Pages
- Trang Chủ
- About Me
- Truyện Ngắn
- Sưu Tầm
- Sưu Tầm from 2020
- Góp Nhặt Bên Đường
- Nhạc Chọn Lọc
- Sưu Tầm Sức Khỏe
- NPN's Recipes
- Trang Người Phương Nam
- Cười Ý Nhị
- PPS + YouTube Chọn Lọc
- Những Hình Ảnh Ý Nghĩa
- Thơ
- Thơ from 2020
- Bùi Phương Lưu Niệm
- Trang Anh Ngữ
- Truyện Dài : Về Phương Trời Cũ
- Truyện Dài : Ngày Tháng Buồn Hiu
Friday, January 3, 2025
Người Đàn Bà Hắc Ám - Trang Sài Gòn
Tôi không có cảm tình vớI người đàn bà
đó.
Ngày đầu tiên nhận việc, khi được sếp dắt
một vòng giớI thiệu vớI các nhân viên của công ty, tôi đã có ác cảm vớI bà ta mặc
dù bà ta chẳng làm gì hạI tôi. Mãi đến bây giờ nghĩ lạI, tôi vẫn không thể nào
lý giảI được tại sao tôi lạI có thành kiến vớI bà ta đến như thế. Có lẽ ánh mắt
bà ta lạnh lẽo quá, hay màu son bà ta dùng chói chang và diêm dúa quá không phù
hợp vớI cách trang điểm của một nhân viên văn phòng, nhất là vớI cái nước da
xám xịt lấm tấm đồI mồI của bà ta, hoặc cũng có thể tôi không thiện cảm vớI
cách bà ta nhếch mép cườI lấy lệ, giả tạo một cách lộ liễu không cần che dấu.
Khổ nỗI, chỉ là nhân viên thử việc, xấu
số làm sao, tôi lạI trực tiếp nằm dướI quyền điều động của bà ta. Tôi ghét ngườI
đàn bà đó. Ðúng vậy. Bây giờ thì tôi có thể khẳng định mườI mươi rằng tôi thật
sự ghét bà ta. Dường như lúc nào bà ta cũng làm cho tôi có cảm tưởng mình là một
con bé ngơ ngáo và tốI dạ. Bà ta như một tảng băng sừng sững khổng lồ và lạnh
cóng dập tắt không chút thương tiếc ngọn lửa nhiệt tình làm việc của tôi, một cử
nhân vừa tốt nghiệp loạI giỏI, một con ngườI ôm nhiều hoài bão và ý chí quyết
tâm phấn đấu không ngừng.
Có một lần, sau khi tôi đã mất hơn hai
tiếng đồng hồ tập trung cao độ để cố tình đánh máy cho xong xấp hồ sơ có viết
rõ một chữ “Khẩn” màu đỏ to tướng bên ngoài theo điều động của bà ta, ngược vớI
những gì tôi mong đợI, bà ta liếc nhìn thành quả của tôi không một lờI khen, lạI
còn chau mày càm ràm trong cuống họng:
-Nhiều lỗI chính tả quá, làm ơn đánh lại.
Sinh nhật tôi, tôi bỏ hẳn cả buổI hẹn ăn
chiều vớI bạn trai để tính cho xong bảng lương nhân viên theo yêu cầu của bà
ta. Vậy mà bà ta không nói thêm câu nào làm mát lòng tôi ngoài hai tiếng “cảm
ơn” khách sáo, mặc dù tôi biết chắc bà ta đã nghe được tôi đau khổ từ chốI bạn
trai mình như thế nào vì bà ta ngồI rất gần bàn làm việc của tôi. Thậm chí lúc
đó bà ta còn “nhắc khéo”:
-Nhớ làm xong việc rồi hẵng trò chuyện đấy!
Trước đây, mấy đứa bạn ra trường và đi
làm trước tôi vẫn thường than vãn và hù dọa tôi “Cái thân làm thuê khổ lắm, chẳng
qua chỉ vì đồng lương thôi” khi thấy tôi hăm hở chờ mong đến ngày được nhận việc.
Lúc đó tôi cho rằng mọI ngườI chỉ được tài phóng đạI sự việc vì tôi nghĩ rất
đơn giản, đi làm thì chỉ cần chăm chỉ và có kỷ luật, ai dám nói động đến mình.
Nhưng cho đến bây giờ, tôi mớI thấm thía hết cái từ “khổ” mà tụI nó vẫn nói.
Hóa ra sự đờI không đơn giản như tôi vẫn nghĩ! Tôi căm thù ngườI đàn bà đó! Sau
một năm làm việc, điều làm tôi vui mừng nhất là được sếp tăng lương. Nhưng niềm
vui của tôi không được trọn vẹn vì song song vớI nó, bà ta vẫn là một cái bóng
đen hắc ám luôn lởn vởn bên tôi. Như đổ thêm dầu vào lửa, làm tăng thêm ác cảm
của tôi đốI vớI bà ta, thật không may một buổI sáng kia đồng hồ báo thức nhà
tôi hết pin đột ngột. Lẽ ra tôi phảI thức dậy lúc bảy giờ sáng thì hôm đó nó lạI
không thèm reo, khiến tôi đến gần tám giờ mớI giật mình thức giấc. Biết mình có
lỗI, tôi đã rón rén bước vào văn phòng định mở lờI phân trần thì bà ta đã dộI
cho tôi một gáo nước lạnh:
-Lần sau vui lòng chỉnh đồng hồ sớm hơn
một tiếng.
Những dồn nén bấy lâu trong lòng tôi đột
ngột bùng nổ. Tôi như một ngườI mất hết lý trí, lột phắt chiếc đồng hồ đeo tay
ném thẳng ra ngoài cửa sổ rồI đùng đùng bước ra khỏI phòng, đóng sập cửa lại.
Không biết có phảI cay cú trước thái độ
hỗn xược của tôi hay không mà sau đó bà ta “chơi” lạI một “vố”. Lẽ ra lần đó
tôi có dịp đi cùng vớI chị trưởng phòng kinh doanh để gặp khách hàng và làm việc
cả tuần ở Singapore. Lần đó sếp báo trước cho tôi một tháng, lòng tôi vui như mở
cờ, mua sắm bao nhiêu quần áo, giày dép đẹp để qua đó tha hồ ăn diện, chụp ảnh.
