Căn Phần

Kén Chồng Cho Con - Phạm Thành Châu

Hình minh họa

(Kính tặng đại tá tỉnh trưởng Tôn Thất Khiên)

(Chuyện thật được tiểu thuyết hóa (roman vérité).

Nhân vật trong truyện: “hắn” “tôi” không phải là tác giả)

 -------

Ở xứ Mỹ nầy, thời đại văn minh mà nói chuyện cha mẹ kén chồng cho con thì nghe lạ tai. Vậy mà chuyện đó lại xảy ra. Chẳng phải ông bà giàu có, sợ gặp thằng rễ đào mỏ, mà cũng chẳng phải cô gái thuộc loại ngây thơ, e thẹn, kín cổng cao tường, không dám tiếp xúc với ai. Sự thực, cô đã trên 30. Cô cũng xông xáo vào xã hội để kiếm sống, cũng nói năng giao thiệp rộng rãi. Cô lại đẹp nữa. Vậy mà gặp cậu nào còn độc thân là ông bà vui vẻ mời ghé nhà. Chẳng thấy ai quí khách bằng ông bà, nhưng rồi, hình như không đạt tiêu chuẩn nào đó, ông bà lại mời chàng khác ghé thăm, chuyện vãn. Những chuyện trên hắn chỉ nghe trong cộng đồng người Việt bàn tán thế thôi. Ông bố cô gái, hắn biết, vì trước bảy lăm (1975), hắn là nhân viên dưới quyền ông. Cả đến cô gái, hắn cũng biết nữa, nhưng hiện nay những tiêu chuẩn chọn khách đông sàng của ông bà thì ai cũng mù tịt. Đẹp trai, con nhà giàu, học giỏi...? Tất cả chỉ là giả thiết. Và vẫn còn trong vòng bí mật. Có một điều là bọn con trai, từ trẻ đến lớn tuổi đều suýt soa là cô quá đẹp. Đẹp dịu dàng, quí phái, thấy cô chỉ muốn ngắm mãi rồi thở dài vì biết mình không hy vọng gì.

Xin dài dòng về những điều hắn biết về ông bà và cô gái:                                              

Năm 1973 hắn tốt nghiệp đốc sự Học Viện Quốc Gia Hành Chánh VNCH, được bổ về làm phó quận một tỉnh miền Trung. Lúc đó ông ta là đại tá tỉnh trưởng. Trong thời gian làm việc ở quận, thỉnh thoảng hắn phải về tỉnh họp. Hắn thấy ông có một phong thái rất đặc biệt. Ông như một ông vua con với bá quan. Thân mật nhưng có khoảng cách rõ ràng. Ông hết lòng với dân nhưng phục vụ dân như một thiên mệnh hơn là bổn phận, tưởng như chức tỉnh trưởng do trời ban cho chứ không phải do tổng thống bổ nhiệm, đúng ra ông giống như “ngài quận công” em ruột “đương kim hoàng đế” ngày xưa vậy. Chẳng bao giờ ông giữ kẻ điều gì. Ông muốn là làm. Ông có một thói quen buồn cười. Khi làm việc ở tòa Hành Chánh tỉnh, ông thường đến các ty, phòng nội thuộc. Vừa nói mấy câu là ông vỗ vỗ túi áo rồi hỏi “Có thuốc không?” Ai cũng biết trước nên thủ sẵn một gói thuốc ông thường hút, đưa ra, ông lại hỏi “Có quẹt không?” Đưa quẹt cho ông, đốt thuốc xong, ông bỏ tất cả vào túi áo mình rồi đi nơi khác. Có điều lạ là không ai biết ông vất thuốc với quẹt ở đâu mà ngay sau đó chính ông tìm cũng không ra, rồi lại hỏi “Có thuốc không?” Mà chẳng phải ông nghiện thuốc, chỉ bặp bặp vài hơi là cắm điếu thuốc xuống cái gạt tàn, nói mấy câu, lại đốt điếu khác, hút tiếp, lại dụi bỏ. Ngồi họp mà có ông là hắn được cái thú đếm xem ông hút bao nhiêu điếu thuốc trong buổi họp. Đến ngày mất nước (1975), ông không bỏ chạy, ông đi tù. Lúc ở trại tù cải tạo Long Thành 15 NV hắn có gặp ông. Vẫn vẻ phong lưu, bất cần thiên hạ nên trông ông chẳng mất phong độ gì cả. Sau đó ông "được" đày ra Bắc. Chẳng biết bao lâu, cuộc đời dâu bể. Khi hắn qua Mỹ, ở Virginia, tình cờ gặp ông một lần. Chuyện nầy hồi sau sẽ kể rõ.

Còn chuyện hắn biết cô con gái của ông đại tá tỉnh trưởng (trước 1975) cũng có nguyên do. Năm đó, gần đến Tết, tay thiếu tá quận trưởng của hắn ngồi than thở là tết nhất mà không có quà cáp cho xếp thì thật khó coi. Hắn ta rầu rỉ bảo:                                                

- Nhưng trong túi “moa” (tôi) tài sản chỉ mấy nghìn, biết mua cái gì bây giờ? Một cành mai thì chắc có đứa đem đến rồi, mà thứ mai chấm trần nhà kia, tiền đâu chịu thấu. Một cặp bông hồng hay vạn thọ thì “hẻo” (tệ) quá!

Hắn đề nghị mua một món đồ cổ, chẳng ai biết trị giá của nó nhưng trông đã đẹp lại quí. Thế là hắn được giao nhiệm vụ đó. Hắn đến tiệm đồ cổ, chỗ chân cầu Gia Hội (thành phố Huế) mua một cái tô, không biết cổ thực hay giả, lơn tơn đến dinh tỉnh trưởng. Ông đại tá không có nhà vì là giờ hành chánh, chỉ có cô gái ra tiếp. Cô mới 15, 16 mà đẹp kỳ lạ. Cô như nụ hồng hé nở, ngây thơ, tinh khiết. Cô học trường Đồng Khánh, từ dinh tỉnh trưởng, cô chỉ đi mấy phút là đến trường. Chiều đó hắn ngồi tán tỉnh tía lia, khi ra về, em cho hắn ôm hôn lên má, rồi ôm cái tô ra về. Hắn hẹn với em vài hôm sau sẽ đến nữa. Đến hẹn, hắn lại ôm cái tô đến. Lính gác cổng thấy xe quận quen thuộc, không bận tâm. Em tươi cười, mừng rỡ chờ đón hắn.                           

Gặp em được mấy lần thì ông tỉnh trưởng về sớm.  

- “Moa” (ta) nghe mấy bữa nay “toa” (cậu) cứ ôm cái tô đến trò chuyện với con bé Mai  của moi mãi. Rứa là đủ rồi hỉ! Chờ ít năm, con bé lớn chút nữa, lúc đó mỗi lần đến đây, toa cứ nộp một cái tô, cái dĩa cổ chi đó là được. Moa hứa với toa nhưng không bảo đảm gì cả nghe!                  

Dù sao thì hắn cũng được em cho ôm hôn mấy lần và cả hai cũng có tặng hình cho nhau gọi là “Để kỷ niệm những ngày mới quen nhau”. Hình em mặc váy đầm, tóc thắc bím, ôm búp bê. Hình hắn tặng em là cảnh hắn đứng vênh mặt trước trường Hành Chánh, chụp hôm tốt nghiệp, coi rất bảnh trai. Sau tấm hình hắn ghi cho em một câu đúng điệu nhạc vàng “Anh hứa yêu em suốt một đời”.     

Một lần, ôm hôn em, hắn thì thầm “Em làm vợ anh nghe! ” Có lẽ em không biết rõ  “làm vợ” là làm gì, nhưng em vẫn ngước nhìn hắn cười và gật đầu.

