Chỉ Là Khách Thôi – Bùi Bích Hà

Ôm nhau, hôn nhau bỗng trở thành nguy hiểm. Con cái không thăm viếng cha mẹ, bạn bè không thăm viếng nhau là bày tỏ tình yêu. Trong hình, hai bạn trẻ ôm nhau trong công viên Lummus tại Miami Beach, Florida, hôm 2 Tháng Tư, 2020. (Hình minh họa: Cliff Hawkins/Getty Images)

Một buổi sáng đầu Tháng Tư, giữa đại dịch cúm Vũ Hán, bạn tôi điện thư chia sẻ một bài thơ chị mới nhận được từ con trai, nguyên văn như sau:

“Someone posted this poem on Facebook.

We fell asleep in one world, and woke up in another.

Suddenly Disney is out of magic,

Paris is no longer romantic,

New York doesn’t stand up anymore,

The Chinese wall is no longer a fortress, and

Mecca is empty.

Hugs & kisses suddenly become weapons, and

not visiting parents & friends becomes an act of love.

Suddenly you realise that power, beauty & money

are worthless, and can’t get you the oxygen you’re

fighting for.

The world continues its life and it is beautiful.

It only puts humans in cages.

I think it’s sending us a message:

You are not necessary. The air, earth, water and

sky without you are fine. When you come back,

remember that you are my guests. Not my

masters.”

Bài thơ rất hay, không có tên tác giả. Có thể là con trai chị, với chút rụt rè trong bài thơ đầu tiên do cảm xúc bất ngờ. Có thể là chủ nhân tài khoản Facebook đã đăng bài thơ. Có thể là một ai đó vô tình hay cố ý không ký tên vì chẳng ai sở hữu gì trong cái thế giới đang bị dịch hoành hành này.

Bao nhiêu thành phố đóng cửa lúc nửa đêm để tránh dịch lây lan?

Bao nhiêu thành phố rộn rịp, náo nhiệt khi mọi người đi ngủ rối thức dậy không một bóng người, bóng xe, không một tiếng động? Đâu rồi cảnh giới thần tiên của địa đàng Disney? Paris đã hết nên thơ và New York không còn sừng sững thách thức nữa. Vạn Lý Trường Thành thôi là pháo đài đồn lũy và thánh địa Mecca hoàn toàn hoang vắng.

Ôm nhau, hôn nhau bỗng trở thành nguy hiểm. Con cái không thăm viếng cha mẹ, bạn bè không thăm viếng nhau là bày tỏ tình yêu.

Trong thoáng giây, người ta ngộ ra quyền lực, nhan sắc và của cải đều vô nghĩa, không thể đánh đổi dưỡng khí cho buồng ngực thoi thóp kêu đòi.

Thế giới vẫn tiếp tục sinh tồn và đời vẫn đẹp, chỉ là con người bị giam giữ trong những cái lồng.

Tôi nghĩ có một thông điệp cho chúng ta: “Loài người không cần thiết. Bầu trời, quả đất, sông biển vẫn an nhiên không cần con người có mặt. Nếu có khi nào tái sinh, hãy nhớ con người là khách, không là chủ nhân của vũ trụ này.”

Có vẻ như thiên nhiên không cần con người thật vì rừng có nhiều loại gỗ quý, đại thụ sống hàng nghìn năm; có những giống lan hiếm, đẹp và thơm tự mình, không cần tay người chăm bẵm; có đủ loài muông thú từ to lớn, hung dữ đến bé xíu hiền hậu, cả triệu triệu sinh vật muôn loài, muôn vẻ, là cư dân trên trái đất tuy phải tranh sống theo định luật mạnh được yếu thua song không làm hại bầu trời và địa cầu như loài người.

Tuy nhiên, có lẽ Thượng Đế không thể không khai sinh con người để hoàn thành ý nghĩa những công trình tạo tác của ngài vì không có con người thì thiên nhiên không được thưởng thức và lấy cái gì mà ngợi khen vẻ đẹp, sự hùng vĩ, sức sống màu nhiệm tuyệt vời làm nên quả đất lung linh màu sắc này?

Quả đáng tội, từ con người thuở ban sơ, đất rộng, người thưa, sống chui rúc trong hang động có sẵn, ăn bốc, ngủ đất, lấy lá cây che thân, trí khôn chỉ dùng để tự vệ và kiếm lương thực hằng ngày bằng cách giết và ăn thịt những sinh vật yếu hơn nó, trí khôn ấy phát triển với thời gian, với những thử thách Thượng Đế cài đặt đó đây trên hành trình sinh tồn của nó nên được mài dũa ngày một sắc bén và tinh tế hơn.

