Đột quỵ đã trở nên rất phổ biến, xảy ra không chỉ ở người lớn
tuổi mà có xu hướng ngày càng “trẻ hóa”. Người bị đột quỵ rơi vào tình
trạng bỗng dưng đổ gục xuống, hôn mê, đối mặt với di chứng tàn tật, thậm
chí tử vong… Trong 24 giờ mỗi ngày thì nguy cơ gặp cơn đột quỵ cao nhất
thường là vào buổi sáng sớm.
Sáng sớm là thời điểm “cơ hội” cho đột quỵ
Các thống kê cho thấy đột quỵ thường xảy
ra vào buổi sáng, đặc biệt là khi người ta chuyển từ tư thế đang nằm
sang tư thế ngồi để dậy khỏi giường. Tại sao vậy? Khi thức dậy vào buổi
sáng, sẽ chuyển từ tư thế đang nằm sang tư thế vận động, làm thay đổi
nồng độ các hóc-môn. Các hóc-môn này gây ra hai tình trạng, thứ nhất là
tăng nhịp tim và tăng huyết áp, thứ hai là làm tăng trương lực của động
mạch vành.
Thông thường, huyết áp của cơ thể xuống
mức thấp nhất vào lúc khoảng 3 giờ sáng, sau đó tăng lên dần lên và tăng
nhanh lúc người ta thức dậy và buổi sáng. Khi bạn thức dậy, cơ thể bạn
tiết ra hóc-môn adrenaline và các hóc-môn gây căng thẳng khác, làm tăng
áp lực máu và nhu cầu cung cấp oxy. Sau một đêm, cơ thể mất đi một lượng
nước tương đối lớn, máu như vậy sẽ trở nên keo đặc hơn, tim phải làm
việc vất vả để bơm đẩy máu đi.
Khi tăng huyết áp sẽ tăng nhu cầu oxy cho cơ tim, làm cho cơ tim không được ổn định do chênh lệch huyết áp, tăng nguy cơ tổn thương các mảng xơ vữa động mạch vành, làm cho các mảng xơ vữa này sẽ bị rách ra, vỡ, bong, lúc này chúng sẽ kích hoạt tiểu cầu gây ra nhồi máu cơ tim cấp.
Một nguyên nhân khác liên quan đến đột quỵ buổi sáng là do lượng nitric oxit thấp vào lúc đó. Nitric oxit (gọi tắt là NO) có vai trò quan trọng trong việc cầm máu, nó tham gia vào hầu hết quá trình sinh hoạt sinh học trong cơ thể như sự thức tỉnh, chức năng sinh dục, cảm giác đau, hài lòng, điều tiết máu và chất dinh dưỡng nuôi cơ thể… Và quan trọng nhất sự hoạt động của NO có vai trò quan trọng trong quá trình lão hóa, mở rộng mạch máu tăng dòng chảy đưa oxy và các chất dinh dưỡng để nuôi cơ thể, nó còn là yếu tố quan trọng quyết định đến việc bị đột quỵ, tiểu đường… Quá trình tiêu thụ NO vào ban đêm là lớn nhất nên khi sáng sớm thức dậy cơ thể con người thường thiếu NO nên cũng dẫn đến nguyên nhân bị đột quỵ vào sáng sớm.
Một vài lời khuyên từ các chuyên gia y tế
Để giảm nguy cơ đột quỵ buổi sáng, sau
khi tỉnh giấc nên dành một ít phút cho cơ thể quen dần với trạng thái
mới và hoàn toàn tỉnh táo trước khi bước ra khỏi giường. Có thể nằm trên
giường và thực hiện một vài động tác “khởi động”, nhẹ nhàng duỗi chân
duỗi tay, xoa mặt… Với những người có tiền sử bệnh tim mạc h thì lại càng cần lưu ý hơn.
Buổi tối trước khi đi ngủ, nên uống một
ly nước ấm, như vậy vừa tạo điều kiện kích thích cơn buồn ngủ, vừa tránh
tình trạng khô háo vào sáng hôm sau, làm giảm độ keo nhớt của máu, giảm
bớt áp lực lên tim.
Các nguyên nhân dẫn đến đột quỵ khá là
phức tạp và cũng là một quá trình dồn tích, có thể bắt nguồn từ lối sống
và cường độ công việc căng thẳng, lạm dụng rượu bia và các loại hóa
chất trong thực phẩm, thời gian vận động cơ bắp giảm nhưng lại tăng thời
gian xem TV, điện thoại, máy tính… thậm chí còn liên quan đến những
quan niệm sai lầm trong dinh dưỡng hoặc khoanh vùng trong điều trị bệnh
tim mạch, lạm dụng thuốc hạ cholesterol…
Vì vậy, mỗi người đều nên chủ động rèn
luyện thân thể, phòng tránh càng sớm càng tốt. Việc điều chỉnh chế độ ăn
uống sẽ mang lại lợi ích rất lớn. Nên tăng cường các loại thực phẩm
sạch giàu vitamin C và các chất chống oxy hóa. Những thực phẩm thông
thường hàng ngày như trái cây tươi, rau cải xanh, bắp cải, cà chua, vừng
(mè), cá biển béo, dầu oliu… thực ra là những vị thuốc rất tốt cho tim
mạch.
Kiên Thành
http://trithucvn.net
No comments:
Post a Comment