Vậy mà đột nhiên trước ngày đi hai hôm, bà sếp nhỏ hắc ám, lạI vẫn như một cái
bóng ma không ngừng đeo bám tôi, yêu cầu sếp cho tôi ở lạI để giúp bà ta tổ chức
buổI lễ kỷ niệm thành lập công ty. Vì thân phận “thấp cổ bé miệng”, tôi đành ngậm
đắng nuốt cay dọn đồ từ chiếc va li mớI mua ra tủ… Tôi thật sự điên tiết! TốI
hôm đó, tôi nằm mơ thấy bà ta biến thành một con chó săn khổng lồ lao vào như
muốn ăn tươi nuốt sống tôi. Trong cơn hãi hùng, tôi leo tót lên cành cây nhưng
con chó điên đó vẫn không ngừng ráo riết truy đuổi. Nó chồm lên cây, cắn rách ống
quần jeans của tôi và ngoạm ngón chân cái tôi chảy máu. Tôi vừa kinh hoảng, vừa
căm giận, tiện tay bẻ ngay một cành cây khô gần đó và cứ thế, tôi phang tớI tấp
lên đầu nó. Tôi đánh mãi, đánh mãi đến lúc đôi tay mỏI rã rờI, nhìn lạI thì nó
đã chết cứng, lông bết lạI từng chùm ướt đầm máu. Tôi sợ quá hét lên thì chợt tỉnh
giấc. Mở mắt rồI, tôi vẫn còn nghe tim đập thình thịch, ngườI đầm đìa mồ hôi…
Từ hôm mơ thấy ác mộng, chẳng những sự
oán giận trong lòng tôi không hề nguôi ngoai mà mỗI ngày nhìn thấy khuôn mặt
thiếu hài hòa của bà ta, nghe tiếng nói lạnh tanh của bà ta, tôi càng ngán ngẩm
khi liên tưởng đến hình ảnh của một con chó điên, đến nổI tôi chỉ còn có nước
xin nghỉ làm. Nhưng suy cho cùng, vì một ngườI đàn bà xa lạ mà tôi phảI mất một
công việc ổn định và phù hợp vớI năng lực của mình, lương bổng lạI khấm khá –
Làm gì có chuyện vô lý đó. Tôi nghĩ vậy và quyết tâm tiếp tục “nghênh chiến” vớI
ngườI đàn bà “dở hơi” này. Tự nghĩ mặc dù mình còn thua bà ta về kinh nghiệm và
uy tín đốI vớI sếp, tôi lạI được ưu thế ở cái nhiệt tình của tuổI trẻ, ở vốn kiến
thức cập nhật về công nghệ thông tin và nhất là ở ngoạI hình trẻ trung, xinh đẹp
cùng cách ăn mặc, trang điểm tinh tế và hợp thờI trang. Mặc dù không “tuyên chiến”
ra mặt, tôi thừa biết ngày tôi được ngồI vào chiếc ghế của bà ta và rung đùi
nhìn bà ta thu dọn về hưu không còn xa mấy nữa.
Sau hai năm làm việc, tôi quyết định mạo
hiểm bước sang ngã rẽ mớI của cuộc đờI – Tôi kết hôn. Hôm tổ chức tiệc cướI,
tôi mờI hơn ba trăm khách, tất cả bạn học, toàn thể nhân viên công ty, một số
khách hàng và đốI tác, cả những ngườI không thân thiết cho lắm… chỉ trừ bà ta.
Chỉ tưởng tượng khuôn mặt xám xịt như đông lạnh của bà ta xuất hiện ở bàn tiệc
thôi cũng đủ làm tôi mất vui trong ngày trọng đại nhất của cuộc đờI mình. Sau
ngày cướI, tôi được sếp hào phóng tặng thêm hai tuần phép cho tuần trăng mật.
Chúng tôi bước vào cuộc sống hôn nhân bằng một chuỗI ngày tươi đẹp mỹ mãn và suốt
những ngày tháng ngụp lặn trong hạnh phúc đó, tôi gần như quên hết những chuyện
vui buồn trước đây ở công ty, những khuôn mặt đồng nghiệp quen thuộc và dĩ
nhiên là quên bẵng cả khuôn mặt đầy ám ảnh của bà ta.
Sau những ngày hoàn toàn thư giãn đó,
tôi uể oảI trở lạI công ty. Ngày đầu tiên bắt đầu đi làm lạI, đồng nghiệp vây
quanh tôi, hết ngườI này đến ngườI kia chọc ghẹo và hỏi han đủ chuyện xoay
quanh vấn đề hôn nhân. RồI họ đổ xô lại xem hình cướI, hình chúng tôi đi chơi
tuần trăng mật, góp ý chỗ này, khen chỗ nọ, phê bình chỗ kia… Tôi cũng tíu tít
chuyện trò, đùa giỡn cho đến khi chợt phát hiện dường như văn phòng còn thiêu
thiếu một cái gì đó. Hóa ra chiếc bàn cạnh tôi để trống, bà ta không đi làm, hồ
sơ giấy tờ trên bàn cũng đã dọn sạch. Lúc đó tôi mớI thấy trên bàn tôi có một
gói quà nhỏ - Là quà cướI bà ta tặng tôi cùng một tấm thiệp mừng vớI lờI chúc
“Mừng lễ cướI của hai em – Chúc em hạnh phúc trong cuộc sống gia đình và thành
đạt trong sự nghiệp”. Quà tặng của bà ta là một chiếc đồng hồ đeo tay, giống hệt
kiểu chiếc đồng hồ mà lúc trước trong cơn giận lôi đình tôi đã ném ra ngoài cửa
sổ. Qua các đồng nghiệp, tôi lần hồI biết được bà ta bị bệnh gì đó và xin hưu sớm
để về quê dưỡng bệnh.
Thật ra lúc đó tôi rất muốn tìm thăm bà
ta nhưng lục hồ sơ nhân sự không thấy chi tiết nào đề cập đến quê quán của bà,
hỏi đồng nghiệp thì ai cũng ngơ ngơ ngác ngác vì từ trước đến nay chẳng ai quan
tâm trò chuyện hay kết bạn vớI bà. Chiều hôm đó tôi rủ ông xã cùng đến địa chỉ
cũ của bà để hỏi thăm hàng xóm xem có tung tích gì không nhưng ai nấy đều lắc đầu
không biết bà ta bị bệnh gì và đã đi đâu. Họ nói bà ta sống như một cái bóng,
không chồng con, bạn bè, chỉ lủI thủI sáng xách túi đi làm và chiều tốI xách
túi về. Bà ta cả đờI không bầu bạn cùng ai ngoài một con mèo gầy mà khi về quê
bà ta đã ẵm theo rồi. …
Bây giờ tôi đã là một trưởng phòng. Ước
mong được ngồI vào chỗ của bà ta đã thành sự thật nhưng tôi không vui mừng và hả
hê như trước kia tôi vẫn hình dung. Không hiểu sao mỗI khi nghĩ đến bà ta,
trong lòng tôi lạI ngập tràn một nỗi day dứt và ân hận. Tôi cảm thấy mình là một
con ngườI vô tâm, tàn nhẫn và nông nổi. Ðược sự thành đạt hôm nay, quả thật tôi
nợ bà ta rất nhiều. Nhiều năm trôi qua, chiếc đồng hồ bà ta tặng tôi đã cũ, ông
xã tôi cũng đã tặng tôi một chiếc đồng hồ khác đắt tiền và hợp thờI trang hơn
nhưng tôi vẫn giữ gìn và lau chùi cẩn thận chiếc đồng hồ bà ta đã tặng tôi ngày
cưới… Nó nhắc tôi biết quan tâm đến ngườI khác vớI một trái tim bao dung và
nhân hậu hơn.
