Bún Mắm Cần Thơ, Hấp Dẫn Quá!

Thanh Loan chuyển

Làm Sao Để Nói...Xấu Trump Cho Hiệu Quả? - Hao Duc Nguyen

Tôi lại nhận được 1 comment không nên bầu cho ông Trump, ý anh này khá hay. Hay không phải vì đúng, mà là đúng ý tôi đang định viết tiếp. Mà lạ lắm, khi viết xong bài nào, đọc lướt qua là tôi biết người ta sẽ bắt bẻ điểm này, điểm kia. Hay sẽ thắc mắc chỗ nào đó. Hay trúng cái ý mà tôi muốn viết tiếp. 100 người y như một. 

Trước khi vào bài, tôi lưu ý anh chị 2 chuyện: 

1. Muốn góp ý phải tìm hiểu thật rộng, sâu, cao, toàn diện điều mình muốn hỏi.  

2. Đừng lập lại điều mà người khác đã nói. 

Ý 1 thì tôi nói nhiều lần rồi. Cái này là cái dở của người Việt. Khó sửa, cần thời gian. 

Ý 2 là đánh nhau với hồng vệ binh, họ có giáo trình từ ban tuyên giáo, nói như vẹt. Nên chỉ cần biết khoảng 100 câu trả lời là ung dung ngồi đấu với 1000 đứa trên mạng vẫn nhẹ nhàng. Bởi chúng cứ lập đi lập lại, không có thêm ý mới. Tựa như não không phải là thứ chứa trong đầu, mà là cái máy ... thâu âm. 

Anh kia comment như sau: Tôi không nghĩ chọn một người khai phá sản 6 lần, có nhiều thành tích lường gạt và đặc biệt, xúi giục bạo loạn ngày 6 tháng giêng lên làm tổng thống là một quyết định sáng suốt.

Tổng thống Trump là người thực tế và là tín đồ của Machiavelli, cứu cánh biện minh cho phương tiện. Nhưng cứu cánh của ông chỉ là quyền lợi của ông chứ không phải là mục tiêu nhằm phục vụ lợi ích của người Mỹ. 

Nhận xét này của anh tuy trả lời dễ nhưng mà khó. Bởi để người khác tâm phục khẩu phục không phải là đơn giản. Nhất là khi người ta đã có ác cảm rồi, thì càng bào chữa, họ càng nói mình mình nói biện minh. Nhưng để anh chị em vừa học hỏi thêm và cũng để giúp chúng ta biết thêm về cách đánh giá, tôi xin đề cập 1 vấn đề ... khác. 

Đó là văn chương. 

Trong bình luận văn học, ta có rất nhiều cách đánh giá sự vĩ đại của các nhà văn. Nhưng không phải là từ việc đọc các bài viết NÓI TỐT về họ, mà là các bài NÓI XẤU, hay thậm chí là tố cáo, lên án. 

Tôi nói ví dụ khi vụ nhân văn giai phẩm xảy ra, cái đảng cử những cây viết chính thống có tầm cỡ để viết bài đánh phá các cây bút phản kháng, đi ngược lại các định hướng hay được cái đảng quy là chống phá nhà nước, phản cách mạng.  

Ví dụ, Hồng Vân (có lẽ là bút danh của Trường Chinh), Tố Hữu... đánh Nguyễn Hữu Đang; Nguyễn Công Hoan viết bài nói xấu cụ Phan Khôi; Vũ Huy Thông tố cáo Trần Đức Thảo (nhà triết học hàng đầu); Tố Hữu, Hoài Thanh, Như Cương, Bùi Huy Phồn ... viết bài đả phá Trương Tửu Nguyễn Bách Khoa; Xuân Diệu viết bài nói xấu Lê Đạt.... 

Muốn biết sự hùng vỹ và thành tựu rực rỡ của văn học miền nam Việt Nam, thì ta lại không đọc cuốn sách Văn học miền nam của Võ Phiến  (1 nhà văn chống cộng), mà ta phải đọc các cuốn sách của các nhà văn là cộng sản gộc: Phạm Văn Sỹ, Trần Trọng Đăng Đàn, Lê Đình Kỵ ...

Cũng vậy, muốn biết nhà văn Dương Nghiễm Mậu (đừng lộn với Đoàn Châu Mậu là diễn viên gạo cội đóng phim với TTH, hay Đinh Tiến Mậu, nhiếp ảnh gia nổi tiếng trước 1975) là ai, sáng tác ra những gì, đóng góp gì cho nền văn học miền nam thì phải tìm hiểu tại sao Vũ Hạnh (1 cán bộ gộc trong báo Bách Khoa) lại phản đối in lại các tác phẩm của tác giả này. 

Cũng như Đoàn Giỏi, tác giả của Đất Rừng Phương Nam, là 1 cán bộ miền bắc, theo đảng suốt cuộc đời. Là người chống và viết rất nhiều về cụ Phan Khôi. Nhưng cũng nhờ ông chúng ta biết cụ Phan có 1 tác phẩm tố cáo ông Hồ và đảng cộng sản rất quyết liệt trong tác phẩm Nắng Chiều (đừng lộn phim Nắng Chiều có Hùng Cường, Thanh Nga,, Phương Hồng Ngọc đóng). Hiện tác phẩm này đã thất truyền và nếu không có Đoàn Giỏi thì không ai biết đến. 

Vậy tôi muốn nói gì? Hãy học cách nếu muốn nói TỐT về ai thì đọc những gì nói xấu, phỉ báng, tố cáo họ. Còn nếu muốn nói XẤU về ai, hãy đọc những gì ca ngợi, nâng bi, và tung hô họ. Đây là 1 nghệ thuật.  

Làm điều này rất khó. Nó đòi buộc bạn phải có trình độ, có sự hiểu biết rất rộng và quan trong SỰ PHÁN ĐOÁN ĐẦU ÓC NHẠY BÉN ĐẾN MỨC KHÔNG 1 THÔNG TIN NÀO CÓ THỂ LÀM LẠC HƯỚNG SUY LUẬN CUẢ BẠN ĐƯỢC. 

Ví dụ muốn nói xấu tôi, thì sẽ nói: Ồ, thằng đó sát gái lắm, có 100 bà goá vây quanh nó. Đi tới đâu là gái theo tới đó. Nghe qua thì tưởng khen, nhưng thật ra là nói xấu vì ai cũng biết tôi ế chảy thay ra, và rất nhát gái.  

KHI NHẬN ĐỊNH VỀ ÔNG TRUMP, CŨNG HÃY LÀM NHƯ VẬY. 

Tức là khi muốn đánh phá ông ta, phải đọc những bài khen ngợi ông ấy. Tìm ra cái sai để phản bác lại. Và thế là làm họ mất mặt. Còn muốn ve vãn ông ấy, thì phải đọc những bài nói xấu ông ấy, tìm ra điều nói quá, và phản ứng của ông ta để đánh giá nhân cách của ông ta có tốt như lời đồn không?  

Không bao giờ tôi đọc bài nói tốt về ông Trump. Tôi toàn dò những bài đánh phá, nói xấu, vu khống ... Trump rồi dựa vào kiến thức mình để đánh giá ông ta là người thế nào. Chứ nghe người ta đặt điều nói ông Trump thế này, thế nọ, thế kia ... rồi hùa vào cắn xé, mà không biết mình đang cắn ai, thì khác nào chó hùa vào cắn cái áo rách mà tưởng là đang cắn thằng ăn trộm vậy. Nói tóm lại là tôi chưa bao giờ tôi đọc bài nào viết ông Trump tốt hết, mà chỉ xấu. Nhưng tôi vẫn support ông vì họ viết láo quá nhiều. Láo đến không tin được. Chỉ ai KHÔNG CÓ KIẾN THỨC mới tin. 

Trên báo chí, nhất là sau 1975 dưới ách cộng sản, phóng viên miền nam hay những ai có tâm nhà báo đều dùng cái kỹ thuật này. Toàn bài chỉ cần phát hiện ra 1,2 từ là hiểu ý bên trong liền. Ban tuyên giáo cũng làm việc như thế. Họ dò từng chữ, chỉ 1 chữ "lạ" có 2 dấu chấm là họ biết phóng viên viết bài có ý mỉa mai và phải đục bỏ nguyên bài.  

Bây giờ thì người mình ít ai có được tầm nhìn thấu suốt như thế. Cứ thấy ai nói xấu là hùa theo, nói tốt là tung hô theo. Không biết phải trái thế nào hết. Hiệu ứng đám đông và sự sai lạc đầu óc của nhiều người đã di hại đến đời sống chúng ta rất nhiều mặt, nhất là trong cách đánh giá  hay đối nhân xử thế với 1 ai đó.  

Tôi nghĩ ông Trump là 1 nạn nhân. 

Ví dụ, nói ông Trump phá sản 6 lần. Xin thưa, đừng đem chuyện cá nhân ra để ví với chuyện nhà nước. Ông tổng thống Harry Truman dù là tướng cầm quân ở thế chiến 2, tổng thống thứ 33 của Hoa Kỳ, nổi danh là thế mà ông rất nghèo. Khi làm tổng thống xong, ổng còn nghèo hơn. Ổng tin bạn sao không biết, mua trái phiếu bị bạn nó lừa cho sặc gạch. Dù có lương hưu tổng thống, cũng phải chật vật mới đủ sống. Nhưng nước Mỹ dưới thời ông rất ok. Không tệ. 