Đáng lẽ chuyện tình của hắn với em sẽ còn dài, nhưng sau đó sập tiệm (miền Nam bị đô hộ 1975). Hắn đi tù, ông (đại tá) bố em, cũng đi tù. Em như cánh chim giữa cơn bão, phiêu bạt về phương trời nào hắn không rõ. Hình em tặng, hắn cũng đánh mất từ lâu. Cho đến khi nghe chuyện ông bà kén chồng cho em, hắn vẫn không hình dung được em ra sao, vì lâu quá, nhưng vẫn nhớ là em rất đẹp. Và nếu trước kia, đứng trước em hắn tự tin bao nhiêu thì nay hắn không dám gặp cả em nữa vì mặc cảm tự ti. Ra tù, thân tàn ma dại, qua xứ Mỹ, hắn cũng chẳng hơn gì con gà mắc mưa, hắn đứng bán McDonald!                                                                            

Cho đến một sáng chủ nhật, hắn ghé tiệm chạp phô mua ít vật thực. Vừa ra khỏi xe, hắn thấy một chiếc xe nhỏ chạy trước, xe cảnh sát chớp đèn chạy sau. Hai xe ngừng lại trước tiệm chạp phô. Tay cảnh sát xuống xe đến hỏi thăm sức khỏe người lái xe, có lẽ vi phạm giao thông gì đó. Hóa ra đó là ông bà đại tá tỉnh trưởng của hắn ngày trước. Hắn thấy tay cảnh sát Mỹ xì xồ mấy câu nhưng ông vẫn tỉnh bơ, chẳng nói năng một tiếng, cứ ngồi nhìn tay cảnh sát như người xem TV nhìn cái quảng cáo. Không vui, không buồn, không sợ, không xun xoe, và cứ trơ ra như thế. Có lẽ tay cảnh sát tưởng ông không biết tiếng Mỹ, lại già cả, nên lên xe bỏ đi. Lúc đó ông mới nhìn hắn cười chúm chím rồi hai ông bà vô tiệm. Hắn có thể đến chào hỏi, tự giới thiệu để chuyện trò nhưng kẹt vì biết ông bà đang kén rễ nên hắn nghĩ tốt hơn đừng để họ tưởng mình có ý đồ gì. Nghe nói có mấy tên bác sĩ, kỷ sư đẹp trai, đi xe đắc tiền còn bị loại, sá gì đến hắn mà đèo bòng, nên hắn phe lờ.

Trong lúc hắn đứng trước quày đồ khô thì ông ta đến bảo:                      

- Toa thấy moa có nhanh trí không, làm rứa là hắn chịu thua, mình khỏi bị ticket (giấy phạt).                          

- Tôi thấy, chỉ đại tá mới biết cách đó. Cái khó là giữ vẻ mặt sao cho tay cảnh sát vừa chán nản vừa thông cảm mới được. Tôi mà làm thế, hắn còng tay ngay.                                             

Ông ta ngạc nhiên:                                                                      - Ủa, sao toa biết moa? 

Lúc đó hắn mới bảo là hắn có làm phó quận trong lúc ông làm tỉnh trưởng. Thế là cả hai vui vẻ chuyện trò. Lát sau bà vợ ông ta đến, sau khi giới thiệu nhau, họ đã trở nên thân mật. Đàn bà đều giống nhau, thích tò mò chuyện đời tư người khác.

- Chớ vợ con mô mà đi chợ một mình?

- Tôi chẳng có vợ con gì cả. Như lúc nãy ông đại tá biết, tôi ra trường năm 73, đến năm 75 (1975) sập tiệm. Tôi đi tù về, không ai thèm nhìn, đến khi có vụ HO (tù cải tạo đi Mỹ) thì chẳng hề quen biết mà cũng có người kêu gả con cho, tôi chán quá, không thèm lấy vợ nữa.   

Ông ta bảo: 

- Moa mà như toa đi chợ chi cho mệt. Ghé tiệm, quán ăn nào đó, ăn xong trả tiền, khỏi chợ búa phiền phức.    - Nhưng tôi còn bà mẹ, mọi khi tôi đưa bà cụ đi chợ, mấy hôm nay bà cụ mệt, dặn tôi mua các thứ về bà cụ nấu.

Chuyện trò đến đấy thì hắn xin cáo từ, ông bà có mời hắn ghé nhà, cho số nhà, số điện thoại đàng hoàng. Hắn không có thì giờ thăm viếng linh tinh, vả lại tuổi tác chênh lệch mà gia cảnh cũng không thích hợp nên hắn quên luôn. Bẵng đi một thời gian, một sáng chủ nhật, đi chợ, hắn lại gặp ông bà. Họ coi bộ mừng rỡ lắm, nhất định mời hắn ghé thăm nhà, uống trà nói chuyện cho vui. Nể tình, hắn theo họ về nhà. Đó là 1 căn apartment, chẳng giàu sang gì, nhưng cách bài trí, sắp xếp trong nhà ra người phong nhã, trí thức. Lúc ngồi ở phòng khách, cô gái của ông bà bưng trà ra mời khách. Hắn không dám nhìn sợ bất nhã, nhưng thoáng thấy, hắn nhận ra ngay cô bé ngày xưa và cô vẫn đẹp, còn đậm đà, chửng chạc hơn trước. Thực ra hắn biết thân phận mình nên dửng dưng. Sáng hôm đó, ông bà nghe hắn kể lại những nhận xét, cảm tưởng của hắn lúc ông ta làm tỉnh trưởng, họ cười như chưa bao giờ vui đến thế. Dĩ nhiên hắn chẳng dại gì nhắc đến chuyện hắn tán tỉnh cô con gái của ông bà, coi nham nhở quá, vả lại cô ta mà nghe được, ghét hắn ra mặt thì chẳng vui gì. Những lần sau đó, ông bà có gọi điện thoại mời hắn đến uống trà trò chuyện. Hắn không thích lắm nhưng có cô gái ra mời khách, nghe mấy tiếng “Mời chú ạ!” ngọt như đường, hắn đâm ra mong được nghe cô mời trà để ngắm hai bàn tay búp măng, trắng tinh, dịu dàng.

Một lần nhân chủ nhà vô ý, hắn nhìn quanh tìm cô ta thì y như rằng, cô đăm đăm nhìn lại và tặng hắn một nụ cười. Hắn chới với, ngất ngây như say rượu. Một nụ cười đẹp hơn tất cả các nụ cười trên thế gian. Cả tuần lễ sau, hình ảnh người đẹp cứ ở mãi trong đầu hắn. Nhưng hắn đã lớn, lại ở tù ra nên chín chắn chuyện đời chứ không bộp chộp như mấy cậu thanh niên. Giá như hắn tốt nghiệp đại học Mỹ, có job thơm, hắn đã đường hoàng nhào vô một cách tự tin. Về ngoại giao thì hắn đã có chút cảm tình của ông bà rồi, đối với cô ta, nếu không mặc cảm hắn đâu có khù khờ, ú ớ như bây giờ. Thế nên tim hắn rung động nhưng đầu óc hắn tỉnh táo. Hắn dặn lòng “Yêu thì cứ yêu cho đời có chút hương vị, nhưng chớ dại mà biểu lộ cho người ta biết, chắc chắn bị từ chối, lại rước thêm cái xấu hổ vào thân. Nhớ nhé! ”

Cho đến một buổi sáng, hắn nghe điện thoại reo:          

- Thưa chú, ba mạ cháu mời chú qua uống trà.

Các cô gái Huế mà pha giọng miền Nam nói chuyện thì nghe như chim hót, ngọt ngào, ngây thơ không thể tả. Hắn giả giọng Huế hỏi lại: 

- Chớ ba mạ cháu ở mô rứa?   

- Dạ, ở nhà. 

- Còn cháu ở mô? 

- Dạ, cũng ở nhà.                                                                 

- Rứa là biết rồi hỉ. Cám ơn cháu, chú qua ngay bây chừ.