Trang Sài Gòn
Những Ngày Lễ Cuối Năm Mãi Trong Ký Ức - Sỏi Ngọc
Từng cơn gió rít lạnh bên ngoài của tháng 12 ở Bắc Mỹ, tuyết đóng băng cả tảng thành đống đầy trên hai lề đường, một người phụ nữ nhỏ bé người gốc Á Châu mặc chiếc áo khoác dày, tay xách chiếc cặp, vai đeo ví ngang hông, đầu đội mũ len nhanh nhẹn leo lên những đống tuyết trên bờ lề chưa được xe tuyết hốt, bước đi thoăn thoắt như trước mặt cô ta chả có vật gì cản trở! Cô ta đứng chờ hết xe để băng qua đường, gió thổi tốc lên, tưởng chừng như cả cơ thể bé nhỏ của cô đã bị cơn gió quật ngã; hết xe cô băng qua đường, tiếp tục trèo lên những đống tuyết cao, nhảy qua những tảng đá đóng cứng… Bóng cô khuất sau dãy nhà cao tầng ở cuối con đường.
Hình ảnh ấy sao quen thuộc với tôi quá! Mỗi sáng tôi đã từng chăm chỉ như thế suốt hơn 32 năm qua với đầy đam mê và nhiệt huyết.
Tôi ngồi thoải mái nhìn ra cửa sổ, mọi người tấp nập đi làm, đi học, chen chúc xếp hàng nối đuôi nhau vào tàu điện, tại sao tôi lại ngồi ở nhà? Có phí thời gian quá không? Tôi phải tự trấn an “Mình đã nghỉ hưu rồi, đã trả nợ đời xong rồi, bây giờ đến một giai đoạn khác, thời gian này là của riêng tôi!”
Tôi nhớ lại thuở tôi mới xin được vào nhà bank là lúc tôi cũng vừa mới lấy chồng được một năm, đang có bầu thằng Khoa, đứa con đầu tiên. Ngày ấy tôi mới chỉ 27 tuổi, vừa được tăng chức làm giám đốc một chi nhánh nhỏ một ngân hàng trong nhà thương chuyên trị con nít rất gần nhà. Từ nhà đi bộ ra chỉ có 15 phút thôi, đi xe hơi thì 10 phút vì phải đi đường vòng.
Khi tôi được thăng chức vào nhà thương này làm việc, ba mẹ tôi đã nói:
-Nhân tiện làm cho nhà thương con nít thì sanh luôn baby ở trong này cho tiện, đi khám thai cũng gần gũi, chỉ cần lấy hẹn trong giờ cơm trưa là được!
Mỗi lần tôi đi khám thai với ông bác sĩ Kiztner trung niên rất dễ thương, phòng của ông ở trên lầu 3 so với ngân hàng tôi, ông tiếp đón tôi niềm nở :
-Cô Lyly hôm nay công việc thế nào rồi? có bận đến đâu cũng phải ăn uống đầy đủ đúng giờ để cho baby được mau lớn nhé, lúc nào tôi xuống dưới cũng thấy cô đang loay hoay làm đử thứ cả… Chắc nhà băng sẽ phải mướn năm người khác vào thế chỗ khi cô đi nghỉ đẻ đấy!
-Hahaha Bác sĩ cứ chọc tôi, ai ngồi vào cái ghế ấy cũng phải làm như tôi thôi, mà họ còn làm giỏi và nhanh hơn nữa đấy, tôi chậm chạp, lại mới vào nhà bank không bao lâu nên tôi phải cố gắng chăm chỉ gấp mấy lần bọn họ; tôi phải học từ cái nhỏ nhặt nhất vì nếu không biết thì làm sao có thể giữ chức « đầu tàu » này được chứ…
Bác sĩ nheo mắt với tôi, cười qua cặp kiếng trắng:
-Tôi hiểu cô mới vào nên phải ra công học hành chăm chỉ như thế, tôi rất thán phục người Việt Nam các cô đó mà! Nhưng hãy nghe tôi, chăm sóc cho bản thân mình một chút nhé, ăn uống đầy đủ chất bổ cho thằng cu bé…Nó hơi nhỏ đấy!
Tôi đã làm việc trong nhà thương ở New York cách đây 10 năm rồi, trong nhà thương không hề có ngân hàng nào cả nên thật mất công phải đi xe đến một nơi khác trong giờ cơm trưa, mà bên đó nhờ họ làm điều gì cho mình thật khó, không có sự thông cảm gần gũi như Canada đâu. Tôi rất trân trọng việc làm các cô!
-Cám ơn bác sĩ rất nhiều đã lo lắng sức khỏe cho mẹ con tôi nhé… Ah chút nữa bác sĩ có muốn xuống đổi check lấy tiền mặt không? tôi sẽ nhờ mấy cô teller sửa soạn để tiền sẵn trong bao thư những đồng tiền bằng giấy mới và tiền nhỏ để bác sĩ dùng cho dễ nhé, gần mùa Giáng Sinh nên nhà bank hay có những tiền mới toanh để cho tip lắm, mà người Việt chúng tôi gọi là “lì xì”!
-Được đấy, nhờ cô đổi dùm tôi như những tuần vừa rồi nhe, khoảng một giờ trưa tôi sẽ xuống lấy bì thơ và đi ăn với bạn bè…. Còn đây là toa thuốc bổ cho mẹ con cô nhé, xuống dưới nhà mua trong pharmacie của nhà thương này cho nhanh, đây là thuốc insurance trả 100% nên cô không cần phải trả tiền túi đâu.
-Hôm qua có mấy người bác sĩ trẻ thực tập đến chỗ tôi mở account để nhà thương trả lương deposit thẳng vào công cho họ, nhân tiện tôi cũng cám ơn bác sĩ đã giới thiệu họ xuống mở công băng với chúng tôi.
-Cô sẽ đạt chỉ tiêu trong năm rồi nhé, họ khoảng 25 người vừa bác sĩ, y tá ở mọi ngành đấy, cô lại bận rộn bán visa, credit card cho họ… May mắn là có cô yêu nghề, nhanh nhẹn làm ở bank dưới nhà đấy!
-Cám ơn bác sĩ rất nhiều! Đi làm phải bận rộn thì ngày mới qua mau, chứ ngồi chơi xơi nước thì ngày sẽ dài lắm….
Chúng tôi như một gia đình lớn, người này giúp đỡ người kia và ngược lại; những bác sĩ giỏi, dở hay tính tình càu nhàu, cáu gắt ra sao trong lúc khám bệnh cho các em bé, chúng tôi đều biết vì các y tá hay xuống kể lể cho chúng tôi nghe trong lúc họ làm deposit tiền với những tellers, lấy câu chuyện làm quà; từ đó tôi mới hiểu dân bản xứ cũng « ngồi lê đôi mách » chứ không phải chỉ riêng gì người tỵ nạn!
