Phượng Vũ
“Đi cho biết đó biết đây
Ở hoài một chỗ, biết ngày nào “khôn”
Ông bà ta từ ngàn xưa đã có cái “nhìn
xa trông rộng” thấy được nhu cầu phát triển sự hiểu biết, sự “khôn”
lên qua việc đi đó đây. Vì thế ngày nay du lịch là ngành “kỹ nghệ không khói”
nhưng đem lại lợi nhuận lớn cho rất nhiều nước trên thế giới. Ngoài ra nhờ đi
đó đây, ta mới có dịp mở rộng tầm nhìn, có dịp so sánh để “biết mình, biết
người”.
Ở Mỹ lâu năm, quen hưởng những tiện nghi
đời sống căn bản của mọi người trong xã hội (kể cả người nghèo), riết trở thành
quen, thấy bình thường và xem đó là lẽ đương nhiên. Ví dụ như nhu cầu vệ sinh:
ở Mỹ cầu tiêu công cộng có ở khắp nơi, giấy vệ sinh, giấy lau tay xài thoải
mái, vòi nước uống cũng được thiết kế khắp nơi. Các công viên, các khu “rest
area” dọc các xa lộ, thậm chí ở những buổi meeting, hội chợ... cũng có
những cầu tiêu tạm cho mọi người dùng khi cần đến và chẳng bao giờ phải tốn một
xu nào.
Nhưng khi du lịch ra nước ngoài mới “thấm thía”! Cái gì cũng phải trả tiền, kể cả nhu cầu vệ sinh (giá từ 1$ - 1.5$/1 lần, tùy nơi, tùy nước). Không phải chỉ tốn tiền mà còn “gian nan” khi hữu sự, để tìm cho ra “nơi cần đến”, ngay cả ở những thủ đô văn minh lẫy lừng lâu đời của thế giới! Tôi nhớ có một lần khi thăm thủ đô Paris, một người trong đoàn cần toilet, bác tài chạy xuôi, chạy ngược, vòng vòng mãi mà vẫn không tìm ra! Cuối cùng một sáng kiến được nêu ra: tới một nhà hàng nào đó vô mua bất kỳ món gì đó để được đi toilet! Đó là nỗi khổ tâm lớn của các vị cao niên khi đi du lịch châu Âu, các vị phải nhắc nhau nhịn uống nước (điều này lại rất hại cho sức khỏe) để khỏi “khốn đốn” khi hữu sự! Tôi nhớ một lần ở Rome, hướng dẫn viên dẫn một bà đi mãi qua đường này, tới ngõ nọ mà vẫn không tìm ra “nơi phải đến”, “bí” quá bèn hỏi:
- Bà có chịu tốn 10 Euro để
vô restaurant kia mua thứ gì đó để được đi WC không?
- Nín hết nổi rồi, bây giờ
không phải 10 Euro mà 20 Euro tôi cũng chịu luôn!
Có những WC có người ngồi thâu tiền còn
đỡ, có những nơi, họ thiết kế sẵn phải bỏ đúng số tiền (cắc) quy định thì cổng
mới mở cho vô. Khi đi du lịch đâu phải ai cũng có sẵn tiền cắc (Euro) trong
túi, có một bà “mắc” quá nhưng không đổi được tiền cắc, nên phải mượn tứ tung
trong đoàn, mỗi người thương tình móc hầu bao bỏ vô máy một ít, máy nuốt hết
nhưng còn thiếu mấy xu, chưa đủ tiền, máy không mở cổng! Thật khốn đốn với máy
móc vô tình!
Ở một số nước châu Á như Trung quốc, khách
du lịch phải luôn thủ sẵn giấy vệ sinh trong bóp, vì trong toilet không có giấy
vệ sinh. Tôi cứ bị ấn tượng mãi về một lần thăm Bắc Kinh (cách đây hơn 10 năm),
đoàn du khách được một dàn các cô gái trẻ đẹp mặc xường xám đón chào tưng bừng
ngay từ lối vào nhà hàng. Nhà hàng thiết kế rực rỡ sang trọng, đèn đuốc sáng
choang như... cung đình. Sau bữa ăn khi cần đi WC, tôi ngạc nhiên khi bước vào
thấy có một bàn trải khăn trắng bóc, trên bàn có một bình hoa tươi thật to,
đẹp, và một cô gái xinh đẹp rực rỡ mặc xường xám ngồi đó chỉ để làm nhiệm vụ
phát cho mỗi khách 1- 2 miếng giấy vệ sinh nhỏ. Ôi “cung đình” mà không có giấy
vệ sinh! Đúng là Cộng Sản, hình thức trình diễn thì xôm tụ, nhưng nhu cầu căn
bản thì không được đáp ứng.