Hắn tự hỏi, tại sao ông bố không gọi mà để cô gái gọi hắn? Khi hắn đến, mọi việc vẫn như trước, người đẹp ra mời trà, rồi chuyện trên trời, dưới đất với ông bà. Khi giã từ, bà lại hỏi:

- Bà cụ có mạnh khỏe không?

- Dạ, cám ơn. Những người lớn tuổi không bịnh nầy thì bịnh kia. 

Hắn tố thêm một đòn về gia cảnh của hắn: 

- Tôi đi làm không đủ tiêu, bà cụ phải giữ trẻ cho người ta. Tôi thật xấu hổ, không nuôi nổi mẹ.                      Tưởng ông bà sẽ dội ngược không ngờ lại hỏi địa chỉ và bảo sẽ đến thăm. Kể dài dòng chỉ thêm mất thì giờ. Đại khái họ đến thăm lúc hắn đi làm. Mẹ hắn chất phác nên gần như ông bà nắm vững gia phả và đời tư của hắn. Theo mẹ hắn kể, ông bà cứ suýt soa rằng hắn có hiếu, họ rất quí trọng những người con có hiếu. Ông bà cũng nói về gia đình họ, về cô con gái đã lớn mà không chịu lấy chồng. Cứ bảo sợ gặp người không tốt, bỏ cha mẹ già không ai săn sóc tội nghiệp. Mẹ hắn vừa kể vừa cười coi bộ hắn lọt mắt xanh của gia đình kia rồi. Hắn không nói gì, sợ mẹ buồn, nhưng hắn bắt đầu nghi ngờ về thái độ của họ. Họ có điên mới gợi ý gã cô con gái  xinh đẹp như hoa cho một thằng không ra gì như hắn. Còn cô ta, nếu bằng lòng thì thần kinh cũng không hơn gì bố mẹ.Nhưng rõ ràng, họ đã lộ ý rồi. Hắn đánh cờ tướng loại khá. Vì không biết ý định của ông bà, nên một lần được mời đến uống trà, hắn đánh nước cờ cầu may bằng cách báo với họ ý định sẽ đi tiểu bang khác làm ăn, ở đây sống khó khăn quá (Hắn chuẩn bị đi thực). Xong hắn chờ đối phương đi nước cờ “tiếp chiến”. 

Hôm đó, chủ nhật đầu năm, cộng đồng Việt Nam có lệ chào quốc kỳ (Việt Nam Cộng Hòa) trước chợ Eden (tiểu bang Virginia). Tối thứ bảy, đi làm về, hắn được điện thoại của mẹ cô gái gọi: 

- Sáng mai Tuấn có đi chào cờ ngoài Eden không?

- Dạ cháu cũng chưa có ý định, phải đưa bà cụ đi chợ, e trễ mất.

- Tuấn cố gắng đưa bác và em Mai ra Eden, sáng mai lúc 9 rưỡi. Xe của em bị hư, còn ba nó phải ra sớm, chuẩn bị trước cho buổi lễ.                                                             

- Dạ, cháu sẽ cố gắng đưa bác và cô Mai ra đúng giờ.

Nước cờ đến đây đã rõ mục đích. Họ đẩy cây xe ngon lành (cô gái) đến trước miệng con chốt (là hắn), nhưng nguyên nhân vẫn còn trong vòng bí mật. Ông bố đã lùi một bước để bà mẹ đứng ra đạo diễn, rủi thất bại cũng giữ được tướng an toàn. 

Sáng đó, thấy hắn ăn mặc tươm tất, mẹ hắn lại cười. Đàn bà nhạy cảm chuyện nầy lắm, huống gì đó là một bà mẹ. Bà biết hắn đã yêu cô gái. Chính hắn cũng không hiểu mình yêu cô ta từ lúc nào. Tình yêu không đến trực tiếp từ cô gái mà đi vòng từ bố mẹ cô ta. Hắn không cần biết nguyên nhân, nhưng sự sắp xếp của họ khiến hắn cảm động và hắn tin chắc rằng sự sốt sắng đó đã được thúc đẩy từ cô gái cưng của họ. Nhưng hắn với cô ta đâu có tình ý gì với nhau bao giờ?

Đến nơi hắn để hai mẹ con vào đứng với đồng bào. Hắn thối thác chào quốc kỳ. Khi mới đặt chân lên đất Mỹ, lần đầu thấy lại lá cờ vàng ba sọc đỏ, hắn đứng khóc ngon lành như một đứa trẻ. Ngày Dương văn Minh tuyên bố đầu hàng, hắn cũng khóc cả buổi mà không hiểu sao lòng mình tan nát đến như vậy. Thời đi học, mỗi đầu tuần đến trường, hắn đã chào cờ, hát quốc ca... Tình yêu nước đến lặng lẽ trong tim hắn theo thời gian như tình yêu thương mẹ, khi mất nước, mất mẹ mới thấy mình bơ vơ. Kẻ mất nước như người mất hồn, như người thất tình. Thế nên hắn sợ mọi người thấy hắn ứa nước mắt khi hát quốc ca. Một lý do nữa là hắn nghĩ. Đứng cạnh cô thì thích quá rồi, nhưng rủi cô xích ra xa hoặc bỏ đi chỗ khác thì có nước độn thổ mới hết nhục. Ông bà có tử tế với hắn nhưng chuyện cô yêu hắn là viễn vông, vô căn cứ. Cho nên khi nghe hắn bảo sợ bị xúc động khi chào cờ phải đi tránh chỗ khác, bà mẹ thông cảm nhưng cô gái xụ mặt lại. Thấy cô như giận, hắn mừng trong bụng, muốn đổi ý nhưng đã lỡ rồi nên đành vào một tiệm sách tìm đọc vớ vẩn gì đó nhưng hồn vía để cả vào người đẹp ngoài kia. Nghe chào cờ xong, hắn đi ra, định lò dò theo trò chuyện với cô gái nhưng mẹ cô lại nhờ hắn đưa bà về sớm, còn cô gái thì ở lại với bố. Hắn đành vâng lời. Về đến nhà, bà mẹ lại bảo hắn vô nhà nhờ chút chuyện. Hắn lại vâng lời. Hắn ngồi ở phòng khách. Chẳng cần rào đón, sau khi hỏi hắn sẽ đi tiểu bang nào, ngày nào đi? Đột nhiên bà vào thẳng vấn đề. Bà nói về cô con gái hiếu thảo của bà vất vả, tần tảo để thăm nuôi bố trong tù. Qua xứ Mỹ, nói gì cô cũng không chịu lấy chồng, sợ bỏ cha mẹ già không ai săn sóc. Cô ra điều kiện chỉ lấy người có hiếu với cha mẹ thôi. Nay thấy hắn thương mẹ, cô tỏ ý vâng lời. Hắn nghe mà tưởng mình nằm mơ. Đời nay mà có cha mẹ hạ mình năn nỉ gã con gái xinh đẹp, nết na cho một thằng chẳng ra gì như hắn!? Hắn biết ông bà sốt ruột thật vì cô gái đã lớn mà cứ ở vậy, nhưng lý do chữ hiếu hình như là cái cớ thôi, chứ nguyên nhân nội vụ thì chưa rõ. Thế nên hắn xin phép bà được gặp riêng cô Mai để nói chuyện thông cảm nhau trước khi hắn nhận ân sủng đó. Bà mẹ chịu liền.

 

Thế rồi một buổi chiều, hắn đến gõ cửa, cô ra mở cửa. Cô chào hắn mà không cười, vẻ mặt nghiêm trang, nhưng hắn nhận được từ đôi mắt cô những tia nhìn như reo vui.

- Chào chú ạ!

- Chú đến thăm Mai.                                                            

-Dạ,mời chú vào.                                                                                             

Cô lùi lại, hắn bước vào, cô gần như đứng sát bên hắn. Cô mặc một bộ đồ lụa trắng, hơi rộng nên trông thướt tha. Mặt cô bầu bỉnh, có đánh chút phấn hồng, mắt đen nhánh. Vì cô thấp hơn hắn nên khi cô ngước nhìn, đôi mắt cô đẹp hết sức, vừa long lanh vừa như ngạc nhiên điều gì.  