Giáng Sinh là mùa bận rộn mua sắm nhất không chỉ với đời sống bên ngoài, mà trong nhà thương còn phải bận rộn hơn nữa, vì năm nào cũng thế, nhà thương làm fundraising (gây quỹ) cho những trẻ em bị cancer máu, bệnh phổi … Chúng tôi phải làm việc overtime vì họ đem xuống những bao tiền cắc rất lớn, những đồng xu 1,5,10, 25 xu, phải đẩy những bao tiền ấy bằng một xe nhỏ vì tiền xu rất nặng, chúng tôi phải đổ vào một cái máy to đếm những đồng xu ấy rồi cuộn lại bằng tay thành từng thỏi với giá thành là 50 xu cho 1 xu, $2 cho 5 xu, $5 cho 10 xu và $10 cho 25 xu, còn tiền giấy thì được bỏ vào máy đếm thành 100 tờ, cuộn lại, đặt dấu ấn nhà băng lên, xếp đầy đủ vào trong tủ sắt bên trong, cánh cửa sắt này dày bằng 20 phân, có số code mà mỗi teller có số riêng của họ, tôi là người nắm giữ hết những số code ấy, mỗi tháng thay số code một lần. Tôi phải gọi xe UPS, một công ty có bảo hiểm rất cao, mỗi lần họ đến lấy tiền đem về trung tâm của nhà bank đều đi 4 người, hai người canh ngoài cửa, hai người vào bên trong lấy tiền, cả bốn người này đều được trang phục vũ khí(súng, gậy) đầy đủ như ra trận.
Số tiền trong tủ sắt và những tellers đang có trong két phải bằng với số tiền trên sổ sách mỗi ngày trong máy đưa ra, nên chúng tôi nhiều lúc phải điên đầu tìm số dư/thiếu nếu không cân bằng được mỗi ngày.
Mùa Christmas gần kề, chúng tôi đều nhận được những lời chúc tốt đẹp của ban lãnh đạo và lúc nào cũng không quên câu phải cẩn thận với người lạ.
Năm ngoái khi tôi chưa lên làm lãnh đạo, đã nghe kể một chi nhánh trong nhà thương đường Rosemont chuyên trị những người khuyết tật, bị nhóm cướp bốn người trùm hết mặt, chỉ hở hai con mắt, chĩa súng bắt một cô teller làm con tin, người giám đốc ở đó phải mở két lấy hết tiền đưa cho họ, khoảng 20 ngàn; trên đường rút lui, họ đã bắn ba phát súng chỉ thiên và ném mạnh con tin lăn xuống đất. Cô gái ấy bị chấn thương ở đầu, phải vào nhà thương và sau này không tiếp tục làm việc được nữa, vì sự việc đó đã ám ảnh cô suốt quãng đời còn lại.
Tôi được biết sau này cảnh sát bắt được ba tên cướp, bị án bẩy năm, có một tên trốn thoát và đang bị truy nã.
***
Để thu được nhiều tiền nhân dịp Giáng Sinh, nhà thương Ste Justine đã tổ chức một buổi ca nhạc với ca sĩ nổi tiếng ở Canada là cô Céline Dion, những hàng ghế đầu được bán một vé khoảng $800.00 vào năm 2006 là rất mắc, còn những ghế đồng hạng chỉ $250.00 thôi.
Họ chọn một phòng trình diễn hình vòng cung để tiếng hát được nghe tròn tiếng ấm áp, căn phòng này chứa chỉ khoảng 250 người mà thôi, gần chỗ nhà bank của chúng tôi làm việc.
Hôm ấy là thứ sáu, phóng viên, nhà báo, đài truyền hình TV, radio với những dây điện thòng lòng, đèn, camera to nặng khiêng trên vai, đến đầy trong nhà thương, trước khu vực ngân hàng, rất nhiều người lạ mặt nhìn vào bên trong nơi chúng tôi làm việc, và cũng là lần đầu tiên họ mới biết có một nhà băng nhỏ trong nhà thương này. Ngược lại, đây cũng là lần đầu tiên chúng tôi được nhìn thấy tận mặt người ca sĩ nổi tiếng trên truyền hình Celine Dion cùng chồng là Rene Angelil.
Trong lúc làm việc, tôi nghe tiếng cô hát vọng ra từ nhà hát ở đối diện, giọng trong khỏe, vút cao rõ ràng và ngân vang làm cả trái tim tôi rung động khi cô hát bài The Power of love :
….Vì em là người phụ nữ của anh
Và anh là người đàn ông của em
Bất cứ khi nào anh vươn đến em
Em sẽ làm tất cả những gì mình có thể
Mê lạc là cảm giác của em khi nằm trong vòng tay anh
Khi thế giới ngoài kia có quá nhiều thứ để có thể chịu đựng nổi
Thì tất cả đều biến mất khi em ở cùng anh…
Và cho đến khi về nhà, tiếng hát của cô vẫn còn mãi văng vẳng, mê mẩn bên tai đã vỗ về cho đến khi tôi vào giấc ngủ say không mộng mị…
***
Mới 4:00 sáng, phone tay reo vang, tôi giật mình thức giấc, chiếc phone này chỉ dùng vào việc gấp, quan trọng của nhà bank, tôi luôn luôn phải đem theo bên mình. Tôi ngạc nhiên tại sao nó lại reng vào sớm thế này!
Tôi lồm cồm ngồi dậy, áp phone vào tai:
-Alo tôi nghe đây?
-Chúng tôi gọi từ phòng cảnh sát….
-Ông nói gì?… thật không chứ?
-Cô hãy nghe kỹ đây, tôi lập lại nghiêm chỉnh: cô phải đến nhà bank gấp vì cô là người lãnh đạo…
-Vâng, tôi hiểu rồi… Sẽ đến ngay!
Chồng tôi đang ngủ ngon, ngáy pho pho, thấy tôi lay anh dậy bằng giọng hớt hơ hớt hãi, anh hỏi giọng ngái ngủ:
-Chuyện gì vậy em?… em mới sáu tháng thôi mà, đâu thể nào đẻ được! thôi ngủ đi!
-Không phải em đau đẻ… mà…phone…
-Nằm xuống ngủ đi mà! Sáng dậy hãy nói nhe. Đứa nào phone lộn số phải không?
Anh giành lại phone trên tay tôi, tính tắt nút power, tôi giữ lại:
-Anh! Mình phải vào nhà bank gấp! Ngân hàng của em bị trộm đập bể máy ATM thủng một lỗ lớn! Cảnh sát mới gọi em đó vì chỉ có em mới có code mà thôi!
Lúc đó chồng tôi mới giật mình ngồi phắt dậy:
-Sao em không nói sớm? Thôi mình sửa soạn, anh chở em vào xem sao nhe. Em đi từ từ vì còn bầu bì đó, đừng gấp gáp lại vấp té thì khổ!…
Trên xe, anh nói với tôi:
-Mà sao mới tối hôm qua họ làm show Celine thành công lắm mà, hôm nay đã bị chuyện không hay này rồi. Cảnh sát, những người bảo vệ nhà thương biến đâu hết cả rồi? Lạ quá!
