Nhiều năm gần đây, Tết Trung thu ở Việt
Nam đang có rất nhiều thay đổi. Cái Tết của vầng trăng, chị Hằng, chú Cuội và
tuổi thơ ngày càng biến tướng, đổi màu trở thành “lễ hội quà biếu” của người lớn
với rất nhiều mục đích khác nhau.
Lo
toan mùa Trung thu
Những dịp lễ Tết trong năm luôn được xem là
cơ hội để một số người tất bật kéo nhau đi cửa trước lẫn cửa sau nhằm biếu xén,
chạy chọt, cầu cạnh…Riêng dịp rằm tháng Tám (âm lịch) trong khi người người,
nhà nhà dù không muốn vẫn phải lo toan cho mình một cái Tết Trung Thu trọn vẹn,
đầy đủ nhưng nói một cách chính xác nó không hẳn dành cho bọn trẻ trong gia
đình mà là lo cho vừa bụng mấy “sếp”, thuận lòng các ngài “lãnh đạo” nhiều hơn.
Hộp bánh Trung thu giá chục triệu “bạc ông Cụ”, chai rượu ngoại nghìn “đô” cùng
chiếc phong bì hơi bị… dầy cứ nườm nượp được người ta thì thà thì thụt mang đến
tận cửa nhà các “sếp” nhằm biến nó trở thành cơ hội để họ tiếp cận lãnh đạo,
cùng bày tỏ sự thành tâm và nguyện vọng mong muốn sớm nhận được điều gì đó.
Như đã nói, mùa Trung Thu là một trong số dịp
để vợ chồng cô Quỳnh (Thủ Đức, Sài Gòn) tìm đến chơi nhà sếp với dăm món quà
“nho nhỏ”. Nói dễ nghe vậy thôi chứ tính đúng tính đủ cũng tốn khá đậm tiền!
Tính sơ khoản tiền hộp bánh Trung Thu loại “ngoại hạng” của vợ chồng Quỳnh ai nấy
cũng thấy “choáng”. Năm nay, một hộp bánh Trung Thu loại “trăng vàng bạch kim”
của nhà hàng nọ có mức giá tròm trèm từ 5 “chai” (triệu VNĐ) đến hơn chục
“chai”. Thấp hơn xíu, giá hộp bánh Trung Thu “kim cương trường khang” của một
công ty bánh ngọt khác giá cũng trên 4 “chai” có lẻ! Chỉ nghe qua hẳn những người
lao động bình thường có mà thấy “nóng trong người”…
Bánh Trung thu dát vàng
Mà nào phải chỉ bánh Trung Thu. Bởi gọi là tặng bánh Trung Thu bao giờ nó cũng đi kèm với chai rượu ngoại cùng chiếc phong bì. Dù bỏ nhiều tiền ra cũng hơi xót, song vợ chồng Quỳnh vẫn “cố đấm ăn xôi”, “ngậm bồ hòn làm ngọt” hy vọng nay mai sếp sẽ bình tâm suy nghĩ mà cân nhắc, cuối cùng ký quyết định thăng cho cô này lên chức trưởng phòng. Cô Quỳnh tâm sự: “Khi lên được vị trí ấy rồi, vừa có uy lại vừa có lộc, lúc đó mình thu lộc về cũng chưa muộn, coi như khoản đầu tư lấy ngắn nuôi dài”. Nghĩ vậy nên Quỳnh một mực kéo anh chồng đến nhà sếp cho được bởi “cần phải như thế mới thể hiện được tấm lòng thành.
So với vợ chồng Quỳnh, cô Ánh (Biên Hòa, Đồng
Nai) còn khổ hơn gấp bội bởi mùa Tết Trung Thu năm nào cô cũng phải vừa lo cho
sếp của mình lẫn sếp của chồng. Quà bánh, phong bì tiền triệu lần lượt được vợ
chồng Ánh đưa đến tận nhà các sếp với câu nói cửa miệng “Chúng em có chút quà
cho các cháu” hoặc “Chúng cháu có tí quà gửi biếu các em”. Kể cũng khổ, cái “chân”
giám đốc bộ phận anh chồng Quỳnh đang giữ được mấy năm qua cũng là nhờ sếp Tổng
chiếu cố và dĩ nhiên những dịp lễ lạt cô Ánh luôn phải chuẩn bị chu đáo quà cáp
cho sếp của chồng bởi nghe lời chồng nói “Sắp tới, anh đang muốn ngồi lên vị
trí phó ban. Cũng chỉ có một cửa này, vợ chồng mình cần đi lại cho chu đáo”.