- Có ông bà cụ ở nhà không?

- Dạ không. Mời chú ngồi.   

 Cô ngồi đối diện. Cô rót trà rồi mở hộp bánh ra:

 - Mời chú!

 Hắn cầm tách trà lên nhấm nháp rồi làm bộ suýt soa như bị nóng lắm. Bấy giờ cô mới cười:

- Trà còn nóng, cháu vừa mới pha.

Hắn cầm tách trà nửa chừng và nhìn cô. Cô cúi mặt xuống. Chúa ơi!  Cô đẹp thế kia, trong trắng thế kia sao lại chịu đi bên cạnh cuộc đời bầm dập của hắn được? Thật khó tin!

- Mai biết vì sao chú đến thăm Mai không?

- Dạ không.

- Thế mạ có nói chuyện nầy với Mai không?

- Dạ có. 

Không khí như căng thẳng, hắn phải sửa giọng nhẹ nhàng hơn: 

- Chú xin lỗi đã làm Mai bối rối. Bây giờ chú đề nghị thế nầy, mình kể chuyện linh tinh gì đó cho vui. 

- Dạ

- Trước hết chú kể chuyện của chú cho Mai nghe. Chú học hành chánh, ra trường làm phó quận được hơn một năm thì đi tù 6 năm. Ra tù chú làm đủ nghề đạp xích lô, bán vé số... Qua đây chú đi làm trong tiệm McDonald. Kể ra thời đi học có vui chút đỉnh, đi làm cũng vui nhưng sau đó chán ngấy, hết đi tù thì làm những nghề mạt hạng, qua Mỹ, cũng chẳng khá hơn. (Hắn rào đón trước) Một mình, kiếm sống còn vất vả, họa chăng có cô nào điên mới chấp nhận sống với chú.   

- Cháu thấy, ở đây, có nhiều cặp vợ chồng cũng lao động chân tay mà vẫn sống đầy đủ, hạnh phúc.     

- Mai nói vậy, sao Mai vẫn sống độc thân?

 - Sau năm 75 (1975), cháu chưa đến tuổi trưởng thành thì bị họa mất nước. Tảo tần vì đời sống, lo thăm nuôi ba trong tù hơn chục năm, tâm trí đâu mà nghĩ đến chuyện yêu đương. Qua Mỹ, vì cuộc sống, cháu cũng phải đi làm. Sáng đi, chiều về, chẳng có thì giờ tiếp xúc với ai mà nói chuyện lập gia đình.                                        

Rồi cô lắc đầu, trầm ngâm:

- Thực ra, lòng cháu đã nguội lạnh từ lâu rồi, chẳng có ai làm cháu xao xuyến.

- Chú đoán. Hoặc Mai đang mang một mối tình câm, hoặc đã bị phụ tình. Đúng không?                

Cô ngước nhìn hắn vẻ bí mật:  

- Cháu bị cả hai, nhưng không bị phụ tình. Bị người ta “vô tình” thì đúng hơn.  

Hắn làm bộ bất mãn:

- Tay vô tình nầy thật đáng trách, và cũng đáng tiếc nữa. Mai có thể cho cho chú tên người đó không?             

Cô nhìn hắn, buồn buồn:

 - Cháu đã gọi đó là “người vô tình” rồi mà!

- Vẻ buồn rầu của Mai làm chú nhớ lại ánh mắt của một cô bạn nhỏ ngày xưa, cũng nhìn chú lưu luyến khi chú từ giã cô ta để ra về. Chuyện đã lâu. Nay thì cô ta đã quên chú rồi!                      

Thấy buổi trò chuyện kéo dài mà không đi đến đâu, hắn quyết định từ giã:                     

- Chú đến thăm Mai, có lẽ là lần cuối. Ít hôm nữa, chú sẽ đi sang tiểu bang khác.           

Cô nhìn hắn, vừa ngạc nhiên vừa tức giận: 

- Vậy chứ mạ cháu dặn chú đến gặp cháu vì chuyện gì?  

Hắn bối rối:

- Mạ Mai bảo chú đến gặp Mai để biết rõ tình cảm của Mai đối với chú? Nhưng thấy Mai chuyện trò, tâm sự với chú như với người bạn nên chú không dám hỏi. Điều chú phân vân vì sao Mai để ý đến chú, có cảm tình với chú? Trẻ và đẹp như Mai, biết bao người xứng đáng với Mai. Sao Mai lại chọn chú? Vì không rõ lý do, nên chú không dám nhận những cảm tình của Mai ban cho chú.

- Cháu đã nói từ lúc nãy đến giờ mà chú vẫn không hiểu cháu. Cháu đã nói. Từ nhỏ đến lớn, cháu chỉ yêu một người thôi. Nếu không có vụ mất nước, cháu và người ấy đã nên vợ chồng từ lâu rồi. Đâu đến nỗi gần như suốt đời cháu phải đi khắp nơi tìm người ta. Nước Mỹ mênh mông...      

Rồi cô úp mặt vào hai bàn tay khóc nức nở, đôi vai run lên...Hắn ngồi chết sững:       

- Cho chú xin lỗi Mai. Thú thật. Đời chú quá vất vả. Chú không còn tâm trí đâu mà nghĩ đến chuyện tình cảm với ai. Tình yêu của Mai dành cho chú thật kỳ lạ. Giống như là một chuyện cổ tích.                                            Cô lau nước mắt: 

- Cổ tích sao được. Chú chờ cháu.  

Cô đứng lên, vào phòng một lúc rồi đi ra, tay cầm một tấm hình, trao cho hắn:             

- Chú xem đi!  Hình ai trong đó? 

Hắn ngạc nhiên kêu lên:

- Ôi! Hình chú đây mà! 

Đó là tấm hình hắn đứng vênh mặt trước trường Hành Chánh hôm tốt nghiệp. Sau tấm hình là câu (thề non hẹn biển) “Anh hứa yêu em suốt một đời”                                  

Cô hằn học:                   

- Chú chú, cháu cháu! Bộ xưng “anh” sợ bị lính bắt hay sao?

Hôm đám cưới, vợ chồng hắn phải đi từng bàn tiệc chào mừng, cám ơn quan khách, bà con, bạn bè. Mỗi nơi cô dâu chú rể phải uống với khách một ly rượu nhỏ. Vợ hắn chỉ thấm môi nên hắn phải uống hết. Nhiều ly nhỏ thành ly cối. Hắn không biết uống rượu nên say mềm. Bố vợ hắn cũng say. Ông say vì vui nên nói hơi nhiều. Khi khách khứa đã về cả rồi, ông đến bên cạnh, vỗ vai hắn lè nhè:

- Cụ mi rứa là tốt phước. Không có ai chung tình như con bé Mai của moa. Cụ mi biết không? Hắn hành vợ chồng moa đi tìm cụ mi chết xác luôn. 4 năm đi 4 nơi. Nam Cali tìm cụ mi, Bắc Cali tìm cụ mi, xuống Texas tìm cụ mi, qua đây tìm cụ mi.Chỗ mô moi cũng phải dẫn hắn tham gia cộng đồng, các buổi hội họp để tìm cho ra cụ mi. Hắn nói moa có hứa với cụ mi rồi thì phải tìm cụ mi cho hắn. Nhưng moa có nhớ hứa hẹn gì, khi mô đâu? Mà vợ chồng moa đâu biết cụ mi là ai, mặt mũi ra răng. Tấm hình cụ mi chụp tặng hắn, đã mấy chục năm, có ai trẻ mãi không già? Rứa mới chết chớ!  Rứa là gặp đứa mô cỡ tuổi cụ mi cũng rước về nhà cho hắn nhận diện. Cũng may! Hắn còn đòi đi Canada và Úc tìm cụ mi nữa đó. Mà moa nói có ai đi HO qua đó đâu?!

