Monday, July 28, 2025

Lời Khuyên Vô Tội Vạ


Thời buổi này, đáng sợ nhất không phải bệnh mà là những lời khuyên vô tội vạ !


Sáng nay khi đang ngồi uống cà phê, mình lướt thấy một một bức ảnh trong bài viết chia sẻ:
“Hãy uống aspirin 81mg mỗi ngày để phòng đột quỵ, nhồi máu cơ tim”.

Nghe xong mà trong đầu mình đã bật cảnh báo đỏ chót luôn, không hiểu sao lại lan truyền kiểu đó, vì đột quỵ đâu phải thứ có thể “uống một viên là xong”…
Mình không phải bác sĩ, nhưng từng là điều dưỡng, công việc của mình từng gắn bó hằng ngày với bệnh nhân, chứng kiến rất nhiều ca đột quỵ và những biến chứng phức tạp. Mình cũng đã từng mất người thân vì đột quỵ nên mình hiểu rõ nỗi đau và sự bất lực khi người bệnh không được cấp cứu đúng cách hoặc chủ quan ngay từ đầu.

Không phải cứ thấy nhiều người nói là mình áp dụng theo được, nhất là trong chuyện sức khỏe. 

Sức khỏe của mỗi người không giống nhau.
Cùng là một loại thuốc, người này dùng tốt, người khác dùng lại thành hại.

Không có chuyện “một công thức cho tất cả mọi người”.
Đột quỵ cũng có nhiều thể:
- Nếu là thiếu máu não do cục máu đông thì aspirin có thể là một phần trong điều trị.
- Nhưng nếu là xuất huyết não - tức mạch máu trong não đã vỡ, mà còn uống aspirin (làm máu loãng thêm) thì chẳng khác nào đổ thêm dầu vào lửa, khiến tình trạng nặng hơn rất nhiều.

Ngay cả bác sĩ chuyên ngành cũng cần xét nghiệm, chụp chiếu, hội chẩn mới dám cho dùng.
Vậy thì sao mình lại có thể “nghe trên mạng rồi uống theo”?

Aspirin không phải viên vitamin để ai cũng uống được.
Aspirin là thuốc thuộc nhóm chống viêm không steroid (NSAID), nhưng trong tim mạch, nó nổi tiếng hơn với khả năng kháng kết tập tiểu cầu tức là làm giảm khả năng đông máu, để phòng tạo cục máu đông.
Nhưng đi kèm là hàng loạt rủi ro:
 - Xuất huyết tiêu hoá, loét bao tử
 - Đột quỵ do xuất huyết (thay vì tắc mạch)
 - Suy gan, suy thận nếu dùng kéo dài
 - Rối loạn đông máu

Mình chia sẻ điều này không phải để hù dọa hay lên án ai, mà vì mình từng chứng kiến và từng trải qua chính mình.

Khi mình mang thai vì từng có tiền sử thai lưu, bác sĩ có chỉ định dùng aspirin.
Chỉ sau vài tuần, mình bị xuất huyết ở chân tay, đùi xanh tím …rất đáng sợ. Nhờ có bác sĩ theo sát nên mình được điều chỉnh kịp thời.
Chứ nếu mình tự uống theo “nghe nói” mà không ai theo dõi có khi hậu quả không lường được.

Nói dễ hiểu hơn: aspirin không phải ai cũng nên uống - và càng không phải kiểu “cứ mỗi ngày làm viên cho chắc ăn !”.

Vậy nên, nếu chưa chắc, thì đừng khuyên ai uống gì cả. Tốt bụng mà không đi kèm hiểu biết thì đôi khi… lại thành nguy hiểm.

Mình biết ai cũng muốn tốt cho người thân, cho bạn bè - nhưng trong chuyện sức khỏe, tốt bụng không đi kèm hiểu biết thì cũng dễ thành nguy hiểm.
Đôi khi, một lời khuyên vô thưởng vô phạt trên mạng, lại khiến người khác dùng sai và phải trả giá bằng cả sức khỏe, thậm chí là mạng sống.

Làm ơn, đừng khuyên người khác theo kiểu “vì tôi nghe nói…”
Với người làm y một câu nói sai, một toa thuốc bừa là một mạng người.

Vậy nên, nếu không chắc chắn, không được đào tạo bài bản hãy chọn im lặng và khuyên người ta đi khám. Đôi khi, không nói gì lại là sự giúp đỡ lớn nhất.

Hãy chọn lọc thông tin sức khỏe!

Và nếu thật sự quan tâm tới sức khỏe thì tìm hiểu kỹ một chút, hoặc hỏi người có chuyên môn.
Nhiều khi, một sự chậm lại để tìm hiểu kỹ, lại là thứ giúp mình và người thân an toàn hơn rất nhiều.


No comments:

Post a Comment