-Em nghĩ mấy ông bảo vệ ỷ y, từ xưa tới nay nhà thương không xảy ra chuyện gì, mấy chục năm rồi, họ coi nhau như một gia đình, bác sĩ y tá bệnh nhân đều hỏi han lẫn nhau. Chỉ có hôm qua show Celine, người lạ vào rất đông, khách VIP, khách thường bên ngoài… có thể có ai không tốt trà trộn vào đó, họ nghĩ ngân hàng nhỏ, có máy ATM dễ ăn cắp tiền, không ai phát hiện…Em cũng chả hiểu nữa, chờ xem sao…
Vừa đến nhà băng lúc 4:30 sáng, đường còn đóng từng tảng băng đá trước lối vào nhà thương, con đường đã được thắp sáng bởi bốn chiếc xe cảnh sát với đèn xanh đỏ nhấp nháy, hai xe cứu hỏa đỏ chót, tôi co ro trong chiếc áo mùa đông bước vào, zipper chưa kịp kéo vì đi vội vàng; vậy mà một đám người dày đặc đứng trước mặt tôi, nào là cảnh sát, đội cứu hỏa kềnh càng với dây dợ, đội bảo vệ nhà thương, các bác sĩ, y tá trực đêm…Ai cũng cao lớn đứng bao quanh hiện trường.
Tôi nhỏ bé, tay ôm bụng bầu, đứng như trời trồng nhìn cảnh tượng chiếc ATM bị lọt thỏm vào bên trong nhà bank, bên cạnh một lỗ thủng thật to ở bờ tường, máy ATM chỉ bị xay xứt méo mó chứ không hề bị thủng nên những ngăn đựng tiền bên trong không bị hề hấn mất mát.
Tôi nhấc sợi dây màu da cam của cảnh sát đã vây quanh một vòng lớn, chui vào bên trong hiện trường, chưa kịp mở miệng nói lời nào thì ông cảnh sát trưởng với chiếc bụng phệ nặng nề níu lấy tôi:
-Cô vào đây làm gì? Không thấy sợi dây tôi căng xung quanh hay sao? Cô có đọc chữ là cấm vào, nơi chúng tôi làm phận sự không?… Xin mời cô đi ra!
-Tôi.. tôi là…
-Xin mời cô ra khỏi đây, đó là lệnh!…Phòng khám em bé và những bà bầu hình như ở lầu ba thì phải!
Lúc này tức quá, tôi hét to và rõ ràng từng chữ:
-Ai là ông Georges? Cảnh sát nào đã phone cho tôi lúc 4:00 sáng?
Lúc ấy ông ta mới buông tay tôi ra, nhìn kỹ tôi:
-Cô …không phải đi khám bầu sao?… Cô đây là giám đốc của nhà bank này à?
-Phải! chính tôi thưa ông!
-Tôi… xin lỗi cô nhé… vì hiểu lầm… tôi xin cô số code vào nhà bank…
-Cái tường thủng một lỗ to tổ chảng … cả một chiếc xe còn vào được, ông cần số code làm gì?
-Lúc 4:00 sáng thì tường chỉ bị rạn nứt trầm trọng thôi chứ chưa thành lỗ to như bây giờ, chắc vì máy ATM quá nặng nên nó đã ngả ra phía sau, mới bị thủng luôn vào bên trong. Cô cũng phải có mặt vì là người chịu trách nhiệm ở đây, tôi bắt buộc phải làm phiền cô vào giờ này!
-Thủ phạm là ai các ông có bắt được không?
-Chúng tôi sẽ bắt được thôi, nhưng may là nhà bank cô không mất mát gì cả, và không ai thương tật hết! cô xem đấy chỉ có bức tường là đổ thôi, máy chỉ bị móp méo, nhưng tiền thì không thấy tờ nào rơi ra. Mấy tên “cướp dỏm” này chắc mới học nghề! Chúng tôi sẽ làm việc cả ngày hôm nay, nhà bank sẽ đóng cửa trong vòng hai ngày….Nếu chỉ nhìn sơ qua thì máy này bị một quả bom tự chế làm nổ nên bức tường mới bị rạn nứt như thế, khi chúng nghe tiếng còi hú quá to, sợ bị bắt nên đã bỏ chạy, tôi tìm ra cái rìu bằng sắt của chúng nó ở đây, với nhiều dấu chân bự đầy bùn đất, tôi dám chắc chúng là ba tên to cao.
Một lúc sau 7:00 sáng, các nhân viên đã tề tựu ở trước cửa, tôi phân công họ đến những chi nhánh khác làm việc, còn mình tôi và một người cố vấn ở lại nhà bank để đếm lại tiền bạc, xem sổ sách và làm hồ sơ gởi lên ông tổng giám đốc.
Vì nhà bank bị cướp nên tổng giám đốc đã cho xây thêm những bức kiếng chắn đạn kiên cố cao vút lên, những khách vào phải lấy hẹn chứ không còn đưa tiền hay thơ từ ngang qua quầy như trước nữa. Tiện đó, chúng tôi xin làm lớn rộng ra hơn, có một phòng nhỏ làm bếp cho nhân viên. Tôi phải gởi tiền về trung tâm ngân hàng thường xuyên hơn, không giữ quá 10 ngàn tiền mặt ở chi nhánh, phải xem xét những người qua lại trước cửa qua máy camera an ninh trong phòng của tôi.
Ban lãnh đạo xuống chi nhánh ngân hàng chúng tôi, xin lỗi rất nhiều về việc trì trệ đã không gắn những tấm kiếng chắn đạn sớm hơn, họ có vô số việc làm, việc này chồng lên việc kia, vả lại nhà thầu xây cất rất bận rộn, trì hoãn mãi…nên mới xảy ra vụ trộm cướp này, làm chúng tôi một phen hoảng sợ!
Toàn nhân viên của chi nhánh Ste Justine, chúng tôi được nghỉ hai ngày có lương, như lời xin lỗi của ban lãnh đạo.
Một tháng sau tôi mới nhận được báo cáo từ phòng cảnh sát:
Bọn chúng là hai người gốc Phi Châu và một người gốc Á, qua Canada bằng đường du lịch rồi trốn ở lại, giấy tờ đã hết hạn, họ không phải người thường trú ở Montreal mà ở Ontario gần biên giới giữa Mỹ và Canada, không tìm được việc làm, trở thành người vô gia cư ở thành phố này; một lần được nhà thương gây quỹ giúp đỡ những người homeless ở thành phố, họ đã vào thăm nhà thương và để ý đến chi nhánh ngân hàng của chúng tôi có an ninh quá lỏng lẻo, nên họ đã làm liều tổ chức, làm bom tự chế tưởng sẽ lấy được tiền trong máy ATM dễ dàng, họ không ngờ là chiếc máy ấy bằng thép cứng nên có đốt phá, hay nổ bom đạn cũng vẫn trơ trơ!
Họ bị cảnh sát bắt sau một tuần truy xét qua camera của nhà thương và chính của máy ATM (có một máy quay lại hình ảnh dấu kín bên trong), đưa ra tòa, trục xuất về nước và cấm vĩnh viễn không bao giờ được qua Canada nữa.
***
Mùa Giáng Sinh năm ấy, mới chỉ là năm đầu tiên tôi nhậm chức giám đốc, năm đầu tiên tôi có bầu thằng Khoa đầu lòng; thằng Khoa lúc sinh ra thiếu ba tuần, bé như con chuột, nhưng cặp mắt thật tinh anh và đăm chiêu, cho đến bây giờ qua 32 mùa tuyết, lúc nào cũng như đắm chìm trong suy nghĩ bận rộn, ngay cả khi nó vui cười, nó rất giống tôi ở điểm say mê làm việc và thích cống hiến cho xã hội.