Đáng lẽ, chuyện tôi kể còn dài, nhưng phải tạm ngưng ở đây, vì tôi nghe vợ tôi nôn ọe, ói mữa gì trong phòng tắm. Trăng mật cho cố, bây giờ ói mật xanh, mật vàng!  Tôi phải vào với cô ấy, xem sao!

Phạm Thành Châu 

Con Đường Phượng Tím Jackaranda - Người Phương Nam

Con đường phượng tím này là đường 7th avenue ở suburn tên Campsie là một khu dân cư đông đúc chớ không phải là địa điểm du ngoạn ngắm hoa dạo cảnh. Nhưng đặc biệt con đường thứ bảy ở đây từ bao giờ đã được trồng một hàng cây phượng tím, tuy quanh năm chẳng thấy gì đặc sắc, chỉ là những cội cây già đầy lá không bắt mắt một ai. Nhưng từ cuối tháng mười tới đầu tháng mười một, con đường này bỗng biến thành con đường thơ mộng đẹp nhứt trong vùng khi những chùm hoa chuông nho nhỏ yêu kiều bừng nở chi chít trên cành in lên nền trời xanh một màu tim tím huyễn mộng như sương khói, và mặt đường thì như được trải thảm hoa khiến ai đi ngang qua cũng không khỏi ngẩn ngơ đứng lại ngắm nhìn. 

Quả là tuyệt tác của thiên nhiên!

Một gia đình đi ngang ghé lại chụp hình

Người Phương Nam

Phiếm: Già Dịch - Hoàng Đức

 

Hình minh họa (internet)

Tôi hoàn toàn mù tịt về xuất xứ của hai chữ "Già Dịch". Chẳng biết danh từ kép này do ông, bà nào "sáng chế" ra để miệt thị những đấng liền ông ít nhất cũng đến tuổi "ngũ thập tri thiên mệnh" chứ dưới năm mươi thì ai dám gọi là lão già.

Đấy là tôi nói đến cái chữ "già" theo như quan niệm tuổi tác ngày nay chứ như thời xa xưa lúc nền y học đang còn phôi thai thì mấy ai sống thọ đến tuổi năm mươi. Chẳng thế mà trong sách truyện ngày xưa khi mô tả một người đàn ông ngũ tuần thì bao giờ cũng là: "một ông hay lão già trạc tuổi năm mươi" hay trang trọng hơn thì sẽ là "một lão trượng tuổi ngoài năm mươi" hoặc là trong các bài luận văn của học trò bậc tiểu học: "Nhà em có "nuôi" một ông nội tuổi năm mươi".

Các vì vua chúa của ta và Tàu cũng thế, dù hưởng không biết bao nhiêu là của ngon vật lạ trên đời, phục dụng không biết bao nhiêu là phương thuốc thần diệu mà rốt cục cũng chẳng mấy vị sống quá năm mươi. Có lẽ vì ông vua nào cũng xài phương thuốc của vua Minh Mạng nước ta: "Nhất dạ lục giao sinh ngũ tử" nên sức lực chóng hao mòn và ông nào cũng muốn "thà một phút huy hoàng rồi chợt tắt", nhấn hết ga, tận hưởng lạc thú trên đời cùng tam cung lục viện nên ông vua nào cũng chóng già dù cố gắng kéo dài tuổi thọ bằng cách sai người đi tìm thiên niên hà thủ ô hay thiên niên tuyết sâm hay linh chi thảo, các vị thuốc hiếm quý trong truyền thuyết. Thời xa xưa, tuổi thọ thật ngắn ngủi nên mới có câu "thất thập cổ lai hy".

Bây giờ, với tiến bộ của y học, tuổi thọ của con người đã gia tăng quá sá quà sa, so với thời xưa. Chỉ cần lật báo hàng ngày, tò mò đọc các cáo phó sẽ thấy ngay các cụ quy tiên đa số đều quá tuổi bảy mươi, thậm chí có vị còn vượt qua con số trăm năm trong cõi người ta. Phải dài giòng văn tự loạn bàn về "cái già sồng sộc nó thì theo sau" như thế để thấy rằng bây giờ muốn gọi ai bằng ông già thì ít nhất người đó cũng đang đi trên đường số 7. Dĩ nhiên trong hạng tuổi này có cụ vẫn còn phong độ và nhất định bảo đối tượng đừng gọi anh bằng chú.

Tôi có ông bạn tuổi đời 6 bó, thân thể còn tráng kiện, mặt mày phương phi, quắc thước, dáng dấp còn "ngon cơm" lắm, chỉ phải cái tội lười biếng không chịu làm đẹp, níu kéo tuổi xuân "bán nguyệt nhất kỳ đáo thẩm mỹ viện", nửa tháng một lần đến mỹ viện nhuộm tóc nên mới thoáng nhìn sơ qua, ai cũng biết là tuổi không còn "xoan" nữa. Lúc về thăm quê hương, một hôm, sau khi chễm chệ trên xích lô dạo chơi thành phố, nơi chôn nhau cắt rún, lão ta nhảy xuống xe, trong bụng nghĩ là phải "bo" cho anh chàng đạp xe một ít tiền xài chơi nên hỏi anh chàng bao nhiêu tiền cuốc xe vừa rồi. Anh chàng đạp xe kính cẩn thưa:

"Ôn cho bao nhiêu cũng được."

Dân Huế, chỉ dùng chữ "Ôn" để gọi các cụ già khú đế, gần đất xa trời vì thế ông bạn tôi lòng hậm hực, không vui và tiền "bo" bị giảm bớt khá nhiều theo như ông ta thuật lại cho tôi nghe. Phải chi anh chàng đạp xe xích lô bảo là "Anh cho em bao nhiêu cũng được" thì chắc chắn là có món tiền "bo" lớn rồi. Ông bạn tôi như vậy là đã lọt vào danh sách của những ông già dịch rồi đó, quý vị có biết không?

Già, là bắt buộc, dù không thành văn tự, trên dưới 60 tuổi đời. Còn "dịch" thì thật là thiên hình vạn trạng vì trên đời có rất nhiều thứ dịch như dịch tả, dịch hạch, dịch cúm người và hiện nay là dịch cúm chim vv....Tôi dịch y chang chữ "bird flu", xin quý vị đừng xuyên tạc chữ chim nhé. Tiếng Việt Nam ta vốn giàu nên chỉ có một sự vật mà có thể dùng không biết bao nhiêu từ ngữ để diễn tả. Vậy để được mang danh là "già dịch" các lão già phải có những hành vi hay ngôn từ mang không nhiều thì ít tính chất "dịch" trong đó mới xứng đáng với hai chữ có tính cách miệt thị nhưng đôi lúc cũng là một lời mắng yêu, rất dễ thương và xúc động lòng già khiến cho "bần đạo thấy phơi phới trong lòng".

Thử tưởng tượng được một kiều nữ mắng: "cái anh già dịch này nữa..." kèm theo một cái nguýt mắt dài bằng một cây số thì dù bạn đang đi trên đường số 6, số 7 hay số 8, tôi chắc bạn cũng sẽ động lòng xuân mà nhoẽn miệng cười phô hàm răng trắng bóng đều đặn như hạt bắp Cồn xứ Huế vì người già ở Mỹ ai cũng được quỹ an sinh xã hội tặng cho một hàm răng để cười với đời, cười thôi, chứ dùng răng này ăn không ngon bằng nhai với hai hàng nướu trần.

Thật khó xác định như thế nào thì gọi là "già dịch". Cũng những ngôn từ đó, những hành vi đó, nhưng xuất phát từ một thanh niên thì không bị buộc tội là "dịch". Trái lại nếu là một trưởng lão thì lại bị mắng là "già dịch". Đúng là không công bằng! Không còn gì là "kính lão đắc thọ" hết. Thời đại văn minh nên tôn ti trật tự trong xã hội bị đảo lộn tùng phèo! Thôi thì cũng đành chịu vậy!

