“ Bây giờ mình muốn vui thú điền viên cũng đâu có muộn. Cái mộng
anh ấp ủ ngày xưa có thể trở thành sự thực dễ dàng. Hay là mình bán nhà
, mua một nông trại, lấy hết tiền tiết kiệm ra đầu tư vào chăn nuôi,
trồng trọt. Nuôi các thứ gà vịt thả trong vườn, bán cho đồng hương Việt
nam mình, trồng các thứ rau ráng mà người Mỹ không sản xuất như rau
muống, bí bầu, bạc hà, tàng ô, rau răm, rau thơm vân vân, chiếm luôn độc
quyền … Bây giờ mình muốn vui thú điền viên cũng đâu có muộn. Cái mộng
anh ấp ủ ngày xưa có thể trở thành sự thực dễ dàng. Hay là mình bán nhà ,
mua một nông trại, lấy hết tiền tiết kiệm ra đầu tư vào chăn nuôi,
trồng trọt. Nuôi các thứ gà vịt thả trong vườn, bán cho đồng hương Việt
nam mình, trồng các thứ rau ráng mà người Mỹ không sản xuất như rau
muống, bí bầu, bạc hà, tàng ô, rau răm, rau thơm vân vân, chiếm luôn độc
quyền cung cấp cho thị trường. Và gởi máy bay chuyển hàng lên miền đông
bắc, tây bắc nước Mỹ mà bán. Không chừng mau phát đạt, mà lại nhàn nhã,
có cơ sở vững chắc cho con cái sau nầy tiếp nối.” Nghe thì khoái, nhưng
tôi thở dài:
“ Em nghĩ cũng hay lắm. Nhưng anh tiếc công việc đang làm hiện
tại. Lương bỗng cũng khá. Công việc làm đã quen. Mình trở thành chuyên
viên rồi. Bỏ đi cũng uổng. Vã lại, công việc em đang làm cũng khá bền
vững. Bỏ cái bền vững, đi tìm cái bấp bênh, anh cũng hơi ngại.” Vợ tôi
cũng thở dài, tiếng thở dài dài hơn và não nề hơn:
“ Công ty em đang làm, cũng chuẩn bị dọn qua một xứ Nam Mỹ, có
nhân công rẻ hơn, để cứu vản tình trạng thua lỗ từ mấy năm nay. Em chưa
nói với anh, vì ngại anh lo.” Tôi hỏi vợ:
“ Ai bày cho em cái kế hoạch lui về làm nông trại, vui thú điền
viên nầy? Em đã nghĩ kỹ chưa, và có chương trình kế hoạch gì trong đầu
chưa?” Vợ tôi trả tời tự nhiên:
“Không ai bày cả. Cách đây mấy tháng, một đêm mất ngủ, em bật
truyền hình lên. Xem một phim kể về đời sống ở nông trại thời xưa. Sao
mà thanh bình hạnh phúc như trong mộng. Đời sống dễ thương quá. Và những
lần đi chợ Á Đông, em thấy họ bán rau muống, rau màu Việt Nam đắt như
vàng. Bán khoai mì đắt như sâm nhung. Em nghĩ mình có một nông trại sản
xuất ra các thứ hiếm hoi nầy mà cung cấp cho các chợ, thì có thể hốt
tiền thiên hạ như hốt lá. Anh xem, những lần tiệc tùng họp bạn, mà có
thịt gà tươi chạy bộ , ai ăn cũng khen rối rít, xít xoa. Đó là chưa kể
mình nuôi vịt bán cho thiên hạ làm tiết canh. Mình cứ đánh đúng vào thị
hiếu của họ, thì mặc sức mà hái ra tiền. Chỉ một thời gian ngắn thôi, là
hai vợ chồng mình thanh nhàn sung sướng, thong thả, và khi đó thì có
thể khi xem hoa nở, khi chờ trăng lên, chứ không làm việc túi bụi như
bây giờ. “ Nghe vợ vẽ vời hay quá, cái lãng mạn đã ngủ yên trong tôi
bỗng dưng thức giấc xao xuyến. Thanh nhàn, sung sướng, ai mà không ưa,
họa là khờ. Và lại còn khi xem hoa nở, khi chờ trăng lên, chao ôi, đẹp
quá chừng. Dù khoái tai với cái mông tưởng của vợ, tôi cũng thử vợ tôi
thêm:
“ Em cũng biết, nhà anh suốt mấy đời chưa hề làm nông, chưa ai
cầm đến cái cuốc, cái cày. Ông nội anh là nhà nho thất chí, suốt một đời
mang áo dài the, cắp cái dù đi lang thang nhà bạn bè bàn chuyện cần
vương hưng quốc, ba anh thì là nhà giáo, anh suốt đời cầm bút làm việc
trong văn phòng, có biết chi về canh nông, về chăn nuôi, mà dấn thân vào
đó.” Vợ tôi hăng hái thuyết phục thêm:
“ Anh cũng đã từng bị đi tù cải tạo, học tập lao động mấy năm,
cũng đã cuốc đất trồng khoai, cũng có chút kinh nghiệm phần nào rồi chứ.
Việc nào rồi cũng quen đi. Anh xem, ngày mới qua Mỹ, mình đâu có biết
việc gì, mà rồi việc gì khó khăn đến đâu, cũng làm được cả. Đi qua biển
với ngàn hiểm nguy như thế, còn làm được, thì việc gì mà không làm
được?” “ Nầy, sao cái luận điệu của em hao hao giống luân điệu của những
kẽ tự xưng là nhân dân anh hùng, họ thường bảo rằng vượt Trường Sơn
đánh Mỹ còn được, thì việc gì mà không làm được. Anh nói thêm cho em rõ,
học tập lao động trong trại tù, là học được cái trây lười, cái làm cho
có. Và nếu lao động như thế để kiếm ăn, thì đói cho vẫu mỏ ra.” Cứ thế,
vợ tôi nhẹ nhàng thuyết phục tôi về một cuộc đời vui thú điền viên, về
cái hạnh phúc đơn sơ trong thanh nhàn, cái an bình trong tâm tưởng, được
làm chủ lấy mình, không tùy thuộc vào công ăn việc làm của người khác,
không lo kinh tế nay lên mai xuống, bấp bênh sụt trồi.
Thấy vợ tha thiết với nông trại, mà những vẽ vời của nàng cũng
đẹp thật, tôi cũng muốn làm vui lòng vợ một lần. Vợ tôi đã khổ, đã chịu
nhiều cay đắng trong đời khi chồng đi tù, khi chồng về tù , và đã theo
tôi đi qua bao đoạn đường chông gai khó khăn của cuộc đời. Mơ ước của vợ
tôi về cuộc sống nông trại, cũng rất chính đáng. Tôi bằng lòng bán nhà,
mua đất làm ăn.
