump lớn hơn chống đối:

Nguồn: Real Clear Politics - 15/6/2025

 

    Chưa hết. Trang mạng Tipp Insights cũng mở thăm dò và cho thấy:

• 68% dân Mỹ cho rằng đám di dân nổi loạn cần phải bị trừng phạt nặng trong khi chỉ có 21% cho các cuộc biểu tình không đáng quan tâm, không nên trừng phạt nặng. 
• 65% ủng hộ chính sách di dân cứng rắn của TT Trump, trong khi chỉ có 22% phản đối.

https://tippinsights.com/poll-shows-trumps-immigration-agenda-hugely-popular/?ref=tippinsights-newsletter

  Trong việc phản đối TT Trump can thiệp, phe DC bất thình lình đổi giọng, lớn tiếng hô hào quyền tự trị của các tiểu bang chống lại chính sách 'bá quyền' của chính quyền liên bang. Đây quả là chuyện gió thổi ngược. Bình thường phe CH luôn luôn là phe chủ trương càng nhiều quyền tự trị của tiểu bang càng tốt, trong khi đảng DC luôn chủ trương bành trướng quyền lực của chính quyền liên bang. Bây giờ phe DC uốn lưỡi, đổi giọng, hô hoán chính quyền liên bang của Trump đang lấn quyền tiểu bang. Một con vẹt 'hoành tráng' hô hoán một cách cực kỳ ngớ ngẩn là Trump muốn "chiếm Cali của đảng DC"!!! Ủa? Cali "của đảng DC" từ hồi nào? Chứ không phải Cali là một trong 50 tiểu bang mà ông Trump toàn quyền cai trị trong tư cách tổng thống liên bang do dân cả 50 tiểu bang bầu sao? Nếu muốn nói chuyện 'chiếm', thì hình như dân cả nước đã cho phép ông Trump 'chiếm' Cali hồi tháng 11/2024 rồi thì phải.

    Thống đốc Newsom làm tới cho ta, kiện TT Trump lạm quyền, gửi VBQG tới Los mà không được sự cho phép của thống đốc. Tin buồn cho TĐ Newsom là Tối Cao Pháp Viện mới ra phán quyết TT Trump trong tư cách tổng thống liên bang, hoàn toàn có quyền theo Hiến Pháp, điều động VBQG tại bất cứ đâu trên nước Mỹ để tái lập an ninh trật tự nếu cần, mà không cần xin phép thống đốc.  Các quan tòa TCPV nhắc lại là việc đã xẩy ra những bạo động như đốt xe, đập phá công thự, hành hung công chức liên bang là những dữ kiện thật, cho phép chính quyền liên bang can thiệp để tái lập an ninh trật tự công cộng, đúng theo Hiến Pháp liên bang quy định.

    Bỏ qua chuyện tranh cãi về quyền lực liên bang/tiểu bang, lý luận của phe cấp tiến nói chung, kể cả của các chính khách DC và truyền thông loa phường nghe cũng hết sức quái lạ. 

    Trong vụ biểu tình phản đối kết quả bầu cử ngày 6/1/2021, cả trăm ngàn người xuống đường biểu tình ủng hộ Trump, tới quốc hội để phản đối việc xác nhận Biden thắng cử tổng thống qua gian lận. Cảnh sát quốc hội và cảnh sát thành phố Washington DC, dưới quyền bà thị trưởng da đen Muriel Bowser thẳng tay đàn áp trong khi lớn tiếng hô hoán dân biểu tình bạo động. Cảnh sát khi đó có tôn trọng quyền lên tiếng của dân như Hiến Pháp quy định không? Câu trả lời có thể thấy qua các hình ảnh cảnh sát xô sát mạnh với dân biểu tình tay không, không một người nào có dao hay súng. Thậm chí một cảnh sát đã bắn chết tại chỗ một bà biểu tình tay không, không có tới một cục đá hay một cây gậy nữa, để rồi sau đó, anh cảnh sát da đen này được tuyên dương công trạng và thăng chức [ghi chú thêm: 4 năm sau, cảnh sát DC thỏa thuận bồi thường gia đình bà nạn nhân này 5 triệu đô vì bà bị chết oan].

    Trong vụ nổi loạn tại Los, câu chuyện được lật bốn vó lên trời. Dân nổi loạn đốt xe, đập phá công sở, hành hung nhân viên ICE, nhưng lại được mô tả là biểu tình lên tiếng trong ôn hoà. Trong hai ngày trời, di dân biểu tình đã gây rối loạn kinh thiên động địa trước sự bất lực của cảnh sát địa phương, không biết bất lực vô tình hay cố tình. Đến độ sau hai ngày loạn đả, TT Trump đã phải ra lệnh cho Vệ Binh Quốc Gia tới giúp cảnh sát địa phương tái lập an ninh trật tự.