Thông thường, theo ngâm cứu vừa sâu vừa rộng của tôi, (chứ không phải "sâu sát" như ngôn ngữ của mấy ông ngoài Bắc) hai chữ "già dịch" nhắm vào những ông già có hành động và ngôn từ mang tính chất trăng hoa, trai gái, bờm xơm kiểu "ông thầy", những hành động và lời ăn tiếng nói liên quan đến vấn đề "sex" (nhập gia tuỳ tục, nhập giang tuỳ khúc, mình qua xứ Mỹ nên xài tiếng Mỹ cho vui đời tỵ nạn) hay nôm na văn chương hoa lá cành là những vấn đề liên quan đến tình dục. Tỷ dụ như một anh già bảy mươi lò mò về Việt Nam nhờ mối mai, quăng tiền dollars ra để dụ dỗ gái tơ hay cưới vợ bé, vợ mọn thì chắc chắn một ngàn phần trăm sẽ bị gọi là "già dịch" không chạy trốn đi đàng nào được hết. Kể ra thì cũng khổ cho mấy ông già còn động lòng xuân, tuy tuổi già nhưng tâm hồn còn non trẻ. Ngày xưa, cụ Nguyễn Công Trứ gặp gái tơ trên cánh đồng trống đã khai báo lý lịch tuổi tác là: "Ngũ thập niên tiền nhị thập tam" đâu có nghe ai dám bảo cụ là "già dịch" đâu mà trái lại còn khen ông cụ có số đào hoa, bay bướm, phong lưu mã thượng.

Tuổi tuy già mà chưa cần đến các loại thuốc trợ lực như rượu thuốc ngâm tắc kè, rắn mối, rắn hổ mang, cóc nhái, ễnh ương hay hải cẩu bổ thận hoàn, sâm nhung, Viagra, Cialis, thì tại sao lại không cho mấy ông già này tiến thêm một bước nữa mà lại bắt mấy lão ta phải dậm chân tại chỗ chờ ngày thường xuyên thấy quả lắc đồng hồ ngày đêm miệt mài chỉ 6 giờ. Thế có phải là bất công không?

Thiếu gì trường hợp "Lão bạng sanh châu!" Nói thế thôi, chứ mấy ông cụ này chỉ hăng tiết vịt một đôi lúc thôi, chứ đa số chỉ đốt pháo xì, đạn dược lép cả rồi nên vì vậy mới bị mắng là "già dịch". Các ông già này dù cho có xài hỗn hợp Viagra cọng thêm rượu thuốc Minh Mạng thì cũng không thể nào "nhất dạ lục giao sinh thất tử" được. Quý vị thường nghe "sinh ngũ tử" chứ chưa bao giờ nghe "sinh thất tử" vì quý vị quên rằng y học ngày nay tiến bộ vượt mức, nếu kết hợp Đông Tây y vào với nhau thì lục giao rất có thể sinh 7 nhóc con vì có một lần sinh đôi. Quý vị không tin tôi ư ? Ngày nay, các người hiếm muộn đến gặp các bác sĩ chuyên khoa sẽ được họ đề nghị cho một cặp sinh đôi tức là "mua một biếu một" chỉ trả tiền cho một lần giúp thụ thai mà sinh được một cặp trai hay gái tuỳ thích. Thế thì có phải là lục giao sinh thất tử không nào?

Trên đây là một loại già dịch rất phổ thông đại chúng. Còn nhiều loại nữa vì chữ dịch mang rất nhiều biến thể. Tôi xin kể hầu quý vị một loại dịch khác:

Số là có hai ông già Việt Nam ngồi nhấm nháp trong một tiệm ăn, thấy cách đó mấy bàn một cô gái mắt xanh, tóc vàng đang ngồi xô lô. Hai ông bèn hứng chí phê bình văn nghệ, văn gừng vung vít bằng tiếng mẹ đẻ, bàn loạn lung tung về núi đồi sông lạch của thiếu nữ hơ hớ tuổi xuân. Một lát sau, thiếu nữ khi rời quán hàng, đi ngang chỗ hai ông già ngồi, đã đứng lại phán rằng:

"Hai bác ăn nói trây quá! Già không nên nết, đúng là già dịch!"

Hai lão già thiếu đường cắt mặt quăng cho chó gậm vì nãy giờ tưởng thiếu nữ là Mỹ chính gốc hay ít nhất cũng là Mễ trắng ăn đậu quanh năm, ai dè cô ta là dân Việt đeo contact lense màu xanh da trời, và nhuộm tóc blonde.

Câu chuyện thật 100%, hai ông già này hiện đang chơi Tennis với người kể câu chuyện tiếu lâm tân thời này. Dân Viêt Nam ta ở bên Tây, thuở chưa có ngày 30 tháng Tư, lúc mà dân Việt Nam ta chưa sinh sống nhiều ở ngoại quốc như ngày nay, thường cuối tuần hay tụ tập tại tiệm ăn để tha hồ văng tục vô tội vạ bằng tiếng mẹ đẻ để xã soupape, để vơi đi ẩn ức tình dục và để ôn lại ngôn ngữ của quê hương sợ một ngày nào đó quên mất tiếng mẹ đẻ. Hai ông già dịch trong câu chuyện trên đây cũng đang xã soupape, không ngờ lại bị tổ trác, ngậm đắng nuốt cay, có miệng mà như ngậm hột thị chẳng nói năng gì được trước mặt cô gái mang hai giòng máu Việt Mỹ trong người mà máu cha mạnh hơn máu mẹ nên mới làm cho hai ông già mắc mớp.

Cũng là "già dịch" nhưng dễ thương hơn, tức là thành phần "trí thức" hơn, thưòng hay tụ họp nhau để ăn uống, tán láo và ôn lại những kỷ niệm thời xa xưa, tán gái cua đào, lăng nhăng đủ ba mươi sáu thứ chuyện trên trần thế, nhắc lại chuyện xưa tích cũ đại loại như là:

"Tao mới gặp con XYZ, trời ơi, ngày xưa nó đẹp như thế, tau mê nó như điếu đổ thế mà ngày nay tau không thể ngờ nhan sắc tàn phai thảm hại khiến tau phải tự bảo từ nay nhất định không muốn tìm gặp lại cố nhân nhan sắc một thời để khỏi phải ngậm ngùi tiếc thương."

Lão già phát ngôn như trên, cùng một trang lứa với tôi, lão ta ngậm ngùi vì vết thời gian hằn rõ nét trên gương mặt giai nhân nhưng lão ta quên nhìn mình trong gương để thấy rằng thời gian cũng đã không buông tha cho lão ta. Đúng là thấy người mà không ngẫm đến ta. Nhưng đấy mới là cái dễ thương của ông bạn già, ông chỉ nghĩ đến tha nhân mà quên bản thân. Nhưng ông ta vẫn bị gán cho hai chữ "già dịch" nếu có người nghe được những phát ngôn của ông liên quan đến một vấn đề mà người ta không muốn cho những ông già tuổi ngoại lục tuần bàn loạn đến vì đã qua rồi cái thời vàng son tuổi ngọc mộng mơ. Thật là bất công không thể nào nói hết được! Tức chết đi được mà phải ngậm bồ hòn làm ngọt. Chẳng lẽ bây giờ về than thở với vợ ư? Đừng có chơi dại mà tâm sự với vợ về những chuyện này. Chắc chắn 100% là sẽ không được thông cảm mà trái lại còn bị nguýt xéo kèm thêm một tiếng "hứ" kéo dài như còi xe lửa và sẽ vuốt mặt không kịp với hai chữ "già dịch" tuôn ra ngay lúc đó.

Tôi tự hỏi tại sao chỉ có lũ đàn ông chúng tôi bị mắng "già dịch" mà các bà thì lại "bình an như người lành dưới thế" Hoạ hoằn lắm mới nghe được 3 chữ: "bà già giết giặc", nhưng ý nghĩa miệt thị nhẹ nhàng hơn nhiều.