Chưa bán được nhà, mà chúng tôi đã được mấy ông hành nghề địa ốc
lôi chạy. Chạy đôn chạy đáo theo mấy ông từ vùng nầy, qua vùng kia, để
xem đất, để xem các bảng tính toán lỗ lời do các ông đưa ra. Hình như
cuộc đất nào cũng tốt, cũng đem lại một tỉ suất lời cao. Cuối cùng,
chúng tôi cũng mua được một sở đất năm mẫu, cách thành phố Dalas bảy
mươi dặm về hướng bắc. Lái xe chừng hơn một giờ thì đến thấu.
Năm mẫu đất nằm giữa đồng không mông quạnh, gió thổi vun vút,
mùa hè bụi lốc xoáy mù. Chủ đất và người hành nghề địa ốc dẫn tôi đi,
lội cỏ lút đầu gối để chỉ các cột mốc ranh giới. Tôi và vợ đi theo, mà
thở hồng hộc, vấp té mấy lần.
Học theo các chủ nông trại đi trước, chúng tôi mua một căn nhà
tiền chế có ba phòng ngủ, hai phòng tắm và thuê xe kéo về đặt trên thửa
đất. Căn nhà trông bên ngoài cũng rất mỹ thuật, đẹp đẻ. Phòng ốc bên
trong xếp đặt rất hợp lý và sáng sủa. Ngồi trong nhà, không có cảm giác
chi là căn nhà tiền chế. Vợ tôi khen, căn nhà nầy còn mới, và rộng không
thua chi căn nhà cũ của chúng tôi. Nhìn cái xe của hãng sản xuất nhà
tiền chế kéo cái nhà về đặt trên sở đất mà ngán. Cái nhà dài lòng thòng,
và rộng bề ngang, kéo đi choán hết bề rộng mặt đường. Hãng phải xin
giấy phép đặc biệt để kéo đi. Cái nhà về đến trước đường cái, chiếc xe
từ từ nhích vào nơi chúng tôi muốn đặt căn nhà, mới chạy được một đoạn
ngắn, thì bánh xe lún xuống đất bùn nhão nhẹt và quay tít. Lui không
được mà tiến cũng không xong, tiếng máy xe gầm lên từng hồi như con thú
bị thương.
Thì ra vì trời mưa suốt tuần trước, làm đất mềm và nhão,
không đủ sức cho bánh xe cán lên. Ông tài xế râu ria xồm xoàm và ăn mặc
áo da, giống như mấy tay găng tơ trong phim xi nê nhảy xuống xe và chữi
thề om xòm, làm như chính tôi là thủ phạm làm xe ông mắc lầy. Tôi lãng
ra nơi khác, không muốn thấy cái thái độ thiếu lịch sự của gã. Ông đòi
mượn ván gỗ để chêm bánh xe, tôi làm sao có được, y chạy lui chạy tới
như gà mắc đẻ, rồi hét lớn; “ Tại sao không cho biết đất còn mềm, bây
giờ làm sao mà lui ra đây?” “ Tôi làm sao mà biết được đất cứng hay mềm
mà nói? Đâu phải là chuyện của tôi?” “ Thế thì cái nhà nầy của ai đây?
Không phải của anh chắc?” Ông tài xế lên xe, dùng điện thoại kêu về công
ty và ngồi chờ. Chừng hơn một giờ sau, có chiếc xe khác tới phụ, lôi
chiếc xe bị lún bùn ra. Cái nhà bị đẩy giật tới, giật lui, lúc lắc. Cuối
cùng, cái nhà được tạm thời hạ xuống bên đường lề đường, và lấn ra,
choán gần hết mặt lộ. Cái nhà nằm khơi khơi trên con đường trông rất
chướng mắt. Ông tài xế bảo tôi:
“ Cứ để tạm đó, chờ khi nào đất khô rồi kéo vào.” Tôi vô cùng
bối rối. Cái nhà choán mặt đường, xe cộ ngược chiều đi qua không thấy
nhau, và phải nhường cho nhau đi qua trong một phần nhỏ hẹp của lòng
đường còn lại. Mà chẳng có bảng hiệu, bảng thông báo trước để xe chuẩn
bị mà tránh nhau.
“ Thế thì bao giờ cái nhà mới được đem vào bên trong” Tôi lo ngại hỏi anh tài xế.
“ Không biết. Chờ” “ Để ngoài đường như thế nầy rất nguy hiểm
cho người lái xe. Lỡ họ tông hư nhà thì làm sao” “ Anh không phải lo”
Ông tài xế trả lời tôi như nói với đứa con nít..
Không biết làm gì hơn, tôi cùng vợ lái xe về, mà trong lòng
không yên. Hôm sau, chúng tôi đến lại cuộc đất, thì thấy cảnh sát đã gài
giấy phạt, và hăm phạt tăng nhiều lần nếu còn để cái nhà choán đường
lưu thông. Tôi đem giấy phạt về công ty bán nhà và than phiền với hãng.
Ông chủ hãng nầy không tiếp tôi, mà giao cho người khác giải quyết. Anh
chàng nầy nói năng rất từ tốn, bảo là hãng sẽ giải quyết ngay, đừng lo.
Thế nhưng cả tuần sau, cái nhà mới được đưa đúng vào vị trí mong muốn.
Tôi tưởng đặt nhà là ở được. Nhưng không. Đi tiêu đi tiểu và nước thải
đổ vào đâu? Không lẽ lấy cuốc đào chút đất trong vườn, sau khi đi tiêu,
lấp lại như ở nhà quê sao? Thế là phải chạy đi mua cái hầm tiêu tự hoại.
Mua thì dễ, mà giấy phép đặt hầm cầu, thì có những chi tiết kỹ thuật
bắt buộc phải cung cấp cho văn phòng quận. Lại mất thêm tiên cho công ty
kỹ thuật lập hồ sơ. Cái nhà tiền chế bị dịch lui dịch tới nhiều lân,
làm gảy các ống nhựa bắt sẵn bên trong, cho nên khi nối đường nước vào,
thì nước chảy tung tóe. Ướt hết từ trong ra ngoài. Tôi đứng nhìn mà ngao
ngán. Phải chờ thêm mấy ngày để chờ thợ ống nước đến sửa chửa.
