Xóm
Nhỏ Ven Sông tranh Thomas Luong
Xóm
tôi ngày xưa là một xóm lao động nghèo, nhà cửa san sát nên tụi tui chơi thân với
nhau nhiều lắm.
Khi
đất nước đang gặp hồi cơn bình lửa, hàng ngày nghe tin radio trên báo chí tin tức
từ chiến trường dội về, có những người ra đi không hẹn ngày trở lại thân xác họ
nằm lại nơi chiến trường, kể cả phía bên kia cũng nhiều người đã nằm xuống thật
là một cuộc chiến đau thương cho dân tộc mình.
Đến
tuổi phải vào lính, đám xây lố cố tụi tui đứa thì vô binh chủng này đứa thì
đăng vào binh chủng nọ, cái xóm có mấy chục nóc gia mà nhà nào cũng có người
tham gia một sắc lính, phần đông mấy đứa bạn tôi nó đăng vào các binh chủng thứ
dữ như Nhảy dù, Thủy quân lục chiến. Biệt động quân, có đứa thì ghi danh vào
Nghĩa quân, Địa phương quân để được ở gần nhà, nhằm có điều kiện chăm sóc cho
cha mẹ già yếu.
Hôm
nay trong khi nằm nghỉ dưỡng bệnh, tui chợt nhớ lại từng khuôn mặt của những đứa
bạn ngày xưa, tui sẽ kể lại cho các bạn nghe những hoàn cảnh nào để tụi nó đăng
vào những loại binh chủng nêu trên.
Trước
tiên là thằng Cu (Dĩ) con của ông Tư Long, Cũ Dĩ tánh tình hiền lành , chơi với
chúng bạn trong xóm tui chưa bao giờ thấy Cu Dĩ lớn tiếng hơn thua, tánh tình lại
cũng rất “Anh hùng mã thượng” , khi bạn bè gặp hoạn nạn Cũ Dĩ ra tay bênh vực
liền một khi.
Lần
nọ khi đám tụi tui lên chợ Gò vấp chơi, khi đi ngang cầu hàng xe lửa thì có đám
(Du côn) đón đường kiếm chuyện, một thằng trong đám này tuyên bố:
- Không cho mấy thằng
bây đi ngang đây, muốn lên chợ tụi bây phải chui xuống cầu Hang rồi kiếm
chỗ nào leo lên hẻm khác mà đi.
Thấy
đám quỷ này làm trời làm đất, tui tức không chịu được, tui bèn cự lại:
- Tụi bay ngang tàng
quá, đường sá của công cộng lấy quyền gì không cho tụi tao đi, tụi tao có
ghẹo chọc gì đâu mắc mớ gì tụi bây kiếm chuyện.
Tui
chưa kịp nói tiếp, có thằng ốm nhách nhào vô thụi vô vai tui một cái, nó nói:
- Tụi tao thích vậy
đó, tụi bây làm gì được, ngon nhào vô kiếm ăn.
Nói
xong nó đứng thủ võ như tài tử Lý tiểu Long trên màn bạc đại vĩ tuyến thời bấy
giờ.
Cu
Dĩ chứng kiến thái độ hống hách của thằng ba trợn nọ, ban đầu nó cố nhịn để dĩ
hoà vi quý, thằng ba trợn này tưởng đám tụi tui ngán càng nên lấn tới, nó đâu
ngờ Cu Dĩ nhà ta thủ thế và ra đòn nhanh như cắt, khiến thằng ba trợn té lăn cù
mèo với gương mặt xanh như tàu lá chuối , hạ gục địch thủ bởi một thế võ do anh
Tôn sư phụ trong xóm truyền cho, Cu Dĩ lớn tiếng:
- Tụi bây còn thằng
nào thiệt chì thì nhào vô, tao chấp hết ráo.
Tội
nghiệp đám Cao Bồi làng này, thấy Cu Dĩ giỏi võ nghệ nên cả đâm ùa bỏ chạy rút
vào con hẻm cạnh đường ray xe lửa, tuy nhiên có thằng ráng vớt vát nói:
-Tụi
bay ngon lắm, chờ đó nha tụi tao sẽ trả thù cho coi.
Cu
Dĩ nói vói theo :
- Trả thù cái con khỉ
khô họ nè.
Cả
đám tụi tui thấy đám du côn chạy trốn như chuột, nên đứa nào cũng khoái chí cười
vang, tui đến bên Cu Dĩ nói lời cảm ơn, khi lên đến chợ tui móc hầu bao đãi cả
đám một chầu Sâm bổ lượng cho hạ hoả cái nắng của mùa Hè.