Ông Jimmy Carter là tổng thống thứ 39 của Mỹ. Ổng không giàu, làm tổng thống xong phá sản luôn. Hai vợ chồng ở 1 ngôi nhà chỉ 1,200sq2. Sau khi thất cử nhiệm kỳ 2, không còn ở nhà trắng, ông xin tổng thống Reagan 1 khoản bổng lộc để ... trả nợ. Ổng Reagan thấy tội nên ok. Hình như cho 2 triệu đô.  

Nên phá sản 6 lần như ông Trump mà vẫn là tỉ phú thì không sao đâu. GIỎI.  

RẤT GIỎI LÀ ĐÀNG KHÁC.  

Năm đại khủng khoảng 1993, 2008... hàng ngàn triệu phú nhảy lầu tự vẫn, nhảy đường ray xe lửa, uống thuốc độc, thắt cổ ... Ông Trump phá sản 6 lần vẫn là tỉ phú. Chưa thấy ổng buồn lúc nào. Giỏi. Mà gan máu thì không ai lại. 

Có ông kia đi coi thầy bói, thầy nói: - Tôi biết sau khi ông lấy vợ, ông thành triệu phú.  

Ông kia im. Vì ông ta là tỉ phú, sau khi lấy vợ, vợ tiêu xài hoang phí quá, thành triệu phú là quá đúng rồi.  

Ông Trump lấy 1 bà là hoa hậu, 1 bà là tiếp viên hàng không, 1 bà là người mẫu. Bà nào cũng hoang phí tiêu pha mà ổng vẫn là tỉ phú. GIỎI. Hai ông tổng thống trên lấy 1 bà thôi mà nuôi không nổi.  

Tôi nói thật, mua cái xe 6000, về tôi thức liền 2 tuần. Không dám ăn sáng 2 tháng. Giờ muốn mua thêm 1 chiếc xe 3,5k tại 4 đứa trong nhà lấy xe đi rồi phá. Khi cần không có. Mà suy nghĩ 1 năm vẫn không dám mua dù mình đầu óc cũng thuộc loại siêu việt, trên thông địa lý, dưới rành thiên văn. Còn ông Trump, họ bảo ổng ngu, mà ông dám mua trước sau tổng cộng 6 cái chuyên cơ. Xe thì khỏi nói. GIỎI. 

Quản trị nhà nước khác quản lý doanh nghiệp. Chứ nói ông Abraham Licoln là ăn mày chắc khỏi làm tổng thống. Còn ông Edison bị đuổi học ở tiểu học thì không thể nào thành 1 nhà phát minh vĩ đại...Bill Gate bỏ học thôi đừng làm tỉ phú...

TÔI KHÔNG HIỂU ĐẦU HỌ CHỨA GÌ?  

Nói ông Trump theo chủ thuyết Machiavellianism. Đây là thuyết nói các nhà chính trị chuyên dùng các mưu lược như lũng đoạn (tâm lý, đám đông), có đời sống suy đồi đạo đức và chỉ nghĩ đến bản thân. Thuyết này được định hình do nhà triết học Niccolo Machiavelli (1469 - 1527), người Ý. Ông này nổi tiếng với cuốn sách Thuật Quân Vương, cuốn sách dành cho những nhà chính trị muốn học cách quản trị chính quyền và cách dùng người, tôi có nhắc đến trong 1 bài, sau này khi nào quay lại bài về chính quyền tôi sẽ trình bày thêm.  

Muốn hiểu ông Trump có nghĩ đến bản thân và lũng đoạn thì nhìn bản lương ông ta. 

Tổng thống đầu tiên Washington lãnh 1 năm 25,000 (đô). Tôi nhắc lại 1 chuyện là tổng thu nhập 1 năm của toàn bộ điền trang Vermont và các trang trại thuộc quyền quản lý của tổng thống Washington 1 năm là ...2,500 đô. Vậy lương gấp 10 lần. 

Đến tổng thống thứ 19, Ruthergford B. Hayes (1877 - 1881), tăng lên 50 ngàn. 

Tổng thống thứ 27, William Haward Taft (1901 - 1913) tăng lên 75 ngàn

Tổng thống Truman ta mới nhắc, lương tăng lên 100 ngàn 

Hiện nay lên khoảng 200 ngàn. Lương ông Trump là ...1 đô. Mà ông không lấy. 

Khi ông Obama vận động tranh cử, ông ta tố cáo ông Bush đã chi tiêu quá tay ...8000 tỉ trong 2 nhiệm kỳ. Nhưng sau khi ông ta làm tổng thống và được trao giải Nobel hoà bình, thì số tiền kia chỉ đủ cho ông ta chi tiêu ... 2 năm đầu của nhiệm kỳ 1.  

Dĩ nhiên, trong giai đoạn ông Trump nắm quyền, thâm thủng ngân sách Mỹ bằng ngang thời kỳ của chiến tranh thế giới thứ 2, mà nhiều người nói ổng không phải chịu cuộc chiến tranh nào hết. Nhưng phải hiểu rằng, cắt giảm thuế và kêu gọi đầu tư vào trong nước cần phải có thời gian để phát huy tác dụng, cùng với những dấu hiệu chững lại của nền kinh tế do Covid đã ảnh hưởng đến sự hao hụt này. Ở đây, cái sai của ông Trump là CÓ THỂ ngăn chặn sự thâm thụt ngân sách, nếu ông biết mình sẽ không đi tiếp nhiệm kỳ 2. Tôi sẽ trình bày sau. ý này hơi dài.  

Trong 3 bài về nước Pháp, tôi có nói từ khi Pháp xâm lược ta đến khi bình định xong 1873, rồi đến khi Paul Doumer qua làm toàn quyền từ 1897 -1902, thì tất cả chuyện xây dựng ở thuộc địa đều đa số từ ngân sách Pháp. Có anh hỏi vậy Pháp lấy tiền đâu? 

Sự giàu mạnh của 1 đất nước phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có: Dự trữ, dân chúng, và đầu tư nước ngoài. Như Pháp, từ thế kỷ 16 đến 19, tài sản nằm ở 10% dân số. Họ đầu tư ở các thuộc địa và gởi về chính quốc. Bây giờ như trường hợp ông Trump, đầu tư nước ngoài được kêu gọi đem về nước, thu lợi ít đi. Trong khi cái 10% người giàu đó, khi có tiền họ lại đầu tư ở ... nước ngoài dưới danh nghĩa 1 quốc gia khác, nhưng nhập khẩu vào Mỹ với danh nghĩa công ty hợp tác với Mỹ để tránh thuế quan. Việc này đồng nghĩa, dân có thể được lợi do có công ăn việc làm. Nhưng thuế thì nhà nước sẽ bị hao hụt.  

Theo tôi, chỉ cần ông Trump không nên có 1 chính sách rộng rãi cho các nhà sản xuất trong nước, và những doanh nghiệp nào đầu tư ra hải ngoại với khẩu phần 80% KHÔNG thuộc công dân Mỹ thì vẫn đánh thuế như hàng nhập cảng, thì sự thiếu hụt thuế này mới được giải quyết.  

Điều này cũng chứng tỏ, ông Trump đánh thuế doanh nghiệp đầu tư trong nước, giúp dân có công ăn việc làm, đời sống tốt hơn (đồng nghĩa sẽ thất thu ngân sách) Nhưng khi ông có chuyện, thì chẳng đứa nào nó nghĩ đến chuyện ấy, chỉ nói xấu. Ăn cháo đá bát không phải chỉ ở cá nhân mà cả trong bình diện chính trị. 

Ông cũng không ngoại lệ. Là tỉ phú không mất tiền vì ... lấy vợ, mà do không có thu nhập vì các công ty gia đình ông phải giảm hết các hợp đồng do lo sợ người ta nói ông dựa vào chuyện làm tổng thống mà làm ăn kinh doanh.  

Hai tổng thống kia nghèo, hết làm cũng nghèo.  

Ông Trump giàu, ra mà thành nghèo. Ông mất tổng cộng 2,3 tỉ dollars sau 4 năm làm tổng thống.  

Lương không có, nghèo thêm, lại không vay ai được như hai ông Truman hay Carter đã làm. 

VẬY ÔNG TA CÓ NGHĨ CHO MÌNH KHÔNG VẬY? Trả lời tôi đi. 

Trong lịch sử các đời tổng thống, có 2 người sau khi hết làm tổng thống mà cực giàu (dù nhà không có doanh nghiệp như ông Bush chẳng hạn), là Bill Clinton và Barak Obama. Còn tài sản bà Kamala thì xin tìm hiểu luôn trước khi nói ông Trump.

Chuyện cuối, ông không kêu gọi bạo loạn (violence), mà nói fight (chiến đấu). Ý này tôi giải thích rồi. Đừng bươi mãi ra ngửi. 