Có lẽ Thượng Đế đã tiên đoán đường bay của mũi tên một khi đặt trên dây cung nên ngài không quên thiết lập một giới hạn cho loài người: Khi sinh ra cũng là khi bắt đầu già nua và… chết. Để chống lại sự khắc nghiệt và bất công này, những đứa con tài ba và ngỗ nghịch của Thượng Đế bảo nhau: “Hãy sống, làm việc và cống hiến như không bao giờ chết.” Đối với thành phần nhân loại ưu tú này, chết là vắng mặt nhưng không có gì hoàn toàn mất vì họ để lại nhiều di sản quý giá cho người sau tiếp tục.

Trong dịch COVID-19, Việt Nam chỉ còn là bức tranh tĩnh vật tuyệt đẹp trong ống kính của duy nhất một nhiếp ảnh gia cô đơn. (Hình minh họa: Manan Vatsyayana/AFP via Getty Images)

Năm tháng qua, mùa trong trời đất cũng theo nhau qua, nhiều thế hệ nhân loại đã đến mặt đất này rồi đi nhưng mọi thành tựu hữu ích cho con người ở lại. Hoa cỏ trong thiên nhiên thường có dược tính chữa được các bệnh vặt nhưng cũng có loài độc dược. Quả trên cành không phải quả nào cũng đầy đủ nắng gió để thơm ngon như nhau. Từ một gốc sản sinh nhưng con người không hoàn toàn là phiên bản rập khuôn nhau.

Thừa hưởng thông minh Thượng Đế ban cho ở mức độ hơn kém, có người “biết cách ăn cắp tài sản trí tuệ của Thượng Đế” (Trần Doãn Nho) nhưng nghĩ là mình hơn Thượng Đế, làm ra những sản phẩm khiếm khuyết mà không sửa chữa được vì không thực sự có quyền năng của Thượng Đế. Đó là tạo sinh con cừu Dolly bằng thử nghiệm sinh học trong phòng nghiên cứu của Viện Roslin được chính phủ Anh Quốc tài trợ. Dolly ra đời, giống hệt mẹ về cả hình dáng lẫn tính tình, được xem là bước thành công đột phá của nhóm nghiên cứu trong công nghệ nhân bản tạo ra mầm sống từ một tế bào động vật trưởng thành.

Quá trình lâu dài này phải trả một giá không rẻ: chất xám và thời gian của các khoa học gia, sự hy sinh vô nghĩa của những con thú vô tội. Trong 277 quả trứng từ một con cừu cái kết hợp với tế bào vú của cừu mẹ chỉ có 29 phôi được tạo thành và chỉ có ba cừu con được sinh ra mà Dolly duy nhất sống sót. Chưa hết, vì lý do bảo mật, Dolly đã phải sống cả cuộc đời ngắn ngủi bảy năm của nó trong phòng thí nghiệm, được xếp đặt cho thụ tinh với cừu đực và trải qua ba lần sinh nở với tổng cộng sáu đứa con, lần đầu sinh một (1998), lần hai sinh đôi (1999), lần ba sinh ba (2000).

Mùa Thu năm 2001, lúc 5 tuổi, Dolly bị chứng viêm khớp, đi lại khó khăn, được chữa trị khỏi. Ngày 14 Tháng Hai, 2003, Dolly bị bệnh phổi nặng và được tiêm thuốc cho ngủ giấc ngàn thu. Vẫn chưa xong, hy sinh cuối cùng của nó là phải giúp các nhà nghiên cứu có câu trả lời về lý do nó chết non. Người ta tìm ra telomere (đoạn cuối DNA) của Dolly rất ngắn, thường thấy nơi hiện tượng lão hóa của động vật và loài người. Công luận dậy sóng một thời về mục đích vô luân của công trình tạo sinh vô tính, đẻ ra những sinh vật quặt quẹo như Dolly. Để làm gì? Tranh quyền Thượng Đế ư? Nối dài đời người hơn một kiếp trần gian ư?

Cũng như mọi biến cố xảy ra, qua lúc hiểm nguy ồn ào, huyên náo hay lặng lẽ đến tê dại như thời dịch COVID-19, tất cả sẽ nhanh chóng chìm vào quên lãng ngoại trừ các nhân vật “phi thường” vẫn nuôi tham vọng phi thường nhiều lần hơn khả năng họ có. Hết phòng thí nghiệm Roslin, Anh Quốc, đến phòng thí nghiệm Vũ Hán với giấc mơ thống lĩnh thế giới rất ngông cuồng của nhiều thế hệ cầm quyền một nước Tàu Cộng Sản với dân số một tỷ ba trăm triệu dân, không đủ lương thực để ăn, không đủ đất để sinh sôi nảy nở, chống nạn nhân mãn chỉ có một cách bóp mũi các bào thai gái. Họ tự hào với lịch sử thôn tính các chư hầu, với Vạn Lý Trường Thành tô son điểm phấn lại, với văn hóa Khổng Mạnh một thời mẫu mực, với danh lam thắng tích mỹ lệ lưu dấu người xưa cùng bao nhiêu truyền thuyết cổ dễ làm mê đắm lòng người.