Một
hôm đang ngồi chơi bên hàng cây Tầm vông nhà bà Hai Đồ chay trong xóm, thằng Cu
Dĩ nói:
- Tao quyết định rồi,
Thứ Hai tuần sau tao đi đăng Lính, tụi bây ở lại mạnh giỏi.
Cả
đám bạn nghe Cu Dĩ thông báo quá đột ngột chưa kịp phản ứng gì, Cu Dĩ nói tiếp:
- Tới tuổi quân dịch
rồi không tình nguyện thì cũng bị bắt lính, mà bị bắt là quê lâm, dẫu sao
tình nguyện thì có tiền thưởng đầu quân cũng đỡ khổ.
Lúc
này có đứa hỏi liền:
- Vậy chứ mầy tính
đi lính nào, nếu tình nguyện thì vô chủ lực quân cho nó oai, tao thấy anh
Hùng Cường hát bài Lính Dù lên điểm oai ghê.
Cu
Dĩ thông thả nói:
- Có mấy thằng bạn ở
xóm Cây điệp, tụi nó rủ tao vô Thủy Quân Lục Chiến, nên tao đăng vô lính
này.
Nghe
thằng Cu Dĩ quyết định như trên, tụi tui thầm phục thằng này gần dạ ghê, sắc
lính này thường ở địa đầu giới tuyến, sống chết vô chừng, nên cả đám hùn tiền lại
bao cho nó chầu Cine ở Rạp Cao Đồng Hưng rồi ghé về làm tô Mì Cây gòn cho ấm bụng…
Ảnh minh hoạ: manhhai
Thời
gian sau thấy Cu Dĩ mặc bộ đồ Bệt của TQLC oai phong vô cùng, với cái bê rê màu
xanh lá, nó vắt ở cầu vai tui thấy Cu Dĩ trưởng thành hẳn lên …
Rồi thằng Răng (lớn) cũng là đứa bạn thân thiết nhất của tui trong xóm, thấy thằng Cu Dĩ oai quá nên bữa nọ nó lén ba má nó là ông Bà Tư trưởng khu để nhào với TQLC, khi ra trường nó đóng quân tận ngoài cửa Việt thuộc tỉnh Quảng Trị, đơn vị nó tan hàng tại đây , nó và một số đồng đội bị bắt làm tù binh tại mặt trận, bên thắng cuộc đưa tụi nó vô vùng rừng núi để học tập cải tạo cho đến ngày 30 tháng 9 mới được cho về nhà.
Riêng
Cu Dĩ sau 30.4 về nhà do buồn thời cuộc nó uống rượu liên tu bất tận, nên sau một
thời gian ngắn bệnh xơ gan cổ chướng đã cướp đi mạng sống của nó, đám ma Cu Dĩ
thật đơn sơ chỉ vài người thân và bạn bè trong xóm tiễn nó về miền âm cảnh. Vậy
là tui mất một thằng bạn có nụ cười thật hiền và xả thân vì bạn bè trong mọi
hoàn cảnh.
Thằng
Răng sau khi được phía thắng trận tha về, nó đi xe lửa từ Quảng trị về nhà.
Thấy
bước đi thất thiểu từ phía ngoài đường, trên mình còn mặc bộ đồ Tù sọc trắng
nâu hồng, tụi vui mừng chạy ra kéo nó vô quán nước rồi hỏi han, nó kể lại nỗi
cơ cực khi lao động hàng ngày trên núi rừng vùng sơn lam chướng khí, mừng mừng
tủi tủi tủi vét trong túi đưa cho nó một ít tiền để chi dụng, một thời gian sau
hai đứa tụi vô làm một đơn vị xây dựng, thằng Răng vốn hiền lành như cục bột
nên nó được kết nạp Đảng, còn tụi có lối sống tiểu tư sản nên cho ra rìa.
Đến
nay Răng Lớn đã xa rời nhân thế hơn chục năm rồi, mỗi lần nhớ đến nó tui bùi
ngùi vì giữa hai thằng tui nhiều ân tình kỷ niệm khó mà phai nhạt.
Nói
về Nhảy Dù xóm tui có vài trự, nhất là hai anh em Đực Lớn và Đực nhỏ, hai người
này có tạng người cao ráo như cha mình, Bác Năm vàng dáng người cao to khoẻ mạnh
nên Đực nhỏ Đực lớn cũng cao to, tui cũng không nhớ lý do nào mà hai anh em lại
chọn binh chủng này, nhưng phải công nhận khi họ mặc quân phục với mũ Bê rê đỏ
thật oai phong, nhất là giày Bốt đờ sô bóng loáng khiến mấy đứa con gái trong
xóm hay trầm trồ khi thấy hai thiên thần này xuất hiện.