Mỗi lần gặp lại con, nhất là vào dịp Giáng Sinh, kỷ niệm xưa lại ùa về!
Mừng Giáng Sinh đến mọi nơi
An lành hạnh phúc rạng ngời niềm vui
Công việc suôn sẻ vững bền
Gia đình êm ấm, trọn niềm yêu thương
Năm mới may mắn đủ đầy
Thành công rực rỡ, xuân về hân hoan!
(Montreal Dec’25-2024)
Sỏi Ngọc
Thursday, January 2, 2025
7 Loại Thuốc Làm Tăng Nguy Cơ Té Ngã Ở Người Cao Tuổi
Hậu quả nguy hiểm của việc té ngã ở người lớn tuổi
Người lớn tuổi thường dễ bị gãy xương, chủ yếu ở cổ tay, mắt cá chân, và hông do té ngã vì loãng xương. Trong số hơn 300,000 người lớn tuổi nhập viện vì gãy xương hông mỗi năm, hơn 95% trường hợp là do té ngã, thường là ngã sang một bên.
Khi té ngã, người lớn tuổi thường không thể kịp thời điều chỉnh thăng bằng của cơ thể nên có thể dẫn đến chấn thương sọ não. Một trong những bệnh nhân của tôi không có triệu chứng gì sau khi ngã. Tuy nhiên sau vài ngày, ý thức của ông ngày càng trở nên mơ hồ. Cuối cùng, ông được đưa đến bệnh viện và phát hiện bị xuất huyết não ngoài màng cứng.
Vì vậy, nếu bạn ngã và va đập đầu, đừng lơ là, ngay cả khi không có triệu chứng lúc đó. Hãy cảnh giác. Nếu xuất hiện triệu chứng đau đầu, bất tỉnh, hôn mê thì tốt nhất nên đến bệnh viện để kiểm tra xem có xuất huyết não ngoài màng cứng hay không.
Một nguy cơ khác đối với người lớn tuổi là nằm liệt giường sau khi té ngã. Điều này có thể dẫn đến các biến chứng, chẳng hạn như viêm phổi, cục máu đông và loét tỳ đè, thậm chí có thể dẫn đến tử vong trong những trường hợp nặng.
Trượt chân và té ngã cũng có thể gây chấn thương cho người lớn tuổi, dẫn đến tâm lý đau buồn và lo lắng. Nếu điều này xảy ra, họ có thể sẽ ít hoạt động thể chất hơn và tránh giao tiếp xã hội do sợ bị ngã lần nữa, từ đó dẫn đến ảnh hưởng sức khỏe tinh thần.
• 4 yếu tố góp phần gây té ngã ở người lớn tuổi
Người lớn tuổi có nhiều yếu tố nguy cơ gây té ngã, bao gồm:
1- Giảm khả năng giữ thăng bằng: Sự thoái hóa của xương và cơ do lão hóa làm giảm đi sự nhanh nhẹn trong khi vận động. Người lớn tuổi thường có sải chân ngắn hơn, bước đi giật cục, chân tay cứng, không thể nhấc chân lên độ cao thích hợp, v.v… Những yếu tố này sẽ dẫn đến việc đi không vững và làm tăng nguy cơ té ngã. Thoái hóa hệ thần kinh trung ương ở người lớn tuổi cũng có thể dẫn đến chậm phản ứng. Trong trường hợp nặng, các bệnh thoái hóa thần kinh như Parkinson cũng sẽ làm tăng nguy cơ té ngã.
2- Nhìn mờ: Nhiều người lớn tuổi bị các bệnh khác nhau về mắt như lão thị, tăng nhãn áp, đục thủy tinh thể, bệnh võng mạc và thoái hóa điểm vàng. Một số người còn bị các bệnh tự miễn, chẳng hạn như bệnh xơ cứng rải rác, có thể gây giảm thị lực. Trong những tình huống này, người lớn tuổi rất khó nhìn thấy những thứ ở dưới chân.
3- Bệnh tim mạch và mạch máu não: Bệnh nhân bị bệnh tim mạch và mạch máu não mạn tính có thể mất phối hợp động tác, mất thị lực một phần và yếu cơ. Nguy hiểm nhất là té ngã sau khi bệnh đột ngột khởi phát. Một người bạn cùng lớp của tôi đang đứng trên thang để sửa nhà thì một cơn đau tim bất ngờ ập đến. Hai vấn đề xảy ra liên tiếp đã cướp đi sinh mạng của anh ấy.
4- Thuốc: Một số người lớn tuổi đang dùng thuốc theo toa. Những loại thuốc này có thể ảnh hưởng đến sức mạnh cơ bắp, trạng thái tinh thần, khả năng thăng bằng, huyết áp hoặc thị lực, từ đó làm tăng nguy cơ té ngã.
Trong bốn yếu tố nguy
cơ này, ảnh hưởng của thuốc là đáng quan tâm nhất. Khi tôi còn là bác sĩ nội
trú ở Hoa Kỳ, một trong những thầy hướng dẫn đã nói với tôi rằng, “Nếu một
người xuất hiện triệu chứng mới, điều đầu tiên nên nghĩ đến là tác dụng phụ của
thuốc.” Câu nói này đã gây ấn tượng sâu sắc với tôi trong nhiều năm vì theo
kinh nghiệm lâm sàng của mình thì điều đó hoàn toàn đúng.
• 7 loại thuốc có thể làm tăng nguy cơ té ngã
1- Thuốc an thần và thuốc ngủ: Những loại thuốc này có thể gây buồn ngủ vào ban đêm và ảnh hưởng đến khả năng tập trung và phản ứng vào ban ngày.
2 - Thuốc giải lo âu: Loại thuốc ngủ này có thể gây buồn ngủ vào ban ngày hoặc đơn giản là làm chậm phản ứng của bạn.
3- Thuốc chống trầm cảm: Một số thuốc chống trầm cảm có thể làm tăng hoặc hạ huyết áp. Hạ huyết áp khi thay đổi tư thế từ ngồi sang đứng sẽ làm tăng nguy cơ té ngã.
4- Thuốc chống loạn thần: Loại thuốc này ảnh hưởng đến sự phối hợp, gây cứng cơ và dáng đi không vững.
5- Thuốc điều trị bệnh tim: Thuốc hạ huyết áp và điều trị rối loạn nhịp tim có thể gây chóng mặt và mất thăng bằng.
6- Thuốc giảm đau: Một số loại thuốc giảm đau, đặc biệt là loại opioid, có thể gây ngủ và dẫn đến các vấn đề thăng bằng.
7- Thuốc lợi tiểu: Đi tiểu thường xuyên có thể dẫn đến mất nước, tụt huyết áp, do đó làm tăng nguy cơ té ngã.