Trong bản tuyên ngôn độc lập làm tại quốc hội ngày 4 thang 7 năm 1776 viết:

"Để đảm bảo cho những quyền này, chính phủ đã được lập ra từ trong nhân dân và có được quyền lực chính đáng là do có sự ưng thuận của nhân dân. Bất cứ khi nào một hình thức chính quyền nào đó trở nên có hại cho việc thực hiện những mục tiêu này thì đương nhiên nhân dân có quyền thay đổi hoặc loại bỏ nó, và lập chính quyền mới, đặt nền tảng trên những nguyên tắc đó và sắp xếp quyền lực cho nó dưới một hình thức nào đó, sao cho có thật nhiều khả năng làm cho nhân dân được an toàn và hạnh phúc"

Vậy cái chính quyền đi ăn cắp lá phiếu thì có xứng đáng để yên không? 

May tôi là người Việt, chứ tôi người Mỹ, chết tôi cũng loạn 1 trận.  

Sống ở chế độ cộng sản chỉ biết câm nín, vâng phục, nghe lời, sợ sệt, giáo điều, ngu muội quen thói rồi nên cứ thấy ai làm trái là như thấy gái có chửa trước khi lấy chồng, chì chiết thấy sợ. 

Mà nhìn lại bản thân mình xem, đã tốt hơn ai? 

Mà nếu ông Trump thắng, ổng làm bừa  thì tam quyền phân lập để làm gì? Để ngắm à? 

Sao mà sợ ổng ăn thịt dữ vậy? 

Nghĩ đến nước Mỹ chút đi. Có đem di cư lậu vào nhà mình nuôi được không mà bày đặt nhân từ thế? 

Chán, không thèm nói.

(Hao Duc Nguyen)

https://www.facebook.com/100000074004279/posts/pfbid0bo6VJ4UKqeMTPTLb8wxpjr7yRXgeofCYG7HA7GkFtor7c3wBzMb6MQStv5RMPiDpl/?d=n

Cùng Nhau Nguyện Cầu - Đỗ Công Luận

Bên Bờ Sinh Tử - Vĩnh Chánh

**Trần Đình Lộc và Vĩnh Chánh. 2017

Anh và tôi thân quen từ thuở còn sinh viên. Anh nhỏ hơn tôi chừng 3 tuổi, và theo học ngành sư phạm. Người anh đầu, Trần Đình Ái, và chị kế của anh, Trần Thị Bích Thụy, là những đồng môn gần gũi của tôi trong trường YK Huế. Anh luôn có mặt trong những lần du ngoạn vào cuối tuần, xa thành phố, với nhóm bạn YK chúng tôi, gồm cả trai lẫn gái cùng lứa tuổi thanh xuân, thân ái và vui đùa dưới vòm trời tự do. Lần đi chơi ngoạn mục nhất là chuyến anh dẫn đầu nhóm 6 bạn YK của tôi kéo nhau bay đến Đà Lạt 1 tuần. Bảy chúng tôi ở miễn phí trong khách sạn Palace sang trọng, vì ông quản lý khách sạn vốn là một đàn em trước đây của ba anh. Nhóm chúng tôi được tiếp đãi đàng hoàng như những khách quý khác. Không đủ tiền chơi sang, nhưng lại muốn giữ thể diện cho bạn mình, nên chúng tôi tuần tự thay phiên nhau, từng cặp một, vào ăn sáng tại nhà hàng của khách sạn, với anh và một người trong nhóm. Chút tiền còn lại dẫn nhau  đi ăn những nơi rẻ tiền nhất ở Đà Lạt, như ăn bánh xèo ở chợ Hòa Bình, theo kiểu Phở Cao Vân Saigon lấy công làm lời - mua ăn 1 cái bánh xèo nhưng xin thêm nhiều rau sống và sà lách cho đủ no - mua bánh mì nóng ăn với fromage và paté hộp, đi cà phê Tùng, nghe nhạc…cho đến tối mịt mới rón rén về phòng khách sạn ngủ chung, trong 1 phòng lớn có 2 giường, 6 đứa chia nhau 2 giường lớn, một đứa nằm ở sofa. Vì sợ hết nước nóng, nên một nửa tắm ban đêm, nửa kia tắm buổi sáng.

Khoảng năm 1972, bạn tôi tốt nghiệp đại học Sư Phạm, vào Hội An dạy ở trường Trần Quý Cáp. Trong cùng thời gian, tôi miệt mài ở luôn trong bệnh viện, nên chúng tôi mất dần liên lạc. Mùa Hè Đỏ Lửa qua, rồi tôi tốt nghiệp YK, trưng tập vào Quân Y Nhảy Dù, biến cố tháng 4, 75, tù cải tạo, vượt biên, định cư, cuộc sống mới. Tưởng như không bao giờ gặp lại nhau, thế nhưng tôi nghe tin anh được chị anh, là Bs. Trần T. Bích Thụy, bảo lãnh qua Montreal trong giữa thập niên 80. Từ đó, tôi gặp anh được 5 lần. Lần đầu tiên khi anh đến thăm một loạt bạn bè của anh, trong đó có tôi, tại Nam Cali; 4 lần còn tại Montreal khi vợ chồng chúng tôi đến du lịch xứ lạnh tình nồng. Thật xúc động khi chúng tôi gặp lại nhau, nhất là sau khi anh may mắn sống sót qua một cơn mổ não vì đột quỵ vào giữa năm 2010 - mà anh rất may mắn được cứu sống khi một vị giáo sư YK danh tiếng từ Pháp mới đến Montreal đã mổ não anh bằng thủ thuật mới cerebrovascular surgery, rồi tiếp liền sau đó là cuộc giải phẫu động mạch tim bị nghẽn. Nghe kể, khi anh mở mắt sau cuộc giải phẫu thành công, câu đầu tiên anh nói với chị của anh là “Je veux vivre” – Em muốn sống –

**Ngồi. Từ trái qua phải: Trần Đình Lộc và V. Chánh

**Đứng. Từ trái qua phải: chị Lộc, chị Bích Thụy, Minh Châu

Lần cuối chúng tôi gặp anh vào tháng 9, 2017, tại nhà con trai duy nhất của anh chị, bấy giờ tốt nghiệp bác sĩ và hành nghề Y Khoa Cấp Cứu khá xa Montreal. Đường vào thị xã nhà anh chị rất thơ mộng và êm đềm, có nhiều cánh đồng trồng toàn cây apple và một dòng sông nhỏ chạy dọc bên cạnh con đường làng – như con sông An Cựu của Huế, nhưng nước trong và sạch hơn. Anh chị chào đón chúng tôi với nhiều tình cảm và gắn bó. Anh lấy ra 1 bao thuốc giấu kín trong ngăn đá tủ lạnh, kéo tôi ra ngồi sân sau, vừa hút thuốc vừa kể bao kỷ niệm xưa cũ,  vừa ngắm các cụm rừng phong xanh tươi xung quanh nhà. Chúng tôi đắc chí cười vang khi nhắc đến chuyến du lịch Đà Lạt và khách sạn Palace thuở sinh viên bụi đời. 

Qua câu chuyện từ bạn bè và do anh kể, tôi được biết trong năm 1977, anh bị công an đến tận trường học còng tay, sau đó anh bi kết án, và ở tù chính trị trong vùng núi gần Đà nẵng. Anh bị chính quyền CS tình nghi chống chế độ trong một phong trào “phản động” mà người cầm đầu là giáo sư Nguyễn Nhuận của phân khoa Khoa Học tại Đại Học Huế. Về sau, GS. Nguyễn Nhuận bị tuyên án tử hình và bị xử bắn tại sân Vận Động Huế. Trong tù, một bác sĩ quân y đàn anh của trường YK Huế khuyến dụ anh giả làm điên. Thật là quá tài tình khi anh đóng giả vai điên rất khéo cho đến nổi Mẹ anh vào thăm anh, các bạn tù sinh hoạt hàng ngày với anh và ngay cả công an trại tù, đều nghĩ anh bị điên thật. Nên thay vì bị tù chung thân, năm 1984 anh được thả về dưới sự quản lý chặt chẽ của công an địa phương. Anh lại may mắn được một bác sĩ dân sự, tốt nghiệp cùng lớp với chị của anh và với tôi, ký cho anh 1 giấy chứng nhận anh bị bệnh tâm thần nặng. Với tờ giấy đó, vợ anh đem anh vào Saigon, như để tìm cách chữa trị bệnh cho chồng, và cuối cùng vợ chồng anh cùng đứa con trai liều mạng vượt biên, may mắn thành công, đến Montreal vào năm 1986.