Cũng
như những người khác, khi tàn chiến cuộc hai anh em về quê Nội bên An Phú Đông
làm nương rẫy, lâu lâu tụi cưỡi xe gắn máy qua thăm, Hai anh em ra vườn, ra ao
bắt cá hái rau vô làm món cùng nhau nhậu nhẹt, có lần đang ngồi nhậu ông Đực Lớn
nói :
- Bây giờ buồn quá
há Phương, hồi xưa xóm làng anh em mình chơi với nhau vui quá, bây giờ
không còn cái tình như ngày xưa nữa.
Tui
đáp lời:
- Anh ở vùng thôn
quê mà anh còn thấy vậy, trong thành phố còn hơn vậy nữa, đâu còn cảnh
làng xóm í ới mời đám giỗ đám quãy nữa đâu, ở kế bên mà thật xa lạ.
Ông Đực Lớn cũng tạ thế cách đây cũng tròm trèm chục năm, Đực nhỏ còn hay mất tụi cũng chẳng biết, vì đã lâu không còn sức để là cà thăm hỏi chúng bạn ngày xưa.
Riêng
lính thần hổ thì xóm tui có 4 người, ông anh Phước người kế tui tử trận đâu
ngoài Ban mê thuộc, Trung sĩ nhất Tăng Hoà ( nghe nói đã mất) cũng là người
cùng ở chung BCH LD 6 với tụi, anh Hoà lớn hơn tui vài tuổi , anh ở Liên đoàn
khá lâu, khi tụi về Liên đoàn gặp anh tui mừng lắm, vì nơi lạ nước lạ cái gặp
người quen trong xóm thì như Rồng gặp mây vui sướng nào hơn, anh Tăng Hoà lúc rảnh
cũng thường chỉ vẽ cho tui cách sinh sống nơi đơn vì, chính vì vậy tụi thích
nghi mau lẹ, bằng không tụi bị sút ra tiểu đoàn tác chiến nhiều khi xanh cỏ rồi
không chừng.
Còn
về Lính Địa phương quân và Nghĩa quân, có thằng Cảnh con cậu Tư tắc xi, thằng
Thành ( Ba lọn) con bà Năm, ngoài ra còn vài thằng nữa đó không chơi thân nên tụi
không kể ra đây, nhưng đặc biệt nhất là thằng Lạc Lớn, thằng bạn thân từ nhỏ
xíu, hai đứa học chung chơi chúng từ nhỏ, tui thì học dở ẹc, còn thằng Lạc học
rất giỏi, tháng nào nó cũng nhảy tót lên bảng danh dự không hạng nhất cũng hàng
nhì.
Nó
đi Sĩ quan Thủ đức, ra trường nó được đưa về một đại đội địa Phương quân ở Kiên
Giang.
Ban
đầu tụi nghĩ thằng này nó hiền khô mần sao chỉ huy được mấy ông lính trời gầm,
vậy mà qua thư từ tụi được biết nó được vinh thăng thiếu úy trước niên hạn, do
nó giỏi giang lập nhiều công trận, nên trước khi tan hàng nó đã là Đại đội trưởng
các bạn thấy oai không.
Nãy
giờ tụi kể ra những người trên đây hầu hết họ đã hòa mình vào mạch đất quê
hương, riêng thằng bạn thân từ nhỏ, thằng Lạc Lớn nó đang sống một vùng quê
nghèo trên La ngà Định quán, thỉnh thoảng anh em liên lạc với nhau nhắc lại nhiều
niềm vui và nỗi buồn ngày xưa, tuổi già sức yếu nên cuộc sống của thằng bạn tụi
có phần eo hẹp, vì vậy lâu lâu tụi nhín nhít gửi chút ít tài vật để giúp cho nó
sống lay lắt qua ngày, có hôm tâm sự với nó xong, tụi đặt nó một câu hỏi:
- Sau cuộc chiến
mình còn lại gì Lạc ơi!
Nó
im lặng không trả lời, tui chỉ nghe hình như có tiếng nấc nghẹn ngào trong ống
nghe.
Kết
thúc bài này tui mong ước có phép màu tui cầu xin cho các bạn tui cùng nhau sống
lại một thời yêu dấu của tuổi trẻ đã qua.
Không phải chỉ một mình tác giã mà rất nhiều người ở từ vĩ tuyến 17 trở xuống đều phải sống hoàn cảnh này. Đầu năm Giáp Thìn, kính chúc tác giã và những người bạn của ông được nhiều sức khỏe và an lành.
ReplyDeleteHan thiên lương
ReplyDeleteCám ơn tác giả
ông làm tôi nhớ lại thời tuổi trẻ
Không có cộng sản tuổi trẻ không vào lĩnh
Gian nan đau khổ như vậy
Htl