Từ nhiều năm qua, khối dân chúng thấp cổ bé miệng khắp nơi trên hoàn vũ không ai biết Tàu Cộng đã âm thầm làm những gì ở phòng thí nghiệm Vũ Hán được nước Pháp giúp hình thành với tiêu chuẩn an ninh được xem là tột bực, với trợ giúp tài chánh của nước Mỹ năm 2015 khi có tổng thống Dân Chủ ngồi ở Bạch Ốc, tới $3 triệu 700 ngàn, với cả sự đầu tư không biết là ở con số nào của một tỷ phú Hoa Kỳ làm chủ một quỹ từ thiện lớn nhất hành tinh loài người.

Chỉ biết khi một ngày cuối năm 2019, con siêu vi Corona từ nơi này xổng cũi xông ra phá nát gần hết cuộc sống yên vui và phồn thịnh của thế giới nhưng đủ thông minh để miễn trừ thủ phủ chính trị và tài chánh cùng thành phần chóp bu của Tàu Cộng được coi là ông chủ đã sản sinh ra và nuôi dưỡng nó.

Cho tới trưa ngày Thứ Tư, 22 Tháng Tư, 2020, thế giới có 2,621,499 trường hợp lây nhiễm và 182,991 người qua đời vì COVID-19.

Chết là thiên thu vĩnh biệt nhưng sống con người cũng cách chia, nhìn nhau nghi hoặc và tiếc nhau từng nụ hôn:

“Hôn em anh rất khát khao

sợ con Vũ Hán dạt dào quanh môi

anh ơi em xét nghiệm rồi

anh chưa, em mới là người phải kiêng”

(Ai Kiêng? thơ Nguyễn Hàn Chung)

Bà mẹ nhớ xót xa một vòng ôm gần gụi:

“Đi ngang vườn nhà con gái

Hái được một nhánh hoa trà

Mẹ, con nhìn nhau qua cửa

Hoa gần mà con thật xa.”

(Hoa Trà, thơ Trần Mộng Tú)

Con gái lại càng sợ lây siêu vi làm khổ mẹ:

“Con hái trong vườn nhà con

Một chùm kim hương màu đỏ

Mở cửa nhà mẹ lén vào

Đặt hoa, chạy ra theo gió.”

(Hoa Kim Hương, thơ Trần Mộng Tú)

Người chị buồn tủi bên mộ phần em gái:

“Hoa thủy tiên vàng bụi nhỏ

Ngập ngừng nở trong nghĩa trang

Người phu cô đơn dựng cuốc

Hai người thôi, một đám tang.”

(Hoa Thủy Tiên, thơ Trần Mộng Tú)

Nhìn những con đường Sài Gòn nối tiếp nhau bình thường xôn xao, ồn ã, nhếch nhác, lôi thôi nhưng đầy sức sống, hỏi thầm mấy triệu sinh linh của một thành phố sáng đêm rộn ràng như nồi nước sôi trên bếp đâu hết rồi? Sài Gòn trong dịch COVID-19 chỉ còn là bức tranh tĩnh vật tuyệt đẹp trong ống kính của duy nhất một nhiếp ảnh gia cô đơn chưa bao giờ thấy Sài Gòn như thế.

Nhìn những con đường Quận Cam thân quen bình thường lũ lượt xe cộ ngược xuôi bây giờ vắng lặng, các nhà hàng thanh lịch lao xao người vào ra giờ đây cửa đóng im lìm. Hàng cây hai bên đường nhớ vai người bộ hành cũng buồn không rụng lá nên không có xe quét mà sạch như lụa mới ai phơi dưới nắng trưa.

Có lẽ Thượng Đế cũng buồn khi chỉ tạo ra thiên nhiên có cái đẹp hoàn hảo của một bức danh họa bất động nên Thượng Đế tạo thêm con người với nhiều lầm lỗi nhưng nó có ngũ quan và một trái tim đầy xúc cảm, là cây đàn muôn điệu cống hiến cho đời những thanh âm buồn vui. Phần thưởng của nó là thời gian đi qua mặt đất như một người khách trọ (trong nhạc của Trịnh Công Sơn) hay như lời nhắn nhủ trong bài thơ con trai bạn tôi gửi cho mẹ một buổi sáng Tháng Tư buồn ở quê người.

Gặp gỡ hay từ giã, gần gũi hay chia lìa, qua đại dịch COVID-19, người khách trọ hãy biết trước biệt ly nằm sẵn trong thân phận mình.

Để bớt đau thương. 

(Bùi Bích Hà) [qd]

nguoi-viet.com