**Hình 2 chị em chụp với nhau trong ngày trình Luận Án của Bs. Trần Thị Bích Thụy

Bạn tôi có giấy tờ chính thức cho phép cá nhân anh được an tử trong cái chết được trợ tử bởi các nhân viên y tế, sau khi hội đồng y khoa họp giám định nhiều lần trước khi đưa đến quyết định tối hậu, cực đoan này. Anh làm đơn xin được an tử, ngay sau khi anh phát hiện mình bị ung thư ruột già vào cuối năm 2021, trước cả dự định giải phẫu, hóa trị / xạ trị. Có nghĩa là ung thư đó chưa hẳn ở giai đoạn cuối, cũng chưa đem đến những cái đau thể xác ghê gớm. Nhưng theo tầm hiểu của tôi, ung thư chỉ là một cái cớ, một lý do ẩn ở đằng sau một suy sụp tinh thần nặng nề, một nỗi trầm cảm triền miên trong những năm gần cuối đời; anh càng co rúm và tự nhốt mình trong cô đơn, với nhận thức mình như con nợ vì bản thân mình chả đóng góp được gì cho xã hội. Có phải anh không còn thiết tha với những những đam mê từng có; những khát vọng và hoài bão cũng dần biến mất theo với tuổi xế chiều?! Có phải đời anh dần trở thành vô vị khi không tìm thấy lạc thú trong cuộc sống, là kết quả tiềm tàng từ những năm sống nhẫn nhục trong nhà tù nhỏ và nhà tù lớn tại quê hương?! Có phải chấn thương không chảy máu đã làm anh tê liệt?! Phải chăng hiện tượng giả điên trong suốt thời gian 6-7 năm tù đã là mầm bệnh gây ảnh hưởng nặng nề trên tâm lý anh, dù anh đã đến được một chân trời mới, rộng lượng đầy tình người, và có gia đình êm ấm, có con thành đạt và 3 cháu nội? Phải chăng anh sợ hãi đối diện với cuộc sống mới?! Nhìn đâu cũng thấy khung cửa hẹp đen tối, có cựa quậy gì rồi cũng thế thôi?! Nên từ đó anh mang cảm giác luôn ở bên lề cuộc sống! Tất cả đã đưa đẩy anh dứt khoát phải chấm dứt mạng sống của mình khi mình vẫn còn đầy đủ lý trí và sáng suốt để tự quyết định. Với cá tính bất khuất, nay lại bị đe dọa trực tiếp bởi căn bệnh nan y, anh không tìm cách trốn chạy mà can cường trực diện chọn cái chết cho bản thân. Kéo dài sự sống thêm ngày nào, với anh, cũng chỉ đưa anh vào bóng tối của vô vọng không lối thoát.  

Bài viết này không có tham vọng luận bàn về giáo điều thần học của An Tử hay Trợ Tử, vì vấn đề này còn là đề tài gây tranh cãi trong nhiều quốc gia và cộng đồng tôn giáo. Bài viết này chỉ tập trung vào những trường hợp cá biệt của An Tử hay Trợ Tử. Trước tiên ta nên tìm hiểu thế nào là An Tử và Trợ Tử. Dựa trên Từ Điển Việt Ngữ Phổ Thông của nhị vị Bs. Lê Văn Thu và Ds.Nguyễn Hiền, An bao gồm những nghĩa như sau: yên bình, yên ổn, bình an, an lành, an lạc, an thân, an tĩnh (yên ổn và bình lặng), an toàn, an ủi, an thần, an bài (sắp xếp trước đâu vào đó), thoải mái, an nhàn (nhàn nhã thoải mái), an lạc (hạnh phúc), an lòng (không lo lắng), an nghỉ/an giấc (ngủ yên ngàn thu), an táng, an phận (bằng lòng), an tọa ( ngồi yên một chỗ), an ủi (làm dịu nỗi buồn). Trợ có những nghĩa sau đây: giúp đỡ, tiếp tay, phụ giúp, trợ lực, trợ lý, trợ y, trợ tá. Và trở tử = giúp cho người không muốn sống nữa (vì bệnh nan y, bệnh gây đau đớn mà không thể cứu chữa được) được chết một cách thoải mái và trang trọng qua thỏa thuận.

Trong tháng 6, 2024, một cặp vợ chồng sống tại Hòa Lan được chuẩn cho An Tử một lúc với nhau. Ông Jan, 70 tuổi và vợ, bà Els, 71 tuổi, từng quen nhau từ thuở tiểu học, và sống hạnh phúc trong gần 50 năm. Nhưng những năm sau này, bà bị bệnh Alzheimer càng lúc càng lú lẫn, còn ông bị đau cột sống càng ngày càng đau đớn dù đã trải qua giải phẫu, không thể chăm sóc cho vợ mình. Trước viễn tượng không thể kéo dài cuộc sống không còn phẩm chất mà y khoa cũng bó tay, ông Jan tuyên bố “để chống đau, tôi cần uống rất nhiều thuốc, và điều này khiến tôi sống như một xác ma. Vì vậy, với cái đau của tôi, với căn bệnh của Els, tôi nghĩ chúng tôi nên chấm dứt”. Chấm dứt trong câu nói của ông Jan có nghĩa là chấm dứt sự sống – là chọn cái chết với nhau. Ông bà Jan và Els xin cho được An Tử. Và họ được An Tử bên cạnh nhau, trong cùng một nơi, cùng một ngày và cùng một lúc.  

Cũng tại Hòa Lan, và trong đầu tháng 6, 2024, cô Zoraya Ter Beak, 28 tuổi, quyết định xin được chết một cách hợp pháp và được chấp thuận cho An Tử, vì cô mang chứng bệnh trầm cảm nặng, kèm theo với bệnh tự kỷ và rối loạn nhân cách, mà thuốc men cùng các phương pháp trị liệu tâm lý đã không thể nào chữa lành cho cô.

Và gần đây nhất, nam tài tử Alain Delon, một thời nổi tiếng trên màn bạc Pháp và toàn thế giới trong những thập niên 60 và 70 của thiên niên kỷ trước, cũng đã chọn chết An Tử tại Thụy Sĩ, ngày 18 tháng 7, 2024, thọ 88 tuổi, sau khi bị một loạt chứng bệnh tim mạch, đột quỵ, ung thư máu…không thể đảo ngược, phục hồi được. Ông ta từng phát biểu “An Tử có tính cách hợp lý và tự nhiên (?), nhất là khi người ta đạt đến một tuổi nào đó và đang sống trong trạng thái và điều kiện không còn nhân tính, thì An Tử giúp cho họ cái quyền được chấm dứt cuộc sống trong danh dự, thanh thản, bình an”.

Thông thường, người ta nghĩ các bác sĩ lo chuyện an tử cho bệnh nhân chỉ là những nhà hoạt động giúp bệnh nhân có cái chết êm dịu. Theo Bs. Hourmann, một bác sĩ trong ngành Giải Phẫu và Cấp Cứu, trong cuộc phỏng vấn của Medscape, nói rằng “thật sự các nhà hoạt động đó là những nhà hoạt động cho sự sống. Trong tình trạng cực đoan, hành động của chúng tôi là hành động của con người, một khi y khoa không còn có thể cung cấp thêm được điều gì, và điều duy nhất còn lại là chấm dứt những đau khổ không cần thiết, và tất nhiên theo lời yêu cầu của bệnh nhân. Trong cuộc sống, tôi đã học được rằng sự đau khổ của con người có giới hạn, và bạn không cần phải là bác sĩ mới hiểu được điều đó.

Liệu cái chết êm dịu có thực sự mâu thuẫn với mệnh lệnh y tế là “bảo vệ sự sống” cho đến phút cuối cùng, theo đúng với nguyên lý đạo đức của Lời Thề Hippocrates không?? Bs. Hourmann không tin như vậy. “Lời Thề Hippocrates là một nghĩa vụ luân lý và đạo đức mà bác sĩ phải thực hiện đối với công việc của mình và trách nhiệm về ý nghĩa của việc chăm sóc bệnh nhân. Rõ ràng điều này sẽ thay đổi theo thời gian. Cá nhân tôi suy nghĩ về điều này hằng ngày và tôi luôn tuân theo các nguyên lý của nó. Khi tôi tiến hành chữa trị, tôi luôn nghĩ đến việc làm những gì tốt đẹp nhất cho bệnh nhân. Để cuối cùng, khi tất cả điều trị đều thất bại, nỗ lực tối đa mà tôi nghĩ đến trong những trường hợp cực đoan là cố gắng giúp cho người bệnh chết một cách xứng đáng.

Nếu chúng ta cho rằng cái chết êm dịu ngụ ý là một hành động gây tổn hại hoặc có chủ ý gây ra cái chết thì điều hợp lý là sẽ có sự phản kháng trong cộng đồng y tế.”

Đồng thời, Bs. Hourmann lưu ý như sau “Trình bày như vậy thì không ai muốn làm cả. Nhưng tôi không thấy như vậy. An tử là một hình thức khác để kết liễu mạng sống của bệnh nhân khi không có giải pháp y tế hay khoa học khả thi nào và có yêu cầu rõ ràng bởi bệnh nhân rằng sự đau khổ cản trở họ tiếp tục sống. Đó là cách tôi hiểu đó là một khái niệm về cuộc sống Và mặc dù có vẻ như chúng trái ngược nhau, cái chết êm dịu và Lời thề Hippocrates luôn song hành với nhau”.

Trong “Tự truyện Về Những Giờ Cận Tử” của bác sĩ Võ văn Tùng, vào đầu năm 2015, Bs. Tùng rơi vào hôn mê suốt 5 ngày đêm, và tiếp tục sống kề cận với cái chết trong 17 ngày sau đó. Ông đã diễn tả những điều mắt thấy tai nghe, những cảnh đẹp, những vong hồn bên cạnh những tiếng cầu kinh, những lời nói yêu thương của người thân. Cuối cùng Ông thoát bệnh, xuất viện và bình an về nhà. Vì, Ông viết “Người ta có hai phần là Tâm và Thân. Cái Tâm mới là cái thật của con người. Tâm thì vô hình vô tướng, nhỏ thì không có vật gì nhỏ hơn mà lớn thì cũng không có gì lớn hơn. Thân và Tâm cùng ở với nhau. Niệm còn thì Thân còn. Niệm dừng thì Thân và Tâm lìa nhau để Tâm có cái thân mới. Tâm của tôi luôn luôn ở trong Thân của tôi, chưa bỏ tôi, nên tôi chưa chết”.