Riêng tôi, tôi chỉ thích được nghe mắng yêu, đặc sệt giọng Nam Kỳ Quốc: "Thật là cái anh dịch dzật gì đâu...!" Nghe ra âu yếm làm sao! Quý vị có đồng ý với tôi không? Nếu đồng ý thì cố gắng đi kiếm cho ra người có thể mắng bạn như thế cho lòng xuân phơi phới, thấy mình vẫn còn đường tương chao tức là còn nước, còn non, còn cô bán rượu anh còn say sưa.

Hoàng Đức

"Tư Duy Con Cua" Trong Kỷ Nguyên Vươn Mình Của Tô Lâm - BS. Lê Bá Vận

Tư duy con cua “Crab Mentality” trong Đảng gây ảnh hưởng gì trên Kỷ nguyên Tô Lâm vươn mình?

 

Cố TBT Nguyễn Phú Trọng trong gần 3 nhiệm kỳ đã để lại ‘dấu ấn’ cho sự nghiệp chính trị là Kỷ nguyên ‘Nguyễn Phú Trọng, người xây lò đốt tham nhũng’. Bộ trưởng Công an, Tô Lâm được giao nhiệm vụ điều khiển hoạt động của lò ngay từ đầu, là CEO, giám đốc điều hành.

Nguyễn Phú Trọng qua đời ngày 19 tháng 7, 2024. Tô Lâm, tân chủ tịch nước tạm đảm nhiệm thay thé, rồi chính thức được bầu Tổng bí thư ngày 3 tháng 8, 2024.

Theo gót người tiền nhiệm, nhằm tạo ‘dấu ấn’ cho kỷ nguyên/thời đại cầm quyền của chính mình trong nhiệm vụ lãnh đạo đất nước, Tô Lâm khởi xướng khẩu hiệu chính trị “Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc ” (KNVMCDT hoặc KNVM).

KNVMCDT thực chất là gì, có gì mới lạ, đặc hiệu? TBT Tô Lâm phát biểu tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, nhấn mạnh đó là kỷ nguyên phát triển mới, kỷ nguyên thịnh vượng dưới sự lãnh đạo, cầm quyền của Đảng Cộng sản, xây dựng thành công nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa, dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Mọi người dân đều có cuộc sống ấm no, hạnh phúc. (25/11/2024 - Chinhphu.vn). Thì ra thế! là Đảng, cnxh, dân giàu…

Để xây dựng chiến lược cho KNVM, TBT Tô Lâm đề ra bảy định hướng chiến lược:

*1) -Cải tiến phương thức lãnh đạo của Đảng; *2) -Tăng cường tính Đảng trong xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân; *3) -Tinh gọn tổ chức bộ máy hoạt động hiệu quả; *4) -Cán bộ (phát triển đội ngũ có năng lực); *5) -Chống lãng phí; *6) -Chuyển đổi số (ứng dụng kỹ thuật số); *7) -Kinh tế tập trung xây dựng mô hình xhcn giàu mạnh. (Báo Thanh Niên - 04/11/2024 14:22 GMT+7). Nói chung là những chiến lược quen thuộc.

KNVM được phát động đúng lúc để kỷ niệm 80 năm ngày thành lâp nước VNDCCH năm 1945 và 40 năm “đổi mới” năm 1986 chấm dứt thời bao cấp. Năm 1986, Việt Nam đối mặt khủng hoảng kinh tế-xã hội nghiêm trọng: lạm phát phi mã, thiếu lương thực, sản xuất đình trệ, đời sống nhân dân rất khó khăn... (Đổi mới toàn diện để cứu nguy đất nước - Báo Nhân Dân điện tử. Aug 22, 2025). https://nhandan.vn/buoc-ngoat-lich-su-de-viet-nam-vuon-minh-post902820.html

Những thuận lợi về triển khai KNVMCDT.

*1) Việt Nam, dân tộc anh hùng, có Bác và Đảng lãnh đạo tài tình, sáng suốt, luôn chiến thắng.

*2) TBT Tô Lâm tích cực chào hàng sản phẩm KNVM. Ông nói chuyện và viết bài quảng bá rầm rộ cho chủ đề KNVM, HỘI NHẬP QUỐC TẾ, nhắc lại Nghị quyết số 22-NQ/TW về “chủ động và tích cực hội nhập quốc tế”, ngày 10/4/2013 của Bộ Chính trị.

+ Có những bài viết lấy lại đề tài xưa: - *HỌC TẬP SUÔT ĐỜI.  - *THANH NIÊN là trụ cột  - *Sức mạnh của ĐOÀN KÊT  - *HÀ NỘI sẽ đi đầu…” - *Tp HCM sẽ vươn lên….”

+ Đa số là những bài viết tổng quát kể lại về bác, đảng, xhcn, đổi mới, thành tích kinh tế...

Mỗi bài viết dài từ 3,000 - 3,500 chữ, Tác giả nói các ý lui tới, dẫn chứng cặn kẽ Nghị quyết các Đại hội Đảng VII - XIII, Bộ Chính trị và lời Bác dạy, vận dụng thường xuyên các từ ngữ đặc sản: Đẩy mạnh, nâng cao, tăng cường, phát huy, làm tốt, chủ động nắm bắt, sáng tạo, đột phá, đổi mới, hội nhập, bước ngoặt, rà soát, khắc phục, chống Mỹ, Đảng ta, sáng suốt, tài tinh…

*3) Tình hình chính trị, xã hội trong nước sáng sủa? Tham nhũng cơ bản đã bị lò đốt của cố TBT NP Trọng thiêu rụi. Công an dẹp tắt các chống đối, bóp nghẹt các tranh đấu về nhân quyền.

Những khó khăn, vướng mắc về triển khai KNVMCDT.

*1) KNVM thành công hay không là tùy thuộc ở sự chuẩn bị tốt về cơ sở vật chất và tư duy con người. Tất nhiên không thể nhảy vươn lên khi ăn thì đói, 2 chân bì bõm lún sâu trong đám ruộng bùn lầy. Bác Hồ, bác Tôn, bác Giáp, bác Duẩn… hồi đó đánh giặc rất giỏi, thí mạng, song hết giặc thì trị nước dở ẹc, hỏng bét, cứ làm như đang đánh giặc, kỷ luật sắt nhà binh, ngăn sông cấm chợ, dân tình xác xơ, kết quả năm 1986 Đảng phải kêu gọi đổi mới toàn diện để cứu nguy đất nước.

Hiện nay đã 80 năm qua từ ngày lập chế dộ, năm 1945, Cộng sản diễu binh sang trọng. Song làm kinh tế với đầu óc bần cố nông. Nay chưa ai chết đói, chết rét song đời sống khó khăn, thiếu thốn đối với đại bộ phận nhân dân. Buôn bán ế ẩm, thất nghiệp lan tràn (cả sinh viên ra trường), hàng Tàu, hàng nhái tràn lan, môi trường độc hại, bão tố, lũ lụt tàn phá thường xuyên do thiên tai và nhân tai. Sản xuất thì ‘gia công, lắp ráp’. Quốc sách là ‘xuất khẩu lao động, cô dâu. Bên cạnh vẫn có người sang giàu, có tiền đầu tư mua nhà, mua đất, gửi con đi du học, mua quốc tịch…

*2) Tổng Bí thư Tô Lâm nói chắc: chúng ta đi sau thì phải biết đi tắt, đón đầu khoa học công nghệ, nếu không cứ "đi theo người ta thì lúc nào cũng “lũn cũn” đi sau".

https://baochinhphu.vn/tong-bi-thu-yeu-cau-di-sau-thi-phai-di-tat-don-dau-ve-khoa-hoc-cong-nghe-102250215170723725.htm     Báo Điên tử Chính phủ. Thứ hai 27/10/2025.