Khi tôi đến công ty điện, công ty nước để xin nối điện, nối nước
vào nhà, tôi mới giật mình thấy cái bảng ước tính chi phí bắt điện, bắt
nước. Nhà tôi xa đường dây điện chính, phải trồng thêm nhiều trụ điện
khác, mới chạy được đường dây vào. Tôi phải chịu phí tổn đó. Không ai
nói trước cho tôi điều nầy. Dù chi phí cao đến mấy, tôi cũng phải cắn
răng mà ký tên vào tờ giao kèo, thỏa thuận. Không lẻ phải mua máy điện
riêng, lôi thôi chịu chi nỗi. Đã đâm lao thì phải theo lao, chứ làm sao
bây giờ. Đường nước, thì tôi may mắn hơn, nước đã đến cách cuộc đất
chúng tôi không xa lắm, nhưng cũng phải chi tiêu khá nhiều để chuyển
nước từ ống chính vào. Công ty nước đào đất, chuyển ống đến đồng hồ mà
thôi, sau đồng hồ nước là mình phải tự lo lấy. Thợ ống nước tính tiền
ngọt lắm, đào xới, lắp ráp, sửa chửa, chút chút là đòi bạc trăm, bạc
ngàn, mình không có dụng cụ, và không có kinh nghiệm, nên cứ cắn răng mà
trả, có kêu ca cũng vô ích. Tôi đứng quan sát các anh thợ, để học lóm
nghề, thì ra cũng dễ dàng như chơi. Chịu khó mua một ít dụng cụ, thì
cũng có thể tự làm được. Nhờ học lóm, mà sau nầy, tôi tự chạy đường nước
tưới cây trong vườn.
Bốn góc nhà, tôi bắt thêm bốn vòi nước, để dễ câu ra vườn. Đất
mùa mưa nhão nhẹt, không chạy xe vào nhà được, tôi kêu xe đổ sạn trắng,
làm thành một vòng cung ngay trước nhà. Cái đỉnh vòng cung là cửa vào
nhà, hai chân vòng cung nối ra đường. Phải đặt ống cống cho nước trong
mương bên lề đường thông thương. Khi xe vào vườn, chỉ cần chạy một
chiều, vào bằng một cửa, ra bằng cửa khác. Vợ tôi ví cái đường vòng cung
nầy với sân tòa Bạch Ốc, cũng sang trọng và đẹp không kém.
Vợ tôi sung sướng ngâm nga “Ta dại ta tìm nơi vắng vẻ. Người
khôn người tìm chốn lao xao”. Ngâm đi ngâm lại mãi. Vợ tôi bàn rằng, làm
thêm một cái bệ gỗ bên cạnh nhà, che song gỗ bên trên , mùa hè ban đêm
cả gia đình ra ngồi ngắm trăng, uống trà ăn kẹo ngọt, để nhớ miền quê
Việt Nam. Cũng để xem ông thi sĩ miền Bắc nước ta, bốc thơm đàn anh
Trung Quốc rằng “ Trăng nước Mỹ không đẹp bằng trăng Trung Quốc” có đúng
không. Nghe đã lỗ tai, tôi mua gỗ về hì hục, cưa đóng cả tuần mới xong.
Tốn tiền, mà sau nầy vì công việc nông trại tối mắt, tắt mày, chưa bao
giờ có thì giờ rảnh ra ngồi ngắm trăng uống trà, chỉ có những khi mệt vã
mồ hôi, ngồi bệt lên sàn nghỉ một chốc mà thôi.
Bây giờ thì phải làm hàng rào bao quanh khu vườn lại. Tôi mua
cọc sắt, và lưới làm hàng rào. Loại cọc mà bên Việt nam mình kêu là cọc
sắt ấp chiến lược, và loại lưới gọi là lưới B40. Nhìn vào bảng ước tính
giá mua cọc và lưới mà mặt vợ tôi nhăn lại như ăn dấm chua. Cũng mất
mười mấy ngàn đồng. Không thể chịu đựng nỗi chi phí nầy, tôi quyết định
chỉ rào khu chăn nuôi thôi, còn khu trông trọt thì cứ để trống. Ai mà
chạy xe ra đến đây để ăn cắp hoa màu cuả mình. Nước Mỹ chớ đâu phải châu
Phi mà lo. Hãng bán cọc sắt và lưới đổ cho tôi một đống lớn trong vườn.
Mình phải tự làm hàng rào lấy, chứ thuê thì tiền đâu mà chịu nỗi. Tôi
mua búa tạ và thang xếp, làm thành cái dàn. Con gái tôi mới mười bốn
tuổi, giúp bố giử cây cọc, tôi leo lên, dùng búa giáng xuống. Sức dộng
của búa rung cây cọc sắt, làm tay con tôi đau buốt và buông cọc ra mà
kêu thét lên. Tôi phải làm một nùi vải, chêm vào tay cho nó cầm. Cứ đóng
vài ba búa, là thấy cọc có chiều nghiêng nghiêng, không đứng thẳng
được. Tôi phải leo xuống, dùng dây dọi điều chỉnh rất khó khăn. Vợ tôi
dứng nhìn và nói:
“ Đóng cọc theo lối nầy, thì không chừng tốn cả năm trường mới
xong được.” Hai bàn tay tôi đỏ và sưng lên. Con gái tôi cũng nhăn nhó
mặt mày vì cái trò chơi không mấy hứng thú nầy, và phải đứng ngoài nắng
gió cả buổi. Để việc rào dậu chóng hoàn tất, tôi phải tính đến chuyện
thuê người làm phụ. Tôi bàn với vợ, thuê một anh người Mễ. Vợ tôi ngại
sẽ bị lôi thôi với pháp luật, vì thuê người nhập cảnh bất hợp pháp. Tôi
bảo rằng, tôi không ra ứng cử dân biểu, nghị sĩ, thì sợ gì, có ai mất
công mà tố cáo tôi thuê người nhập cảnh bât hợp pháp.
Sáng hôm sau, tôi lái xe về phía Nam nông trại, đi mất chừng hơn
nửa giờ, đến gần khu có cây xăng, nơi đây các thanh niên người Nam Mỹ
thường hay tụ tập, đứng lóng ngóng chờ người đến thuê đi làm. Xe tôi vừa
đậu lại, thì có hơn hai chục thanh niên vây kín, lao nhao đòi đi làm.