• 7 lời khuyên để ngăn ngừa té ngã
Việc té ngã phần lớn có thể phòng ngừa được. Ngoài việc cẩn thận khi dùng thuốc theo toa, người lớn tuổi cũng nên thực hiện những hành vi sau trong cuộc sống hàng ngày:
1 . Thực hiện rèn luyện sức mạnh cơ bắp và khả năng thăng bằng: Một nghiên cứu phân tích có hệ thống được công bố trên Cơ sở dữ liệu tổng quan hệ thống Cochrane năm 2018 cho thấy tập thể dục có thể làm giảm nguy cơ té ngã ở người lớn tuổi. Khí công truyền thống Trung Quốc là một hình thức tập luyện hiệu quả. Nghiên cứu năm 2018 được công bố trên Tập san JAMA Internal Medicine (Nội Khoa Hiệp Hội Y Khoa Hoa Kỳ) cho thấy những người tập thái cực quyền có tỷ lệ ngã ít hơn lần lượt 58%, 31% so với những người tập giãn cơ và các bài tập khác.
2. Tạo không gian an toàn trong nhà: Ví dụ, căn phòng cần được chiếu sáng đầy đủ, có bọc chống va chạm ở các góc của đồ nội thất. Không sử dụng đồ nội thất có bánh xe ở phía dưới; trải thảm chống trượt trong phòng tắm, lắp tay vịn trên tường nhà tắm cạnh bồn cầu.
3. Đi đúng loại giày: Giày cao gót, giày đế bệt và giày không vừa chân sẽ làm tăng nguy cơ té ngã.
4. Duy trì sức khỏe đôi mắt và đôi tai: Bảo đảm các giác quan hoạt động bình thường có thể giúp bạn tránh bị té ngã.
5. Bổ sung calcium và vitamin D: Calcium không chỉ giúp xương chắc khỏe mà còn giúp cơ bắp, tim và dây thần kinh hoạt động bình thường. Vitamin D giúp chúng ta hấp thụ calcium từ thực phẩm.
6. Hạn chế uống rượu: Đồ uống có cồn làm giảm khả năng phán đoán về khoảng cách và phối hợp của cơ thể, làm tăng nguy cơ té ngã.
7. Khám sức khỏe định
kỳ: Nhiều người lớn tuổi
bị các bệnh mạn tính, không hiểu rõ các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn của mình nên
không thể kiểm soát kịp thời. Điều này cũng có thể làm tăng nguy cơ té ngã.
Wednesday, January 1, 2025
Năm Mới - Tâm Niệm Mới - Trầm Thiên Thu
Năm mới đã khởi đầu. Những cái khởi sự mới cũng đang bắt đầu: Canh tân, chấn chỉnh, quyết tâm,... Đây là 10 sứ điệp của các danh nhân nhắn nhủ với chúng ta trong năm mới này... Hãy hành động ngay, bạn nhé!
Trên Dưới 70 Rồi, Còn Bao Lâu Nữa !
Tụi mình
trên dưới bảy mươi;
Nhìn đi ngó
lại chỉ mười năm thôi.
Số đông biến
mất đâu rồi;
Số hên còn
lại lẻ loi chắc buồn.
Đếm kỹ còn
mấy trăm tuần;
Thời gian
vun vút, bao lần gặp nhau?
Thôi thì
còn lại ngày nào;
Hãy vui
ngày ấy, miệng chào thật tươi.
Khác biệt
gì cũng thế thôi;
Mai kia nằm
xuống để rồi được chi.
Sao bằng ta
cứ vui đi;
Hơn thua dẹp
hết, ôm ghì bạn xưa.
Tay với trời
cao không thấu nổi
Tuổi già mất bạn cũng mồ côi
Con người được sống khỏe mạnh chính là hạnh phúc nhất rồi, những thứ khác đều là phù du cả. Đừng cho rằng bạn có tiền, nếu không có sức khỏe thì tiền nhiều cũng chẳng có chút gì đáng giá.
1. Đừng có xem áp lực thành động lực, lao động quá sức, để rồi tổn hại bản thân.
2. Đừng quên
sức khỏe mới là tiền vốn, không có sức khỏe, thì không cách nào tận hưởng được
hết niềm vui của đời người.
3. Đừng xem nặng danh lợi quá, sau khi hào nhoáng qua đi, mới nhận ra mọi thứ đều chỉ là mây khói thoáng qua.
4. Đừng có nghĩ rằng bác sĩ là người có thể cứu lấy mạng sống của bạn, thật ra không phải như vậy, chính bạn mới là người quyết định, dưỡng sinh quan trọng hơn cứu mạng.
5. Đừng mong
nghĩ rằng cho đi sẽ được báo đáp lại, chỉ có không kể báo đáp, mới có thể thực
hành được việc hành thiện, lấy đức báo oán.
6. Chớ nghĩ rằng làm quan thì “ngầu” hơn dân, một khi bị mất chức, cuối cùng vẫn chỉ là một thường dân thôi.
7. Đừng bỏ mặc
những người có duyên với bạn, bởi vì sau khi vinh hoa qua đi, bạn mới hiểu được
rằng rất nhiều người sẽ rời xa bạn, khi ấy bạn mới thấy tri kỷ thật khó tìm.
8. Đừng nghĩ rằng hỏi han là quấy rầy, những người thường gửi tin nhắn cho bạn nhất định là người ở trong tâm có hình bóng của bạn.
Một nhà doanh nghiệp rất nổi tiếng, cứ cách một đoạn thời gian, ông lại dẫn theo vợ con đến nơi hỏa táng để xem. Có người không hiểu, hỏi ông nguyên do. Ông nói rằng, chỉ cần đến nơi hỏa táng, cái tâm nóng nảy sẽ rất mau chóng an tĩnh lại, thấy danh lợi tiền tài thật nhẹ nhàng.
Ở nơi hỏa
táng này, không kể bạn là quan to quý tộc quyền cao chức trọng, uy danh hiển
hách hay là một người dân bình thường, nghèo rớt mồng tơi, không ai biết đến,
cuối cùng đều sẽ phải đến đây, chung một tư thế, lặng yên nằm xuống, sau đó bị
đưa vào bên trong lò hỏa táng đang bốc cháy ngùn ngụt, khi trở ra lần nữa, thì
chỉ là một chiếc hộp vuông nho nhỏ được bọc trong tấm vải đỏ.
Khi đến chẳng mang theo thứ gì, khi đi chỉ như một làn khói. Đời người chính là đơn giản như vậy! Vinh hoa phú quý phút chốc thoáng qua, ân ái tình thù cũng chỉ như cát bụi.
Hôm nay sống trong một thế giới vật chất dục vọng tràn lan, bên cạnh chúng ta là đầy những cám dỗ mê hoặc: quyền lực, địa vị, tiền bạc, mỹ sắc…, hễ không cẩn thận, thì trong tâm sẽ dậy sóng. Nội tâm chúng ta vốn dĩ trong sáng, thuần tịnh, bình lặng sẽ trở nên ngông cuồng, ngạo mạn và tư lợi.