Có một điều đa số chúng ta, khi còn sống hay khi kề cận cái chết, đều ước mong mình được chết “hiền”, bình an, “thấy bóng thiên đường cuối trời thênh thang. Tôi từng đọc câu “chết không hẳn là đã tắt thở”. Vì đôi khi, chết không chỉ đơn giản là ngưng thở. Nó có thể ám chỉ việc mất đi một phần của bản thân, mất đi hy vọng, niềm tin, hay mất đi mối quan hệ giữa con người và xã hội. Chúng ta đôi khi vẫn sống trong sự tĩnh lặng, nhưng tinh thần và trái tim – vốn là nhựa sống tươi mát, cần thiết – đã lụi tàn. Đến lúc này, “sống đôi khi cũng đồng nghĩa là chết mòn”.

Sau đây là danh sách các nước trên trên thế giới đã chấp thuận An Tử: Switzerland, Belgium, Luxembourg, Netherlands, Spain, Austria, New Zealand, Canada, Columbia, và Ecuador. Và tại Hoa Kỳ, các tiểu bang: Oregon, Washington, Hawaii, Montana, California, New Jersey, Vermont, New Mexico, Maine, Colorado, cũng đã có luật chấp nhận An Tử.

Vài tháng trước ngày chết, các anh chị em trong gia đình bạn tôi bỏ rất nhiều thì giờ, có người phải bay từ xa đến, để khuyên nhủ, ân cần dịu dàng, ngay cả dùng nước mắt, cố gắng tìm mọi cách để Lộc thôi nghĩ đến An Tử. Nhưng tất cả đều thất bại, kể cả vợ và con trai của Lộc. Nhiều lần, Bs Bích Thụy kêu nói chuyện với tôi trong tiếng khóc nức nở. Nhất là khi nhắc lại lời nói của Lộc năm nào “Je veux vivre” nhưng bây giờ lại đổi thành “Je veux mourir. Ngay cả anh đầu, Bs. Trần Đình Ái, từ Seattle bay sang Montreal, cũng điện thoại khóc với tôi. Thật quá  xúc động. Bạn tôi vẫn cương quyết giữa lập trường, còn nói “cấm tất cả mọi người khóc khi Lộc chết. Vì Lộc đã chọn được chết trong sự thoải mái và an lạc”.

** Đứng sau - từ trái qua phải: Bs. Đỗ Doãn Trang, Bs. Lê Quang Tiến

Ngồi cạnh giường: vợ chồng Bs. Hoàng Ngọc Vinh

Nằm trên giường: Bạn Trần Đình Lộc

Tôi được cho biết trước trưa Chủ Nhật, ngày 22 tháng 5, 2022, các bạn học cùng lứa với tôi trong trường Y Khoa, Bs.Hoàng Ngọc Vinh, và Bs. Lê Quang Tiến đến thăm Lộc lần cuối. Vì ngày mai, Lộc sẽ được chính thức ra đi. Tôi cũng facetime nói chuyện với Lộc cùng thời gian. Trước đó, tôi chờ đón để nhìn thấy một thân hình gầy gò, kiệt quệ, nhưng tôi hết sức ngỡ ngàng thấy bạn mình vẫn còn có da thịt, thần sắc bình thản, và có vẻ vui khi trực tiếp facetime với nhau. Vì trước đó, bà xã tôi căn dặn tránh nói chuyện buồn, nên tôi và Lộc nói toàn chuyện xưa, nhắc lại vài mẫu kỷ niệm vui của nhau. Và nhất là để nghe Lộc vẫn kêu tôi là “cụ mi, cụ mi”trong từng câu nói, như trong bao lần trước đây. Trước khi dứt face time và chúc bạn mình thanh thản ra đi ngày mai, tôi cho Lộc biết ngay sau đây tôi sẽ ra phía sau nhà, hút vài điếu thuốc để nhớ đến bạn mình. Thật không ngờ, chỉ sau chừng mươi phút, chị Bích Thụy gởi liền cho tôi tấm hình Lộc ngồi trên xe lăn, đang phì phèo điếu thuốc lá ở viranda trước nhà. Một hình ảnh cuối cùng của bạn mình mà tôi chẳng hề quên.

Ngày bạn tôi an tử, thứ Hai, 23 tháng 5, 2022, thời tiết gần cuối Xuân bổng trở lạnh hẳn, mới tuần trước trong vòng 70 độ, mà nay thấp xuống 57 độ, tuy không mưa, nhưng mặt trời hoàn toàn khuất lấp sau mây xám dày đặc, rừng cây bên ngoài thấp thoáng mờ ảo- Mai tôi đi xin đừng nhìn theo - Xin đừng đợi chờ - Đời trăm muôn góc phố - Con đường dài thật dài – Thẳng mãi có bao nhiêu? Thẳng mãi có bao nhiêu?

Tôi hình dung trong tờ mờ sáng hôm ấy, chị Lộc đẩy xe lăn đưa chồng đi một đoạn ngắn trên con đường vợ chồng thường dẫn nhau đi dạo – không cần phải nói thêm lời gì với nhau vì im lặng là một chứng thực cho cảm thông trân quý của yêu thương. Tôi cũng hình dung con trai anh Lộc thế mẹ đẩy cha đi thêm một vòng nhỏ, cũng trên con đường ấy; lần này anh Lộc có vài lời căn dặn con trai mình trông nom mẹ, chớ để mẹ buồn tủi, và nhớ giải thích về sau cho 3 con mình khi chúng trong tuổi hiểu biết về lý do vì sao ông nội xin được ra đi sớm. Tôi cũng mường tượng cảnh Lộc ôm hôn các cháu nội, khẻ căn dặn các cháu luôn nghe lời cha mẹ và gắng học giỏi.

Trong giờ cuối, anh chị em cùng con cháu trong gia đình xúm xít trong nhà, bên nhau, nhìn nhau, nhìn em/anh của mình mà lòng ứa lệ. Dưới đây là tấm hình Bên Giờ Cận Tử của Lộc với vợ mình, đứng ngay sau lưng chồng, và gia đình anh chị em mình, Bích Thụy, Cẩm và Tuấn, chụp trước khi Lộc bước lên lầu, nhận thủ thuật cho An Tử,

trong khi tất cả mọi người niệm Phật ở tầng dưới, và cháu nội của Lộc đàn piano “Ce N’est Qu’un Au revoir”, rồi “Như Một Lời Chia Tay”. Sau đó hoàn toàn im lặng trong cầu nguyện. Khi nghe con trai mình, cũng là 1 bác sĩ, trên lầu bước xuống và nói “Cậu Lộc đi rồi, Mẹ ơi”, chị Bích Thụy xỉu tại chỗ. Trước đây Lộc cấm không ai được khóc, nhưng nay ai cũng ôm nhau khóc nức nở. Xác của Lộc được hỏa thiêu 2 ngày sau đó. Một tuần sau, tro được đem rải trên dòng sông Saint Laurent, theo đúng nguyện ước của người chết: không linh vị thờ cúng, nếu nhớ Lộc hãy nhìn lên trời xanh mây trắng là có Lộc trong đó.

Tuy không cổ vũ, nhưng cá nhân tôi khâm phục bạn mình dứt khoát chọn cho mình một cái chết tự trọng, đầy nhân phẩm của con người. Có chăng giấc ngủ ngàn thu sẽ đưa bạn tôi đến một miền tươi sáng hơn, một thế giới huyền ảo không còn hận thù mà ở đó chỉ có tình thương và bình an vĩnh cửu?! Và phải chăng chiến thắng chính mình và khắc phục nỗi sợ hãi sẽ cho mình một cái chết lành.

Theo nghĩa trên, bạn tôi, Trần Đình Lộc, đã được chết lành.

Xin lấy vài đoạn trong bài thơ “Chết” của nhạc sĩ Lê Tín Hương tặng cho bạn mình:

“Sao sầu muộn khi nói về cái chết

  Chết là về nơi chốn của yêu thương

  Chết là vui khi rũ hết bụi đường

  Hòa nhập với muôn hồn bao năm trước…

          Đường đời thăng trầm bước đời muôn lối

          Có dốc cao vực thẳm có êm đềm

          Con đường đời nhờ thế ý nghĩa thêm

          Để hoàn tất bức tranh đời tuyệt hảo

                   Nên khi chết không còn chi phiền não

                   Những bước đời hư ảo đã trôi qua

                   Cát bụi trần gian rồi cũng xóa nhòa

                   Muôn hồn sẽ cùng ca, bài ca vô tận…”

Xin ghi nhận nơi đây lòng biết ơn chân thành của tôi đến anh chị Bs. Đỗ Doãn Trang và Bs. Trần Thị Bích Thụy, không những đã cho phép tôi ghi lại câu chuyện thật, mà còn cung cấp hình ảnh và dữ kiện khiến bài viết thêm trung thực.