Trong đời sống có những nhu cầu xem ra có
vẻ nhỏ nhặt, tầm thường, nhưng khi cần đến mà không có thì nó trở thành một trở
ngại lớn, khiến người ta “điêu đứng” vì nó. Nghe kể có một đoàn du khách nước
ngoài viếng các lăng tẩm của triều đình Huế, đi từ lăng này đến lăng kia, cảnh
đẹp hùng vĩ bao la..., bỗng một du khách cần đi WC, hướng dẫn viên tìm hoài
không ra, bèn chỉ khách vào bụi cây xài đỡ, khách cương quyết không chịu! Vậy
là cả đoàn phải ngưng tham quan, ra xe trở về khách sạn.
Phi trường ở Mỹ, ghế ngồi chờ đợi cho hành
khách là ghế nệm dày và lúc nào cũng dư thừa, thậm chí lúc ít khách có thể nằm
ngủ thoải mái. Toilet và vòi nước uống có khắp nơi, bây giờ lại có thêm những
chỗ cho hành khách charge pin điện thoại, laptop, I pad, I phone... Nhưng khi
tới phi trường Paris (CDG) những nhu cầu căn bản đó hình như biến mất. Thực ra
trước đây tôi đã đến phi trường Paris nhiều lần, nhưng đều đi ra ngay luôn. Lần
này chuyến bay chuyển ở Paris trước khi tới Berlin nên tôi mới có cơ hội thâm
nhập CDG.
Trước hết khi máy bay đáp xuống CDG, tôi
ngạc nhiên khi thấy phải đi cầu thang sắt xuống, với va li carry-on, nếu kéo đi
thì nhẹ nhàng, nhưng phải xách nó lên và leo mấy chục bậc thang xuống thì không
dễ chút nào! Sau đó, leo lên xe buýt chở vô phi trường. Vô đây tôi lại tiếp tục
chạy vòng vòng, mệt “bở hơi tai” vì phải xách carry-on lên xuống cầu thang
nhiều lần đi từ khu này qua khu khác, phải qua khu x-ray (khám bằng tay là
chính) rồi mới tới được cổng đổi chuyến bay! Khu nhà kiếng tương đối nhỏ nhưng
có tới 12 cổng, mỗi cổng chỉ vỏn vẹn có một quầy nhỏ và một computer. Có một số
băng ghế sắt trong khu vực cho hành khách ngồi đợi nhưng quá ít so với nhu cầu,
nên hành khách ngồi la liệt dưới đất, khắp lối đi. Một số ông thì ngồi vắt vẻo
trên các lan can, bờ tường. Tôi vừa mỏi chân, vừa mệt vừa khát nước, nhưng nhìn
quanh cả khu vực không thấy có vòi nước uống nào, cả WC cũng không có, chỉ thấy
toàn người là người.
Khi lên được máy bay Air France, ngồi yên chỗ quan sát, tôi có cảm tưởng nó là “xe đò bay” thì đúng hơn (khi so sánh với máy bay Mỹ mà tôi vừa đi) vì ghế ngồi và thiết bị cũ kỹ như từ thế kỷ trước. Lúc máy bay cất cánh tôi nghe nó gầm gừ “phành phành” rồi “ạch ạch” như đang cố sức nâng cái thân già nua bốc lên khỏi mặt đất, tôi chỉ lo nó rớt (may là tôi có mua bảo hiểm rồi nên đỡ lo). Cuối cùng sau một hồi “lắc lư con tàu” nó cũng bay lên được. Yên tâm rồi, tôi mệt mỏi ngủ thiếp đi (vì chẳng có phương tiện giải trí nào: nhạc, tivi...).