Có vài anh còn nhãy lên thùng xe ngồi đó. Không ai biết tiếng Anh, mà
tôi thì mù tịt tiếng Mễ. Họ biết tôi cần người làm, tôi biết họ cần việc
làm, nhưng không ai nói cho ai hiểu là phải làm việc gì. Tôi nhãy xuống
xe, đứng cong lưng, hai tay đưa lên đưa xuống, ra dấu đóng cọc. Họ à à
gật đầu và cười, nói “ Ô kê, ô kê”. Tôi ra dấu,đưa một ngón tay lên, bảo
là chỉ cần một người thôi, thế mà bốn năm người nhảy lên thùng sau xe
ngồi, và chục người khác bu theo nhao nhao, nói gì tôi không hiểu. Tôi
chán quá, la lên và khoát tay, và lắc đầu, có ý bão họ là không thuê ai
nửa cả, đòng thời ra dấu cho mấy người ngồi trên xe tôi đi xuống. Phải
lâu lắm, tôi mới rời được đám người nầy. Khó quá, mình không biết nói,
mà họ cũng không hiểu mình, và cứ đeo theo đòi đi làm. Tôi lái xe đi,
giả vờ như không thấy những người Mễ hai bên đường đang ra dấu, hỏi tôi
có thuê họ hay không. Dừng xe lại là họ nhào đến, không đi được. Tôi
đang phân vân, chưa biết phải làm thế nào, thì thấy có một anh Mễ to
lớn, mập mạp, đang đi một mình trên đường, tôi chạy xe chậm lại, và hất
đầu làm dấu như hỏi anh ta có muốn đi làm viêc hay không. Anh vui vẻ gật
đầu, tôi mở cửa cho anh lên xe, thì thấy có nhièu người khác chạy gấp
về phía tôi, và la lên, có người níu xe. Tôi phải xua tay, và rồ máy
chạy thẳng. Đến một góc đường xa, tôi dừng xe lại. Hỏi anh Mễ muốn tôi
trả bao nhiêu một ngày. Hai bên không hiểu nhau, anh Mễ cứ đực mặt ra,
như người điếc. Tự nhiên tôi cảm thương anh Mễ , vì anh làm tôi nhớ tới
thời mới tới Mỹ, ai nói gì cũng không hiểu và chỉ cười. Tôi lấy giấy ra,
ghi số tiền tôi muốn trả cho anh ngày hôm nay, cao hơn lương lao động
tối thiểu chừng mười lăm phần trăm. Anh Mễ lắc đầu, ghi số tiền gấp đôi.
Tôi ra dấu cho anh xuống xe. Anh lấy giấy ghi số tiền thấp hơn. Tôi lắc
đầu. Cuối cùng, anh bằng lòng làm việc với số tiền công tôi ghi ban
đầu.
Đi bốc người, vừa đi vừa về mất hơn hai giờ, rồi buổi chiều phải
mang trả anh ta tại chỗ cũ nữa. Nhưng không thể làm việc một mình được.
Tôi dẫn anh Mễ vào, dắt đi quanh vườn, ra dấu cho anh biết là
tôi sẽ đóng cọc hàng rào quanh khu nầy. Hai người nói chuyện với nhau
bằng tay, ra dấu, và tôi nói tiếng Anh, anh ấy nói tiếng Mễ. Tôi cầm cọc
sắt cho anh Mễ đóng. Tôi nghĩ là với cái tướng dáng to lớn vạm vở đó,
anh chỉ đóng ba búa cho mỗi cọc, là đi tuốt xuông đất sâu. Nhưng không
ngờ, anh Mễ dáng búa lên, và gõ nhẹ xuống cây cọc, như sợ cây cọc đau,
cứ từ từ chầm chậm búa xuống, thong thả nhàn nhã và nhẹ nhàng. Đóng mãi
mới xong được một cây cọc. Vợ tôi đứng nhìn. Khi đóng qua cây cọc thứ
hai, thì vợ tôi hỏi:
“ Anh ơi, ông Mễ múa thể dục Tài Chi hay sao mà yểu điệu và
khoan thai thế. Đóng cọc theo lối nầy, thì biết đến thuỡ nào mới xong
được?” Tôi cũng nóng ruột với cái dáng điệu khoan thai của anh Mễ, kêu
anh xuống thang, và bảo anh cầm cây cọc cho tôi đóng. Anh cầm cây cọc
chắc lắm, tôi cứ đóng xuống là thẳng đứng. Ừ thì ít ra cũng xữ dụng được
cái sở trường của anh nầy. Tôi tự an ủi là dùng người như dùng gỗ, dùng
cái ưu điểm của anh ấy thôi. Chưa lao động quen, mồ hôi cứ vã ra như
tắm, và tôi uống nước liên tục. Cứ nữa tiếng, là tôi nghỉ ngơi một chốc.
Vợ tôi phàn nàn rằng, thuê người để họ làm, chứ đâu phải thuê người về
vịn cây cọc. Sau nầy tôi mới được các bạn bè cho biết, họ làm theo đồng
tiền được trả, khi cho là ít tiền, thì họ làm ít. Tiền nào của đó, và
môt lý do nữa, là họ làm chậm, thì hy vọng công việc làm được nhiều ngày
hơn.
Buổi chiều, trả tiền cho anh Mễ, anh kỳ kèo đòi thêm, cứ đưa tay
ra mãi. Bực quá, tôi cho thêm năm đồng, anh vẫn chìa tay ra, tôi lắc
đầu cương quyết không là không. Vợ tôi thấy tôi cho thêm tiền, tiếc của
la lối:
“ Không làm được gì mà anh còn cho thêm tiền ư?” Vợ tôi kéo tôi ra nói nhỏ:
“ Em nghĩ anh Mễ nầy không được lương thiện lắm. Cứ nhìn trộm em
hoài., làm em sợ. Chắc mình phải mua súng, để tự vệ. Chứ nơi đồng không
mông quạnh nầy, có chuyện gì xẫy ra chẵng biết làm sao.” Tôi cảm thấy
lo, nói cho vợ yên lòng:
“ Ừ, để rồi tính sau. Dễ mà, xứ nầy mua bao nhiêu súng cũng
được, bất cứ loại súng nào.” Tôi ra dấu cho anh Mễ lên xe, để tôi chở
trả anh về nơi cũ. Khi đến gần nơi xuống xe, anh nói: “ Mà nha na, mà
nha na” ( manãna: ngày mai), có ý muốn ngày mai làm việc nữa. Tôi chỉ
hiểu tiếng ngày mai thôi. Lắc đầu, tôi nói “ Nô mà nha na.” Chẳng thể
không thuê người phụ đóng cọc được, hôm sau tôi lái xe về nơi cũ. Khi đi
ngang chỗ các anh Mễ, tôi gia tăng vận tốc chút xíu, thế mà cũng có
những cánh tay đưa ra ngoắt tôi. Lòng tôi lại chợt chùng xuống, và
thương những người lìa bỏ quê hương đi kiếm ăn. Tôi nghĩ đến thân phận
mình may mắn hơn, được vào Mỹ hợp pháp, được đi làm và cũng có cơ hội
đồng đều như người Mỹ sinh trưởng tại đây. Tôi liếc mắt tìm những anh Mễ
đứng đơn dộc, và chạy xe chậm lại kềm sát một người đang đi ngược
chiều. Tôi hất đầu làm dấu, anh Mễ gật đầu. Tôi mừng vì anh nầy biết lỏm
bỏm tiếng Anh. Tôi đưa giá, anh bằng lòng ngay. Anh nầy cao, gầy, rắn
chắc, tên là Pedro.