Viết để tưởng nhớ đến bạn mình khi mùa lá rụng về cội đang đến.

 

Mùa Thu, 2024

Vĩnh Chánh

Xuân Về Mất Hút Đôi Tà Áo Bay - Trầm Vân

Mẹo Giặt Áo Quần Trắng Sạch Như Mới Với Những Viên Aspirin

Sau khi đọc xong bài này, bạn sẽ hối tiếc vì không biết mẹo này sớm hơn. Hãy áp dụng ngay cho lần giặt quần áo tiếp theo nhé!

Quần áo sau một gian lâu sẽ bị ngả màu. Bạn có thể dùng thuốc tẩy để tẩy trắng, nhưng thuốc tẩy có thể ảnh hướng nghiêm trọng và gây kích ứng da bởi vì trong thành phần của nó chứa rất nhiều thứ độc hại. Hơn nữa việc sử dụng thuốc tẩy rất dễ làm hư hỏng một số loại quần áo, và nếu là quần áo đắt tiền thì càng tệ hơn nữa. Tuy nhiên, có một vũ khí bí mật có thể giải quyết được vấn đề này.

Thuốc aspirin có thể dễ dàng tìm thấy ở tất cả các hiệu thuốc. Đầu tiên dùng 5 viên aspirin hòa tan vào từ 5 – 7 lít nước nóng. Nước càng nóng càng tốt, vì nó sẽ nhanh chóng hòa tan được các viên thuốc. Hoặc bạn cũng có thể bẻ nát các viên thuốc ra để nó nhanh bị hòa tan hơn.

Tiếp theo, hay ngâm những bộ quần áo của bạn trong dung dịch này qua đêm, hoặc trong 6-8 giờ. Lưu ý quần áo phải ngập trong nước, hoặc bạn cũng có thể cho 5 viên aspirin vào chiếc máy giặt khi đang giặt quần áo nếu như bạn lười phải chờ đợi.

Nếu bạn ngâm quần áo thì sau 8 tiếng có thể mang ra phơi, còn nếu bạn không ngâm mà bỏ vào trong chiếc máy giặt thì cũng không cần phải giặt lại đâu. Aspirin sẽ giúp tẩy sạch các vết bẩn mà bột giặt bình thường không thể giặt sạch, bạn sẽ thấy quần áo của mình trở nên trắng sáng như mới.

Trong trường hợp muốn loại bỏ vết máu dính trên quần áo, bạn cần để aspirin tan trong nước lạnh trước khi ngâm tiếp trong 2 giờ. Lưu ý bạn không dùng nước nóng nhé, vì protein trong máu khi gặp nước nóng sẽ đóng cục lại và sẽ khiến vết máu khó bị loại bỏ hơn.

Thuốc aspirin chứa thành phần axit yếu giúp tẩy trắng tuyệt vời cho quần áo mà bạn không cần phải dùng các loại chất tẩy rửa chuyên dụng có nhiều thành phần độc hại kia nữa. Hãy thực hiện thử xem nhé !

Trọng Nghĩa & Cha ( Lượm lặt)

Ngậm Ngùi Chia Xa - Đỗ Công Luận

Nấu Cháo Trắng Cho Vợ ...

Ngày nào cũng nấu cháo trắng cho vợ, nhiều năm sau, chồng mới nhận ra 1 sự thật cay mắt.

Dự đám tαng củα người bạn xong, αnh lái xe như bαy về nhà. Mở cửα vào, αnh thấy vợ đαng nằm cuộn tròn trên sofα ngủ quên. Câu chuyện củα người chồng ngày nào cũng nấu cháo trắng cho vợ…

Gạo là gạo nếρ, nồi là nồi nung từ đất sét, bếρ là bếρ thαn. Ngày nào cũng vậy, cứ 4h20’ sáng là αnh trở dậy, chuẩn bị nhóm bếρ, đổ nước vào nồi, vo đãi lại gạo đã được ngâm sẵn trong nước từ trước.

Đợi nước sôi, αnh cho gạo vào nồi, đun to lửα 10 ρhút rồi để lửα liu riu. Nước trong nồi thỉnh thoảng lại trào rα, αnh đứng cạnh khom lưng, dùng muôi quấy nhẹ…

Nửα tiếng sαu, αnh một tαy bưng bát cháo пóпg hổi, một tαy bưng đĩα rαu xào thái chỉ thơm ρhức vào ρhòng ngủ, gọi cô dậy.

Cô xoαy người lại, lẩm bẩm câu gì đó rồi lại quαy vào ngủ tiếρ. Anh không nỡ gọi tiếρ.

Ngồi trên đầu giường, nhìn đồng hồ rồi lại nhìn cô, rồi lại nhìn đồng hồ. Cô đột nhiên đαng nằm liền bật dậy như lò xo nhìn đồng hồ, vội vã mặc quần áo rồi rα khỏi giường, trách móc: “Muộn mất rồi, sαo αnh không gọi em dậy?”

Anh lại đưα bát cháo về ρhíα trước: “Không ρhải vội, vẫn còn thời giαn, em cứ ăn hết bát cháo này trước đi đã.”

Cháo chỉ có gạo nấu thành, không cho thêm bất cứ thứ gì. Những bát cháo như thế, cô đã ăn suốt 5 năm nαy. Khi αnh và cô kết hôn, nhà không có tiền để tổ chức tiệc mừng, hαi người về ở với nhαu, thế là thành một nhà.

Đêm tân hôn, αnh mαng một bát cháo trắng cho vợ và nói: “Dạ dày em không tốt, ăn nhiều cháo trắng một chút, có lợi cho dạ dày.”

Cô ăn, bát cháo trắng thαnh đạm không chỉ làm ấm dạ dày mà còn làm sưởi ấm cả trái tιм cô.

Họ cùng làm việc trong một nhà máy, cô là nhân viên cα sáng thường niên, αnh là nhân viên cα đêm thường niên. 4h sáng αnh hết giờ làm, 5h30 sáng cô đi làm, thời giαn họ ở cùng nhαu chỉ có hơn một tiếng đồng hồ.

Việc đầu tiên khi αnh đi làm về là nhóm bếρ, nấu cháo. Anh chỉ biết nấu cháo trắng. Điều kiện kinh tế củα họ có lẽ cũng chỉ cho ρhéρ αnh nấu được cháo trắng mà thôi.

Cứ mỗi ngày một bát cháo trắng như thế, αnh làm cho nét mặt vợ ngày càng nhuận sắc, lúc nào cũng tươi đẹρ như hoα.

Về sαu, tình hình kinh tế củα nhà máy không được tốt, αnh nghỉ việc nhưng sống thì vẫn ρhải sống. Anh rút tiền tiết kiệm, cô bán chiếc nhẫn mà mẹ cho khi cưới, gom góρ lại mở một tiệm tạρ hóα nhỏ bán nồi niêu bát đĩα.

Lợi nhuận không đáng là bαo nhưng αnh vẫn cần mẫn làm việc. Cô tαn làm cũng rα ρhụ αnh bán hàng. Những lúc không có khách, hαi vợ chồng ngồi cạnh đống đồ, nhìn nhαu hạnh ρhúc.

Anh nói: “Đợi αnh có tiền, chúng tα sẽ mở hẳn một chuỗi cửα hàng, ở đâu cũng có.”

Cô nghe vậy liền nói: “Đến lúc đó, em sẽ không đi làm nữα, ngày ngày ở nhà làm đồ ăn ngon cho αnh.”

“Cần gì em ρhải nấu, muốn ăn gì chúng tα cứ rα thẳng nhà hàng thôi”, αnh nói.

Nhưng cô gạt ρhắt: “Không, em chỉ thích ăn cháo trắng αnh nấu…”

Anh liền ôm lấy vαi cô, ánh mắt họ nhìn nhαu đầy ấm áρ và trìu mến. Anh vẫn giữ thói quen cũ, đúng 4h20’ dậy nhóm bếρ, vừα nấu cháo vừα nhẩm tính hàng hóα.

Có những lúc ρhâп tâm, nồi cháo cạn đến gần đáy nồi; có những lúc mệt quá ngủ gật, cháo tràn hết cả rα ngoài.

Một hôm, cô dậy khá sớm, thấy nồi cháo trên bếρ đαng sôi sùng sục, chuẩn bị trào rα ngoài. Anh đαng gục đầu trên gối, ngủ ngon lành.

Cô nhẹ nhàng ôm đầu chồng, trong lòng xót xα. Từ đó về sαu, cô quyết định không cho αnh nấu cháo cho mình nữα. Người đàn ông củα cô quả thực đã quá vất vả rồi.

… và thói quen bị quên lãng

Công việc làm ăn củα αnh ngày càng thuận lợi, đến đầu năm thứ 7, quả nhiên chuỗi siêu thị củα αnh đã được mở khắρ nơi.

Cô cũng đã nghỉ việc, ở nhà chuyên trách làm vợ. Họ đã muα được nhà, bếρ cũng được sửα rất đẹρ, thứ còn thiếu chỉ là mùi vị củα cái bếρ thαn ngày xưα. Thời giαn αnh ở nhà ăn cơm càng lúc càng ít, αnh bận lắm, có những hôm một buổi tối ρhải thαm dự 3, 4 bữα cơm khách.