    Báo loa phường Washington Post, qua ngòi bút của nhà báo lão thành David Ignatius, nhận định tất cả đầu đuôi vấn nạn di dân là lỗi tại đảng DC đã không có được một chính sách hợp tình hợp lý trong vấn đề bảo vệ biên giới. Theo WaPo, trong chính quyền Biden, đã có hai khuynh hướng: phe bộ trưởng An Ninh Lãnh Thổ Alejandro Mayorkas, có ý muốn siết chắt biên giới để cứu nước, đối nghịch với phe Chánh Văn Phòng Ron Klain, muốn nhận di dân tới bến để cứu đảng DC. Và Biden đã nghe theo phe Klain, lửng lơ không muốn khóa chặt biên giới tuy ngoài miệng vẫn hô hào 'Don't come". Biden được báo cáo khá rõ về ý muốn của đại đa số dân Mỹ không chấp nhận mở toang cửa biên giới, cũng như thấy rõ Trump đang cố khai thác những rắc rối biên giới, nhưng Biden vẫn lờ mờ không có chính sách rõ ràng về việc bảo vệ biên giới. Lờ mờ không nhận định được tầm mức quan trọng của việc bảo vệ biên giới đối với dân Mỹ.

    Mãi tới năm 2024, là năm những rắc rối biên giới trở thành khủng hoảng lớn, cũng là năm tranh cử, Biden mới đưa ra luật siết chặt biên giới. Nhưng luật này được đưa ra quá muộn vì đúng ra -đã phải được đưa ra ngay từ năm 2021 khi Biden mới được bầu, trong khi lại rất yếu, khiến dự luật không thông qua quốc hội được.

    Sẵn đây, cũng phải nói thêm nhà báo Ignatius đã nhận định việc di dân nổi loạn ào ạt phất cờ Mễ trong khi đốt cờ Mỹ, là những hành động quái dị nhất, nếu không phải do Trump sai tay sai làm thì cũng chỉ phản ảnh cái vô ý thức hết sức vô lý của đám dân nổi loạn. Họ không thể nào giúp Trump nhiều hơn vậy.

    Nhận định của Ignatius chỉ xác nhận một phần những gì Diễn Đản Trái Chiều này đã viết không biết bao nhiêu lần: Biden và cả đảng DC cần di dân, bất kể hợp pháp hay không, phạm pháp hay không, trong khi dân Mỹ chống lại chính sách đó, khiến cho Biden và cả đảng DC bối rối loay hoay không ra được chính sách di trú hợp tình hợp lý nào hết. Ông Trump đã xoáy mạnh vào vấn nạn di dân, nên đắc cử, chiếm được cả 3 ngành hành pháp, lập pháp và tư pháp.

    Câu hỏi lớn dĩ nhiên là trong vụ nổi loạn tại Los, ai là người chịu trách nhiệm lớn nhất. Có người tố tại vì TT Trump dồn di dân lậu vào chân tường, có người nói tại ICE bắt bớ người lung tung, cũng có kẻ cho rằng Newsom thổi phồng để đưa tên tuổi mình lên, chuẩn bị cho việc tranh cử tổng thống sắp tới. Theo trang mạng Substack, kẻ mang trách nhiệm lớn nhất trong vụ nổi loạn không ai khác hơn là một quan tòa, ông Jeb Boasberg. Ông tòa này là người đầu tiên ra những phán quyết chống việc trục xuất di dân lậu của TT Trump, đại ý phán tổng thống không có quyền trục xuất di dân lậu. Trong vụ trục xuất một tên di dân lậu, thành viên băng đảng Tren de Aragua, đã phạm tội hành hung vợ, giúp chở di dân lậu xuyên bang, bị chở qua El Salvador, quan tòa Boasberg đã phán TT Trump không có quyền trục xuất hắn, lại còn bắt ông phải mang tên di dân lậu đó về lại Mỹ. Phán quyết của quan tòa Boasberg mở toang cánh cửa cho di dân lậu nổi loạn vì theo họ, chính ông tòa Boasberg đã nói TT Trump không có quyền trục xuất di dân lậu, cho dù có phạm tội.

https://www.declassified.live/p/who-really-is-to-blame-for-anti-deportation

    Trong câu chuyện di dân lậu nổi loạn, điều khó hiểu nhất là khi đám vẹt tị nạn xúm vào tung hô đám di dân lậu phạm pháp. Thậm chí, con vẹt Duyen Nguyen còn hô hào dân tị nạn xuống đường biểu tình ngày 14/6 để chống Trump, ủng hộ di dân lậu phạm pháp phất cờ Mễ và cờ máu nữa. Trong cuộc nổi loạn của di dân lậu tại Los Angeles, ai cũng thấy hàng rừng cờ Mễ, nhưng ít ai để ý là trong đám nổi loạn đó, cũng có cả cờ đỏ búa liềm. Đám vẹt tị nạn có nhìn thấy không? Không nhìn thấy gì vì mù quáng chống Trump? Hay thấy mà lẳng lặng bỏ qua, thà chấp nhận CS còn hơn ủng hộ Trump?

    Ủa, muốn phất cờ Mễ thì qua Mễ mà phất, hay muốn phất cờ máu thì về VN mà phất, mắc gì phải gian trá ăn fút-tem Mỹ rồi mới phất?

Hình từ báo Hung Gia Lợi The European Conservative

VŨ LINH

ĐỌC THÊM

Đảng Dân Chủ thật ra muốn gì - Washington Times:

https://www.washingtontimes.com/news/2025/jun/17/los-angeles-seeing-radicalized-democratic-party-really-wants/