Rút kinh nghiệm ngày hôm qua, tôi không nói trước là phải làm
bao nhiêu hàng rào để họ khỏi tính chuyện câu giờ. Tôi giữ cọc sắt cho
Pedro đóng xuống. Anh đóng ào ào, mỗi nhát búa tạ của anh làm cây sắt
đâm sâu xuống đất, sâu gấp hai lần mỗi nhát búa của tôi. Tôi bằng lòng
lắm. Vợ tôi đem nước cam và thức ăn, cùng trái cây ra đãi trong khi
chúng tôi nghỉ xả hơi. Ngày hôm đó, chúng tôi đóng được gần ba lần ngày
hôm trước. Vợ tôi vui ra mặt và nói với tôi:
“ Sao anh không đề nghị cho Pedro làm khoán, có lẽ mình đỡ mệt,
mà đi lo việc khác.” Tôi cố gắng lắm mới nói cho Pedro hiểu. Anh bằng
lòng làm, và cho một cái giá thấp mà tôi không ngờ được. Tôi chở Pedro
về, và hẹn hôm sau trở lại đón lúc bảy giờ sáng. Hôm sau Pedro đem theo
một người bạn, hai anh thay phiên nhau đóng cọc, và làm mãi cho đến khi
trời tối mịt mới nghỉ. Tôi đải hai anh nầy cơm nước, bánh trái rất hậu.
Vợ tôi nói “Ngày xưa Tào Tháo đải Quan Công e cũng chỉ đến thế mà thôi.”
Chỉ mấy ngày, Pedro và bạn anh đã hoàn tất cái hàng rào. Họ còn nhổ lên
và đóng lại những cái cọc xiên xẹo, những cái tôi đã đóng lúc đầu.
Hôm hoàn tất hàng rào, tôi làm tiệc đải Pedro, thịt nướng ăn với
rau, có mấy chục lon bia trợ lực. Trả tiền, và tính lại thì tiết kiệm
được rất nhiều tiền công, nếu thuê hãng chuyên môn rào, thì tiền nhân
công đắt gấp ba lần.
Xong cái hàng rào, tôi mua hai trăm con vịt xiêm, ba trăm con
gà, thả vào vườn. Cho chúng mặc sức mà đi lại, chạy nhãy và phá phách
khu cỏ chưa trồng trọt. Vịt thì ban đêm nó chui vào gầm nhà tiền chế mà
ngủ, tránh sương tránh gió. Cứ đầu hôm, chúng kêu om sòm. Có khi nữa đêm
giật mình vì tiếng vịt kêu. Con tôi cho rằng có lẽ vịt nó nằm mơ và la
hoảng. Tôi nghĩ là vịt nó núp dưới sàn nhà rất tiện lợi, đở tốn tiền làm
chuồng. Nhưng chỉ mới mấy ngày, vợ tôi la các con, hỏi có đứa nào đạp
phân gà vịt và mang vào, làm dính thảm nhà hay không, sao có mùi hôi
mãi. Tôi giật mình, thì ra vịt nó phóng uế đầy ngập dưới gầm nhà. Thế là
tôi phải lái xe đi mua vật liệu, về hì hục đóng chuồng. Đóng một mình
thì không được, phải có thợ phụ. Vợ tôi giúp, và con gái đi học về cũng
ra phụ. Tôi phải dùng vòi nước, bò vào gầm rất thấp của căn nhà mà rửa
cho sạch phân. Vừa chật, vừa hôi, vừa khó chịu, tôi nghĩ mình dại quá,
không nghĩ ra sớm cái chuyện vịt phóng uế. Thôi thì phải trả nợ cái tội
thiếu nghĩ xa.
Tôi định rào lưới che hầm sàn nhà, thì có nhân viên của thành
phố đến, cho tôi biết rằng, theo luật thành phố, thì cái nhà phải mặc
quần, nghĩa là che kín phần dưới chân lại, không có quyền ở truồng, vì
mùa đông sợ lạnh bụng. Thế là phải đi đặt hàng, mua vật liệu để che kín
cái chân nhà lại. Tôi cũng mất cả tuần mới hoàn tất cái quần cho căn
nhà. Thức ăn gà vịt, phải qua thành phố bên cạnh mà mua, chất đầy cả
chục bao trên xe, chạy về. Cũng chỉ có một mình tôi lăn xuống xe hơi ,
bỏ lên xe kéo, và mang vào chất trong kho. Nặng nề, mệt lữ và bụi bặm.
Không quen lao đông, khi nào tôi cũng thở phì phò, có khi quáng mắt,
thấy đom đóm giữa ban ngày.
Phân gà phân vịt tràn đầy cả sân cỏ, cả lối đi, nhão nhẹt và dơ
bẩn. Tôi dùng vòi nước xối rửa mỗi ngày. Sau nầy, nhìn biên lai tiền
nước, tôi giật mình không dám rửa ráy thường xuyên và xài phí nhiều. Có
tháng phải trả cả năm trăm đồng tiền nước, mà chưa bán được đồng nào
nông phẩm.
Gà cũng thả rong, vịt cũng thả rong. Nhiều lúc chú gà trống lớn
vô tình lãng vãng đi gần đàn vịt mái. Ông vịt xiêm đầu đàn hiểu lầm,
phóng đến đánh đuổi chú gà. Thế là có cuộc đọ sức , như hai võ sĩ thượng
đài. Chú gà đâu có chịu thua dễ dàng, nhảy lên, cắn vào mồng ông vịt,
dùng hai chân đạp thốc vào ngực vịt, có lẽ hai cái cựa nhọn cũng đâm sâu
vào địch thủ. Ông vịt dong hai cánh đập tạt vào, mạnh như roi quất. Có
khi làm chú gà lộn ngược nằm lăn ra đất. Cuộc chiến kéo dài, tôi và
thằng con trai ngồi coi khoái lắm, toét miêng cười, và có khi la hổ trợ
cho cuộc chiến. Vợ tôi thì nhãy đỗng lên mà gào:
“ Anh không ra mà can chúng ra, để chúng bị thương, có con chết đấy” “ Con nào chết thì đem nấu cháo ăn” Tôi trả lời.
Ông vịt hạ cái đầu xuông thấp , thẳng ra phía trước như võ sĩ đi
xà quyền. Chú gà ngóc đầu lên cao mổ xuống. Ông vịt hất ngược cái đầu
lên, thọc mạnh vào dưới hàm con gà, và hai cánh vịt đập vào như trời
giáng, chú gà ngã lăn quay. Dứng dậy, bỏ đi mà không chạy trốn, rồi đập
cánh bồm bộp, gáy hai tiêng dài, như thổi kèn chiến thắng. Ông vịt chắc
cũng thấm đòn, gờm, không dám đuổi theo.
