** Các cụ thường hay bị người lạ mặt ngược đãi.
Trả lời: Sự thật các cụ thường bị ngược đãi bởi chính người nhà, người mà cụ
quen biết và tin tưởng.
**Nếu bị ngược đãi, các cụ liền tố cáo ngay.
Trả lời: Thật ra các cụ bị xâu xé giữa tình cảm của cụ đối với kẻ đã ngược đãi
cụ và lòng mong muốn tố cáo người đó. Về mặt tâm lý học, các cụ có thể đang
sống trong tâm trạng bị lệ thuộc (dépendance)
đối với người ngược đãi cụ.
**Nguy cơ bị ngược đãi tùy thuộc vào mức
lợi tức và tiền bạc mà cụ có.
Trả lời: Ngược đãi có thể xảy ra cho bất kỳ ai, bất kỳ ở giai cấp nào trong xã
hội.
Hậu quả của vấn đề ngược đãi người già
- Tạo cho các người già một cảm giác lo sợ, khiến họ tìm giải pháp cách ly,
sống ẩn dật, và gây trở ngại cho các cụ trong việc tham gia vào những sinh hoạt
xã hội.
- Tạo cho cụ cảm giác bất an.
- Tự khép mình lại
- Dẫn đến bệnh lo âu anxiété
- Trầm cảm dépression- lẫn lộn, nhầm lẫn trí nhớ confusion
Chuyện đáng buồn: các cụ chọn giải pháp chấm dứt cuộc đời.
Thống kê Québec cho biết, 10 năm qua vấn đề tự tử của các cụ từ 50 tuổi trở lên
như sau:
- Năm 2000: 378 người.
- Năm 2008: 449 người
Ngoài ra vấn đề tự tử ở lớp người từ 64 tuổi đến 75 và những người từ 75 tuổi
trở lên thường bắt nguồn từ tình trạng cô đơn, kế đến là lý do xung khắc trong
đó phải kể đến vấn đề bị ngược đãi.
Một vài con số
Sau Nhật Bản, tỉnh bang Québec là nơi dân số người già tăng nhanh nhất.
Tính từ 1986 đến 2009: nhóm người từ 65 tuổi trở lên đã tăng từ 657 430 (9,8%
dân số) lên 1,2 triệu người (14,9%).
Theo phỏng đoán, đến năm 2031, số người già sẽ tăng lên 2,3 triệu người, chiếm
25,6% dân số lúc đó.
Ngược đãi người già là một hiện tượng không mới mẻ gì trong xã hội ngày nay. Nó
có thể xảy ra ở bất cứ nơi nào và có liên quan đến tất cả mọi người.
Nhưng đau đớn nhất là hầu như đa số chúng ta đều coi thường nó.
Mọi người đều nhắm mắt lại và cố ý ngoảnh mặt làm ngơ, kể cả một số người già.
Họ không muốn chấp nhận một sự thật đau lòng và cũng không muốn nhìn nhận họ là
nạn nhân của việc ngược đãi đến từ bên trong gia đình.
Đó mới thật sự là điều đau đớn nhất
Chuyện bên Pháp
Tại Pháp càng ngày càng có nhiều bậc cha mẹ bắt đầu ra khỏi bóng tối một cách e
dè để nói lên sự thật về tình huống mà họ là nạn nhân từ bấy lâu nay.
Theo các nhà chuyên môn, thì khó mà phát họa ra được hình ảnh mẩu (portrait robot) của một đứa trẻ hung dữ
như thế nào cũng như cha mẹ nạn nhân của chúng ra sao.
Vấn đề con cái bạo hành cha mẹ thường hay thấy xảy ra trong những gia đình neo
đơn theo kiểu gà mái nuôi con (single
mom, monoparental). Thường thì ngưòi mẹ bắt đầu nếm mùi bạo hành từ những
đứa con (trai hoặc gái) của mình khi chúng còn rất nhỏ tuổi.
Các đứa trẻ nầy thường lớn lên trong bối cảnh con cưng được nuông chiều tột bực
chẳng khác nào con của vua chúa (enfants
rois).
Cha mẹ vì thương con một cách mù quáng nên không ấn định rõ rệt những ranh mức
nào mà đứa trẻ cần phải dừng lại.
Thông thường thì bạo hành đã nhen nhúm từ lúc đứa bé còn rất nhỏ tuổi (9-10
tuổi) nhưng cha mẹ lại sơ ý không thể nhận biết các dấu hiệu từ trước được.
Theo nhà phân tâm học Jean Pierre Chartier, những trẻ em nầy đã được nuôi nấng
trong một không khí loạn luân” có nghĩa là chúng cảm thấy các ý muốn của chúng
đều được được cha mẹ thỏa mãn từ lúc chúng còn thơ ấu và đầy quyền lực.