Cơn khát nước làm tôi chợt tỉnh, thấy
chung quanh ai cũng có ly nước, tôi bèn yêu cầu một nam tiếp viên cho xin ly
nước, nhưng hắn trố mắt ra ngó tôi như tôi đang đòi hỏi một điều gì quá đáng,
rồi hắn phớt lờ (đúng là tính “ga lăng” của đàn ông Pháp đã trở thành
quá khứ). Có lẽ họ cho rằng họ chỉ phát nước theo giờ của họ, hết giờ là hết
phát? Sau khi yêu cầu 2 lần không được, khát quá tôi đợi lúc bà tiếp viên
trưởng đi ngang để lập lại yêu cầu, bà bảo tôi đợi một lát và mang đến cho tôi
một ly nước nhỏ. Hình như nước trở thành hiếm quý và cách phục vụ lịch sự cũng
hiếm quý luôn! Ôi Air France! một thuở mơ ước khi tôi còn học trung học ở
Saigon, lúc nhìn những hình ảnh quảng cáo của Air France trên các tạp chí nước
ngoài! Ôi mộng và thực đúng là “nghìn trùng xa cách”! Xin tạm biệt Air France
và phi trường Paris (kinh đô ánh sáng một thời) mà không mong ngày gặp lại! Có
lẽ từ đây nếu có du lịch châu Âu, tôi phải lo học thuộc lòng câu của William
Shakespear: “I always feel happy, you know why? Because I d'ont expect any
thing from anyone.”
Tới phi trường Berlin (TXL) lại cũng phải
đi cầu thang sắt xuống, rồi đi xe bus vô phi trường, xem ra phi trường này còn
nhỏ và thiếu tiện nghi hơn phi trường Paris, tôi lại tiếp tục xách carry-on mệt
nghỉ, chứ không kéo đi nhẹ nhàng như ở các phi trường Mỹ. May mà hai nước Pháp
và Đức là hai nước lớn lại có nền kinh tế vững mạnh trong khối châu Âu!
Đúng là có đi ra ngoài mới thấy nước Mỹ là
số một, đó là chưa kể đến vụ so sánh giá cả hàng hóa ở Mỹ và châu Âu, hàng hóa
ở Mỹ vừa nhiều vừa rẻ. Sau này về đến phi trường LAX tôi thấy thật nhẹ nhàng,
thoải mái, tất cả đều được chuẩn bị phục vụ chu đáo nhanh gọn, lịch sự. Đúng là
“sweet home” Ôi! “My beautiful America”. Bây giờ tôi mới cảm thấy
thực sự yêu mến và tự hào về quê hương thứ 2 của tôi : Nước Mỹ yêu dấu! Quả là:
“Phải chờ đến xế chiều
Ta mới thấy ánh sáng ban ngày rạng rỡ biết
bao!”
Nói đến niềm tự hào về nước Mỹ, tôi lại
nhớ đến sự việc trên chuyến Cruise Coastal vừa đi. Ngày thứ hai lên tàu thì
toilet trong phòng bị nghẹt, tôi gọi điện cho họ sửa mấy lần mà tình trạng vẫn
không thay đổi, tôi phải xuống chỗ “Customer Service” để xếp hàng đi
khiếu nại.Thật ngạc nhiên khi họ “tỉnh bơ” cho biết không phải chỉ riêng phòng
tôi mà các phòng ở tầng 2,5,8 đều bị như vậy, họ đang sửa, khi nào xong họ sẽ
thông báo. Tôi bèn hỏi:
- Trong khi chờ sửa, thì khách giải quyết
vụ toilet ra sao?
- Đi kiếm mấy cái toilet công cộng mà xài
- Nhưng chúng ở đâu?
- Đi kiếm mấy cái toilet công cộng mà xài
- Nhưng chúng ở đâu?
Sau một hồi thắc mắc tới lui, họ mới chịu
lục sơ đồ ra để tìm và cho biết một cái ở lầu 9, một cái khác ở lầu 4. Nghĩa là
khi hữu sự phải “ôm bụng” chạy vòng vòng mấy tầng lầu để đi tìm cái toilet công
cộng và xếp hàng chờ tới phiên. Chắc là dân châu Âu quen kiểu này rồi nên không
thấy phiền?
Trở về phòng, tôi bực bội kể lại cho chị
bạn cùng phòng nghe, chị là bác sĩ hưu trí ở Đức. Sáng nay chị đã là nạn nhân
“ôm bụng” chạy vòng vòng, may mà tình cờ tôi nhớ ra cái toilet công cộng ở lầu
9 cạnh bên nhà hàng, nên chỉ cho chị. Do đó tôi tưởng chị là “đồng minh” bèn
nói:
- Hệ thống phục vụ trên tàu quá tệ! Đã vậy
xem ra họ còn thản nhiên cho đó là chuyện nhỏ, không hề có một lời xin lỗi
khách hàng. Ở Mỹ thì họ đã xin lỗi ríu rít rồi...