Trong khi chỉ dám mua cho con chiếc bánh trung thu giá vài chục nghìn VNĐ song
Ánh vẫn nghe theo lời chồng với hy vọng mong manh bởi cái vị trí phó ban nghe
phong thanh trước nay chỉ dành riêng cho đám con cháu, người nhà của sếp Tổng!
Mùa Trung thu ở Sài Gòn
Trung
Thu không dành cho trẻ con
Tương tự, anh Hải (Tân Bình, Sài Gòn) – đương
chức phó Phòng kinh doanh một công ty xuất nhập cảng 100% vốn Nhà nước kể lại:
“Cuộc đua ở công ty mình đang gay gắt lắm, đang khuyết một “chiếc ghế” phó Giám
đốc thôi nhưng nghe đâu có tới 3 sếp trưởng phòng muốn nhăm nhe ngồi vào đấy.
Chẳng biết rồi ai sẽ được quyền an tọa lên chiếc ghế đó nhưng thấy ông nào ông
nấy hễ có cơ hội bèn “chui” tọt vào phòng Tổng Giám đốc để hàn huyên tâm sự, để
chuyện trò tỉ tê, mời đi ăn nhà hàng, tìm tới nhà tặng bánh Trung Thu, rượu ngoại…
nhằm giãi bày tình cảm. Chả thế mà mấy hôm rồi, ngày nào cũng nghe mọi người
nói về chuyện anh trưởng phòng của mình nay mai sẽ ngồi chắc “ghế” đó rồi vì
anh này chơi rất mạnh tay. Như đã nói, sẵn dịp Tết Trung Thu sắp đến, anh này
bèn ra công chăm sóc cho sếp Tổng chẳng thiếu món gì. Từ quà cáp cho các sếp lớn
hơn kể cả kính thưa đủ thứ bạn bè, người thân trong gia đình sếp Tổng, mọi thứ
đều chu toàn cả!”.
Tết Trung thu từ lâu đã không dành riêng cho
trẻ con
…Những câu chuyện trên cứ tưởng ngỡ như đùa
nhưng tất cả đều là sự thật, là hiện tượng phổ biến tại không ít các cơ quan,
doanh nghiệp nhất là của Nhà nước hoặc tư nhân. Tết Trung Thu giờ đây dường như
đang trở thành “cuộc chơi” của “những đứa trẻ sống lâu năm”. Ai cũng biết câu “phú
quý sinh lễ nghĩa” nhưng sự biến tướng đến độ thái quá như vậy khiến người ta
phải suy nghĩ. Vẫn là những câu nói kiểu “lãnh đạo trong sáng” như “Thôi thì vợ
chồng cô chú đến nhà anh chơi là quý hóa lắm rồi cần chi phải mang theo…” hoặc:
“Sao vợ chồng cô chú lại lỉnh kỉnh quà cáp cầu kỳ như thế…” đang dần biến lễ Tết
Trung Thu – ngày hội của bọn trẻ con – trở thành một cuộc đua ma-ra-tông không
điểm dừng của những người lớn. Dường như mặt trái của nền kinh tế thị trường đã
khiến những giá trị văn hóa truyền thống của Tết Trung Thu ngày càng biến tướng,
thậm chí bị nhồi nặn, bóp méo. Người ta vẫn tặng quà cho nhau, vẫn gặp gỡ, giao
lưu, vẫn chúc tụng cầu mong cho cái sự gọi là bình an, may mắn, thăng quan tiến
chức nhưng phần lớn lại nhằm phục vụ cho những mưu tính cá nhân. Chữ “tình” giờ
đã biến tướng thành hai chữ “danh” và “lợi”. Đó là những câu chuyện thực tế
đang trở thành một hiện tượng không hề đẹp và rất đáng cười…buồn trong xã hội
VN ngày nay.
Nhiều người chỉ dám mua chiếc bánh Trung thu
giá vài chục ngàn VNĐ
Nguyễn Sinh
No comments:
Post a Comment