Bαn đầu, cô cũng trách nhưng αnh nói: “Chẳng ρhải là vì giα đình này sαo, chẳng ρhải là muốn em sống tốt hơn một chút sαo?”

Về sαu, cô cũng mệt mỏi, dần cũng thành quen. Lâu lắm rồi, cô không ăn cháo trắng do αnh nấu.

Một hôm, αnh đột nhiên được thông báo đi dự đám tαng củα một người bạn. Lòng αnh u sầu, ủ dột. Vài ngày trước còn khỏe mạnh, sαo hôm nαy đã đi rồi.

Tại nhà tαng lễ, nhìn thấy vợ bạn, đó là một người ρhụ nữ nho nhã xinh đẹρ, chỉ một đêm đã tiều tụy vì tҺươпg chồng. Cô khóc như cҺếϮ đi sống lại, luôn miệng nói: “Sαu này αi đưα đón em đi làm, αi buộc dây giày cho em…”

Bất giác, αnh nghĩ đến vợ, nhớ đến những buổi sáng nấu cháo trắng cho cô, nhớ đến cảm giác hạnh ρhúc và mãn nguyện khi ngày ngày cô nhận bát cháo trắng từ tαy mình.

Dự tαng lễ xong, αnh lái xe như bαy về nhà. Mở cửα, αnh thấy cô đαng nằm cuộn tròn người trên sofα ngủ quên. Ti vi vẫn mở, rạρ chiếu ρhim trong nhà cũng mở, các loại tạρ chí để lα liệt trên mặt bàn trà. Anh qùγ xuống cạnh sofα, tαy vuốt nhẹ những sợi tóc củα vợ.

Nét mặt cô nhợt nhạt quá, trên những nếρ nhăn nhỏ hiện rõ sự cô đơn. Anh xót xα, kéo chăn đắρ cho vợ, cô chợt tỉnh ngủ. Thấy αnh, cô dụi dụi mắt, biết chắc là chồng, cô nở một nụ cười ấm áρ rồi vội vã trở dậy: “Anh chưα ăn gì ρhải không, để em đi nấu.”

Anh quàng tαy ôm lấy cô từ ρhíα sαu. “Không, để αnh làm, αnh sẽ nấu cháo cho em.”

Cô im lặng một hồi không nói gì, hαi hàng nước mắt пóпg hổi trào rα, rơi xuống tαy αnh. Hôm đó, αnh mới nhận rα một sự thật, rằng giờ đây, đã có không biết có bαo nhiêu loại cháo được tạo rα nhưng loại nào cũng ρhải lấy cháo trắng làm cốt.

Hạnh ρhúc giα đình cũng vậy, ρhải có cái cốt là sự vun vén củα cả hαi ρhíα vợ và chồng.

Hạnh ρhúc là gì?

Hạnh ρhúc không ρhải là ăn sung mặc sướng, ăn ngon mặc đẹρ, không ρhải là vinh hoα ρhú quý, ở nhà lầu đi xe hơi.

Hạnh ρhúc là lúc bạn khóc có người xót xα, khi bạn mệt có người để tựα nhờ. Hạnh ρhúc là có một người hiểu mình, yêu mình, không cần biết αnh tα có bαo nhiêu nhưng vẫn luôn dành cho bạn những thứ tốt nhất, nhiều nhất có thể.

Hạnh ρhúc là chỉ cần trong tιм người đó có bạn, dù αnh tα có ρhải là người giàu có hαy nghèo khó.

Hạnh ρhúc rất đơn giản, chỉ cần vui vẻ là đủ!

Cảm động thực rα cũng là một dạng hạnh ρhúc. Trong cuộc sống, mỗi người rồi cũng sẽ có lúc mệt mỏi, muốn thu mình lại. Nhưng chỉ cần bạn còn được người khác nghĩ đến, còn có người quαn tâm, đó cũng là một niềm vui quá lớn!

Hạnh ρhúc như thế trong mắt nhiều người có lẽ quá bình thường, nhưng đó có thể lại là niềm mơ ước củα rất nhiều người khác…

Nguồn: phunutoday.vn

Thác Nước Niagara

Làm Hòa Với Tên Trộm - Nguyễn Văn Tới

 

Người Việt Nam mình hay nói “ông này có số sướng”, bà kia “có số hưởng” v…v… Riêng tôi, tôi có số …  gặp trộm, nói nôm na là tôi chạm trán với mấy ông đệ tử của thần Đạo Chích lần này là lần thứ hai từ ngày sống trên đất Mỹ (https://vvnm.vietbao.com/a247116/nha-bi-trom). Ở đời, có nhiều chuyện dở khóc dở cười xảy ra mà chính các nhân vật trong truyện cũng phân vân không biết phải ứng xử như thế nào.

Trường hợp này xảy ra cho chính bản thân tôi ngay trên nước Mỹ văn minh và giàu có: nhà tôi bị trộm viếng, tôi bắt được ngay tại trận, chạm mặt với nó, và rượt đuổi nó. Sau khi nó chạy thoát, tôi phải cất công đi làm “thám tử” điều tra coi tên trộm từ đâu đến, để rồi khi kiếm ra, chính tôi phải kiếm đến tận nhà để làm hòa và tha thứ cho “ngài đệ tử” của thần Đạo Chích này.

Trong kinh thánh Tân Ước, chúa Giê Su khi đi rao giảng tin mừng, Ngài có nói:  nếu ngươi đang dâng của lễ nơi bàn thờ mà sực nhớ người anh em đang có điều bất bình với ngươi, thì hãy để của lễ lại trước bàn thờ, đi làm hoà với người anh em của ngươi trước đã, rồi hãy trở lại dâng của lễ. Hãy liệu làm hoà với kẻ thù ngay lúc còn đi dọc đường với nó, kẻo kẻ thù sẽ đưa ngươi ra trước mặt quan toà, quan toà lại trao ngươi cho tên lính canh và ngươi sẽ bị tống ngục. Ta bảo thật cho các ngươi biết: ngươi sẽ không thoát khỏi nơi ấy cho đến khi trả hết đồng bạc cuối cùng! (Matthew 5, 20-26.)

Thật ra, tôi không phải là con chiên ngoan đạo, thực hành lời Chúa triệt để, nhưng tôi có lý do riêng của tôi là muốn cho tên trộm biết người Việt Nam, tuy nổi tiếng trong quá khứ là một dân tộc sống trong chiến tranh, hận thù, tàn bạo, và chết chóc, nhưng là một dân tộc có lòng nhân ái, biết tha thứ và sống chung hòa bình. Vì vậy, tôi mở ra cho tên trộm một lối trở về, một cơ hội; thêm nữa, bản chất người Việt Nam luôn đậm tình làng xóm, biết bán anh em xa, mua láng giềng gần.

Số là tôi vừa lấy lại một căn nhà cho thuê ở thành phố Mesa, Arizona, cách nơi tôi đang sống khoảng 200 dặm và muốn tân trang lại mới hoàn toàn để gia đình tôi dọn vào ở. Tôi hẹn với thợ vào sáng hôm sau, nên hôm trước, tôi chở theo ít đồ nghề và vài đồ đạc cá nhân, dự định sẽ ở lại vài ngày để chỉ dẫn cho thợ phải sửa và thay những thứ gì. Căn nhà trống, không có đồ đạc, không có cả giường ngủ. Tôi kéo cái ghế bố quân đội ra để ngủ tạm. Tên trộm đột nhập vào nhà lúc nửa đêm về sáng tính chuyện đem đồ đạc của tôi về làm của cải nhà hắn hay sao đó.

Tôi rượt nó chạy vắt giò lên cổ. Nó cao to và trẻ tuổi, sức lực tràn trề nên khi bị rượt sát nút, nó bèn thi triển tuyệt đỉnh công phu “lăng ba vi bộ”, phi thân một cái, đứng lên đỉnh bức tường gạch cao 6.2 feet, nhảy ra ngoài vườn và “chạy mất dép”, bỏ tôi đứng lại một mình, ngẩn tò te vì tôi không nhảy qua nổi bức tường cao như thế.

Tên trộm cũng biết lựa giờ khi đột nhập vào nhà lúc 02:45, giờ mà mọi người đang ngủ ngon nhất. Tôi thuộc loại người chỉ ngủ bằng một mắt và một lỗ tai, hoặc do phản xạ tự nhiên được lặp đi lặp lại trong một thời gian dài khi tôi còn đi làm trong trại lính vùng Trung Đông. Tuy đang say giấc nồng, nằm trên chiếc ghế bố, tôi vẫn nghe được tiếng bước chân lạo sạo trên sỏi, rồi ánh sáng nhấp nháy, chập chờn trong vườn sau, phía hồ bơi.