“ Sao con gà mà đấu thua con vịt hở Ba?” Thằng con trai tôi hỏi.
“ Vì con gà thiếu chính nghĩa. Léng phéng gần đám đàn bà của con
vịt. Vã lại, theo luật quyền Anh, đây là một cuộc đọ sức không cân
xứng, con vịt nặng gần gấp đôi con gà?..” Tôi trả lời chưa xong, thì
thằng con cắt ngang:
“ Chính nghĩa là gì Ba?” Vợ tôi nghe con hỏi, nạt tôi:
“ Thôi ba nó ơi. Đừng đầu độc con cái. Thấy gà vịt đánh nhau, đã
không can mà còn ngồi xem, tán thưởng. Làm con nó quen với cái ác, hư
đầu óc thơ ngây của chúng.” Đám gà vịt nầy, ăn mạnh và lớn mau, đẻ trứng
lung tung đầy vườn. Chúng tôi phải đi nhặt cất vào thùng lớn, mua hộp
có ngăn đựng trứng mà chứa. Bây giờ thì phải nghĩ đến cách tiêu thụ
trứng nầy. Vợ tôi bàn rằng, mua một cái máy ấp, bán hột gà lộn hai mươi
mốt ngày, và bán luôn hột vịt lộn.
Cái máy ấp đem về, mỗi lần ấp được ba trăm trứng. Ấp xong, tôi
lựa những cái trứng lớn cho gia đình dùng. Trứng ấp tại nhà, ăn ngon vô
cùng, Nước trong trứng ngọt lịm. Tôi ăn một lúc sáu cái. Đứa con gái tôi
rùn vai ghê sợ, không dám ăn. Thằng con trai bắt chước bố, cũng ăn được
năm cái, và bị sình bụng suốt đêm nằm rên ư ử. Trứng ngon quá, đem đi
bán thì uổng, tôi bàn với nhà tôi, chủ nhật nầy, đem về thành phố tặng
cho các bạn bè bà con, mỗi người vài chục hột ăn chơi, hưỡng cái thành
quả đầu tiên của nông trại chúng tôi.
Thế là chúng tôi mất thêm một ngày chủ nhật, chạy từ nhà nầy qua
nhà kia, chia cái vui của nông trại cho bà con. Ai cũng khen, vồn vả
tiếp đón, vì mấy khi có trứng lộn tươi như thế nầy trên đất Mỹ. Chúng
tôi ra về, dù đường xa mệt nhọc và tốn xăng, tốn sức, nhưng lòng vui như
hoa nở.
Tôi đi ngoại giao, gặp các chủ tiệm bán thực phẩm Á Châu, hứa sẽ
cung cấp cho họ rau tươi, bầu bí, gà vịt tươi, trứng lộn, với giá rẻ.
Đa số đều vui vẻ, và bảo tôi đem hàng đến cho họ xem, rồi họ sẽ mua. Về
sau, trứng ấp được đem bỏ mối cho các chợ , ban đầu thì bán rất khá,
nhưng càng lúc, thì càng ế ẩm, vì người ta ăn cho vui, ăn để nhớ hương
vị quê nhà, không phải ăn vì ngon, và muốn ăn thường xuyên. Trứng không
để lâu được, các tiệm bán không hết trả lui, tôi phải ôm về, còn phải
năn nỉ bạn bè để tặng không cho họ. Thế mà có người từ chối, và nói
thẳng thừng là không muốn ăn các thứ đó nữa. Đám gà vịt, cũng không bán
được bao nhiêu, trong nhà ăn mãi cũng ớn. Đem cho bạn bè thì nhiều.
Người thì làm tiết canh vịt, vịt xáo măng, gỏi gà, cháo gà, phở gà. Gà
tươi nuôi trong vườn thì ăn ngon. Cho thì họ ăn, nhưng mua thì không
mua. Tiền bán gà vịt gom lại, không bằng tiền thực phẩm mua cho chúng ăn
trong vài tháng. Ấp trứng thì lỗ vốn lớn, có lẻ tiền bán được chưa đủ
tiền điện, tiền xăng, chưa kể công vận chuyển.
Khi nuôi vịt, tôi nghĩ vịt là phải có nước cho chúng tắm, tôi
chưa biết vịt có thể ở khô. Tôi thuê xe ủi đất, hì hục đào một cái hồ
lớn, cái hồ chứ không phải là ao. Mấy ngày ròng rã. Tôi vật lộn với cái
máy ủi đất. Đào, xời hắt lên cao. Khi đào xong cái hồ, thì tôi chợt nhận
ra là cái xe ủi đất đang nằm dưới lòng hồ, mà bờ hồ thì cao, dốc đứng,
xe không lên được. Tôi phải hì hục đào một đường dốc xiên cho xe đi lên.
Thế là vợ tôi có dịp để cười và chế nhạo. Đào hồ xong, thì phải xả nước
vào , và hy vọng mùa mưa khỏi phải tốn nước. Cuối tháng đó, đọc cái
biên lai tiền nước mà tôi hoa mắt, chóng mặt. Tôi phải dấu cái biên lai
tiền nước, không cho vợ biết, vì sợ vợ buồn. Cái ao đã đào lỡ rồi, mỗi
ngày nước bốc hơi, phải châm thêm cho đầy. Nghe tiếng nước chảy, mà tôi
đau như máu mình đang thất thoát. Bỗng tôi đâm ác cảm với bầy vịt, ăn
thì như hạm, phóng uế vung vãi, bán thì khó. Để già thì thịt dai, không
ai ăn, và họ có lỡ mua một lần, thì lần sau không dám đụng đến nữa. Vịt
già cũng sẽ làm hại uy tín kinh doanh. Làm thịt bỏ tủ lạnh, thì tôi
không đủ can đảm đầu tư thêm cái máy làm gà vịt, không đủ vốn, mà từ đó
sinh ra nhiều chi phí khác nữa.
Cứ nghĩ ra thêm một cái gì, thì tốn kém thêm tới đó. Có người
mách tôi, cứ đem gà vịt ra chợ trời mà bán vào các ngày họp chợ, từ thứ
sáu đến chủ nhật. Lại biết thêm nghề bán chợ trời. Bán ở chợ trời thì
chịu nắng nôi, nhưng nhiều người mua. Về sau, tôi bán sĩ với giá rẻ cho
những người bán lẻ. Như thế thì mau hơn, đở tốn công, đỡ mệt nhọc.
