Người ta thường nói, “thà nói chuyện với đầu gối”, vì đầu gối không
hề cãi lại, cho dù không ai biết, đầu gối có lắng nghe hay không. Ở đây,
thay vì nói chuyện với đầu gối, tôi không chỉ nói chuyện về đôi bàn
chân, mà theo tôi, ta cần phải tâm sự với đôi bàn chân mỗi ngày, vì lẽ,
đôi bàn chân là bộ phận thân thể bị lợi dụng nhiều nhất, và bị lơ là
nhiều nhất.
Này nhé, trong văn chương thơ phú, khi tả về sắc đẹp của người phụ
nữ, từ trên xuống dưới, từ mái tóc, đôi mắt, mũi, môi, miệng, cho đến
đôi bàn tay, cánh tay, và xa hơn nữa… là cặp đùi, hay bằng tiếng lóng,
“chai dần”! Nhưng, không biết vì lý do gì, văn thi nhạc sĩ lại dừng
ngang đôi bàn chân, ít khi nói tới. Không phải là không có, mà nếu có
thì cứ xem đôi chân là phần ô dề, xấu xí nhất của thân thể.
Đó là ở Việt Nam, còn ở Mỹ, theo nghiên cứu có thật, trên 50% người Mỹ, khi tắm, không kỳ cọ hay thoa xà phòng đôi bàn chân!
Khi nói về sức khoẻ cũng thế, người ta lo chăm sóc những bộ phận khác
của cơ thể, mà không nghĩ đến vai trò quan trọng của đôi bàn chân, chịu
đựng hàng trăm, hàng ngàn tấn sức nặng, qua bao năm tháng, “đội trên
đầu”, chuyên chở toàn bộ cơ thể, hay giúp khuân vác những vật nặng. Ấy
thế mà nhiều người đã bỏ lơ mất tầm quan trọng của 42 bắp thịt, 26 đốt
xương và 33 khớp xương bé nhỏ, chưa kể những mạch máu, những sợi gân, và
những dây thần kinh được kết hợp rất khéo léo. Mỗi ngày, người ta nhồi
nhét đôi bàn chân ấy vào những đôi giày, đi đứng và chạy nhảy, xem như
chuyện tự nhiên. Chưa kể những đôi giày thật sang, thật mỹ miều nhưng
lại thật chật hẹp, gò bó không khác gì tục bó chân của người Trung Hoa
ngày xưa.
Tôi đã từng bị gãy xương bàn chân, phải băng bột và ngồi xe lăn để
khám bệnh hay mổ xẻ. Tuy chỉ là thời gian ngắn nhưng đủ để cảm thông cho
nỗi khổ của những người bị tật nguyền không còn đôi chân, hay bị liệt.
Mỗi khi nói đến bệnh tật của đôi chân, người ta chỉ nghĩ đến chuyện
gãy xương bàn chân, trẹo mắc cá khớp xương chân, hay bong gân xương
chân. Và, ngoài những bệnh trực tiếp đến đôi bàn chân như thấp khớp,
bệnh gout, chai da, hay nấm móng chân… thật ra, nhiều dấu hiệu bệnh tật
trong trong thể lại được biểu hiệu lên đôi bàn chân.
Theo Đông Y, một số huyệt mạch trên đôi bàn chân có thể liên hệ hay
ảnh hưởng đến một số cơ phận nội tạng nào đó trong cơ thể. Bằng cách xoa
nắn những huyệt mạch nầy, có thể làm ảnh hưởng đến sức khoẻ của các nội
tạng. Chuyện ấy tôi không hiểu rõ, nhưng theo Tây Y, có nhiều sự tương
quan giữa đôi bàn chân và các bệnh kinh niên khác trong thân thể.
1. Bệnh tiểu đường
Người bị bệnh tiểu đường thường có cảm giác như bị kim chích hay lửa
đốt ở đầu ngón chân. Khi lượng đường trong máu tăng, những phân tử đường
sẽ bám vào chung quanh những dây thần kinh. Hiện tượng “thắng đường”,
hay “ngào đường” ảnh ưởng đến các tế bào dây thần kinh, tương tự như kho
cá hay làm mứt khiến cho những dây thân kinh nầy không hoạt động bình
thường. Vì thế những sự đau nhức xảy ra khi các dây thần kinh bị hư.
2. Bệnh suy tuyến giáp hay cường tuyến giáp
Tuyến giáp (thyroid), ở cần cổ, phía trước cuống họng, giúp điều hòa
thân nhiệt và năng lượng trong cơ thể. Người bị suy tuyến giáp
(hypothyroidism), dễ bị mệt, da khô, luôn cảm thấy lạnh, và bị trầm cảm
(depression). Ngược lại người bị cường tuyến giáp (hyperthyroidism), dễ
bị căng thẳng thần kinh, dễ ra mồ hôi, da mỏng, sợi tóc dễ gãy, và suy
yếu bắp thịt. Những dấu hiệu tương ứng cũng hiện ra ở đôi bàn chân như
làn da, và móng chân. Thí dụ, móng chân dễ bị rạn nứt, bàn chân luôn đẫm
mồ hôi là dấu hiệu của cường tuyến giáp, còn khô da, chân bị nức nẻ là
do suy tuyến giáp.
3. Thiếu hụt dinh dưỡng
Suy dinh dưỡng cũng biểu lộ trên đôi bàn chân. Thiếu calcium và
vitamin D làm cho xương giòn dễ vỡ. Ngoài ra thiếu vitaminh B-12 hay
thiếu chất khoáng magnesium cũng làm cho bàn chân bị tê hay đau nhức.
4. Các bệnh về thần kinh
Các chứng đau nhức xương cốt như đau lưng kinh niên làm cho bàn chân
bị đau. Trẻ em bị đau bàn chân thường là do những bệnh về suy cơ bắp và
thần kinh (neuromuscular diseases).
5. Suy thận
Bàn chân bị sưng phù do thận bị yếu. Nước không thể thải ra khỏi cơ thể sẽ bị ứ đọng xuống chân.
6. Bệnh về tim mạch
Suy tim hay cao huyết áp cũng làm cho bàn chân bị sưng phù. Nếu mạch máu bị nghẽn, lông trên ngón chân sẽ không mọc được.
7. Ung thư
Những dấu lỡ loét trên da mà không bị đau thường là dấu hiệu của ung
thư da. Nếu trên móng chân có những lằn đen thường là dấu hiệu ung thư
của những nơi khác trong cơ thể. Rất nhiều trường hợp ung thư phổi lại
có dấu hiệu lở loét thể hiện trên đôi bàn chân.
Thế đó, đôi bàn chân đã đưa loài người ra khỏi Phi Châu từ mấy chục
ngàn năm trước. Cũng đôi bàn chân ấy ông cha ta đã băng Hoành Sơn, vượt
Trường Sơn, Nam tiến, và, cũng những đôi chân ấy, đưa dòng máu Việt đi
khắp năm châu. Làm sao lại đành quên?
Theo tôi, bàn chân đáng được nâng niu và chuyện trò hơn là đầu gối.
Lần sau, mỗi khi nhìn xuống dưới… nên nhìn xa hơn một tí, bạn nhé.
BS Hồ Ngọc Minh
No comments:
Post a Comment