Tôi choàng dậy, chụp lấy cái head-light đeo lên đầu, nhét cái phone vào túi quần, và chạy ra mở cửa sau, tính ăn thua đủ với hắn mà quên rằng trong tay không có lấy một vũ khí tự vệ hay thậm chí một cây gậy. Cái đèn mang trên đầu tôi là loại quân đội Mỹ hay xài, nó rất sáng, khiến tên trộm bị lóa mắt, không thấy được tôi, còn tôi thấy rõ được mặt hắn. Nó còn rất trẻ, khoảng 25-30 tuổi, mặc toàn đồ đen, da trắng, tướng tá dễ coi và cao lớn, ít ra cũng trên 6 feet. Khuôn mặt hắn thất thần, mắt mở to, miệng lắp bắp không thành tiếng khi tôi hét lớn “who the f … are you?”.

Tiếng hét của tôi chắc không thua gì tiếng hét Kiai của một võ sĩ Aikido trước khi dùng sống bàn tay chém 1 cú Atemi hạ đo ván đối thủ. Hồn vía lên mây, nó quay người bỏ chạy, có lẽ nó không ngờ có người trong căn nhà trống này. Sực nhớ mình tay không, tôi trở ngược vô nhà, chụp lấy thanh gỗ chặn cánh cửa kéo (sliding door) làm vũ khí vì tên trộm quá cao to so với vóc dáng nhỏ bé của một ông già như tôi. Diễn tả thì chậm, nhưng hành động thì nhanh như chớp, tôi quay lại, rượt hắn chạy về phía khoảng sân bên hông nhà. Nhưng không kịp nữa rồi, chỉ vài giây ngắn ngủi nhưng đủ để nó bỏ lại “tôi với trời bơ vơ”. Xin lỗi nhạc sĩ Tùng Giang, vì tôi đứng sững giữa sân một mình, nhảy theo không được, chỉ biết bơ vơ đứng nhìn trời.

Khi hắn nhảy được lên nóc bức tường, nhìn xuống đất trong đêm tối, có lẽ độ cao khiến hắn sợ hãi bị gãy chân nên hắn chần chừ; trong phút chốc ngắn ngủi đó, tôi móc phone ra và chụp được hình của hắn. Ánh chớp của cái phone làm hắn hoảng sợ, nhảy đại ra ngoài sân trước và chạy thật nhanh biến vào bóng đêm. Tôi bị kẹt bên trong cổng bị khóa nên phải chạy ngược vô trong nhà để mở cửa chính, tiếp tục truy đuổi hắn ta. Hắn đã biến mất trong ánh sáng mờ ảo của đèn đường trong  bóng đêm. Tôi gọi cảnh sát. Họ đến thật nhanh trong vòng 5 phút. Cả hai viên cảnh sát cùng tôi đi quan sát hiện trường, họ làm bản tường trình những gì họ thấy theo lời kể của tôi.

Tôi gởi bức hình qua cái phone của viên cảnh sát. Họ hoàn thành biên bản và “text” lại cho tôi “case number” gồm nội dung và cả tấm hình của tên trộm mà tôi gởi cho họ. Họ chào tôi, ra về, không quên căn dặn tôi đừng liều lĩnh đuổi theo tên trộm vì nó có thể mang theo vũ khí và vì nó to lớn hơn ông rất nhiều. Nghĩ lại, tôi thấy mình cũng liều khi trực diện với tên trộm cao lớn và sức vóc hơn mình nhiều lần.

Ngay hôm sau, tôi đi chào hàng xóm mới, trước nhất muốn làm quen với họ, tiện dịp kể họ nghe câu chuyện đêm qua để họ đề phòng. Tôi đưa bức hình coi họ có nhận ra ai trong xóm này không? Không ai biết. Tôi ghé qua làm quen với gia đình hàng xóm sát nhà bên trái. Cả hai ông bà có vẻ hiền lành, dễ mến. Họ tiếp đón tôi rất vui vẻ, mời vào nhà hỏi thăm ân cần. Hai ông bà cho hay ông bà nội cũng là di dân từ Thụy Điển đến nước Mỹ trước đệ nhị thế chiến. Tôi cũng tự giới thiệu mình là người Việt Nam, phải bỏ nước ra đi lánh nạn cộng sản.

Hai ông bà rất vui khi có một người Á Châu dọn đến trong xóm, mà lại là người Việt Nam. Xưa nay họ chỉ biết đến Việt Nam qua cuộc chiến gây tranh cãi nhất ở nước Mỹ. Một cuộc chiến dài đăng đẳng với chết chóc, tàn phá, và hận thù, nơi mà hơn 50 ngàn lính Mỹ đã hy sinh, để lại những vết thương lòng không hàn gắn nổi cho đến bây giờ.

Trước khi ra về, tôi kể họ nghe chuyện đêm qua và đưa bức hình tên trộm, hỏi ông bà có biết người này không. Cả hai nhìn chăm chú vào cái phone của tôi, ánh mắt họ thoáng chút bối rối, rồi hỏi tôi sao có bức hình này. Tôi hiểu ngay rằng họ biết tên trộm này là ai. Bà xin phép mượn cái phone của tôi và bước vào nhà sau, nói chuyện với đứa con trai khác của ông bà. Khi trở ra, bà mời tôi ở lại thêm một chút nữa để bà nói chuyện.

Hai ông bà cho biết đây là đứa con riêng của bà với chồng trước. Nó tên là S., không sống chung với ông bà, nhưng thỉnh thoảng ghé qua ăn bữa cơm. Nó mới bị cho nghỉ việc ở một hãng xưởng trong thành phố. Ông bà cho hay sẽ nói chuyện với nó vì nó nợ tôi một lời xin lỗi rất lớn. Ông bà cũng thành thật cám ơn tôi đã cho hay và xin tôi cứ tự nhiên báo cảnh sát để bắt đứa con hư hỏng này.

Hình tên trộm khi nó nhảy lên được trên bức tường cao và chuẩn bị nhảy xuống đất thoát đi.

Tôi cho họ hay cảnh sát đã có bức hình và biên bản về vụ trộm tối hôm qua. Tôi bắt tay ông bà, không hứa hẹn điều gì, và ra về trong một tâm trạng không biết nên vui hay buồn. Tôi có thể cảm nhận được sự chân thành trong lời nói của ông bà. Tôi nghĩ rằng S. không có việc làm nên đói ăn vụng, túng làm liều, chứ nó không phải là một tên trộm chuyên nghiệp: khi đụng độ với tôi, nó đã khiếp sợ và quay đầu bỏ chạy. Có lẽ khi về thăm gia đình, nó thấy căn nhà không có người ở cả tháng nên tò mò và đánh liều vô coi có gì không.

Tôi quyết định sẽ gặp S. và ngồi xuống nói chuyện với nó. Tôi điên thoại hỏi ông bà hàng xóm khi nào nó về, cho tôi hay. Một buổi trưa, S. lái xe về thăm cha mẹ. Tôi bước qua nhà. S. bước ra bắt tay, vẻ mặt bối rối, đầu cúi xuống, thái độ luống cuống và xấu hổ; lời đầu tiên nó xin lỗi và thú thực là tối đó đi uống rượu về, tò mò muốn biết coi nhà kế bên có gì không. Sau một hồi chuyện trò, tôi hứa với nó là sẽ không truy tố nó ra tòa theo yêu cầu của cảnh sát. Tôi sẵn lòng bỏ qua, coi như chưa có gì xảy ra. S. ôm tôi thật chặt và hứa sẽ không bao giờ làm điều gì sai trái. Nó bịn rịn tiễn tôi ra cửa. Ba má nó theo sau, bắt tay và cảm ơn không ngớt, trên gương mặt dãn ra vẻ vui mừng.

Tôi nghĩ rằng với sự rộng lượng, nhân ái của mình, có thể giúp S. tìm lại con đường đúng đắn trong cuộc sống. Anh ta sẽ phải nhìn lại bản thân mình và suy nghĩ về thái độ tha thứ của ông hàng xóm. Cha mẹ của S. tỏ ra rất khâm phục cách ứng xử của tôi. Tôi muốn cho họ thấy người Việt Nam mình, tuy trải qua một cuộc chiến khốc liệt triền miên, nhưng chúng tôi, người miền Nam là một dân tộc hiếu hòa. Văn hóa chúng tôi là bán anh em xa, mua láng giềng gần. Bản thân tôi thấy nên cho S. một cơ hội để hối cải, mở một con đường cho S. đi, để nó thấy được trên đời này mất việc không phải là ngõ cụt cuối con đường. Tôi biết từ rày trở đi, S. nhìn tôi, nhìn một người Việt Nam với một ánh mắt khâm phục.

Quả thật, từ đó trở đi, gia đình ông bà hàng xóm đối xử với tôi rất nồng ấm. Họ luôn chào hỏi vui vẻ, thỉnh thoảng mời tôi qua thăm khu vườn xanh um của bà, hoặc qua bên nhà tôi thăm hỏi ân cần, nếu cần gì họ sẽ giúp. Tình láng giềng giữa chúng tôi rất vui vẻ, chan hòa.

Mỗi một biến cố là một bài học và một kinh nghiệm sống, dạy tôi biết phải phản ứng ra sao cho hợp thời để không phải hối tiếc về sau. Hơn thế nữa, tôi muốn người bản xứ thấy rõ, qua cách hành xử của mình là một minh chứng cho sức mạnh của lòng nhân từ và niềm tin vào sự thay đổi của con người, nhất là người đó lại là người hàng xóm của mình.

 

NGUYỄN VĂN TỚI 

10/2024