Tôi dựng giàn trồng bầu bí, chưa kịp đi mua gỗ đóng giàn, thì có
người mách bảo: “ Hãy mua ống nước bằng nhựa, mua thêm các khúc ống nối
thẳng, nối cong, nối chữ T, chữ L. Cứ thế mà ráp vào thành giàn, làm
mau như gió. Tội chi mà đóng gìan gỗ cho khổ công mà mau mục ải.” Tôi
nghe theo lời thầy bàn, nghe thì có lý lắm, nhưng khi vào thực tế thì
gặp không biết bao nhiêu ván đế. Thứ nhất là quá tốn kém, thứ hai là
giàn không vững, khi gió thổi thì mấy cái giàn cứ đu đưa nhún nhẫy theo
chiều gió. Thế là phải mua thêm ống nước lớn mà chống chỏi, mà đâu phải
là dễ chống, vì ống nước nhựa trơn lu, không có nơi tựa, mà đóng đinh
thì xộc xệch lỏng lẻo. Lại tốn thêm bộn tiền. Phải mua thêm lưới mắt cáo
trùm lên cho bầu bí leo. Mỗi ngày, buổi chiều đi học về, con gái tôi ra
vườn tưới cây. Bầu bí lớn mau như thổi, chẳng bao lâu dàn cây lá sum sê
xanh mướt, ra hoa vàng rực, và những nụ trái nhú ra đẹp như những nậm
ngọc. Lũ ong bướm kéo đến nhỡn nhơ. Tôi nhìn mà lòng vui không xiết. Rồi
những trái bầu bí dài thòng, nặng chĩu, phải buộc dây treo chúng lên.
Vợ tôi bàn rằng, nên thuê người đổ đất làm một con đường chạy từ
ngoài vào đến cuối vườn, để mai đây, khi nông phẩm nhiều, xe vận tải
lớn có thể vào chuyên chở thẳng ra chợ. Tôi thấy có lý quá, đi giao
thiệp, và giao cho nhà thầu đổ đất, cán đường, làm mương thoát nước hai
bên đường. Lại tốn kém thêm ngoài dự trù, nhưng nghĩ lại, mai đây, đở
tốn công thuê người khuân vác từ nhà ra đường. Sau nầy, con đường chưa
được hân hạnh đón chiếc xe vận tải nào đi qua, vì chúng tôi ước tính thì
nhiều, mà thành quả nông nghiệp không gặt hái được bao nhiêu.
Những trái bầu non, nấu canh tôm ngọt nước, ban đầu thì ngon
lắm, vợ chồng khen tấm tắc và như ăn canh thay cơm, nhưng ăn mãi thì
cũng chán. Bạn bè bà con xa gần cũng hưởng được thành quả của chúng tôi.
Chúng tôi đem bầu bí ra bỏ mối ở các chơ Việt Nam, có bao nhiêu bán
được hết bấy nhiêu. Nhưng đó là thời gian đầu mùa, về sau, dù xuống giá
rẻ rề, cũng không bán hết, phải mang các thứ trái cây héo về, đổ xuống
làm phân xanh. Tôi lại chuyển bầu bí ra chợ trời, bán sĩ cho các gian
hàng, người ta trả giá nào cũng phải bán tháo đi. Bạn bè bà con, ăn mãi
cũng chán bí chán bầu, không ai muốn nhận các món quà nầy, vì ngoài chợ
cũng rẻ rề.
Chúng tôi tính toán sai cả, thì ra cái tưởng tượng khác xa thực
tế. Chưa có kinh nghiệm, chưa từng trãi, cứ vẽ vời trong trí tưởng tượng
mà đem ra thực hành. Đôi khi tôi có cảm tưởng như vợ tôi là vị bí thư
tỉnh ủy, cứ vạch hết kế hoạch nầy, đến kế hoạch kia, mà tôi là nhân dân,
chỉ biết thi hành,và sai thì sửa, và càng sửa thì càng sai.
Mùa đông đầu tiên, một buổi sáng thức giấc , dậy đánh răng rửa
mặt, mở nước không chảy. Tôi tưởng hãng cung cấp nước tạm thời khóa nước
để sửa chửa. Tôi định sẽ kêu điện thoại than phiền vì khóa nước mà
không báo trước. Nhưng sau tôi mới biết là thời tiết lạnh, đã làm đông
đá nước trong ống. Mấy đứa con tôi không chịu đi học vì chưa đánh răng
súc miệng. Tôi cũng chịu thua. Ống nước bị lạnh đông đá, làm nhiều nơi
bị vỡ, khi đá tan, nước chảy lênh láng. Lại phải nhờ mấy ông thợ ống
nước đến sửa chửa với tiền công chém rất ngọt. Nhà tiền chế, tường mỏng,
mái mỏng, mùa hè thì thiêu đốt như lò lửa, mùa đông thì lạnh căm căm.
Tôi lại phải tốn thêm tiền mua hệ thống sưởi, hệ thống điều hòa không
khí.
Chỉ một thời gian thôi, tiền tiết kiệm, tiền bán căn nhà, đã đổ
hết vào cái nông trại. Thấy cạn tiền đầu tư cho mùa tới, vợ tôi bàn
chuyện đi vay ngân hàng, đem cái nông trại nầy ra mà cầm cố. Thôi thì
cũng liều - Sống trên xứ nầy không có nợ, thì không phải là người tốt -
Một anh bạn tôi bảo vậy. Tôi chở vợ ra ngân hàng làm giấy tờ vay mượn.
Chỉ mấy hôm sau, được giấy báo là ngân hàng đã chấp thuận. Chúng tôi hớn
hở, cứ còn nước thì còn tát, để cứu vãn cái nông trại nầy. Nhưng khi
nhìn vào bản chiết tính chi tiết các phí khoản vay, đủ các thứ chi phí,
vay thì ít, mà nợ tốn kém thì nhiều. Vợ tôi nhăn nho, nói tiếng Việt Nam
với tôi, trước mặt ông nhân viên cho vay:
“Bọn nầy là tụi ăn cướp ngày, ăn cướp có giấy tờ, ăn cướp có
pháp luật che chở. Vay chừng đó, mà chi phí chừng đó, có chết thì thôi,
tôi không mượn đâu. Thôi đi về.” Không mượn được tiền, chúng tôi lo lắng
lắm. Thôi thì tạm thời chi tiêu bằng thẻ nhựa, chịu lãi suất cao, cũng
còn đở hơn. Tôi thức khuya, dậy sớm chăm nom lũ gà vịt, lũ rau ráng. Có
khi đến mười giờ khuya mà vẫn còn vác nặng trên vai những bao thức ăn
súc vật, còn xối nước tưới cây. Những lúc nầy, tôi cũng bắt chước vợ mà
hổn hển ngâm nga: “ Ta dại ta tìm nơi vắng vẻ, người khôn người tìm đến
chốn lao xao..”, và thấy ông Trạng Trình Nguyễn Bĩnh Khiêm viết sấm ký
giỏi quá, dự đoán tương lai cho tôi đúng phóc. Quả không có ai dại bằng
mình., tìm đến nơi vắng vẻ nầy mà lao động khổ nhọc, đốt hết tiền tiết
kiệm trong bao nhiêu năm.
