“Nếu không gặp được Allen - người quét rác 10 năm về trước có lẽ giờ
này, tôi đang quay cuồng trong vòng quay vô tận của đồng tiền”, Giám đốc
Thái Hà Books - Nguyễn Mạnh Hùng chia sẻ quan điểm sống của mình.
Học là việc của cả đời. Ngày tốt nghiệp đại học tôi
mới mới bắt đầu sự nghiệp học hành của chính mình - học từ cuộc sống.
Biết bao người thầy sau này đã dạy cho tôi vô vàn kiến thức. Họ là các
giáo sư, tiến sĩ, các chủ tịch, tổng giám đốc của nhiều tập đoàn lớn
trên thế giới. Tuy nhiên tôi không thể nào quên được một người thầy đặc
biệt của mình - thầy Allen.
Hằng ngày từ ký túc xá trên phố Mountain - Sydney
(Australia), tôi khoác ba lô đi học hay lên thư viện. Mỗi buổi sáng, tôi
đều bắt gặp một anh công nhân vệ sinh thu dọn quanh khu nhà. Anh luôn
tươi cười và kèm theo là lời chào rất thân thiện “Hello, how are you”
(Chào bạn, bạn khỏe chứ?). Anh làm như vậy ngay khi gặp tôi. Về phần
mình tôi luôn lẳng lặng bước đi, khuôn mặt lạnh tanh và khó chịu. Trong
đầu tôi lúc đó chỉ hiện lên một ý nghĩ duy nhất “Thằng cha này thấy sang
bắt quàng làm họ. Hắn thấy tôi có chức vụ, có tiền bạc, có học thức nên
muốn bắt quen đây. Hắn thì có khác gì mấy cô công nhân vệ sinh hay đi
dọn rác trước cổng nhà mình ở phố Thái Hà, Hà Nội”.
Ngày tiếp theo, anh công nhân vệ sinh vẫn cười tươi,
vẫn chào tôi hết sức niềm nở. Tôi vẫn khó chịu và đút hai tay vào túi
quần đi thẳng. Khuôn mặt vênh váo. Ngày thứ ba vẫn vậy, anh quét rác lại
chào tôi rất vui vẻ, khuôn mặt và thân hình thể hiện sự thân thiện với
tôi. Tuy nhiên, trong lần này, để cho xong chuyện tôi đã trả lời anh ta
một cách miễn cưỡng: “I am fine, thank you. And you?” (Tôi khỏe, cám ơn
anh. Thế còn anh?) Tôi nói xong và chợt nhận thấy rằng mình đã cười. Tôi
đã cười mà không biết, điều này không như trong kế hoạch ban đầu của
một người coi thường anh công nhân dọn vệ sinh. Thú vị hơn tôi phát hiện
ra khuôn mặt tươi tỉnh của chính mình, rằng hình như mình vui hơn, dễ
chịu hơn, hạnh phúc hơn, thư giãn hơn.
Vừa đi tôi vừa nghĩ về mình rồi lẩm bẩm: “Ta thật là
ngu dốt”. Quả thật, từ trước đến nay, trong suốt bao nhiêu năm qua tôi
đã có một suy nghĩ không đúng, rằng khi cười với ai đó tôi mang lại niềm
vui cho họ. Khi bắt tay ai tôi luôn nghĩ mình ban ơn cho họ. Khi gần
gũi ai, tôi luôn nghĩ họ được lợi từ tôi. Và, tôi thấy mình thật sai
lầm. Bởi, khi tôi cười với anh công nhân quét rác này người được lợi đầu
tiên không phải là anh ta mà là chính tôi.
Và tôi chợt nhận ra rằng anh ta đâu có biết tôi là ai.
Anh không hề biết tôi có bao nhiêu tiền, làm chức vụ gì, có học thức
đến đâu. Trong mắt anh ta tôi từ ký túc xá bước ra tức tôi là sinh viên,
là người đi học. Dù có học tiến sĩ, thạc sĩ hay đại học vẫn là người đi
học, là sinh viên. Mà thậm chí anh cũng chẳng quan tâm tôi có là sinh
viên hay không.
Trên thực tế tôi chỉ là một người châu Á da vàng, mũi
tẹt. Nhưng anh ta cũng chẳng để ý đến chuyện ấy. Anh chỉ cười và chào
tôi như đã và đang làm việc đó với tất cả những ai từ ký túc xá bước ra.
Tất cả mọi người là bình đẳng. Tất cả chúng ta là con người. Tôi thấy
xấu hổ và tôi đã nhận ra vấn đề. Tôi đã được học một bài quý giá. Từ đó
đi đâu, gặp ai tôi cũng chào và cười. Không chỉ cười mà là cười rất
tươi. Cười từ trái tim mình, từ đáy lòng mình.
Một bữa nọ khi từ thư viện về tôi phát hiện ra Allen -
người quét rác đang ngồi uống cà phê trong quán. Anh ăn mặc rất lịch
sự, vừa nhấm nháp ly café vừa đọc sách. Ngạc nhiên và tò mò, tôi lại gần
làm quen, cùng uống café, cùng nghe nhạc với anh. Tôi không ngờ rằng
người mặc bộ quần áo bảo hộ, đi lau nhà, quét rác mỗi sáng bây giờ lại
biến thành một người lịch lãm, trí tuệ thế này. Anh đọc sách say sưa và
đọc khá nhanh. Bài học nữa tôi đã học được: Mỗi lúc chúng ta đang đảm
nhận vai diễn nào đó, lúc đóng vai nào phải làm tốt vai đó. Hơn nữa,
không nên coi thường người công nhân quét rác. Anh ấy cũng đọc sách,
cũng nghe nhạc, cũng thưởng thức café và các món ăn.