Không ngờ chị phản ứng mạnh:
- Mệt quá, Mỹ cái gì cũng tốt, cũng ngon
lành hết! Dân Mỹ được nuông chiều quá hóa hư! Bởi vậy trên thế giới, Mỹ đi đâu
cũng bị chúng ghét, bị khủng bố cho chết hết là đúng rồi! Lúc nào cũng đòi hỏi
thứ này, thứ kia , còn đòi xin lỗi...“nhà giàu đứt tay bằng ăn mày đổ ruột”...
Chị mắng cho một hồi “tràng giang đại
hải” mà vẫn chưa hả cơn giận. Tôi ngơ ngác vì bỗng dưng mình bị “giũa”
một trận te tua chỉ vì là “dân Mỹ” mà nào tôi có đòi hỏi điều gì cao cấp
đâu, chỉ là những nhu cầu căn bản thôi. Thôi “một sự nhịn chín sự lành”,
nên tôi nín nhịn vì chị lớn hơn tôi nhiều, coi như mình nhịn “chị hai”
trong nhà cho mọi chuyện êm xuôi tốt đẹp trong chuyến đi chơi!
Suy ra mới biết tinh thần “bài Mỹ”
ở các nước Âu châu khá mạnh (ghé vô Nga 1 ngày tham quan cũng phải nộp tiền làm
đơn xin visa). Kiểu này qua các nước Trung Đông chắc bị “xơi tái” quá,
nhưng tôi nhớ một lần cách đây 5,6 năm dân Mỹ qua Ai cập thì lại được đối xử
như VIP, đi đâu cũng được ưu tiên và có xe jeep hộ tống “tiền hô, hậu ủng” rất
oai!
Hôm sau tâm sự với một chị bạn khác về nỗi
ấm ức bị mắng oan. Chị trả lời:
- Chắc tại chị ấy ở Đức lâu, nên ngấm tinh
thần “tự tôn dân tộc” của dân Đức, không muốn nước nào qua mặt, mà như
vậy là tự ái dân tộc dỏm, vì dù gì mình cũng là người Vyết Nam! (Chị cười) Ai
bảo Mỹ giàu hơn, mạnh hơn nên dễ bị chúng ghét!
Tôi chán ngán:
- À thì ra vậy! Hèn gì em nghe người ta
thường nói “ở đời mình thua chúng khinh, mình hơn chúng ganh ghét, mình bằng
chúng nói xấu”.
Không biết đến bao giờ các dân tộc trên
thế giới sẽ sống với nhau trong tâm trạng “để hận thù người người lắng xuống”
hầu không còn ai cảm thấy:
“Đôi khi ta muốn thoát ly
Đi thật xa khỏi cuộc đời này
Xa lìa chuyện ganh đua với chê bai”
(L.H.H.)
Dù sao nhờ có đi ra ngoài, có dịp mở rộng
tầm nhìn, có dịp so sánh, tôi mới biết trân quý hơn những điều tôi đang được
hưởng mỗi ngày ở xã hội này, mà đôi khi quá quen, tôi cứ xem đó là lẽ đương
nhiên, là chuyện thường tình (giống như trong đời sống gia đình có nhiều người
có phước có được những bà vợ, ông chồng rất tốt, rất tử tế, nhưng họ không hề
biết quý và cứ nghĩ đó là chuyện đương nhiên và bình thường, cho đến khi không còn
nữa mới hối tiếc thì đã muộn!). Khi ý thức lại những tiện nghi của đời sống ở
Mỹ mà tôi vẫn xem đó là chuyện bình thường, tôi mới biết đôi khi nó là niềm ước
mơ của biết bao người trên thế giới nói chung và dân tộc Việt Nam nói riêng. Họ
không chỉ cần những nhu cầu vật chất căn bản của đời sống nhưng còn cần những
nhu cầu căn bản về tinh thần (quyền làm người, quyền tự do...) mà họ khát khao
nhưng không hề được đáp ứng!
Xin cám ơn Chúa, xin cám ơn đời đã cho tôi
có một cuộc sống tương đối an lành trên xứ Mỹ này, để từ đó tôi biết yêu thương
và chia sẻ nhiều hơn với những mảnh đời bất hạnh khác nơi quê nhà, vì có thể “Một
tình thương cho cuộc sống đang chờ đợi ta” bởi:
“Tình yêu là trái chín của mọi mùa
Nằm trong tầm với của mọi bàn tay.”
(Mẹ Theresa)
Phượng Vũ
9/2013
No comments:
Post a Comment