Tuy nhiên đi tắt theo lối mòn, ngắn đường song đi chậm rì, đến khi ra được khúc quanh nơi đường lớn thì xe hơi người ta (chở các thành tựu khoa học) đã vụt qua, biệt tăm tích, phí công đón đầu! Thực tế muốn đón đầu phải di chuyển nhanh hơn người ta.

Vừa rồi trường ĐH Bách Khoa Hà Nội danh tiếng cả nước, trong nghiên cứu, sản xuất đã thử nghiệm kế sách ‘đi tắt đón đầu’. Robot 2 chân tự đi, nhập từ Trung Quốc về, ĐH Bách khoa Hà Nội dán logo của mình chồng lên, che dấu logo Trung Quốc sản xuất, để đem trưng bày.

https://giaoduc.net.vn/doc-gia-phan-anh-robot-nhap-ve-dh-bach-khoa-ha-noi-dan-logo-chong-len-logo-nha-san-xuat-post254930.gd    (Giáo Dục Việt Nam 12/10/2025 19:35)

Hình ảnh trong clip là đám đông (phần lớn là trẻ em) háo hức vây quanh một con robot 2 chân dán logo của ĐH Bách khoa Hà Nội đang vận động. Clip được quay tại triển lãm Thành tựu đất nước nhân kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2.9 (triển lãm A80). Nhiều người nhận ra đây là robot Trung Quốc, giá bán rao trên mạng 30.000 USD. 

Tính gian trá hầu như đã xâm nhập vào cốt tủy người Việt, do tham nhũng dẫn đường.

Gian dối thành tích đang là quốc nạn nan y ở Việt nam. Nhớ lại vụ kít test thời dịch Covid-19. Và bao nhiêu bê bối khác trong ngành Y té, Giáo dục! Trường ĐH danh tiếng với hàng trăm tiến sĩ, phó tiến sĩ, giáo sư mà robot 2 chân phải đi mua, dán nhãn mác Viêt Nam để lừa thiên hạ. Đây phải chăng là thành quả Tô Lâm thu hoạch, KNVM cũng là KN Con Cua/Tự Sướng?

*3) Xuất thân công an gốc, cha truyền con nối, Tô Lâm cai trị không khỏi theo lối công an, điều tra, theo dõi, bắt bớ, gieo rắc kinh hoàng, gây thù chuốc oán. Tham nhũng thì như cỏ dại mùa xuân mọc lại um tùm. Các nhóm lợi ích chống đối ngày càng nhiều, bất bình, ganh tị, cố níu kéo xuống bác trùm công an Tô Lâm đang mưu đồ vươn mình ngoi lên cao.

Đó là giàu thì ghét, nghèo thì khinh, giỏi thì đố kỵ, ngu thì chèn ép, là một triết lý nhân sinh sâu sắc về tâm lý ganh tị và sự cản trở lẫn nhau trong xã hội. Là tư duy/tâm lý/hiệu ứng/qui luật con cua, nổi tiếng (Crab Mentality - Lối tư duy thiển cận. Thà đạp đổ còn hơn để người khác ăn được) https://phunuvietnam.vn/tam-ly-con-cua-khong-an-duoc-thi-dap-do-20221118174145948.htm (PhụnữViệtnam – Cơ Quan Trung Ương Của Hội Liên Hiệp Phụ Nữ Việt Nam. 19/11/2022 - 07:16 (GMT+7).

  

Trong đầu mỗi người đều có một con cua giơ hai càng lớn ra ngoài. Hình cua trong xô níu kéo nhau.

Nguồn gốc của crab mentality. Thuật ngữ này được nhà văn Philippines Ninotchka Rosca phát minh khi bà quan sát hành vi của những con cua được thả vào một cái xô. Ninotchka nhận thấy nếu bà thả một con cua vào xô hoặc chậu, nó sẽ dễ dàng bò lên được. Nhưng nếu thả vài con cua vào đó, không con nào bò lên được vì sẽ bị các con khác kéo xuống. Kết cục tất yếu là cả bầy cua sẽ cùng mắc cạn mà chết, do chúng cản trở lẫn nhau trong việc tìm cách thoát khỏi cái xô.

 

  (Bầy cua thả trong rổ cạn không đậy nắp vẫn không mất con nào). Một con thoát ra ngoài giỏ.

  Đây được gọi là quy luật/hiệu ứng/tư duy/ tâm lý con cua”, Crab Mentality nổi tiếng.

 

Khi bạn muốn làm một điều gì thì khó khăn lớn nhất chính là vượt ra khỏi đám đông còn lại. Tư duy con cua là tâm lý cộng sản. TBT Tô Lâm cũng xem như môt bác cua trong giỏ. Muốn bò ra ngoài tất ông phải bẻ càng hoặc giết nhóm cua níu kéo, là trưởng công an, ông làm dư sức. Song ích gì! Sự níu kéo quan trọng còn là tình trạng yếu kém về kinh tế, suy đồi phong hóa, đạo đức tác động như một vũng sình lầy kéo đôi chân lún sâu thêm lúc ông vùng vẫy cố vươn lên.

Lời Kết. Đoàn kết tạo sức mạnh “Unity makes strength”. Nhân dân ta có truyền thống đoàn kết chống xâm lăng. Điều náy không có nghĩa chúng ta vẫn giữ đoàn kết lúc hết giặc, ngày nào đất nước còn đặt dưới sự cai trị của Cộng sản. Sau 80 năm cai trị -Cộng sản vẫn xa vời không hòa giải được dân tộc. Xóa tên Sài Gòn chúng gây thêm thù hận muôn đời lẽ ra không đáng có. Sau 1975 chúng ra sức phá hoại kinh tế, đánh sập tư sản, tịch thu, cướp đoạt, đổi tiền, ngân cấm mua bán, kinh tế mới đem con bỏ chợ… hiện nay thì đảng viên trên dưới, làm láo, báo cáo hay, tham nhũng qui mô to hơn lăng Bác, làm kiệt quệ đất nước.

Tô Lâm giải thích KNVM là tiến đến dân giàu, nước mạnh, văn minh, công bằng… luận điệu ‘tự sướng’ cũ rích, đang nghe chưa kịp bùi tai thì đã vỡ mộng vì cái đuôi thắt cổ muôn đời vẫn là: “dưới sự lãnh đạo, cầm quyền của Đảng Cộng sản…” kèm viễn ảnh tham nhũng, lãng phí phá hoại kinh tế, đạo đức…   Còn nữa! 7 định hướng chiến lược của Tô Lâm nói về Đảng, tăng cường, tinh gọn, sáp nhập… song bổ nhiệm 9 phó thủ tướng, hồ ly 9 đuôi, quẩy mạnh dẹp địch, chia ăn. https://vnexpress.net/linh-vuc-cong-tac-cua-9-pho-thu-tuong-4956448.html

Chế độ hiện tại sản sinh mọi thứ tệ hại cho đất nước: tham nhũng, lãng phí, gian dối thành tích, lường gạt, ích kỷ, đố kỵ, chèn ép… điển hình thâm nhiễm nặng ‘tư duy con cua’, Crab mentality.

Khái niệm KNVM là cũ, từ năm 2013, các bước định hướng chiến lược không có gì mới lạ.

Để trở về bản chất thuần lương của tổ tiên phải làm khác, triệt hạ Lăng Ba Đình, nguồn gốc ô nhiễm, xú uế, xóa bỏ HP điều 4, loại bỏ độc quyền phe phái, tái lập tranh đua công bình.

‘Tư duy con cua’ không còn, dân tộc ta đoàn kết, vươn mình sánh vai tiến bước cùng năm châu.

 

Lê Bá Vận

­____

Tô Lâm phát biểu mâu thuẫn: “Chúng ta có hàng thẳng, lối thông thì bây giờ phải bước đều, bước vững chắc vào kỷ nguyên mới"… “ Nhìn ra thế giới nhiều nước anh em bạn bè phát triển nhanh quá, bỏ xa chúng ta, chúng ta phải tập trung chạy thật nhanh, phải vươn mình để đuổi kịp thế giới”.