Một hôm nữa khuya thức giấc, vợ tôi nhẹ nhàng hỏi:
“ Anh có nhớ chuyện Tam Quốc Chí không? Khi đánh nhau, họ hay
lập thế trận ỷ dốc. Anh có biết thế trận ỷ dốc là thế nào không?” “ Trời
ơi, nữa đêm mà nói chuyện Tam Quốc Chí, anh lao động quần quật từ sáng
đên khuya, rã người, em để anh ngủ cho có sức để mai còn lao động tiếp.”
Tôi nghe tiếng thở dài não nuột của vợ mà động lòng, trả lời ấm ớ cho
vợ khỏi buồn:
“ Anh không biết chắc ỷ dốc là cái khỉ khô gì. Nhưng có lẻ họ
chia quân đóng hai vị trí khác nhau, một nhóm tác chiến, còn nhóm kia
yểm trợ “.
Vợ tôi như bắt được ý, hăng hái nói:
“ Em nghĩ, mình cũng nên bắt chước người xưa, lập thế trận ỷ dốc
mà cứu vãn cái nông trại nầy. Có nghĩa là anh xin việc đi làm bên
ngoài, đem lợi tức về bù đắp, yểm trợ cho khu nông trại của chúng ta.
Nếu một năm sau nữa , mà còn không nên cơm cháo gì, thì bán quách, chúng
ta đi làm công cho người khác. Nếu thành công, thì anh nghỉ việc bên
ngoài, trở về với nông trại.” Nghe vợ bàn mà tôi tỉnh ngủ. Ừ, giản dị
thế mà cũng nghĩ không ra. Cứ lo lắng hoài. Đàn bà cũng có nhiều cái suy
nghĩ thật hay. Tôi nhẹ nhàng hỏi vợ:
“ Nhưng một mình em, có kham hết công việc trong nông trại nầy
chăng? Việc thì bề bộn, nặng nhọc, làm hoài không hết.”
"Những việc
thường thường, thì em có thể làm được, những việc nặng nhọc, thì chờ anh
đi làm về giúp". Tôi nghe mà ngao ngán. Thế nầy là vui thú điền viên
trong tuổi xế chiều chăng. Ngày đi làm toàn thời gian, đêm về làm việc
nặng. Nhưng có lẽ không còn giải pháp nào tốt hơn. Rán thêm vài năm nữa,
may ra thời vận đến.
Nhờ có chuyên môn, tôi xin được việc làm có đồng lương khá. Mỗi
tháng đem tiền lương về nuôi lũ gà vịt, lũ rau ráng bí bầu. Công ty tôi
làm đang đến đến hồi phát triển mạnh, mỗi ngày tôi làm việc từ mười đến
mười hai giờ, mỗi tuần làm sáu ngày. Mịt mờ trời đất, thế mà đêm về cũng
phải lo thêm việc của nông trại nữa. Vợ tôi thỉnh thoảng phải thuê
người phụ làm trong vườn. Lương tôi cũng tạm thời đáp đổi chi phí của
nông trại. Ngày chủ nhật tôi phải lái xe đưa nông phẩm ra chợ bán. Nghĩa
là không có một ngày nghỉ nào trong tuần.
Thỉnh thoảng nghe vợ tôi than phiền về chồn cáo bắt mất một số gà vịt, tôi chỉ cười bảo:
“Chia cho chúng tha bớt, mất càng nhiều, thì em càng đở mệt.”
Chồn cáo xứ nầy khôn ngoan lắm, chúng biết con chó săn trong nhà đêm đêm
đi tuần rảo quanh hàng rào, rồi vào nằm nghe ngóng canh chừng. Chúng
lập kế đánh du kích , để vài ba con kêu chí chóe xa xa về hướng đông,
con chó chạy về hướng đó mà sục sạo. Thừa thế, chúng lẻn vào hướng tây
mà bắt gà vịt lôi đi. Khi lũ gà vịt kêu lên thất thanh, con chó quay
lại, thì chồn cáo đã đem theo được chiến lợi phẩm mà cao chạy xa bay, ra
khỏi vòng rào.
Mấy hôm, thấy lũ vịt không xuống hồ bơi lội mà đứng trên bờ ngơ
ngác, lông lá tả tơi. Tôi ra xem, thấy mặt hồ đóng váng, như có ai đổ
dầu, và quanh bờ thì có những vờ bọt đen đặc quánh. Tôi vớt bọt, dùng
cây mà quậy, thì thấy như có chất dầu. Đem đốt thì cháy ra khói đen đặc
và hôi mùi dầu. Tôi tái mặt, và nhảy cẫng lên mà chạy mau vào nhà la
lớn:
“ Em ơi, mình sắp thành tỷ phú rồi em à. Dưới đất của mình có
vàng đen. Dầu, dầu hỏa, mình sắp thành phó vương dầu hỏa rồi. Thôi, dẹp
hết, bỏ hết, chẵng có bí bầu gà vịt chi nữa. Bỏ ra công sức thì nhiều,
mà thu hoạch chăng bao nhiêu. Bỏ ra cả trăm ngàn bạc mà thu lại chưa
được vài ngàn. Trời thương chúng mình, trời đãi chúng mình.” Vợ tôi chưa
tin, tôi ra hồ nước, vớt dầu vào làm thí nghiệm chứng minh. Vợ tôi thấy
dầu cháy, ôm lấy tôi hôn mà kể công, rằng đó là nhờ nàng đưa ý kiến làm
nông trại, mà nay thành tỉ phú. Cả tuần, chúng tôi bỏ không tưới cây,
gà vịt thì cho ăn cầm chừng. Kêu bạn bè đến, bảo muốn bắt bao nhiêu thì
bắt. Giàu rồi, thì kể chi mấy con gà, con vịt lẻ tẻ. Nhiều đêm hai vợ
chông tôi nằm mơ chuyện sang giàu, gởi con qua Anh Quốc cho học trường
lớn nhất, chuyện ngao du khắp thế giới. Tôi chạy ngược chạy xuôi tìm
hãng khai thac dầu. Và niềm vui của tôi xẹp xuống, khi nghe người ta nói
về việc khai thác dầu. Hãng dầu còn xem trử lượng được bao nhiêu, có
đáng khai thác hay không, và khi biết mõ dầu có trữ lượng cao, thì họ
chỉ thuê một khu đất nhỏ,với giá rẻ mạt, không đáng vào đâu. Thế là giấc
mơ tỷ phú của chúng tôi xẹp xuống thảm hại.