Khi bạn cảm
thấy hiện thực và lý tưởng có sự chênh lệch,
Khi bạn cảm thấy uất ức thương tâm, không có người hiểu bạn,
Khi bạn vì ân oán tình thù mà canh cánh trong lòng,
Khi bạn vì lợi ích được mất mà so đo tính toán,
Khi bạn khom lưng chau mày đối với quyền thế,
Khi bạn vì địa vị cao thấp mà mưu tính hại nhau…, sao bạn không đi đến nơi hỏa táng xem thử, đối diện với một nắm tro bụi, bạn còn có gì không buông xuống được đây?
"Qua" Và "Bậu"
"Qua" và "Bậu" đều là đại từ nhân xưng đặc
trưng của miền Trung và miền Nam ngày xưa. Nhưng nó được dùng nhiều nhất là ở
vùng đất phương Nam.
"Qua" là ngôi thứ nhất, nếu dùng riêng lẻ là từ xưng
hô của người lớn tuổi với người nhỏ tuổi, nghĩa là tôi (là cô, chú, bác, anh,
chị), nhưng khi dùng chung với "Bậu" thì nghĩa là anh, là cách xưng
hô của chồng với vợ hoặc của người con trai với người yêu hoặc với người mà họ
có ngỏ ý thương mến.
"Bậu" là ngôi thứ hai, là từ thân thương mà người con
trai dùng để gọi vợ hay người yêu hay người con gái mà họ đem lòng thương mến.
"Bướm xa hoa, bướm dật, bướm dờ
Qua đây xa Bậu đêm ngày chờ trông."
Theo GS Lê Ngọc Trụ (1909-1979) gốc của từ "Qua" do chữ
wá, hay đọc đúng hơn là u_á đọc theo giọng Triều Châu của chữ "ngã" tức
là "tôi". Cũng có giả thiết khác rằng sự liên hệ từ "Qua" với
tiếng Mường và tiếng Nhật nhưng có lẽ lối giải thích của GS Lê Ngọc Trụ dễ chấp
nhận hơn bởi sự giản dị.
“Hôm qua Qua nói Qua qua mà Qua hổng qua
Hôm nay Qua nói Qua hổng qua mà Qua qua.”
Từ "Qua" được dùng rất nhiều trong các tác phẩm của
Nhà văn Hồ Biểu Chánh (1884-1958) như: Thầy Chung trúng số, Tơ hồng vương vấn,
Sống thác với tình, Ai làm được... và nhiều tác phẩm khác nữa.
Nếu "Qua" đã là từ Triều Châu thì "Bậu" cũng
rất có thể do âm Triều Châu mà ra. Nhà văn Bình Nguyên Lộc (1914-1987) có đưa
ra gốc từ tiếng Mạ nhưng sau khi bàn luận với người Triều Châu, thì trong tiếng
Triều Châu "pa_u" hay "pấu" (giọng đọc khác nhau tùy vùng)
là vợ, một danh từ bình thường và khi ghép vào một chữ nữa mới phân rõ ngôi thứ
như "cha pấu", "cha pa_u" (vợ tôi) "deo pa_u" (vợ
yêu) như ta dùng Hán Việt "tệ phu, tệ nội, hiền phụ, hiền thê...” Người Việt
chung sống với người Triều Châu đọc trại là "bậu" và "Bậu"
trở thành đại từ ngôi thứ hai.
"Bậu có chồng chưa, Bậu thưa cho thiệt
Kẻo Qua lầm tội nghiệp cho Qua."
Dù với cách lý giải nào thì từ "Qua" và "Bậu"
cũng đều là từ ngoại lai. Tuy nhiên, khi được Việt hóa, "Qua" và
"Bậu" trở thành những từ ngữ độc đáo của tình cảm thương yêu đôi lứa
thật súc tích.
"Bậu qua phà Rạch Miễu, Qua lẽo đẽo theo sau.”
Qua- Bậu tiêu biểu cho ngôn từ Việt hóa của miền đất phương Nam,
trong đó bên cạnh tiếng Hoa còn phải kể tiếng Pháp, tiếng Miên... Từ ngữ Việt
hóa gốc Hoa phần nhiều được sử dụng giới hạn ở miền đất phương Nam là vì điều
kiện chung sống, hội nhập nơi đây. Mặc dù, số từ ngữ Việt hóa rất nhiều nhưng
đi vào ca dao, văn chương phương Nam mạnh mẽ nhất có lẽ là hai từ
"Qua" và "Bậu" (chiếm hơn phân nửa).
"Trách mẹ với cha chớ Qua không trách Bậu
Cha mẹ ham giàu gả Bậu đi xa.”
"Bậu có chồng như cá vô lờ,
Tương tư nhớ Bậu, dật dờ năm canh."
"Bậu về kẻo mẹ Bậu trông,
Kẻo con Bậu khóc, kẻo chồng Bậu ghen."
"Ví dầu tình Bậu muốn thôi
Bậu gieo tiếng dữ cho rời Bậu ra
Bậu ra Bậu lấy ông câu
Bậu câu cá bống chặt đầu kho tiêu.”
Nhà thơ Phạm Hải Đăng cũng sáng tác rất nhiều bài thơ có
"Qua" và "Bậu" như:
BẼ BÀNG TÌNH QUA
Nói hoài Bậu hổng thèm nghe
Để Qua ấm ức đầy ghe đem dìa!
Vô tình trong buổi chiều kia
Bậu theo người khác, tình chia cách tình
Mình ên Qua đứng lặng thinh
Nhìn theo con nước lục bình trôi theo
Trách ên Qua kiếp bọt bèo
Sóng xô sóng đập, sóng leo mạn thuyền
Mé sông bến đợi mình ên
Bông Bần bông Mắm rơi lền trắng sông
Đường tình bạc bẽo long đong
Tình duyên dang dở đắng lòng Qua đau
Bậu ơi! còn có thương nhau
Cửa Vàm Qua đợi, trái sầu Qua mang
Sông năm bảy ngã đò ngang
Bậu không dìa nữa bẽ bàng tình Qua.
BẬU THÔI ĐƯA ĐÒ
Mưa chiều, Qua dõi mắt theo
Bến xưa tình cũ ai gieo câu thề
Bậu còn nhớ đến tình quê
Để Qua trông ngóng, khi về cô đơn
Bậu đi mưa gió dỗi hờn
Lòng Qua trĩu nặng như con đò chiều
Ngày nào tíu tít lời yêu
Tay Qua Bậu nắm nói điều mộng mơ
Sông Cửa Vàm thuở tình thơ
Qua thương Bậu nói: “mình chờ nhé Qua!"
Nào dè đâu, Bậu đã xa
Trầu cau chưa thắm, người ta lấy chồng
Đứng nhìn chim sáo sang sông
Để Qua lẻ bạn đau lòng Bậu ơi
Giờ đây, cách biệt phương trời
Quê nghèo miệt thứ, Bậu thôi đưa đò.
Ngày nay, "Qua" và "Bậu" đã trở thành dĩ
vãng nhưng đối với những người con vùng đất phương Nam xưa, hai từ Qua - Bậu
bình dị, chân quê này luôn gợi nhớ về một thời sơ khai với những tình cảm êm đềm,
mộc mạc nhưng thấm đượm chân tình của những năm tháng cũ thân thương.
Sưu tầm: Lê Văn Quý.