Rồi bất thình lình một lúc nào đó, trong giai đoạn nhạy cảm nhất của tuổi choai
choai, một biến cố nào đó làm thay đổ tình hình chẳng hạn như bà mẹ muốn bước
thêm một bước nữa với một người đàn ông nào đó, thế là cậu ấm hay cô chiêu
không thể chấp nhận được. Người mẹ không còn cách nào khác là phải cầu cứu đến
cơ quan chánh quyền để nhờ được giúp đỡ: như xin cho đứa con được chữa trị thérapies,
trợ cấp xã hội cho đứa con, hay gởi nó vào trại giáo hóa nếu có bạo hành thể
xác.
Nếu đứa con đã đạt tuổi trưởng thành pháp lý, 18 tuổi, cha mẹ có thể đuổi nó ra
khỏi nhà hoặc thưa nó ra trước pháp luật. Thế là chấm dứt tình nghĩa mẹ con hay
cha con.
Chuyện bên Canada
Mấy năm trước đây, Katia Gagnon có viết một bài về Cha mẹ bị con vị thành niên
ngược đãi tại tỉnh bang Quebec, Canada. Tựa đề bài phóng sự là Le Tabou des
Parents Battus và đã được tờ La Presse Montreal đăng tải ngày 10 fevrier 2010.
Bài phóng sự đúc kết lại khảo cứu của Giáo sư Daniel Pelletier, một nhà hình sự
học criminologue.
Đây là một khảo cứu thăm dò do Université du Québec en Outaouais thực hiện. Có
tất cả 1834 học sinh vị thành niên adolescents trung học cùng với 557 bậc cha
mẹ của chúng đã được phỏng vấn về vấn đề bạo hành đối với phụ huynh.
Sau đây là tóm lược những điều nhận xét:
*Bạo hành thể xác (violence physique) 11% đối với các cháu gái và 9% đối với
các cháu trai.
*Bằng cách nào: thường nhất là « xô, đẩy » ông bô bà bô, 6% trường hợp liệng,
chọi vật gì đó, có lẽ chọi vào tường cho đỡ tức, 1% đe dọa bằng vủ khí như dao
chẳng hạn.
*Đặc biệt con gái thường tấn công bà mẹ, con con trai thì hay tấn công người
cha.
*Bạo hành tinh thần: 45% cô cậu choai choai nhìn nhận là họ có chửi thề, nói
nặng lời đối với cha mẹ mình nhưng thường nhất là đối với người mẹ ( có lẽ bà
má hay lải nhải, bắt bẻ từng li từng tí, quá chi tiết khiến mấy đứa con dễ bực
mình đổ quạu, nên phản ứng lại).
*Khảo cứu cho biết thường những vụ bạo hành đều phát xuất ra từ những lý do vô
duyên lãng nhách chẳng hạn như: bà già muốn mua cho mình một cái quần trong
Zeller, WalMart (tiệm quá bình dân) nhưng cô con gái không bằng lòng, rồi đôi
co phải quấy với bà mẹ thế là chiến tranh nổi lên.
*1 trên 10 bậc cha mẹ đã từng là nạn nhân của bạo hành về thể xác. Đây cũng
tương tợ một số liệu thăm dò của phía Hoa Kỳ.
Cha mẹ không đi thưa thì chánh quyền không thể can thiệp được.Theo nhà nước,
thì không đi thưa có nghĩa là hành động của đứa con không có gì nguy hiểm hết
và có thể chấp nhận được. Thật ra, là cha mẹ sợ xấu hổ, sợ nhục nhã, mắc cỡ nếu
họ làm rùm beng lên.
Theo lối suy nghĩ thường tình trong xã hội, thì một đứa trẻ không thể là mối đe
dọa cho cha mẹ được, chỉ có cha mẹ bất tài và thiếu trách nhiệm mà thôi.
Bởi lý do nầy mà cha mẹ phải sống triền miên trong vòng lẩn quẩn của bạo hành
mà không có cách nào để thoát ra khỏi nó được.
Trường hợp có thưa gởi của cha mẹ vì họ bị hành hung hoặc có đe doạ đến tính
mạng, cảnh sát có thể bắt giam đứa con ngay và gởi cậu ta vào các trung tâm
giam giữ trẻ em phạm tội.
Nhưng thường đây chỉ là trường hợp đối đế lắm mà thôi.