Allen đã kể cho tôi nghe vanh vách về Kim Tự Tháp ở Ai
Cập, về những gì còn sót lại từ vườn treo Babillon ở Iraq, về vùng đất
lạnh và băng giá Siberie của nước Nga. Anh nói về thời kỳ La Mã, về
chiến tranh Nam Bắc của nước Mỹ, về cuộc sống của người Eskimo. Đặc biệt
anh nói về Việt Nam khi biết tôi là người Việt (Sau này anh kể rằng anh
cứ ngỡ tôi là người Thái hay Indonesia).
Hóa ra Alen đam mê đi du lịch. Anh đi du lịch qua
sách. Những hiểu biết của anh làm tôi kinh ngạc. Hóa ra anh rất hiểu
biết và có trí nhớ và sự tưởng tượng tuyệt vời. Allen hỏi tôi khu vực Hạ
Long có bao nhiêu hòn đảo? Khi đó, vì không biết, tôi đã nói đại rằng
quãng 1.000 hòn. Allen đã giảng giải về các hòn đảo, về địa lý, khí hậu,
thảm thực vật và thủy sản cũng như tính chất vùng biển của 1.960 hòn
đảo, (chứ không phải con số 1.000 như tôi nghĩ) trong vùng diện tích
1.553 km2 này. Nhờ Allen mà tôi, có lẽ, đến chết không quên được những
con số này.
Allen đề nghị tôi phân tích về nhạc Việt Nam, nhất là
vấn đề đặc biệt của loại nhạc 5 nốt này. Tôi ngạc nhiên vì chưa bao giờ
biết đến nhạc của đất nước mình lại chỉ có 5 nốt. Tôi luôn nghĩ nhạc gì
thì nhạc, đã là nhạc thì phải là 7 nốt chứ. Cuối cùng tôi đã phải há
miệng ra nghe Allen nói về chèo, về cải lương, về chầu văn, và về các
loại nhạc cụ của Việt Nam, đất nước nơi tôi sinh ra và lớn lên. Allen đã
dạy cho tôi bài học quý giá về tính tìm tòi khám phá, rằng tôi phải đọc
nhiều hơn, tìm hiểu nhiều hơn, quan sát và ghi nhớ nhiều hơn.
Chính từ bài học quý giá này mà ngay sau khi về Việt
Nam tôi đã quyết định lái xe làm một chuyến xuyên Việt. Tôi cũng quyết
đi tham quan toàn bộ đất nước mình, không bỏ sót tỉnh nào. Tôi chợt nhận
ra rằng mình đã bỏ qua rất nhiều điều quan trọng, rằng tôi đã đi đến
tận 39 quốc gia nhưng lại chẳng hiểu được nhiều thứ đang diễn ra ngay
tại đất nước mình.
Ngày tôi đến thăm nhà của Allen, tôi lại học thêm được
một bài học quý giá nữa. Allen có khoảng gần 1.000 cuốn sách. Là người
học nhiều, đi nhiều, thường xuyên mua và đọc sách nhưng tủ sách của tôi
cũng chỉ có quãng 3.000 cuốn. Còn Allen, một công nhân vệ sinh đã có một
tủ sách quá vĩ đại. Anh đam mê sách và đã bỏ một khoản tiền lớn ra mua,
trưng bày sách. Anh nói đã đọc hết những cuốn sách này. Thậm chí có
những cuốn đọc đến 2-3 lần. Tôi nhớ khi đó tôi có mong muốn quỳ dưới
chân anh xin nhận anh làm thầy.
Cũng tại những lần đến thăm anh, tôi đã được học cách
nấu ăn. Làm sao nấu đơn giản, đủ chất, ngon miệng mà không quá cầu kỳ.
Một tình bạn thân thiết đã nảy mầm giữa một doanh nhân với một anh quét
rác. Chuyện này tôi không thể tưởng tượng được trước đó một vài năm. Từ
ngày gặp Allen tôi bỏ hẳn các tính xấu của mình: kiêu ngạo, soi mói, coi
thường người khác. Tôi cũng trở nên điềm đạm hơn, nói nhỏ hơn, ít nóng
tính hơn. Tôi cũng không còn “bệnh” nhìn hình dáng bên ngoài mà kết luận
con người nữa. Tôi luôn niềm nở và giúp đỡ mọi người. Tôi quyết định
chọn sứ mệnh “sẻ chia” của mình từ ngày đó.
Cũng nhờ Allen và những người thầy khác sau này tôi đã
hiểu và thực hành nguyên tắc “cho mà không đòi hỏi, cho mà không cần
nhận”. Tôi cũng đã triển khai mỗi ngày, mỗi giờ cách sống “pay it
forward” - đáp đền tiếp nối. Cũng từ ngày đó cuộc đời của tôi luôn hạnh
phúc, bình an và chan chứa yêu thương.
Gần chục năm đã trôi qua. Bây giờ nghĩ lại, nếu không
gặp được Allen, chắc tôi vẫn đang quay cuồng trong vòng quay vô tận của
đồng tiền, không chút nghỉ ngơi, không dành thời gian để hiểu và sống
hạnh phúc với những người xung quanh, trong đó có các bạn bè, đồng
nghiệp và hàng xóm. Tôi thật biết ơn thầy tôi, bạn tôi - Allen.
Nguyễn Mạnh Hùng
Chủ tịch HĐQT, kiêm Giám đốc Thái Hà Books
No comments:
Post a Comment