Một vụ án thương tâm:
“…Thế hệ di dân thứ nhất tới Canada đã hy sinh cả đời mình để hy vọng con cái
sớm tìm được chỗ đứng tốt đẹp dưới ánh mặt trời ở miền đất mới. Tham vọng càng
cao cố gắng càng nhiều và rất may nhiều bậc cha mẹ cho tới lúc gần chết hay
bước vào nhà già mới đạt được nguyện vọng ấp ủ trong hàng chục năm tủi nhục và
vất vả. Tuy nhiên, không thiếu gì những đấng song thân hy sinh mồ hôi nước mắt
trong bao nhiêu năm mà chỉ nhận lại được kết quả phũ phàng: con cái thoái chí,
hư hỏng, nghiện ngập và nhiều khi còn mang lại nỗi đau khôn cùng cho cha mẹ.
Một vụ án vô cùng thương tâm đang được xét xử tại tòa án ở Newmarket, Ont.
trong tháng 12, 2014. Một vụ án chỉ có trong thời đại bạo hành và sắc dục lên
ngôi mà chúng ta mới phải chứng kiến: một bà mẹ bị sát hại và người cha bị
thương nặng trong một vụ dẫn cướp vào nhà. Thủ phạm là ai?
Kẻ âm mưu giết cha mẹ để có tiền, có tình lại chính là cô con gái rượu của nạn
nhân, người Việt gốc Hoa nhưng có cái tên Tây đọc lên nghe chẳng khác tên một
dân Canada chính cống: Jennifer Pan…”
(Ngưng trích Thời Báo Canada- Khi con gái âm mưu giết cha mẹ)
Tầng lớp người già càng ngày càng gia tăng thêm lên mãi nên và một số các cụ
chọn giải pháp được sống ở nhà để được gần gũi với con cháu.
Không ít cha mẹ già hải ngoại không muốn, cũng như không dám tách rời xa con
cháu vì vấn đề ngôn ngữ và tiền bạc. Từ trước tới giờ, từ chuyện lớn đến chuyện
nhỏ trong vấn đề giao dịch với người bản xứ da trắng, các cụ đều phải nhờ vào
con vào cháu để thông dịch và giải quyết. Sống tại hải ngoại trên 30 năm nhưng
nhiều cụ cũng chưa nắm vững sinh ngữ giao dịch tối thiểu...
Nay tuổi già sức yếu khiền nên các cụ càng thêm hốt hoảng. Càng lệ thuộc vào
con cháu (tình cảm, tiền bạc, săn sóc, giúp đỡ, thông dịch )…) thì càng sinh ra
nhiều vấn đề mâu thuẩn và đụng chạm với lớp trẻ. Con cháu cũng có gia đình
riêng của chúng, cũng có nhũng khó khăn, bực bội trong đời sống, trong công ăn
việc làm của tụi nó…Bám hoài theo tụi nhỏ thì làm sao mà được, mà buông con
cháu ra thì sợ.
Có nhiều đứa con vì thương cha mẹ, vì “chữ hiếu”, vì thiếu tự tinh, không đủ
bản lĩnh quyết định cuộc đời mình, nên vẫn sống lây quây, ăn bám bên cha mẹ
được ngày nào hay ngày đó, để được khỏe….
Thời gian qua mau. Rồi tụi nhỏ cũng phải già đi. Gái lỡ thời, trai ế vợ là
chuyện thường xảy ra trong nhiều gia đình VN.
Bởi vậy…
Một số cha mẹ già thức thời, chọn giải pháp nhà già hay viện dưỡng lão nursing
home là thực tế và hữu lý hơn hết. Đây là nói trong bối cảnh các cụ sống tại
hải ngoại mà thôi.Còn tình hình người già bên nhà sống ra sao, người gõ không
được rõ lắm, nhưng biết chắc chắn, dù cho ở bên nhà hay tại hải ngoại… là mình
cần phải có tiền càng nhiều thì càng tốt…
Theo tác giả, tại hải ngoại, hầu như đa số cha mẹ già VN thường có khuynh hướng
muốn con cái ở gần mình, nhưng tụi nhỏ thì ngược lại. Chúng muốn tự lập, và ở
xa để được tự do, đỡ bực bội, rắc rối, đỡ phải nghe ý kiến thế nầy thế nọ mỗi
khi chúng muốn làm hay không làm một việc gì.
Giới trẻ đôi khi bị cha mẹ trách móc, bắt lỗi chúng thế nầy thế nọ, so sánh
chúng với con cái người khác, cố tình làm cho chúng có mặc cảm tội lỗi v,v…
Cám ơn chị NPN chuyển , tác giả Nguyễn Thượng Chánh viết bài về cuộc sống, sức khỏe..bài nào cũng hay, hết sức tâm lý, điển hình bài này là một.
ReplyDeleteHồng Thúy